Τετάρτη 30 Ιουνίου 2021

Πρωτόγνωρος καύσωνας για τον Καναδά

Ένας πρωτόγνωρος καύσωνας για την περιοχή του δυτικού Καναδά, συνέβη τις τελευταίες μέρες του Ιουνίου. Ρεκόρ θερμοκρασιών συνετρίβησαν κυριολεκτικά, καθώς σε αρκετές περιοχές τα παλιά ρεκόρ ξεπεράστηκαν κατά 6, 7 ως και 10 βαθμούς Κελσίου (ανάλογα την περιοχή). Οι μέγιστες θερμοκρασίες ξεπέρασαν και τους 49 βαθμούς (αναφερόμαστε πάντα στον Καναδά και σε γεωγραφικά πλάτη άνω των 50 μοιρών…)

 
Πιο συγκεκριμένα, στο Lytton, στις 29/6, καταγράφηκε μέγιστη θερμοκρασία 49.6 βαθμών Κελσίου που, πλέον, αποτελεί και το νέο καναδικό ρεκόρ απόλυτα μέγιστης θερμοκρασίας. Τα προηγούμενα ρεκόρ ήταν 47.9 και 46.6 βαθμοί, και σημειώθηκαν μόλις μία μέρα και δυο μέρες πριν αντίστοιχα (28 και 27/6). Δηλαδή το ρεκόρ απόλυτα μέγιστης θερμοκρασίας έσπασε 3 φορές σε 3 διαδοχικές μέρες στον Καναδά! Ανάλογη είναι η κατάσταση και στις βορειοδυτικές ΗΠΑ.
 
Οι Καναδοί, χωρίς κλιματιστικά, αναγκάστηκαν να βρουν άλλους τρόπους για να κρατήσουν δροσερές τις οικίες τους, όπως την ανάρτηση αλουμινόχαρτων στα παράθυρά τους (βλέπε εικόνα από https://twitter.com/ninethreeseven).
 
 
Στις 29/6, άρχισαν να ξεσπάνε καταιγιστικές φωτιές, όπως αναμένετο. Ο Kyle Brittain από την περιοχή του Καναδά που επλήγη περισσότερο από τον καύσωνα, καταγράφει εντυπωσιακά pyrocumulonimbus (καταιγιδοφόρα νέφη που αναπτύσσονται από τις φωτιές αυτές - τα είχαμε δει και στις φωτιές της Αυστραλίας πέρυσι - βλέπε 2η εικόνα παρακάτω). 
 

 
 
Δυστυχώς, όπως ανακοινώθηκε επισήμως από τις αρχές, εκατοντάδες αιφνίδιοι θάνατοι στην περιοχή, οφείλονται πιθανότατα στον ακραίο και επίμονο καύσωνα, ενώ ο αριθμός των θυμάτων αναμένεται να αυξηθεί. Βλέπε και https://www.reuters.com/.../death-rate-soars-canadas.../

Κυριακή 27 Ιουνίου 2021

Ο Γανυμήδης από κοντά

Ο Γανυμήδης, δορυφόρος του πλανήτη Δία, όπως φωτογραφήθηκε από το διαστημικό όχημα Juno της NASA στις 7/6, εκμεταλλευόμενο το γεγονός ότι βρέθηκε σε πολύ κοντινή απόσταση από αυτόν (περίπου 1000 km).

 
Το Juno βρίσκεται σε πολική τροχιά* γύρω από τον Δία από το 2016, διενεργώντας διάφορες μετρήσεις σχετικά με τη σύσταση, το βαρυτικό και μαγνητικό πεδίο όπως και την πολική μαγνητόσφαιρα του Δία. Τροφοδοτείται με ενέργεια από 3 άξονες που φέρουν συστοιχίες ηλιακών συλλεκτών, και σχηματίζουν γωνία 120 μοιρών μεταξύ τους (οι άξονες).
 
*Δηλαδή, περνά πάνω ή σχεδόν πάνω από τους πόλους του πλανήτη. Το επίπεδο μιας πολικής τροχιάς παρουσιάζει κλίση άνω των 60 μοιρών, σε σχέση με το ισημερινό επίπεδο του πλανήτη.
 
Ο Γανυμήδης είναι ο μεγαλύτερος φυσικός δορυφόρος του Δία (από τους 79 που γνωρίζουμε ως σήμερα) αλλά και το μεγαλύτερο από όλα τα «φεγγάρια» του ηλιακού μας συστήματος. Η διάμετρός του είναι, περίπου, 5300 km (η αντίστοιχη της Γης είναι, περίπου, 12700 km). Επίσης, είναι το μόνο «φεγγάρι», από όσα γνωρίζουμε ως σήμερα, το οποίο έχει μαγνητικό πεδίο. 
 
Φωτογραφία: NASA / JPL – CalTech / SwRI / MSSS / Björn Jónsson (https://twitter.com/bjorn_jons)
 

 

Σάββατο 26 Ιουνίου 2021

Φωτοακουστική Υπολογιστική Τομογραφία και τρισδιάστατη απεικόνιση ροής και οξυγόνωσης του αίματος στο κεφάλι

Ερευνητές από το CalTech και το παν/μιο της νότιας Καλιφόρνιας στις ΗΠΑ, έκαναν επίδειξη μιας νέας τεχνολογίας απεικόνισης του εγκεφάλου, χρησιμοποιώντας laser και υπέρηχους. Η τεχνολογία αυτή ονομάζεται «Φωτοακουστική Υπολογιστική Τομογραφία» (PACT, Photoacoustic computerized tomography) και χρησιμοποιούνταν παλιότερα για την ανίχνευση όγκων στο στήθος ως εναλλακτική της μαστογραφίας.

 
Ωστόσο, οι συγκεκριμένοι ερευνητές εξέλιξαν αυτήν την τεχνολογία, κάνοντάς την ικανή να ανιχνεύει μικροσκοπικές μεταβολές στην ποσότητα και το οξυγόνο του αίματος που περνά μέσα από μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία. Για τη συγκεκριμένη απεικόνιση, ως σήμερα χρησιμοποιείται η «λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού» (fMRI), ωστόσο τα μηχανήματα που την πραγματοποιούν είναι ακριβά, ογκώδη και χρησιμοποιούν ισχυρά μαγνητικά πεδία, καθιστώντας τη χρήση τους απαγορευτική για όσους έχουν μεταλλικά εμφυτεύματα στο σώμα τους. 
 
Από την άλλη, η φωτοακουστική απεικόνιση είναι αρκετά φθηνότερη, απλούστερη ενώ η συσκευή έχει μικρότερο μέγεθος χωρίς να απαιτείται η είσοδος του εξεταζόμενου σε αυτήν. Λειτουργεί με την αποστολή ενός κατάλληλου παλμού laser στο κεφάλι. Αυτός ο παλμός διασκορπίζεται στον εγκέφαλο και απορροφάται από τα μόρια της αιμογλοβίνης. Η ενέργεια του παλμού, οδηγεί τα μόρια της αιμογλοβίνης να δονούνται υπερηχητικά. Αυτές οι δονήσεις καταγράφονται από 1024 μικροσκοπικούς υπερηχητικούς ανιχνευτές που τοποθετούνται στο κεφάλι. Τα δεδομένα αποστέλλονται σε υπολογιστή ο οποίος, χρησιμοποιώντας κατάλληλους αλγορίθμους, δημιουργεί μια τρισδιάστατη απεικόνιση της ροής και της οξυγόνωσης του αίματος στο κεφάλι.
 
Δημοσιευμένη έρευνα στο Nature Biomedical Engineering στις 31/5: https://www.nature.com/articles/s41551-021-00735-8
 

 

Παρασκευή 25 Ιουνίου 2021

Θερμικός θόλος οδηγεί σε θερμοκρασίες άνω των 50 βαθμών στη μέση Ανατολή, 1 μήνα νωρίτερα

Θερμοκρασίες κοντά ή και πάνω από 50 βαθμούς Κελσίου, κατέγραψε στις 6/6, ο δορυφόρος GEOS* σε περιοχές της Μέσης Ανατολής. Πράγματι, σε τουλάχιστον 4 χώρες (ΗΑΕ, Ιράν, Κουβέιτ, Ομάν), οι σταθμοί εδάφους κατέγραψαν θερμοκρασίες ως 52 βαθμούς. Αν και οι θερμοκρασίες αυτές δεν είναι ασυνήθιστες σε εκείνες τις περιοχές, φέτος έρχονται ένα μήνα νωρίτερα από το συνηθισμένο. Αιτία για αυτό το κύμα ζέστης, είναι οι πολύ υψηλές πιέσεις που δρουν ως «θερμικός θόλος» (heat dome), εγκλωβίζοντας τις ανερχόμενες θερμές αέριες μάζες, με αποτέλεσμα να θερμαίνονται ακόμη περισσότερο.

 
Ο δορυφόρος GOES αποτελεί έναν γεωστάσιμο/γεωσύγχρονο δορυφόρο που καταγράφει δεδομένα για τον καιρό, βοηθώντας στην μετεωρολογική έρευνα και πρόβλεψη. Γεωστάσιμος είναι ο δορυφόρος που εκτελεί μία περιφορά (γύρω από τη Γη), στον ίδιο χρόνο που η Γη εκτελεί μια περιστροφή γύρω από τον άξονά της (σχεδόν 24 ώρες). Συνέπεια αυτού, είναι να φαίνεται ακίνητος ο δορυφόρος από έναν παρατηρητή πάνω στην επιφάνεια της Γης. Για να επιτευχθεί αυτό, ο δορυφόρος τοποθετείται σε ύψος, σχεδόν, 36000 km πάνω από τη γήινη επιφάνεια.
 

 

Κυριακή 20 Ιουνίου 2021

Εφαρμογή της Google αναγνωρίζει δερματοπάθειες μέσω smartphone

Η Google στοχεύει να διαθέσει μία ακόμη εφαρμογή (στενής) τεχνητής νοημοσύνης για smartphones, η οποία, με τη λήψη 3 φωτογραφιών από το δέρμα μας, θα είναι σε θέση να αναγνωρίζει συχνά εμφανιζόμενες δερματοπάθειες.

 
Δυο δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη αντιμετωπίζουν κάποιου είδους δερματοπάθεια ετησίως. Επομένως, αυτή η εφαρμογή θα μπορούσε να προσφέρει κάποια πρώτη πληροφόρηση σχετικά με το τι μπορεί να είναι το εξάνθημα, η κοκκινίλα ή κάποιο άλλο σημάδι που παρατηρήσαμε στο δέρμα μας. 
 
Όπως και με άλλες εφαρμογές «στενής» τεχνητής νοημοσύνης, έτσι και με αυτήν, το «πρόγραμμα» μαθαίνει να αναγνωρίζει γύρω στις 300 δερματικές παθήσεις, βασισμένο σε ένα τεράστιο φωτογραφικό αρχείο με αναγνωρισμένες παθήσεις του δέρματος αλλά και σε μια ομάδα φωτογραφιών «ελέγχου», στις οποίες δεν υπάρχει κάποια δερματική πάθηση. 
 
Τα αποτελέσματα της εφαρμογής παρουσιάζουν, προς το παρόν, επιτυχία που είναι συγκρίσιμη με εκείνη ενός επαγγελματία δερματολόγου, ωστόσο, επισημαίνεται ότι η εφαρμογή παρέχεται για καθαρά εκπαιδευτικούς σκοπούς και πως ο χρήστης παροτρύνεται να δει τον προσωπικό του ιατρό για να τον κατευθύνει και να του επιλύσει τις απορίες.
 
 
Στον τόμο ΙΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να μάθετε, εκτός πολλών άλλων, περισσότερα για την τεχνητή νοημοσύνη, τα όριά της, τις τεχνικές και άλλες προκλήσεις, τις ελπίδες αλλά και τους προβληματισμούς όπως και το πως αναμένεται να μεταμορφώσει τους διάφορους τομείς της ζωής μας. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής!
 

 

Σάββατο 19 Ιουνίου 2021

Η Στενή Τεχνητή Νοημοσύνη προβλέπει έγκαιρα αναλαμπές φωτιάς

Οι πυροσβέστες, όταν προσπαθούν να σβήσουν φωτιά σε κτήριο, έχουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της σωστής εκτίμησης της χρονικής στιγμής που θα συμβεί μια αναλαμπή φωτιάς (flashover). Πρόκειται για τη στιγμή που, πολλά εύφλεκτα υλικά που βρίσκονται στον χώρο που καίγεται, αναφλέγονται σχεδόν ταυτόχρονα δημιουργώντας ένα επικίνδυνο τείχος φωτιάς, το οποίο αναλώνει όλο το διαθέσιμο οξυγόνο.

 
Ερευνητές από το NIST (National Institute of Standards and Technology), επιστρατεύουν αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης, ο οποίος χρησιμοποιεί ό,τι διαθέσιμα στοιχεία υπάρχουν, ώστε να προβλέψει, μισό με ένα λεπτό πριν συμβεί, την αναλαμπή φωτιάς, ειδοποιώντας εγκαίρως τους πυροσβέστες και ελαχιστοποιώντας έτσι τις απώλειες. Ο συγκεκριμένος αλγόριθμος ονομάζεται P-Flash.
 
Τα διαθέσιμα στοιχεία που επεξεργάζεται ο αλγόριθμος, προέρχονται από ανιχνευτές φωτιάς οι οποίοι όμως καταστρέφονται στους 150 βαθμούς Κελσίου περίπου. Αυτή η θερμοκρασία είναι πολύ πιο κάτω από το όριο των 600 βαθμών, πάνω από τους οποίους επίκειται μια αναλαμπή φωτιάς. Αυτό το «χάσμα» δεδομένων φιλοδοξεί να καλύψει ο συγκεκριμένος αλγόριθμος, «μαθαίνοντας» μέσα από χιλιάδες προσομοιώσεις φωτιάς. 
 
Ως τώρα, ο αλγόριθμος αυτός, κατάφερε να προβλέψει σωστά την κρίσιμη στιγμή, ένα λεπτό πριν αυτή συμβεί, στο 86% των περιπτώσεων. Το αδύναμο σημείο του αλγορίθμου, που χρειάζεται να βελτιωθεί, ώστε να ανέβουν και τα ποσοστά επιτυχίας, είναι η δυσκολία πρόβλεψης του flashover όταν η φωτιά εκκινεί «πίσω από κλειστές πόρτες», δηλαδή σε υπνοδωμάτια, σε αντίθεση με ανοιχτούς χώρους του σπιτιού όπως το σαλόνι ή η κουζίνα.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://ojs.aaai.org/index.php/AAAI/article/view/17736
 
Φωτογραφία: NIST / Προσομοίωση φωτιάς σε οικία. 
 

 

Παρασκευή 18 Ιουνίου 2021

Οι μετεωρίτες και οι κρατήρες τους

Οι περισσότεροι μετεωρίτες (μετέωρα ή «πεφταστέρια» κατά το κοινώς λεγόμενο, τμήμα των οποίων έχει περάσει από τη γήινη ατμόσφαιρα και έχει καταφέρει να φτάσει στην επιφάνεια της Γης) πέφτουν στη θάλασσα και αυτό είναι αναμενόμενο, καθώς το 70% του πλανήτη μας καλύπτεται από νερό. Ωστόσο, ορισμένες φορές πέφτουν και στην ξηρά, όπως με αυτόν που έπεσε στην Αριζόνα των ΗΠΑ, 50000 έτη πριν το σήμερα και τον κρατήρα του οποίου βλέπουμε σε φωτογραφία που ελήφθη από τον δορυφόρο LandSat 8 στις 16/5.

 
Ο συγκεκριμένος κρατήρας είναι «καλοδιατηρημένος» προσφέροντας πεδίο έρευνας για τους επιστήμονες. Ο μετεωρίτης που προκάλεσε αυτόν τον κρατήρα, εκτιμάται ότι είχε διάμετρο περίπου 50 μέτρων και θα κατέστρεφε μια μεγάλη πόλη αν έπεφτε σε αυτήν. Ο κρατήρας στο έδαφος έχει διάμετρο 1.2 km. 
 
Γενικότερα, δεν χρειάζεται να έχει μεγάλη διάμετρο ένας μετεωρίτης για να προκαλέσει μεγάλες καταστροφές. Η τελική ταχύτητα που έχει λίγο πριν χτυπήσει το έδαφος, η γωνία με την οποία προσκρούει και το μέρος στο οποίο πέφτει (στεριά/θάλασσα) παίζουν μεγάλο ρόλο, ενώ μεγάλες καταστροφές μπορούν να προκληθούν και από την εκρηκτική εξαΰλωσή του σε σχετικά χαμηλό ύψος (π.χ. Chelyabinsk 2013 με διάμετρο μετεωρίτη ~20 m αλλά και Tunguska 1908 με εκτιμώμενη διάμετρο της τάξης των 100 m).
 
Ένας μετεωρίτης με διάμετρο της τάξης του χιλιομέτρου, είναι αρκετά μεγάλος για να έχει συνέπειες σε παγκόσμια κλίμακα. Για σύγκριση, ο μετεωρίτης Chicxulub που έπεσε στο Μεξικό πριν 65 εκατομμύρια έτη, και θεωρείται ως ο κύριος παράγοντας αφανισμού των δεινοσαύρων, είχε διάμετρο «μόλις» 15 km, με τον κρατήρα του να έχει διάμετρο 180 km.
 
Φωτογραφια: LandSat 8 (OLI), 16/5/2021.
 

 

Κυριακή 13 Ιουνίου 2021

Η ζώνη της Αφροδίτης στην Ανταρκτική

Το λυκόφως της Ανταρκτικής, την 1/6, δίπλα από τον ερευνητικό σταθμό Rothera, ο οποίος βρίσκεται στο βόρειο κομμάτι της Ανταρκτικής κάτω από τη νότια Αμερική. Διακρίνεται το ροζ χρώμα στον ανατολικό ορίζοντα, το οποίο πολλές φορές αποκαλείται και «ζώνη της Αφροδίτης». 

 
Αυτό το τελευταίο, αποτελεί οπτικό ατμοσφαιρικό φαινόμενο, ροζ χρώματος, το οποίο εμφανίζεται στο ανθήλιο (το διαμετρικό, ως προς τον ήλιο, σημείο, δηλαδή την ανατολή αν ο ήλιος δύει και τη δύση αν ο ήλιος ανατέλλει) κοντά στον ορίζοντα του παρατηρητή μετά τη δύση ή πριν την ανατολή του ηλίου και οφείλεται στη σκέδαση (διασκορπισμό), κυρίως των κόκκινων αποχρώσεων του ορατού φάσματος από τη γήινη ατμόσφαιρα.
 
Φωτογραφία: Klara Weaver -- Πηγή: https://twitter.com/AntarcticReport
 

 
 
 

Σάββατο 12 Ιουνίου 2021

Ναρκισσισμός και επιθετικότητα

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 24 Μαΐου στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Bulletin, αναφέρονται τα συμπεράσματα μιας μετά-ανάλυσης 437 παλαιότερων ερευνών στις οποίες συμμετείχαν συνολικά πάνω από 123000 άτομα.

 
Σε αυτήν ερευνήθηκε η σχέση μεταξύ ναρκισσισμού και επιθετικής συμπεριφοράς. Αυτό που βρέθηκε, είναι η ευθεία ισχυρή σύνδεση μεταξύ των δυο, ακόμη και σε άτομα που δεν είχαν εκδηλώσει ναρκισσισμό σε παθολογικό επίπεδο. Μάλιστα, φαίνεται πως η επιθετικότητα και η βία μπορεί να εκδηλωθεί με κάθε τρόπο (online και offline, δηλαδή φραστικά τόσο μέσω του διαδικτύου αλλά και εκ του σύνεγγυς, όσο και σωματικά), ενώ μεγαλύτερη πιθανότητα για να έλθει στην επιφάνεια μια τέτοια συμπεριφορά, είναι να προκληθεί ο ναρκισσιστής, με κάποιο τρόπο που ο ίδιος θα θεωρήσει ως υποτίμηση, αδιαφορία ή προσβολή προς το πρόσωπό του.
 
Ο ναρκισσιστής έχει μια ιδιαίτερα υπερτιμημένη άποψη για τη σημασία που έχει η ύπαρξή του. Εφόσον θεωρήσει ότι προκαλείται, μπορεί να αντιδράσει με απρόβλεπτους τρόπους. Αν και κάποιος θα ανέμενε να είναι υπερτονισμένη αυτή η σχέση μεταξύ ναρκισσισμού και επιθετικότητας μόνο σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, αυτό που διαπιστώθηκε είναι ότι το συμπέρασμα της έρευνας είναι ανεξάρτητο από τον τόπο κατοικίας.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://doi.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fbul0000323
 

 

Παρασκευή 11 Ιουνίου 2021

Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων

Για να υπάρχει επικοινωνία μεταξύ δυο ανθρώπων, αυτοί θα πρέπει να μιλάνε την ίδια γλώσσα. Όμως, πως ξεκίνησε η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων παλαιότερα; Η επικρατούσα άποψη είναι ότι οι χειρονομίες αποτέλεσαν έναν αρχικό τρόπο επικοινωνίας και συνεννόησης. Ωστόσο, μια νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 12/5 στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports, τοποθετεί στο κάδρο και τους ήχους. Δηλαδή, ένας άλλος τρόπος πρώιμης επικοινωνίας, ήταν η παραγωγή ήχων που αντιπροσώπευαν ζώα, πράγματα, πράξεις, συναισθήματα κ.α.

 
Στο πείραμα που διεξήχθη στα πλαίσια της έρευνας αυτής, 843 συμμετέχοντες που μιλούσαν 25 διαφορετικές γλώσσες, έπρεπε να αναγνωρίσουν 30 διαφορετικούς ήχους που είχαν παραχθεί από ανθρώπινη φωνή και αντιπροσώπευαν μία συγκεκριμένη έννοια (π.χ. ζώο, αντικείμενο, πράξη, κ.α.). Η αναγνώριση ήταν επιτυχής, καθώς τα ποσοστά σωστών αναγνωρίσεων ήταν πολύ ικανοποιητικά για να θεωρηθούν τυχαία. Ο ήχος που αναγνωρίστηκε με μεγαλύτερη επιτυχία, 98.6%, ήταν αυτός που αντιπροσώπευε τον ύπνο (και όπως ίσως καταλάβατε, ήταν το ροχαλητό).
 
Αυτό που εκτιμάται από διάφορους ερευνητές του τομέα, είναι πως και οι δυο τρόποι (χειρονομίες και ήχοι) χρησιμοποιήθηκαν από κοινού για την επικοινωνία των ανθρώπων παλιά και οδήγησαν, μέσα στους αιώνες, στην ανάπτυξη της γλώσσας. Άλλωστε, σκεφτείτε τι θα κάνατε για να επικοινωνήσετε με ανθρώπους που δεν γνωρίζουν να μιλούν κάποια γλώσσα.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41598-021-89445-4
 

 

Κυριακή 6 Ιουνίου 2021

Εντυπωσιακή λήψη κεραυνού στον Καναδά

Εντυπωσιακή λήψη στις 4/5, στην Alberta του Καναδά, εν ώρα καταιγίδας όπου φαίνεται όλο το μήκος του κεραυνού από το νέφος ως το σημείο που «χτύπησε» στο έδαφος, σχετικά κοντά στον φωτογράφο.
Οι κεραυνοί εκκινούν μέσα από την καταιγιδοφόρα νέφωση, όπου σε πρώτη φάση, μια ομάδα ηλεκτρικών φορτίων, συνιστά την αιχμή ενός ηλεκτροφόρου «οδηγού» (ονομάζεται «βηματικός οδηγός» καθώς αναπτύσσεται κατά βήματα προς τα κάτω, προς το έδαφος, ενώ η αγγλική ορολογία είναι stepped leader). 
 
Στην αιχμή αυτή, το ηλεκτρικό πεδίο είναι πολύ ισχυρότερο σε σχέση με εκείνο στο περιβάλλον της και υπερβαίνει την τιμή κατάρρευσης του διηλεκτρικού (του ατμοσφαιρικού αέρα εν προκειμένω). Έτσι, εκεί, αναπτύσσονται κατερχόμενοι δενδρίτες («διάδρομοι» όπου πραγματοποιούνται ιονισμοί των μορίων του αέρα) που μοιάζουν με μικροσκοπικοί κεραυνοί. Όταν τα φορτία που θα συσσωρευτούν εκεί είναι αρκετά, τότε το διηλεκτρικό (ο ατμοσφαιρικός αέρας) καταρρέει δημιουργώντας ένα (παροδικά φωτεινό) βήμα πλάσματος. Αυτό αποτελεί το επόμενο «βήμα» του βηματικού οδηγού και η διαδικασία επαναλαμβάνεται πολλές φορές (και πολύ γρήγορα), μέχρι να προστεθούν αρκετά βήματα, ώστε ο οδηγός να πλησιάσει αρκετά τα ανερχόμενα κανάλια (upward streamers) αντίθετου ηλεκτρικού φορτίου που ξεπηδούν, με τη σειρά τους, από το έδαφος. Ένα από αυτά τα κανάλια, θα ενωθεί τελικά με τον κατερχόμενο βηματικό οδηγό και θα ξεσπάσει ο κεραυνός.
 
Στη φωτογραφία, όπως και σε κάθε φωτογραφία κεραυνού, κάθε μικρό «ζιγκ-ζαγκ» είναι και ένα «βήμα» του «τυχαίου περιπάτου» που κάνουν τα ηλεκτρικά φορτία του βηματικού οδηγού, δημιουργώντας έναν «αγώγιμο εναέριο διάδρομο» λίγο πριν ξεσπάσει ο κεραυνός. Ο διάδρομος αυτός «φωταγωγείται», τη στιγμή που κλείνει το κύκλωμα ανάμεσα στα φορτία που κατέρχονται από το νέφος, και στα αντίθετα φορτία που ανέρχονται από το έδαφος.
 
Φωτογραφία: Kyle Brittain -- Πηγή: https://twitter.com/KyleTWN
 

 

Σάββατο 5 Ιουνίου 2021

Νιώθετε νεότεροι;

Αν νιώθετε νεότεροι σε σχέση με την πραγματική σας ηλικία, τότε είναι πολύ πιθανό να αργήσετε να νιώσετε την κατάπτωση που επιφέρει σταδιακά το γήρας στον οργανισμό. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει μία ακόμη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Psychology and Aging πριν λίγες βδομάδες.

 
Το δείγμα ήταν 5039 άτομα με πραγματική ηλικία 40 ετών και άνω. Οι εξεταζόμενοι απαντούσαν σε μια απλούστατη ερώτηση: «Πόσων χρονών νιώθετε;», ενώ παρακολουθήθηκαν σε βάθος 3ετίας. Όσοι απαντούσαν πως ένιωθαν νεότεροι, αργούσαν να δουν επιδείνωση (συνδεδεμένη με το γήρας) στην υγεία τους. Στον αντίποδα, εκείνοι που απαντούσαν ίδιες ή μεγαλύτερες ηλικίες σε σχέση με την πραγματική τους, είχαν πιο απότομη επιδείνωση. 
 
Η απάντηση στην παραπάνω απλή ερώτηση, ενδεχομένως να συνδέεται με το πως αντιλαμβάνεται το στρες και την πίεση της καθημερινότητας, κάθε άνθρωπος ξεχωριστά. Υπό αυτό το πρίσμα και γνωρίζοντας τις συνέπειες που έχει το χρόνιο στρες στην υγεία των ανθρώπων, τα παραπάνω αποτελέσματα της παρούσης έρευνας δεν προκαλούν έκπληξη.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://doi.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fpag0000608
 

 

Παρασκευή 4 Ιουνίου 2021

Η NASA πάει στην Αφροδίτη με δυο αποστολές

Η NASA, στις 2/6, ανακοίνωσε δυο νέες αποστολές για την εξερεύνηση της Αφροδίτης, τις DAVINCI+ (Deep Atmosphere Venus Investigation of Noble gases, Chemistry, and Imaging) και VERITAS (Venus Emissivity, Radio Science, InSAR, Topography, and Spectroscopy). Οι αποστολές αναμένονται να είναι έτοιμες προς το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.

 
Η DAVINCI+ θα περάσει μέσα από την πυκνή ατμόσφαιρα του πλανήτη, συλλέγοντας πληροφορίες και διενεργώντας ακριβείς μετρήσεις για τη χημική του σύσταση, ενώ ο στόχος της είναι η διερεύνηση της πιθανότητας για την ύπαρξη ωκεανών παλαιότερα εκεί, όπως και το πως έφτασε να έχει την «κολασμένη» σημερινή μορφή. Η Αφροδίτη χαρακτηρίζεται από το καταιγιστικό φαινόμενο του θερμοκηπίου, τους 464 βαθμούς Κελσίου ως μέση θερμοκρασία στην επιφάνεια και την πυκνή της ατμόσφαιρα που αποτελείται από 96% διοξείδιο του άνθρακα. Η δε πίεση στην επιφάνειά της είναι σχεδόν 100 φορές μεγαλύτερη από εκείνη που βιώνουμε στη Γη.
 
Από την άλλη, η αποστολή VERITAS, θα αποτελείται από έναν δορυφόρο ο οποίος, εκτός των άλλων, θα πραγματοποιήσει μια λεπτομερή τρισδιάστατη απεικόνιση του πλανήτη, ενώ θα προσπαθήσει να εξακριβώσει την ηφαιστειακή και γεωλογική κατάσταση του πλανήτη, αλλά και το πως και πόσο διαφορετικά εξελίχθηκε σε σχέση με τη Γη. Και οι δυο αποστολές, θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε κάποια πράγματα και για το γήινο κλίμα, την ιστορία του αλλά και την εξέλιξή του.
 
Έχουμε ξαναπάει στην Αφροδίτη στο παρελθόν; Ναι, έχουν γίνει απόπειρες με διάφορες αποστολές, σοβιετικές και αμερικανικές. Από την πρώτη επιτυχημένη αποστολή των Αμερικανών με το Mariner 2 το 1962, το οποίο συνέλεξε δεδομένα για την ατμόσφαιρα του πλανήτη, ως τις πιο γνωστές αποστολές Venera (1967 – 1984) των σοβιετικών, από τις οποίες έχουμε και τις μόνες φωτογραφίες από την επιφάνεια του πλανήτη (βλέπε φωτογραφίες). 
 
Από τότε έχουν σταλεί διάφορα διαστημικά οχήματα στην Αφροδίτη για συλλογή πληροφοριών (χωρίς κάποιο να έχει προσεδαφιστεί), όπως π.χ. το Venus Express της ESA, που βρισκόταν σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη από το 2006 ως και το 2014. Μάλιστα, το ενδιαφέρον με την αποστολή Venus Express, είναι πως παρατηρήθηκε η Γη (στην οποία γνωρίζουμε ότι υπάρχει ζωή) από την τροχιά της Αφροδίτης στην οποία βρισκόταν το όχημα, ώστε να χρησιμοποιηθούν τα δεδομένα για να αναπτυχθούν νέοι τρόποι ανίχνευσης ζωής κατά την παρατήρηση εξωπλανητών.
 
 
Το βίντεο της NASA: https://youtu.be/Rf-nOV9LCRM
 
Πηγή φωτογραφιών επιφανείας της Αφροδίτης από τις αποστολές Venera (τόσο οι αρχικές όσο και επεξεργασμένες των αρχικών): https://www.planetary.org/.../0724-standing-on-venus-in-1975 και https://planetimages.blogspot.com/.../standing-on-venus...
 

Στον τόμο ΙΙΙ του έργου μας "Τα φυσικά φαινόμενα" μπορείτε, εκτός πολλών άλλων, να μάθετε πολλά για το μέλλον της διαστημικής εξερεύνησης, τα όριά της και τα προβλήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Στον τόμο ΙΙ, εκτός πολλών άλλων θεμάτων, μπορείτε να μάθετε για τους εξωπλανήτες, τους τρόπους ανίχνευσης αυτών και για την πιθανότητα εξωγήινης ζωής. Αποκτήστε τους από τη σελίδα μας με έκπτωση και χωρίς έξοδα αποστολής! Ρωτήστε μας!