4 διαφορετικοί κόσμοι σε μία διαστημική φωτογραφία

Κατά την αποστολή «ετήσιας παραμονής» στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) η οποία αποτέλεσε «μαραθώνιο» για το ανθρώπινο σώμα, ο αστροναύτης Scott Kelly τράβηξε αυτή τη φωτογραφία τον Ιούλιο του 2015 και αυτή απεικονίζει, από κάτω προς τα πάνω, τη Σελήνη, την Αφροδίτη, τον Δία και τη Γη. Στη Γη διακρίνεται και η νυχτερινή φωταύγεια (airglow) πράσινου και κίτρινου χρώματος, την οποία έχουμε δει και σε άλλες αναρτήσεις μας. 4 διαφορετικοί κόσμοι σε μία φωτογραφία!

 

Η αποστολή ετήσιας παραμονής στον ISS είχε ως σκοπό την έρευνα των επιπτώσεων στην υγεία των αστροναυτών από τη μακρόχρονη παραμονή τους στο διάστημα. Καθώς ο Scott Kelly είχε και έναν ταυτόσημο δίδυμο αδερφό, ο τελευταίος που έμεινε στη Γη βοήθησε ως «υποκείμενο ελέγχου και σύγκρισης» όσο αφορά τις επιπτώσεις του διαστημικού ταξιδιού. Μαζί με τον Scott Kelly, αυτές τις 340 μέρες παραμονής στον ISS, ήταν και ο Ρώσος κοσμοναύτης Mikhail Kornienko.

 

Φωτογραφία: NASA / Scott Kelly 

 

Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, τους εξωπλανήτες αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

 

Στα ίχνη του παγετώνα Múlajökull

Βρισκόμαστε στην Ισλανδία όπου βλέπουμε τον παγετώνα Múlajökull, ο οποίος έχει τη χαρακτηριστική μορφή που μοιάζει με «πόδι του ελέφαντα» (piedmont glacier). Αυτό το είδος παγετώνα, εξαπλώνεται σε σχήμα λοβού και δημιουργείται όταν ο πάγος ρέει αργά από μια απότομη κοιλάδα βρίσκοντας έξοδο σε μια σχετικά επίπεδη πεδιάδα.

 

Τα περιφερειακά του όρια αφήνουν τα σημάδια τους στο έδαφος τριγύρω, σε περιόδους επέκτασής του, κάτι που έχει συμβεί 8 φορές από το 1924. Τα πιο μακρινά, εξωτερικά του όρια εκτιμάται ότι σχηματίστηκαν κάποια στιγμή από το 1717 ως το 1760, όταν ο παγετώνας είχε τη μέγιστη έκτασή του κατά τη «Μικρή Παγετωνική Περίοδο» (Little Ice Age).

 

Κατά τις οπισθοχωρήσεις του, εμφανίζεται μια σειρά από μικρούς λοφίσκους γύρω του, ανάμεσα στους οποίους υπάρχουν πολύχρωμες λίμνες όπως αυτές στη φωτογραφία. Οι λίμνες που βρίσκονται πιο κοντά στον παγετώνα, περιέχουν νερό που είναι πλουσιότερο σε ιζήματα με αποτέλεσμα να είναι πιο θολές και να έχουν μια απόχρωση πιο κιτρινωπή – καφέ. Αυτές που είναι πιο μακριά, έχουν λιγότερα αιωρήματα, με αποτέλεσμα να φαίνονται πιο «καθαρές» με χρώμα γαλαζοπράσινο. Σε ορισμένες περιπτώσεις αρκετά παλαιών λιμνών, οι οποίες μπορεί να έχουν υψηλότερη περιεκτικότητα σε διάφορα άλγη, το χρώμα τους μετατοπίζεται προς το βαθύ πράσινο.

 

Φωτογραφία: LandSat 8 (OLI), 14.06.2025

 

Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

 

"Νεογέννητο" πλανητικό σύστημα με εξωπλανήτη

Βρισκόμαστε 434 έτη φωτός μακριά, στον αστερισμό του Αετού και βλέπουμε τη φωτογραφία ενός «νεογέννητου» πλανητικού συστήματος, ηλικίας μόλις 5 εκατομμυρίων ετών. Στο κέντρο των δακτυλίων βρίσκεται (σκιασμένο) το άστρο με όνομα WISPIT 2 και είναι παρόμοιο με τον Ήλιο μας.

 

Το πιο εντυπωσιακό σε αυτή τη φωτογραφία, είναι ο «νεογέννητος» εξωπλανήτης (με όνομα WISPIT 2b) που έχει σχηματιστεί «σκουπίζοντας» όλο το υλικό στην τροχιά του και αφήνοντας πίσω του ένα κενό στον δίσκο σκόνης και αερίων που περιβάλλουν το άστρο. Η μάζα του είναι περίπου 5 φορές αυτής του Δία, ενώ η απόστασή του από το μητρικό του άστρο, είναι περίπου δεκαπλάσια σε σχέση με αυτή του Δία από τον Ήλιο. 

 

Οι σκοτεινοί αυτοί δακτύλιοι «μαρτυρούν» τις τροχιές των μελλοντικών εξωπλανητών σε νέα πλανητικά συστήματα όπως αυτό και είναι συναρπαστικό να μπορούμε να επιβεβαιώσουμε, με απευθείας φωτογράφιση, αυτή τη θεωρία. Για τη συγκεκριμένη λήψη, χρησιμοποιήθηκε το VLT (Very Large Telescope) στη Χιλή.

 

Πηγή: https://www.eso.org/public/images/potw2534a/

 

Περισσότερα για τους εξωπλανήτες, τη διαστημική εξερεύνηση, αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Τα νυχτερινά φωτεινά νέφη από τον ISS

Πώς θα φαίνονταν τα νυχτερινά φωτεινά νέφη (ή νυχαυγή νέφη) από το διάστημα; Αυτήν την ερώτηση απαντά η συγκεκριμένη φωτογραφία που ελήφθη στις 14/7 από τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS).

Τα νυχτερινά φωτεινά νέφη είναι ένα στρώμα αραιών νεφών που βρίσκεται σε πολύ μεγαλύτερο ύψος, γύρω στα 80 km, σε σχέση με τα γνώριμα νέφη της τροπόσφαιρας (~10-15 km) με τα οποία είμαστε όλοι εξοικειωμένοι. Είναι ορατά σε χρονικό εύρος 1-2 μηνών πέριξ του θερινού ηλιοστασίου και σε σχετικά μεγάλα γεωγραφικά πλάτη (συνήθως μεταξύ 50o και 70o αν και σε σπάνιες περιπτώσεις καταγράφονται και σε χαμηλότερα πλάτη, π.χ. και στην Ελλάδα το 2021: https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/posts/1015982749208483), μετά τη δύση του Ηλίου. 

 

Τα νέφη αυτά φωτίζονται από τον Ήλιο, ενώ αυτός βρίσκεται κάτω από τον ορίζοντα (ανάμεσα στις 6 και 18-20 μοίρες κάτω από τον ορίζοντα του παρατηρητή) και αποκτούν ένα χαρακτηριστικό μπλε χρώμα, λόγω της απορρόφησης του ερυθρού μέρους του ορατού φάσματος του ηλιακού φωτός από το όζον της στρατόσφαιρας.

 

Χρειάζονται ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες για να σχηματιστούν (από –120 βαθμούς Κελσίου και χαμηλότερα), ώστε να ευνοείται η ύπαρξη παγοκρυστάλλων διαμέτρου ~0.1 μικρομέτρων. Επίσης, θα πρέπει να υφίστανται υδρατμοί (προερχόμενοι από χαμηλότερα ατμοσφαιρικά στρώματα ενδεχομένως με την ανυψωτική βοήθεια ατμοσφαιρικών βαρυτικών κυμάτων ή από αντιδράσεις υδροξυλίου με μεθάνιο) και πυρήνες συμπύκνωσης (π.χ. σκόνη από μετέωρα ή από ηφαίστεια). 

 

Πηγή: https://eol.jsc.nasa.gov/SearchPhotos/photo.pl...

 

Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Android Earthquake Alert στο κινητό σας

Όσοι έχετε Android, έχετε και τη δυνατότητα να ειδοποιηθείτε για σεισμό που επίκειται σε δευτερόλεπτα ως και 1’ πριν αρχίσει να σείεται το έδαφος κάτω από τα πόδια σας. Μάλιστα, πολλοί μπορεί ήδη να έχετε λάβει ειδοποιήσεις για πρόσφατους σεισμούς και να νιώσατε τη δόνηση μερικά δευτερόλεπτα αργότερα. Πώς συμβαίνει αυτό;

 

Πρόκειται για το AEA (Android Earthquake Alert – δηλαδή συναγερμός σεισμού Android), το οποίο ξεκίνησε από τις ΗΠΑ το 2020 και σταδιακά επεκτάθηκε σε όλο τον κόσμο. Όταν ξεκινούν οι πρώτες ανεπαίσθητες δονήσεις, τότε τα κινητά που βρίσκονται κοντά στο επίκεντρο, τις ανιχνεύουν με τα ενσωματωμένα επιταχυνσιόμετρά τους και βρίσκουν σχεδόν άμεσα το επίκεντρο. Στη συνέχεια στέλνουν ειδοποιήσεις στους χρήστες της ευρύτερης περιοχής που πρόκειται να επηρεαστεί (κατά προσέγγιση). Επειδή οι ειδοποιήσεις στέλνονται πολύ ταχύτερα από ό,τι ταξιδεύουν τα σεισμικά κύματα, οι χρήστες που βρίσκονται λίγο πιο μακριά από το επίκεντρο θα έχουν στη διάθεσή τους αρκετά πολύτιμα δευτερόλεπτα από τη στιγμή που θα λάβουν την ειδοποίηση, ώστε να προστατευτούν.

 

Από το 2021 ως και το 2024, σύμφωνα με την έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Science” στις 17/7, το σύστημα AEA έστειλε ειδοποιήσεις για 1279 σεισμικά γεγονότα, με μόλις 3 από αυτά να είναι “false alarms” (ψευδώς θετικά) εκ των οποίων τα 2 προκλήθηκαν από καταιγίδα. Επίσης, το 85% των χρηστών που έλαβε ειδοποίηση, ένιωσε δόνηση και το 36% την έλαβε πριν η δόνηση αρχίσει.

 

Ο αλγόριθμος αναμένεται να βελτιωθεί περαιτέρω, καθώς έχουν υπάρξει και αστοχίες, όπως στον σεισμό της Τουρκίας-Συρίας το 2023, όπου υποεκτιμήθηκε από το μοντέλο και στάλθηκαν ειδοποιήσεις σε ελάχιστους. Στις μετέπειτα βελτιώσεις, η ομάδα της Google κάνοντας μια προσομοίωση του τότε σεισμού με τον βελτιωμένο αλγόριθμο, διαπιστώθηκε ότι αυτός θα είχε στείλει ειδοποιήσεις σε πάνω από 10 εκατομμύρια χρήστες, πιθανότατα σώζοντας αρκετές ζωές.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.science.org/doi/10.1126/science.ads4779

 

Ο χάρτης από την παραπάνω έρευνα, δείχνει τους σεισμούς που ανιχνεύθηκαν και για τους οποίους στάλθηκαν προειδοποιήσεις από το ΑΕΑ.

 

Περισσότερα για τους σεισμούς, τα ηφαίστεια αλλά και όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά φυσικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Ο κυκλώνας Erin μέσα από το "μάτι" του

Ο κυκλώνας Erin, ο οποίος επηρέασε τα νησιά της Καραϊβικής και έφτασε στη μέγιστη κατηγορία 5 της κλίμακας Saffir-Simpson στις 16/8, με μέγιστη καταγεγραμμένη ταχύτητα ανέμου τα 260 km/h και χαμηλότερη πίεση στο κέντρο του τα 915 hPa, χάρισε δυο εντυπωσιακά πλάνα στους επαγγελματίες που, με κίνδυνο της ζωής τους, πετάνε στο «μάτι» κάθε κυκλώνα για να πάρουν πολύτιμες μετρήσεις.

 

Το πρώτο πλάνο είναι στιγμιότυπο από το βίντεο των “Hurricane Hunters” (αποτελούν μέρος της πολεμικής αεροπορίας των ΗΠΑ), το οποίο μπορείτε να βρείτε εδώ: https://x.com/53rdWRS/status/1956826995263766946 και δείχνει πώς το αεροπλάνο τους εισερχόμενο στο κέντρο ή «μάτι» του κυκλώνα Erin αντικρίζει τον Ήλιο. 

 

Το κέντρο ενός κυκλώνα, είναι η πιο «ήσυχη» περιοχή του όπου επικρατεί ασθενής άνεμος, ενώ εκεί σημειώνεται η χαμηλότερη πίεσή του. Γύρω από αυτό, υπάρχει ένα «τείχος» νεφών και πνέουν σφοδρότατοι άνεμοι δημιουργώντας μια εξαιρετική αντίθεση κατά μήκος μόλις λίγων εκατοντάδων μέτρων.

 

Η δεύτερη φωτογραφία προέρχεται από την επίσημη σελίδα του εθνικού κέντρου κυκλώνων των ΗΠΑ (https://x.com/NHC_Atlantic) και είναι από αεροπλάνο που βρίσκεται στο «μάτι» αλλά κοιτάζει προς τη θαλάσσια επιφάνεια. Εκεί παρατηρήστε την εντυπωσιακή διαφορά στους ανέμους ανάμεσα στο «ήσυχο μάτι» (αριστερά) και στους σφοδρότατους ανέμους γύρω από αυτό (δεξιά). 

 

Περισσότερα για τους τυφώνες, τους κυκλώνες, τις τροπικές καταιγίδες, τις διαφορές τους, την κλίμακα Saffir-Simpson, αλλά και όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Λάμψη κορώνας σε καταιγιδοφόρο νέφος στις ΗΠΑ

Αυτό το φυσικό φαινόμενο είδαν όσοι κοιτούσαν στην κορυφή των καταιγιδοφόρων νεφών, το απόγευμα στις 21/6 στο Anniston της Alabama των ΗΠΑ. Μια λευκή στήλη φωτός που αλλάζει απότομα σχήμα κάθε λίγο! Τι είναι όμως αυτό; Στα Αγγλικά ονομάζεται “crown flash” (στα Ελληνικά θα μπορούσαμε ίσως να το αποδώσουμε ως «λάμψη κορώνας» ή «λάμψη στέμματος») και πρόκειται για ένα αρκετά σπάνιο φαινόμενο που προκύπτει ως συνδυασμός της επιρροής του, διαρκώς μεταβαλλόμενου, ηλεκτρικού πεδίου του καταιγιδοφόρου νέφους πάνω στους παγοκρυστάλλους που βρίσκονται κοντά στην κορυφή του και της κατάλληλης θέσης του παρατηρητή ως προς τον Ήλιο.

 

Πιο συγκεκριμένα, αν και δεν υφίσταται ακόμη οριστική απάντηση για τον τρόπο δημιουργίας αυτού του φαινομένου, η επικρατούσα θεωρία υπαγορεύει ότι μικροσκοπικοί παγοκρύσταλλοι (σαν αυτούς που συμμετέχουν σε άλλα οπτικά φαινόμενα που έχουμε δει) οι οποίοι υφίστανται κοντά στις κορυφές αναπτυσσόμενων καταιγιδοφόρων νεφών, ανακλούν ή διαθλούν το ηλιακό φως προς τα μάτια του παρατηρητή. 

 

Γιατί όμως υπάρχουν αυτές οι απότομες αλλαγές στο σχήμα του; Το ηλιακό φως ανακλάται ή διαθλάται από αυτούς τους παγοκρυστάλλους, η διεύθυνση των οποίων καθορίζεται από το ισχυρό ηλεκτρικό πεδίο του καταιγιδοφόρου νέφους. Το πεδίο αυτό μεταβάλλεται απότομα κάθε φορά που συμβαίνει μια ανακατανομή του ηλεκτρικού φορτίου μέσα στο νέφος (π.χ. όταν εκδηλώνεται κεραυνός). Το αποτέλεσμα αυτής της απότομης μεταβολής, αποτυπώνεται και στον προσανατολισμό των παγοκρυστάλλων που συμμετέχουν στη δημιουργία αυτού του φαινομένου.

 

Βίντεο: Skyla Garmon --- Πηγή: https://twitter.com/spann

 

Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Διέλευση και εξαΰλωση κομήτη στο περιήλιο

Σε αυτό το βίντεο από τις αρχές Ιουλίου, το οποίο δημιουργήθηκε με φωτογραφίες που ελήφθησαν από τον SOHO (το Ηλιακό και Ηλιοσφαιρικό Παρατηρητήριο της ESA και της NASA, στο κέντρο του πεδίου του οποίου βρίσκεται ο Ήλιος ο οποίος είναι καλυμμένος με κορωνογράφο, ώστε το εκτυφλωτικό φως του να μην επηρεάζει τις παρατηρήσεις αμυδρότερων αντικειμένων), παρατηρήστε κάτω δεξιά τη διέλευση και την τελική εξαΰλωση ενός κομήτη που ανήκει στην ομάδα κομητών Kreutz. 

 

Οι κομήτες αυτοί, έχουν τροχιά που περνά εξαιρετικά κοντά από τον Ήλιο στο περιήλιο. Εκτιμάται ότι έχουν προκύψει από τη διάσπαση ενός μεγαλύτερου κομήτη στο παρελθόν και έλαβαν το όνομά τους από τον αστρονόμο Heinrich Kreutz που πρώτος παρουσίασε αυτή τη σχέση μεταξύ τους. Η «οικογένεια» αυτή έχει δώσει «ιστορικούς» κομήτες στο παρελθόν οι οποίοι ήταν ορατοί και τη μέρα, με φαινόμενα μεγέθη ως -17 (π.χ. ο «μεγάλος κομήτης του 1882»). Ο τελευταίος «ιστορικός» κομήτης από αυτήν την «οικογένεια» ήταν ο Ikeya-Seki το 1965 με φαινόμενο μέγεθος -11, ενώ ένας εξαιρετικός κομήτης από την ίδια «οικογένεια» ήταν και ο σχετικά πρόσφατος C/2011 W3 (Lovejoy) το 2011 με φαινόμενο μέγεθος -4.

 

Πηγή: https://soho.nascom.nasa.gov/

 

Περισσότερα, με λεπτομέρειες, σχήματα, γραφήματα και φωτογραφίες, για τους κομήτες, τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, τις διαφορές τους, την πιθανότητα πρόσκρουσής τους με τη Γη, και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Σμήνος μετεώρων στην Ιαπωνία

Ένα σμήνος μετεώρων καταγράφηκε από διάφορους αστροφωτογράφους στην Ιαπωνία, ενώ παρακολουθούσαν την εξέλιξη των «Περσειδών» (της γνωστής «βροχής μετεώρων»), τα ξημερώματα στις 13/8 λίγο πριν τη 1 (τοπική ώρα).

 

Τι είναι όμως ένα «σμήνος μετεώρων»; Ένας απλός ορισμός για αυτά θα μπορούσε να είναι: «πολλά μετέωρα που πέφτουν σχεδόν ταυτόχρονα, όντας σχετικά κοντά χωρικά και ακολουθώντας σχεδόν την ίδια κατεύθυνση (κοινό ακτινοβόλο σημείο)».

 

Πώς προκύπτουν αυτά; Πιθανότατα από τον θρυμματισμό μεγαλύτερου μετεωροειδούς, ο οποίος συνέβη λίγες μέρες πριν την είσοδό του στη γήινη ατμόσφαιρα. Τα μικρότερα κομμάτια στα οποία διαλύθηκε, αποτελούν και το σμήνος μετεώρων που καταγράφηκαν.

 

Έχει καταγραφεί κάτι τέτοιο στο παρελθόν; Αν και σπάνιες οι καταγραφές αυτού του φαινομένου, ωστόσο υπάρχουν και μία από αυτές, στη Νορβηγία, είχε «φιλοξενηθεί» και στη σελίδα μας το 2022 (βλέπε: https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/posts/530412282429438)

 

Πηγή: https://youtu.be/OWiwgwyejFs?si=PzvZlPQAk8gHOqWf (Irigata, Ιαπωνία)

 

Πολλά περισσότερα για τα μετέωρα, τους αστεροειδείς, τους κομήτες, τη συχνότητα εμφάνισής τους, τον κίνδυνο σύγκρουσής τους με την Γη, τις «καταιγίδες μετεώρων» που αναμένονται στο μέλλον, με χάρτες, εικόνες, διαγράμματα κ.α. στις σελ. 59 και 68 του τόμου ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος») τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Πρόβλεψη και αποτροπή αιφνίδιων θανάτων σε νέους και αθλητές, μέσω ΑΙ

Η πολύ θλιβερή περίπτωση νέων ή και αθλητών οι οποίοι παθαίνουν ανακοπή καρδιάς χωρίς να έχουν κάποια ύποπτα συμπτώματα στη μέχρι τότε ζωή τους, μπορεί πλέον να προβλεφθεί και να προληφθεί χάρη σε ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που αναπτύχθηκε στο πανεπιστήμιο “Johns Hopkins” με την έρευνα να δημοσιεύεται στις αρχές Ιουλίου στο επιστημονικό περιοδικό “Nature Cardiovascular Research”.

 

Αυτό τουλάχιστον θα μπορούσε να ισχύει για τις περιπτώσεις υπερτροφικής μυοκαρδιοπάθειας, μιας κληρονομικής καρδιακής νόσου που αφορά από έναν στους 200 ως έναν στους 500 ανθρώπους παγκοσμίως και αποτελεί κορυφαία αιτία ξαφνικής ανακοπής και θανάτου σε νέους και αθλητές.

 

Για τη συγκεκριμένη ασθένεια, με τις σημερινές μεθόδους, δεν υπάρχει επιτυχία πάνω από 50% για την έγκαιρη διάγνωση της νόσου. Το μοντέλο AI παρουσίασε επιτυχία 93% στα άτομα με ηλικία 40-60 ετών και 89% σε όλο το δείγμα που εξετάστηκε, χρησιμοποιώντας μια ποικιλία ιατρικών δεδομένων αλλά και εικόνων MRI υψηλής αντίθεσης από την καρδιά του κάθε εξεταζόμενου. Εκτός αυτού, το μοντέλο μπορεί να περιγράψει το λόγο για τον οποίο κάποιος εξεταζόμενος έχει υψηλό κίνδυνο ανακοπής, ώστε οι γιατροί να μπορούν να προσαρμόσουν κατάλληλα τη θεραπεία τους.

 

Η ερευνητική ομάδα προσανατολίζεται να επεκτείνει τη χρήση του μοντέλου της, ώστε να αναγνωρίζει έγκαιρα και άλλες καρδιακές νόσους όπως η καρδιακή σαρκοείδωση και η αρρυθμιογόνος μυοκαρδιοπάθεια δεξιάς κοιλίας.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s44161-025-00679-1

 

Φωτογραφία: Επεξεργασία καρδιάς ασθενούς με υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια από το εν λόγω μοντέλο ΑΙ, όπου σε κάθε οριζόντια τομή (εικόνα MRI υψηλής αντίθεσης) έχει επισημανθεί με ερυθρό χρώμα ο ανώμαλος ιστός. (Παν/μιο Johns Hopkins)

 

Περισσότερα για την τεχνητή νοημοσύνη και υπερνοημοσύνη, το μέλλον της Ιατρικής, αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), που μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Τα "κοσμήματα" της Γροιλανδίας

Σε δορυφορική εικόνα που ελήφθη στις 2/7 από τον νέο δορυφόρο LandSat 9 πάνω από τη νοτιοδυτική Γροιλανδία, φαίνονται τα «κοσμήματα των πάγων». Πρόκειται για μικρές λίμνες που προέρχονται από την τήξη πάγου και χιονιού και συμβαίνει κάθε χρόνο από τον Μάιο μέχρι και τον Σεπτέμβριο.

 

Τμήμα του πάγου φαίνεται πιο σκούρο (περίπου στον κεντρικό άξονα της φωτογραφίας) καθώς πάνω του έχει εναποτεθεί σκόνη και καπνός (π.χ. από τις Καναδικές πυρκαγιές). Αυτό μειώνει την ανακλαστικότητα του πάγου, αυξάνοντας έτσι την απορρόφηση ηλιακής θερμότητας και την ταχύτητα τήξης των πάγων.

 

Εικόνα: LandSat 9 – OLI 2

 

Δεδομένα για τους πάγους της Γροιλανδίας: https://nsidc.org/.../greenlands-west-coast-leads-way-2025

Περισσότερα για την κλιματική αλλαγή αλλά και όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας! 

 

 

Νέα κατάρρευση παγετώνα, αυτή τη φορά στην Ινδία

Αν αυτό το δραματικό και σοκαριστικό συνάμα βίντεο σας θυμίζει κάτι, είναι διότι κάτι αντίστοιχο είχαμε δει τον Μάιο στις Άλπεις (βλέπε https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/videos/1499589281012025/). Στο παρόν βίντεο βλέπουμε την αιφνίδια πλημμύρα που προκλήθηκε από την απότομη υπερχείλιση του ποταμού Kheer Ganga στη βόρεια Ινδία την Τρίτη. Συνέπεια αυτού ήταν να ισοπεδωθεί το μισό χωριό Dharali με αποτέλεσμα δεκάδες άνθρωποι να αγνοούνται ενώ δεκάδες σπίτια και τουριστικά καταλύματα (το μέρος αποτελεί τουριστικό προορισμό) διαλύθηκαν.

 

Αν και τα ακριβή αίτια της αιφνίδιας αυτής πλημμύρας διερευνώνται, οι ομοιότητες με το συμβάν στο χωριό Birch στις Άλπεις είναι αρκετές. Ένας συνδυασμός κατολίσθησης και κατάρρευσης παγετώνα ψηλότερα (το χωριό περιβάλλεται από βουνά ύψους της τάξης των 5 km), είναι αυτή τη στιγμή ένα πιθανό σενάριο για την πρόκληση μιας τόσο απότομης υπερχείλισης, η οποία δεν άφησε σχεδόν κανένα χρονικό περιθώριο για τους κατοίκους που έτυχε να είναι στο διάβα του ποταμού εκείνη την ώρα. 

 

Στα αγγλικά, ο όρος για τέτοια συμβάντα (εφόσον επιβεβαιωθεί πως πρόκειται για κάτι τέτοιο) είναι “Glacial Lake Outburst Flood” (GLOF) και στα ελληνικά θα μπορούσαμε να τον αποδώσουμε ως «πλημμύρα εκροής παγετώδους λίμνης». Λίμνες που βρίσκονται περιορισμένες σε παγετώνες, μπορεί να υπερχειλίσουν απότομα λόγω διάρρηξης του (φυσικού) φράγματος που τις περιορίζει (π.χ. από κατολίσθηση, φυσική φθορά, σεισμό, αύξηση της πίεσης προς το φράγμα λόγω συσσώρευσης περαιτέρω ύδατος, κ.α.)

 

Πηγή βίντεο: https://bsky.app/profile/subfossilguy.bsky.social

 

Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Μεγάπτερες φάλαινες, επικοινωνία και υδρόβια νοημοσύνη

Όσοι είχατε δει την ταινία «Άφιξη» (2016), ίσως να θυμάστε τα εξωγήινα πλάσματα που έμοιαζαν με γιγάντια χταπόδια και επικοινωνούσαν με τους ανθρώπους σε μια γλώσσα της οποίας η γραπτή μορφή (Heptapod B) αποτελούνταν από κυκλικά λογογράμματα τα οποία αντιστοιχούσαν συνήθως σε ολόκληρες προτάσεις και συναισθήματα ανάλογα με τη μορφή τους. Το σημερινό μας θέμα ίσως να σας θυμίσει αυτήν την ταινία.

 

Οι μεγάπτερες φάλαινες (humpback whales), είναι γνωστό εδώ και πολλά χρόνια ότι δημιουργούν δακτυλιοειδή ή σπειροειδή σινιάλα μέσα στο νερό (π.χ. βλέπε φωτογραφία που συνοδεύει την ανάρτηση), τα οποία σε αρκετές περιπτώσεις μπορούν να γίνουν ιδιαίτερα πολύπλοκα (π.χ. ομάδες δακτυλίων ή σπειρών ή συνδυασμοί αυτών). Οι φάλαινες αυτές μπορούν να ελέγχουν το μέγεθος και τη μορφή των σινιάλων που δημιουργούν. Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στα μέσα Μαΐου στο επιστημονικό περιοδικό “Marine Mammal Science”, μελετάται αυτός ο τρόπος επικοινωνίας όχι μόνο μεταξύ των φαλαινών αλλά και μεταξύ αυτών και του ανθρώπου.

 

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, τα υποβρύχια μοτίβα που κατασκευάζουν, δεν χρησιμοποιούνται μόνο για κοινωνικοποίηση και επικοινωνία μεταξύ τους αλλά και για να επικοινωνήσουν με άλλες μορφές ζωής όπως ο άνθρωπος. Μέσα στην έρευνα, υπάρχουν φωτογραφίες από τουλάχιστον 12 φάλαινες οι οποίες πλησιάζοντας με φιλικές διαθέσεις βάρκες ή κολυμβητές, δημιούργησαν αυτά τα μοτίβα. Όπως οι πίθηκοι bonobo, ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα στην ξηρά, έτσι και αυτές οι φάλαινες στη θάλασσα, επιδεικνύουν αυξημένη πολυπλοκότητα στην επικοινωνία τους. Εκτός από αυτούς τους δακτυλίους που αποτελούν κάτι σαν «γραπτό λόγο» αλλά εδώ τον ρόλο του «χαρτιού» τον παίζει η θάλασσα, οι φάλαινες επικοινωνούν και με ήχους χαμηλής συχνότητας (οι οποίοι διαδίδονται αρκετές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά), άλματα, χτυπήματα με τα πτερύγια, ακόμη και με νεύματα.

 

Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που η συγκεκριμένη έρευνα έλκει το ενδιαφέρον και του γνωστού SETI (Ινστιτούτο έρευνας εξωγήινης νοημοσύνης). Φαίνεται πως τα κοινωνικά όντα έχουν επιθυμία να επικοινωνούν τόσο με τα υπόλοιπα μέλη του είδους τους αλλά και με άλλα είδη. Η ομάδα Whale-SETI δημιουργήθηκε για να μελετήσει την υδρόβια νοημοσύνη η οποία αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να αναλυθούν μη-ανθρώπινα συστήματα επικοινωνίας. Στόχος είναι η κατανόησή τους και η ανάπτυξη φίλτρων που μελλοντικά μπορεί να μας βοηθήσουν στην ανάλυση κοσμικών σημάτων για σημάδια εξωγήινης ζωής, τα οποία μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικά από τα δικά μας.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/mms.70026

 

Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Ιονοσφαιρική οπή στην Ιαπωνία

Τα ξημερώματα στις 29/6, στον ουρανό της ιαπωνικής νήσου Οκινάουα, καταγράφηκε από διάφορους φωτογράφους, αυτό το ερυθρό «νεφέλωμα» το οποίο διήρκεσε κάμποση ώρα. Όπως και άλλα παρόμοια που έχουμε δει στο παρελθόν, πιθανότατα οφείλεται στην εκτόξευση του πυραύλου H-IIA της JAXA (Ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας) λίγο νωρίτερα. 

 

Ονομάζεται «ιονοσφαιρική οπή» και δημιουργείται από τα καυσαέρια του πυραύλου σε ύψη 200-300 km στην ιονόσφαιρα της Γης. Η ιονόσφαιρα εκτείνεται από τα περίπου 50 km (τη μέρα) ή 90 km (τη νύχτα) ως το ύψος των 600 km περίπου και περιέχει πλάσμα (η 4η κατάσταση της ύλης που αποτελείται κυρίως από ιόντα και ελεύθερα ηλεκτρόνια). Αυτό το φαινόμενο το είχαμε δει ξανά σε παλαιότερες αναρτήσεις μας και θα το βλέπουμε συχνότερα στο μέλλον στον νυχτερινό ουρανό.

 

Πώς δημιουργείται και γιατί είναι κόκκινη; Τα αέρια του πυραύλου αποτελούνται από υδρογόνο, υδρατμούς και διοξείδιο του άνθρακα. Αυτά, στο ύψος των 200 km προκαλούν επανασυνδέσεις μεταξύ των ιόντων οξυγόνου και των ελεύθερων ηλεκτρονίων της ιονόσφαιρας, με αποτέλεσμα ουδέτερα άτομα οξυγόνου τα οποία όμως βρίσκονται σε διεγερμένη κατάσταση. Κατά την αποδιέγερσή τους, εκπέμπουν φωτόνια με μήκος κύματος 6300 Angstrom, ήτοι στο ερυθρό μέρος του ορατού φάσματος και είναι αυτό που παρατηρούμε στη φωτογραφία. 

 

Ονομάζεται «ιονοσφαιρική οπή», διότι η επανασύνδεση ελεύθερων ηλεκτρονίων (π.χ. με ιόντα οξυγόνου σε αυτήν την περίπτωση) αφήνει στην ιονόσφαιρα ένα κενό, μία έλλειψη από ηλεκτρόνια στη συγκεκριμένη περιοχή. Αυτή αποκαθίσταται σταδιακά, μετά από κάποιες ώρες, μέσω του φωτοϊονισμού από την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία. Αυτές οι οπές δημιουργούν τοπικά προβλήματα στο GPS κατ’αναλογία με τις γεωμαγνητικές καταιγίδες.

 

Πηγή: https://x.com/KAGAYA_11949

 

Μάθετε περισσότερα για την ιονόσφαιρα, τις ηλιακές και γεωμαγνητικές καταιγίδες, τις ηλιακές κηλίδες, όπως και για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

Επίσης, περισσότερα για πολύ παρόμοια (φυσικά) φαινόμενα στην ανώτερη ατμόσφαιρα, θα βρείτε στο πρώτο βιβλίο του είδους του στην Ελλάδα, με τίτλο «Παροδικά Φωτεινά Συμβάντα» (εκδόσεις «Οσελότος»), το οποίο επίσης μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Ηφαιστειακοί θόλοι στην Αφροδίτη

Σε αυτή τη φωτογραφία, βλέπουμε 3 κυκλικούς ηφαιστειακούς θόλους στην επιφάνεια της Αφροδίτης, όπως φωτογραφήθηκαν από τη διαστημική συσκευή «Μαγγελάνος» το 1991. Οι δυο μεγαλύτεροι «θόλοι» έχουν διάμετρο 65 km, ύψος 1 km, ενώ σε όλο το κάδρο της φωτογραφίας απεικονίζεται μια περιοχή της Αφροδίτης (με όνομα Eistla) διαστάσεων 160 επί 250 (τετραγωνικών) χιλιομέτρων.

 

Αυτοί οι κυκλικοί θόλοι πιθανότατα σχηματίστηκαν από λάβα με μεγάλο ιξώδες (δηλαδή παχύρευστη, όσο πιο μεγάλο το ιξώδες τόσο πιο δύσκολη η ροή, π.χ. το μέλι έχει μεγαλύτερο ιξώδες από το νερό) και πυκνότητα που, σε πολύ πρόσφατη έρευνα (βλέπε https://doi.org/10.1029/2024JE008571), εκτιμάται γύρω στους 2.5 τόνους ανά κυβικό μέτρο (για σύγκριση, το νερό έχει πυκνότητα ~ 1 τόνο ανά κυβικό μέτρο).

 

Στη Γη δεν έχουμε τέτοια ηφαιστειακή μορφολογία όπως αυτοί οι κυκλικοί ηφαιστειακοί θόλοι της Αφροδίτης που μοιάζουν με «τηγανίτες», κυρίως λόγω διαφορών στη σύνθεση και τις ιδιότητες της λάβας αλλά και των αντίστοιχων φλοιών των πλανητών αυτών. Οι θόλοι της Αφροδίτης σχηματίζονται από εξαιρετικά ιξώδη, πυκνή λάβα που απλώνεται αργά και συσσωρεύεται λόγω της παχιάς, ελαστικής λιθόσφαιρας του πλανήτη. Η λιθόσφαιρα της Γης είναι λεπτότερη και πιο εύκαμπτη, ενώ η γήινη λάβα έχει μικρότερο ιξώδες.

 

Πηγή: https://photojournal.jpl.nasa.gov/catalog/PIA00084

 

Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), που μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

Περισσότερα για τα ηφαίστεια και τους σεισμούς, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), που μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!