Τετάρτη 28 Απριλίου 2021

Κεραυνός χτυπά κτήριο στη Βαλένθια

Στην προηγούμενη ανάρτησή μας, την Κυριακή, είδαμε σε δυο χαρακτηριστικά βίντεο, πόσο επικίνδυνο είναι να βρίσκεται κάποιος κάτω από δέντρα εν ώρα καταιγίδας. Ωστόσο, και οι ταράτσες μπορούν να γίνουν πολύ επικίνδυνες βεβαίως, αν βρίσκεστε εκτεθειμένοι εν ώρα καταιγίδας, όπως φαίνεται σε αυτό το χαρακτηριστικό βίντεο από καταιγίδα στις 25/4 το βράδυ στο Benidorm, στη Βαλένθια της Ισπανίας.

 
Βίντεο: Ana Gómez Asenjo -- Πηγή: https://twitter.com/climatologia_ua
 

Κυριακή 25 Απριλίου 2021

Κεραυνός καταστρέφει δέντρο σε προαύλιο σχολείου στο Winsconsin των ΗΠΑ

Κεραυνός χτυπά και καταστρέφει δέντρο έξω από σχολείο, στην περιοχή Wautoma, στο Wisconsin των ΗΠΑ, στις 8/4. Το εντυπωσιακό σκηνικό κατέγραψε κάμερα ασφαλείας. Ένα ακόμη καλό παράδειγμα για να μην αναζητάμε καταφύγιο κάτω από δέντρα εν ώρα καταιγίδας.

 
Μία άλλη, πρόσφατη περίπτωση, δυστυχώς με έναν νεκρό και 3 τραυματίες, ήταν αυτή στις 12/3 στο Gurugram της Ινδίας όπου 4 άνθρωποι αναζήτησαν καταφύγιο από τη βροχή κάτω από δέντρο, το οποίο, όπως φαίνεται στο βίντεο, χτυπήθηκε από κεραυνό: https://youtu.be/IcyluxuChDo
 

Σάββατο 24 Απριλίου 2021

Δείγμα σάλιου για διάγνωση διάσεισης

Δείγμα από το σάλιο κάποιου που έχει δεχτεί χτύπημα στο κεφάλι, θα αρκεί για να διαπιστωθεί αν έχει πάθει διάσειση. Αυτό προκύπτει από πρόσφατη έρευνα Άγγλων επιστημόνων που δημοσιεύτηκε στις 23/3 στο επιστημονικό περιοδικό British Journal of Sports Medicine. 
 
Πιο συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκε δείγμα σάλιου από περισσότερους από 1000 παίκτες ράγκμπι, σε χρονικό διάστημα δυο ετών. Μέσα σε αυτούς ήταν και 156 που χτύπησαν στο κεφάλι κατά τη διάρκεια του αγώνα με 106 από αυτούς να διαγιγνώσκονται με διάσειση. Επίσης υπήρχαν και ομάδες αναφοράς, όπως 102 μη τραυματισμένοι παίκτες αλλά και 66 τραυματισμένοι σε άλλα μέρη του σώματός τους (πλην του κεφαλιού).
 
Οι επιστήμονες, κατά το πρώτο έτος έρευνας, ταυτοποίησαν 14 μη-κωδικοποιητικά μόρια RNA (non-coding RNA) που διαχωρίζουν τους παίκτες που έχουν υποστεί διάσειση, από αυτούς που δεν έχουν. Χρησιμοποιώντας αυτά τα δεδομένα για να κατασκευάσουν ένα τεστ ανίχνευσης, το οποίο χρησιμοποίησαν κατά το δεύτερο έτος της έρευνας, είδαν ότι αυτό έχει ποσοστό επιτυχίας 94%. Αν και το ποσοστό είναι ενθαρρυντικό, ανοίγοντας τον δρόμο για ένα άμεσο τεστ ανίχνευσης διάσεισης μετά από χτυπήματα στο κεφάλι, θα χρειαστεί περαιτέρω έρευνα καθώς η συγκεκριμένη έλαβε χώρα μόνο μεταξύ ανδρών.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://bjsm.bmj.com/.../2021/02/09/bjsports-2020-103274
 

 

Παρασκευή 23 Απριλίου 2021

Μια ιστορική εβδομάδα στον κόκκινο πλανήτη!

Μια ιστορική εβδομάδα στον Άρη, ήταν αυτή που μόλις τελειώνει, καθώς δυο ιστορικά γεγονότα έλαβαν χώρα το ένα μετά το άλλο, στις 19 και 20/4. Για να τα δούμε!

 
Η πρώτη, δοκιμαστική, πτήση του ελικοπτέρου «Ευφυΐα» (Ingenuity) πάνω από το έδαφος του Άρη στις 19/4, έστω και αν αυτή κράτησε ελάχιστα δευτερόλεπτα, αποτελεί ένα ιστορικό γεγονός, καθώς πρόκειται για την πρώτη ελεγχόμενη πτήση, ανθρωπίνως κατασκευασμένου αντικειμένου, σε άλλο πλανήτη.
 
Το, σχεδόν 2 κιλών, ελικόπτερο, πέταξε για 39’’ και ανυψώθηκε 3 μέτρα από την επιφάνεια του Άρη. Αν και η βαρύτητα στον κόκκινο πλανήτη, είναι μικρότερη από ότι στη Γη, αυτό αποτελεί ταυτόχρονα και πρόβλημα για μια πτήση εκεί, καθώς η πυκνότητα της ατμόσφαιρας του Άρη είναι μόλις το 1% της γήινης. Έτσι, υπάρχει μεγάλη αεροδυναμική δυσκολία στην ανύψωση ενός ελικοπτέρου. Οι μηχανικοί της NASA, για να υπερβούν αυτό το εμπόδιο, κατασκεύασαν ένα ζευγάρι με έλικες πολύ μεγαλύτερης επιφάνειας (σε σχέση με το κυρίως σώμα του ελικοπτέρου) για την «Ευφυΐα», ενώ αυτοί μπορούν να περιστρέφονται πολύ γρηγορότερα (περίπου 2500 στροφές το λεπτό) από ότι χρειάζεται στη Γη (περίπου 500 στροφές το λεπτό).
 
Όπως είχε αναφερθεί και σε προηγούμενη ανάρτησή μας στις 19/2 (https://fkp2100.blogspot.com/2021/02/blog-post_19.html), το ελικόπτερο αυτό είναι μέρος της αποστολής Mars 2020 και ταξίδεψε στον Άρη όντας μέσα στο rover «Επιμονή» (Perseverance). Όταν το rover προσεδαφίστηκε επιτυχώς (18/2), άφησε το διπλωμένο ελικόπτερο στην Αρειανή επιφάνεια και απομακρύνθηκε κάποια μέτρα, ώστε η «Ευφυΐα» να ξεδιπλωθεί σταδιακά και να αρχίσει να συσσωρεύει ενέργεια, μέσω των ηλιακών συλλεκτών της. 
 
Η αποστολή βρίσκεται στον κρατήρα Jezero (με διάμετρο 45 km) του κόκκινου πλανήτη, μια περιοχή που εκτιμάται ότι φιλοξενούσε τα νερά λίμνης πριν 3.5 δισεκατομμύρια έτη. Επομένως, αποτελεί μια πολύ καλή τοποθεσία για την αναζήτηση σημαδιών από αρχαία Αρειανή μικροβιακή ζωή σε αυτό που κάποτε αποτελούσε τον πυθμένα και την ακτογραμμή της λίμνης. Θα πραγματοποιηθούν και άλλες πτήσεις τις επόμενες μέρες, πιο μακριά (μερικές εκατοντάδες μέτρα) από τη «βάση» όπου βρίσκεται η «Επιμονή». 
 
Το δεύτερο ιστορικό γεγονός, έλαβε χώρα στις 20/4, μια μέρα μετά την πτήση της «Ευφυΐας» και πρόκειται για την επιτυχημένη παραγωγή οξυγόνου από το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας του Άρη (το 96% της ατμόσφαιρας του Άρη περιέχει διοξείδιο του άνθρακα). Στην επιτυχημένη αυτή δοκιμή, το όργανο MOXIE (Mars OΧygen In-situ resource utilization Experiment) που βρίσκεται πάνω στην «Επιμονή», παρήγαγε 5 g οξυγόνου που είναι αρκετά για χρήση από έναν αστροναύτη εκεί για 10 λεπτά. Το συγκεκριμένο δοκιμαστικό όργανο, μπορεί να παράγει 10 g οξυγόνου την ώρα. Πέρα από το προφανές, υπάρχει και ένα άλλο πλεονέκτημα με το MOXIE. Μια βελτιωμένη και μεγεθυμένη εκδοχή του, της τάξης του 1 τόνου, μπορεί να παράγει 25 τόνους οξυγόνου που χρειάζονται για την ανύψωση και διαφυγή ενός πυραύλου από το βαρυτικό πεδίο του Άρη, μειώνοντας κατά πολύ το φορτίο που θα πρέπει να φέρει μια αποστολή εκεί. Γενικότερα, όποιο επιτυχημένο πείραμα ακολουθεί τη λογική της δημιουργίας όσων χρειάζονται από υλικά που βρίσκονται στον εκάστοτε προορισμό (π.χ. Σελήνη, Άρης ή αλλού), χωρίς να χρειάζεται να μεταφέρονται από τη Γη, αποτελεί μεγάλο βήμα στο δρόμο της διαστημικής εξερεύνησης.
 
Φωτογραφία: Η σκιά του ελικοπτέρου «Ευφυΐα» στο έδαφος του Άρη, όπως φωτογραφήθηκε από την κάμερά του (NASA TV).
 
Περισσότερα για την «Ευφυΐα»: https://mars.nasa.gov/technology/helicopter/
 
Περισσότερα για την παραγωγή οξυγόνου στον Άρη: https://www.nasa.gov/.../nasa-s-perseverance-mars-rover...
 
Στον τόμο ΙΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να μάθετε για το μέλλον της διαστημικής εξερεύνησης, τις προκλήσεις και τα όρια αυτής και το πως μπορούν να ξεπεραστούν. Ανάμεσα σε άλλα, ο συναρπαστικός αυτός τόμος, η ναυαρχίδα της τριλογίας του έργου, πραγματεύεται το μέλλον της ανθρωπότητας, τα βιολογικά, τεχνολογικά, επιστημονικά και άλλα όρια, δίνοντας στον αναγνώστη πολλή τροφή για σκέψη σε πολλά θέματα! Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας στο facebook (βλέπε μενού δεξιά) χωρίς έξοδα αποστολής και με έκπτωση! 
 

 

Τετάρτη 21 Απριλίου 2021

Η βροχή των Λυριδών και ένα μεγάλο μετέωρο!

Η «βροχή» των Λυριδών, αποτελεί μια περιοδική βροχή μετεώρων («πεφταστέρια» όπως αποκαλούνται συχνά), που συμβαίνει κάθε χρόνο από τις 16 ως τις 26 Απριλίου. Η κορύφωσή της είναι απόψε (βράδυ 21/4 προς 22/4) και αύριο (βράδυ 22/4 προς 23/4). Υπό την προϋπόθεση ότι βρίσκεστε σε σκοτεινό ανέφελο και αφέγγαρο ουρανό, μακριά από φώτα, θα δείτε έως 20 μετέωρα την ώρα να πέφτουν. Τη «διαστημική σκόνη» που εισέρχεται στη γήινη ατμόσφαιρα και προκαλεί αυτή τη συγκεκριμένη «βροχή», έχει αφήσει πίσω του ο κομήτης Thatcher (C/1861 G1), ο οποίος βρέθηκε στην αστρική μας «γειτονιά» το 1861 και θα ξαναγυρίσει το 2276. 

 
Η συγκεκριμένη «βροχή» παίρνει το όνομά της από τον αστερισμό της Λύρας, καθώς το ακτινοβόλο σημείο βρίσκεται κοντά σε αυτόν. Το ακτινοβόλο σημείο μιας τέτοιας «βροχής», είναι το σημείο εκείνο στον ουρανό, από το οποίο δίνεται η αίσθηση ότι «ξεπηδούν» τα μετέωρα προς όλες τις κατευθύνσεις. Το σημείο αυτό ξεπροβάλλει από τον ανατολικό ορίζοντα νωρίς το βράδυ. Εκείνες τις ώρες (γύρω στις 9-10 το βράδυ) αν είστε τυχεροί, μπορεί να δείτε κάποιο εντυπωσιακό τέτοιο μετέωρο να διασχίζει τον ουρανό. Στη συνέχεια, μπορείτε να παρατηρείτε τον ουρανό, με μεγαλύτερη πιθανότητα να δείτε κάτι προς τα ξημερώματα κυρίως.
 
Το φως του φεγγαριού, που αυτές τις μέρες βρίσκεται στη φάση του πρώτου τετάρτου και «γεμίζει» οδεύοντας προς την πανσέληνο (27/4), θα παρεμποδίσει μερικώς αυτό το θέαμα. Άλλο εμπόδιο θα είναι η νέφωση που απόψε (21/4) θα είναι αρκετή κυρίως στα δυτικά τμήματα της χώρας και αύριο (22/4) στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Επομένως, αν επιθυμείτε να επιχειρήσετε την παρατήρηση των Λυριδών, τότε ανάμεσα στις δυο αυτές νύχτες, επιλέξτε την αποψινή, τόσο λόγω του φεγγαριού όσο και λόγω του καιρού.
 
Στη φωτογραφία φαίνεται μια εντυπωσιακή «Λυρίδα» (ή «Λυρίδης») η οποία κατεγράφη προχθές (19/4/2021) και ώρα 21:06 από ανατολική Αττική από τον Χρήστο Ντουντουλάκη (https://doudoulakis.blogspot.com/)
 
Βίντεο του ίδιου εντυπωσιακού μετεώρου, έχει και ο Παναγιώτης Τσούρας, όπως το κατέγραψε από τη Λιβαδειά Βοιωτίας, εδώ: https://www.facebook.com/chubros/videos/10158684122976234/
 
Μάθετε για τα μετέωρα και όλες τις «βροχές» μετεώρων του έτους αλλά και τις μελλοντικές εξάρσεις τους και πότε αυτές αναμένονται, όπως και για τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, τους κομήτες, την προέλευσή τους, την πιθανότητα σύγκρουσής τους με τη Γη και άλλα πολλά, στον τόμο ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας στο facebook (βλέπε μενού δεξιά) με έκπτωση και χωρίς έξοδα αποστολής!
 

 
 
 

Κυριακή 18 Απριλίου 2021

Σόου οπτικών ατμοσφαιρικών φαινομένων στη Σουηδία

Τα εντυπωσιακά οπτικά ατμοσφαιρικά φαινόμενα, αποτελούν κάτι σύνηθες στα ψυχρά κλίματα όπου οι αιωρούμενοι παγοκρύσταλλοι υπάρχουν σε αφθονία, ώστε η διάθλαση του ηλιακού φωτός με διάφορους τρόπους μέσα τους, να μας προσφέρει αυτό το θέαμα. Στη συγκεκριμένη φωτογραφία που ελήφθη στην Στοκχόλμη την 1η Φεβρουαρίου, εκτός των άλλων, βλέπουμε και το πολύ σπάνιο τόξο Moilanen (το V που βρίσκεται εντός του κύκλου που σχηματίζει η γνωστή μας άλως). 

 
Τα άλλα δυο V που βρίσκονται πάνω και έξω από την άλω, είναι το εφαπτόμενο τόξο και από πάνω του είναι το τόξο Parry. Στη φωτογραφία αυτή έχουν διαφορετική μορφή από αυτήν που μπορεί να θυμάστε από άλλες φωτογραφίες, καθώς έχει σημασία και το ύψος του Ήλιου στον ουρανό, σε σχέση με τον ορίζοντα του παρατηρητή.
 
Όλα αυτά τα τόξα και τα διάφορα οπτικά και άλλα φαινόμενα που μπορείτε να δείτε στον ουρανό, είναι εφικτό να τα μάθετε και να τα αναγνωρίζετε ή ακόμη και να τα ψάχνετε για να τα φωτογραφίσετε, με τη βοήθεια των σχημάτων και των φωτογραφιών στον τόμο Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα».
 
Φωτογραφίες: https://twitter.com/GoyoPara
 

 

Σάββατο 17 Απριλίου 2021

Το ηφαίστειο La Soufrière από το διάστημα

Σε χθεσινή μας ανάρτηση (https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/posts/964209857719106) κάναμε ένα αφιέρωμα στο ηφαίστειο La Soufrière το οποίο παρουσιάζει έντονη δραστηριότητα από τις 9/4. Σε αυτό το βίντεο παρουσιάζονται διάφορα ενδιαφέροντα στοιχεία για αυτό το ηφαίστειο, όπως προκύπτουν από τους δορυφόρους του ΝΟΑΑ και της NASA.

 
Στην αρχή του βίντεο, παρατηρήστε αυτό που αναφέρθηκε και στη χθεσινή μας ανάρτηση, δηλαδή την ακανόνιστη και εκρηκτική δραστηριότητά του. Επίσης, διακρίνονται κάποιοι κυματισμοί γύρω του στην ατμόσφαιρα σε κάθε έκρηξη (πρόκειται για τα ατμοσφαιρικά βαρυτικά κύματα, τα οποία έχουμε δει και σε άλλες αναρτήσεις μας και προκαλούνται από τη βίαιη ανύψωση αερίων μαζών προς την τροπόπαυση).
 
Στη συνέχεια του βίντεο διακρίνονται και άλλα στοιχεία όπως η στάχτη, η ηλεκτρική δραστηριότητα (στα ηφαίστεια συμβαίνουν και ηλεκτρικές εκκενώσεις, βλ. τόμος Ι), το ύψος των ηφαιστειακών νεφών, η περιεκτικότητά τους σε διοξείδιο του θείου και άλλα αέρια, κ.α.
 
Μάθετε περισσότερα για τα ηφαίστεια, τους κεραυνούς, τα βαρυτικά κύματα, στον τόμο Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που μπορείτε να προμηθευτείτε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής!
 
Επίσης, στον τόμο ΙΙ του έργου μας, μπορείτε, εκτός πολλών άλλων, να δείτε περισσότερα για τη γεωμηχανική, τα είδη της, τους κινδύνους της και το αν θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε διάχυση διοξειδίου του θείου στη στρατόσφαιρα (ή άλλους τρόπους) για να σταματήσουμε την κλιματική αλλαγή. Ποιοι θα ήταν οι κίνδυνοι και ποιες εναλλακτικές υπάρχουν; 

Παρασκευή 16 Απριλίου 2021

Αφιέρωμα στο ηφαίστειο La Soufrière

Το ηφαίστειο La Soufrière στο νησί St. Vincent της Καραϊβικής, το οποίο παρουσιάζει έντονη δραστηριότητα από τις 9/4, είναι αυτό που ανησυχεί περισσότερο τους ηφαιστειολόγους, από τα περίπου 50 ενεργά ηφαίστεια αυτή τη στιγμή στον πλανήτη μας.

 
Αυτό διότι το συγκεκριμένο ηφαίστειο, σε αντίθεση με τις σχετικά ήρεμες εικόνες από τα ηφαίστεια της Ισλανδίας που κάνουν το γύρο του κόσμου αυτές τις ημέρες (βλέπε παράδειγμα εδώ: https://twitter.com/brianemfinger/status/1382806919794941952), εκδηλώνεται με ακανόνιστες και ισχυρές εκρήξεις. Επίσης, έχουν παρατηρηθεί πυροκλαστικές ροές (πολύ θερμό, μέχρι 1000 βαθμούς Κελσίου, και πολύ πυκνό ηφαιστειακό υλικό που κινείται με ταχύτητες εκατοντάδων χιλιομέτρων την ώρα, γύρω από το ηφαίστειο) οι οποίες καταστρέφουν τα πάντα στο διάβα τους, κάτι που οδηγεί χιλιάδες ανθρώπους που ζουν στις επικίνδυνες ζώνες του ηφαιστείου, σε προληπτικές εκκενώσεις. 
 
Η δορυφορική (και όχι μόνο) παρακολούθηση του ηφαιστείου αυτού, φυσικά, άρχισε άμεσα. Οι εκρήξεις αυτές ανυψώνουν τεράστιες ποσότητες ηφαιστειακών αερίων και τέφρας στην ατμόσφαιρα. Ήδη από τις 10/4, ηφαιστειακό υλικό (στάχτη και μείγμα αιωρούμενων σωματιδίων και αερολυμάτων που αποτελούνται και από ενώσεις θείου και διοξείδιο του άνθρακα) πέρασαν στη στρατόσφαιρα (στην τροπική ζώνη που βρίσκεται το συγκεκριμένο ηφαίστειο, η στρατόσφαιρα εκκινεί από το ύψος των 18 km περίπου, ενώ αυτά ανιχνεύθηκαν πάνω από τα 20 km). Αυτό σημαίνει ότι, όντας στην στρατόσφαιρα, μπορούν να ταξιδέψουν μακρύτερα (π.χ. να κάνουν τον γύρο της Γης, κάτι που, για παράδειγμα, είχαμε δει και στις μεγάλες φωτιές της Αυστραλίας στις αρχές του 2020, βλέπε εδώ: https://fkp2100.blogspot.com/2020/01/blog-post_21.html) και να μείνουν αιωρούμενα εκεί πολύ περισσότερο.
 
Η ποσότητα διοξειδίου του θείου που εκτιμάται ότι χρειάζεται να διαχυθεί στη γήινη στρατόσφαιρα για να έχει κλιματικές επιπτώσεις σε παγκόσμια κλίμακα (μικρή μεσοπρόθεσμη ψύξη κατά τόπους σε πρώτη φάση), είναι μερικά εκατομμύρια τόνοι. Ως τώρα, το La Soufrière έχει μεταφέρει στη στρατόσφαιρα περίπου 10% αυτής της ποσότητας, το οποίο έχει ήδη κάνει περίπου το μισό γύρο του πλανήτη έχοντας φτάσει και στη χώρα μας.
 
Δορυφορικές εικόνες με δεδομένα για το διοξείδιο του θείου: https://worldview.earthdata.nasa.gov/
 
Δορυφορικά δεδομένα ύψους ηφαιστειακής στάχτης και αερίων: NASA / Terra (MISR) https://terra.nasa.gov/about/terra-instruments/misr
 
Μάθετε περισσότερα για τα ηφαίστεια, στον τόμο Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που μπορείτε να προμηθευτείτε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής!
 
Επίσης, στον τόμο ΙΙ του έργου μας, μπορείτε, εκτός πολλών άλλων, να δείτε περισσότερα για τη γεωμηχανική, τα είδη της, τους κινδύνους της και το αν θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε διάχυση διοξειδίου του θείου στη στρατόσφαιρα (ή άλλους τρόπους) για να σταματήσουμε την κλιματική αλλαγή. Ποιοι θα ήταν οι κίνδυνοι και ποιες εναλλακτικές υπάρχουν; 
 


 

Τετάρτη 14 Απριλίου 2021

Εντυπωσιακό φωτεινό μετέωρο στον ουρανό της Florida

Εντυπωσιακό μετέωρο – βολίδα όπως το κατέγραψε κάμερα σπιτιού στο Parkland της Florida στις ΗΠΑ, ώρα 2216 τοπική στις 12/4.

 
Όταν ένα μετέωρο εισέρχεται στη γήινη ατμόσφαιρα, υπάρχει αρκετή (κινητική) ενέργεια, ώστε μέσω κρούσεων να διεγερθούν και να ιονιστούν μόρια τόσο από το μετέωρο όσο και από την ατμόσφαιρα. Κάποια από αυτά τα μόρια, επιστρέφουν στην πρότερη «μη-διεγερμένη» κατάστασή τους αρκετά γρήγορα, ωστόσο άλλα καθυστερούν ως και μερικά δευτερόλεπτα (βρίσκονται σε μετασταθείς καταστάσεις, όπως λέγεται σε τεχνική ορολογία), αφήνοντας μια αμυδρή γραμμή πίσω από τη διαδρομή του μετεώρου.
 
Μάθετε για τα μετέωρα, τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, το φαινόμενο μέγεθός τους, τις διαφορές τους, την πιθανότητα σύγκρουσής τους με την Γη και πολλά άλλα μέσα από φωτογραφίες, πίνακες, σχήματα, στον τόμο ΙΙ του έργου μας!
 
Πηγή βίντεο: https://twitter.com/cbkcc1
 

Κυριακή 11 Απριλίου 2021

Ο "φράκτης" της άμμου

Στη συγκεκριμένη φωτογραφία που ελήφθη από αστροναύτη στον ISS (Διεθνή Διαστημικό Σταθμό), βλέπουμε το όρος Jabal Umm Sinman (ύψους περίπου 1 km), στην όαση του Jubbah στα βόρεια της Σαουδικής Αραβίας.

 
Ο επικρατών άνεμος στην περιοχή είναι ο δυτικός (από αριστερά προς τα δεξιά στη φωτογραφία), με αποτέλεσμα, το βουνό να δρα ως «φράκτης» στη συσσώρευση άμμου στην υπήνεμη (δεξιά) πλευρά του, «προστατεύοντας» έτσι, την όαση. Η συσσώρευση άμμου γύρω από την όαση, είναι ενδεικτική της ροής του ανέμου και της επίδρασής του στη μεταφορά του φορτίου σκόνης, πίσω από το βουνό.
 
Φωτογραφία: ISS
 

 

Σάββατο 10 Απριλίου 2021

Ο ρόλος του επεξεργασμένου κρέατος στην άνοια

Σε μεγάλη έρευνα που έγινε από το παν/μιο του Leeds και δημοσιεύτηκε στις 22/3 στο επιστημονικό περιοδικό American Journal of Clinical Nutrition, σε διατροφικά δεδομένα περίπου μισού εκατομμυρίου ανθρώπων ηλικίας 40-69 ετών, διαπιστώθηκε ότι η κατανάλωση 25 g επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος (π.χ. μπέικον) την ημέρα, αυξάνει την πιθανότητα εκδήλωσης άνοιας κατά 44%. Από την άλλη, η κατανάλωση περίπου 50 g μη-επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος (π.χ. βόειο, χοιρινό ή μοσχαρίσιο κρέας), μειώνει την πιθανότητα εκδήλωσης άνοιας κατά 19%. 

 
Η άνοια απασχολεί περίπου 8% των ανθρώπων ηλικίας άνω των 60, παγκοσμίως. Η έρευνα αυτή, έρχεται να προστεθεί σε αρκετές άλλες που υποδεικνύουν συσχέτιση ανάμεσα στην κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος και μη-μεταδιδόμενων ασθενειών. Μάλιστα, ο κίνδυνος εκδήλωσης άνοιας λόγω συστηματικής κατανάλωσης επεξεργασμένου κρέατος, φαίνεται να είναι ανεξάρτητος από τη γενετική προδιάθεση που μπορεί να έχει κάποιος. Γενικότερα, περιβαλλοντικοί παράγοντες (ρύπανση vs. καθαρό περιβάλλον), διατροφή (επεξεργασμένα κρέατα vs. φρούτα, λαχανικά) και τρόπος ζωής (καθιστική ζωή vs. γυμναστική) διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο και για την εκδήλωση άνοιας, όπως και άλλων σοβαρών ασθενειών όπως έχουμε δει και σε παλαιότερες έρευνες.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://academic.oup.com/.../10.1093/ajcn/nqab028/6178922
 

 

Παρασκευή 9 Απριλίου 2021

Οι δυσάρεστες συνέπειες του εγκεφαλικού θα αποτελούν σύντομα παρελθόν

Πολλοί από αυτούς που παθαίνουν εγκεφαλικό, δεν λαμβάνουν έγκαιρη ιατρική φροντίδα με συνέπεια διάφορες εγκεφαλικές βλάβες. Παρόλο που υπάρχει σημαντική ιατρική πρόοδος τα τελευταία χρόνια, με θεραπείες που μπορούν να καθαρίσουν τους θρόμβους αίματος από τον εγκέφαλο με αποτέλεσμα πολύ μικρότερες συνέπειες, ωστόσο αυτές οι ενέργειες θα πρέπει να συμβούν λίγες ώρες μετά το εγκεφαλικό. Όμως, το 80% αυτών που υπέστησαν εγκεφαλικό, δεν λαμβάνουν αυτές τις θεραπείες εγκαίρως (τουλάχιστον στις ΗΠΑ).

 
Αυτό φαίνεται να αλλάζει σύντομα καθώς, σε έρευνα του παν/μιου του Ohio στις ΗΠΑ, η οποία δημοσιεύτηκε στις 19/3 στο επιστημονικό περιοδικό Science Advances, οι συνέπειες ενός εγκεφαλικού (π.χ. προβλήματα στην ομιλία, στην κίνηση, κ.α.) θα μπορούν να εξαλειφθούν με μια νέα θεραπεία «κυτταρικού επαναπρογραμματισμού» την οποία θα μπορεί να λαμβάνει ο ασθενής ακόμη και μέρες μετά το ισχαιμικό επεισόδιο. 
 
Οι ερευνητές δημιούργησαν μια διαδικασία κατά την οποία μπορούν, εισάγοντας γενετικό υλικό σε κύτταρα του δέρματος, να τα επαναπρογραμματίσουν ώστε να γίνουν κάτι άλλο (π.χ. στη συγκεκριμένη περίπτωση, αγγειακά κύτταρα, αποκαθιστώντας τη βλάβη στον εγκεφαλικό ιστό). Μέχρι στιγμής, η θεραπεία αυτή είναι πολλά υποσχόμενη στα ποντίκια, όπου αποκαθίσταται σε ποσοστό 90% η κινητική τους ικανότητα εντός λίγων εβδομάδων.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://advances.sciencemag.org/content/7/12/eabd4735
 
Φωτογραφία: The Ohio State University Wexner Medical Center
 

 

Τετάρτη 7 Απριλίου 2021

Δεν υπάρχουν ουράνια τόξα στον Άρη

Αυτή η φωτογραφία που ελήφθη στον Άρη πριν λίγες μέρες από το Perseverance rover, κυκλοφόρησε αρκετά στο διαδίκτυο καθώς απεικονίζει κάτι που μοιάζει με «ουράνιο τόξο». Ωστόσο, δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. 

 
Για να υπάρξει ουράνιο τόξο, χρειαζόμαστε σταγονίδια νερού στην ατμόσφαιρα, ώστε να συμβεί ανάκλαση και ανάλυση του ηλιακού φωτός. Όμως η ατμόσφαιρα του Άρη είναι αρκετά ξηρή αλλά και ιδιαίτερα ψυχρή για την ύπαρξη νερού και μάλιστα σε υγρή μορφή. Εκτός αυτού, στην παρούσα φωτογραφία, το «τόξο» εμφανίζεται σε λάθος θέση ως προς τον ήλιο (ο οποίος βρίσκεται λίγο δεξιότερα, έξω από το κάδρο). Το ουράνιο τόξο εμφανίζεται πάντα στη διαμετρική, ως προς τον ήλιο, θέση στον ουρανό. 
 
Αυτό που απεικονίζεται στη φωτογραφία αυτή, είναι ένα πολύ γνωστό φαινόμενο στους φωτογράφους και πρόκειται απλώς για αντανάκλαση (ή αναλαμπή) του ηλιακού φωτός από το φακό της κάμερας (lens flare). Μπορείτε να πειραματιστείτε και εσείς με τη δική σας φωτογραφική, σε μια ηλιόλουστη μέρα (ή σε ένα κάδρο με πολύ έντονο φωτισμό τοπικά, π.χ. προβολείς), για να δείτε υπό ποιες γωνίες θα εμφανιστεί αυτό το φαινόμενο στις φωτογραφίες σας.
 
Και στα αγγλικά: https://en.wikipedia.org/wiki/Lens_flare
 
Φωτογραφία: NASA / JPL – Caltech 
 

 

Κυριακή 4 Απριλίου 2021

Δίνες ανθρακικού ασβεστίου στη λίμνη Van

Δίνες στη λίμνη Van της ανατολικής Τουρκίας. Η συγκεκριμένη λίμνη βρίσκεται σε υψόμετρο 1640 μέτρων και αποτελεί την μεγαλύτερη αλκαλική (pH 10) λίμνη του πλανήτη. Επίσης, το νερό της παρουσιάζει υψηλή αλατότητα, με αποτέλεσμα να παγώνει δύσκολα παρά τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες στην περιοχή το χειμώνα.

 
Οι δίνες αυτές αποτελούνται κυρίως από ανθρακικό ασβέστιο και οργανική ύλη. Έντονη ροή σωματιδίων εμφανίζεται στη λίμνη κυρίως την άνοιξη και το φθινόπωρο, όταν το φυτοπλαγκτόν και τα υδρόβια φυτά αναπτύσσονται και παράγουν αρκετό οργανικό άνθρακα. 
 
Φωτογραφία: ISS
 

 

Σάββατο 3 Απριλίου 2021

Η αρχή της Πανδημίας σύμφωνα με έρευνα μοριακής χρονολόγησης και προσομοιώσεων

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science, στις 18/3, ερευνητές από την ιατρική σχολή στο San Diego και από το παν/μιο στην Αριζόνα των ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας εργαλεία μοριακής χρονολόγησης και επιδημιολογικές προσομοιώσεις, κατέληξαν σε κάποια ενδιαφέροντα συμπεράσματα σχετικά με τον ιό SARS-CoV-2 που ταλαιπωρεί τον πλανήτη μας από τα τέλη του 2019.

 
Μερικά από αυτά είναι τα εξής. Ο ιός κυκλοφορούσε το πολύ ως 2 μήνες πριν ανιχνευτεί για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2019 στην Wuhan της Κίνας. Αυτό σημαίνει ότι ο ιός υπήρχε στην περιοχή από τα τέλη του Οκτωβρίου του 2019, το νωρίτερο, βάσει της μοριακής χρονολόγησης. Επίσης, βάσει προσομοιώσεων στις οποίες χρησιμοποιήθηκαν όσα δεδομένα έχουμε για τον ιό ως σήμερα, ο συγκεκριμένος ιός είχε 29.7% πιθανότητα να προκαλέσει επιδημία. Δηλαδή, όπως αναφέρει ο J. Wertheim, ένας εκ των ερευνητών, «αν ζούσαμε το 2019 εκατό φορές, στις 70 από αυτές, ο συγκεκριμένος ιός, δεν θα είχε καταφέρει να προκαλέσει επιδημία». Ο ιός αυτός τελικώς τα κατάφερε χάρη στη σχετικά μεγάλη μεταδοτικότητά του κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα (εκτιμάται ότι μακριά από τα αστικά κέντρα, σε περιοχές με χαμηλή πυκνότητα πληθυσμού, τυχόν ύπαρξη του ιού εξανεμιζόταν στο 95% των περιπτώσεων τουλάχιστον).
 
Ακόμη, όπως αναφέρει ο Wertheim, δεδομένης της εξαιρετικά χαμηλής κυκλοφορίας του ιού μέσα στην Κίνα, ως τα μέσα Δεκεμβρίου του 2019, υπάρχει ιδιαίτερος σκεπτικισμός απέναντι σε θεωρίες και απόψεις που υποστηρίζουν ότι υπήρχαν κρούσματα (πόσο μάλλον πολλά κρούσματα) σε άλλες χώρες εκτός Κίνας μέσα σε εκείνο το δίμηνο. Πιο συγκεκριμένα, βάσει της έρευνας, εκτιμάται ότι πριν της 4/11/2019, η πιθανότητα να υπήρχε άνθρωπος προσβεβλημένος από τον νέο κορωνοϊό στην Κίνα ήταν μικρή, ενώ ως το τέλος Νοέμβρη τα κρούσματα δεν ξεπερνούσαν τα 10. Οι πρώτες ανιχνεύσεις του ιού συνέβησαν εντός του Δεκέμβρη στην Κίνα.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://science.sciencemag.org/.../03/17/science.abf8003
 
Εικόνα: Ο ιός SARS-CoV-2 όπως φαίνεται με μικροσκόπιο / National Institute of Allergy and Infectious Diseases.
 

 

Παρασκευή 2 Απριλίου 2021

Ισχυρότερα μαγνητικά πεδία σε τομογράφους βελτιώνουν τις έγκαιρες προγνώσεις για Alzheimer

Όπως έχουμε δει αρκετές φορές στο παρελθόν σε αναρτήσεις μας, η (στενή) τεχνητή νοημοσύνη με τη μορφή διαφόρων ειδών τεχνητών νευρωνικών δικτύων, χρησιμοποιείται (και) στην ιατρική, οδηγώντας σε πολλές περιπτώσεις σε σημαντική αύξηση της ακρίβειας και της επιτυχίας των προγνώσεων, όπως και στην αναγνώριση μοτίβων σε ιατρικές απεικονίσεις (π.χ. ακτινογραφίες, MRIs, κ.α.) που οδηγούν σε έγκαιρη διάγνωση η οποία μπορεί να σώσει πολλές ανθρώπινες ζωές.

 
Στη συγκεκριμένη έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 14/3 στο επιστημονικό περιοδικό Alzheimer’s Research and Therapy, το νευρωνικό δίκτυο που αναπτύχθηκε στην ιατρική σχολή του παν/μιου της Βοστόνης στις ΗΠΑ, «εκπαιδεύτηκε» ώστε να μπορεί να κάνει έγκαιρη διάγνωση της νόσου Alzheimer, από μαγνητικές τομογραφίες ανθρώπων που ακόμη δεν είχαν το παραμικρό σύμπτωμα. 
 
Αυτό που παρατηρήθηκε, είναι ότι η τιμή του μαγνητικού πεδίου στον τομογράφο έχει σημασία για την καλύτερη απεικόνιση, την καλύτερη «εκπαίδευση» του νευρωνικού δικτύου και, κατά συνέπεια, την ακριβέστερη διάγνωση. Συγκεκριμένα, ανάμεσα σε τομογραφίες από τομογράφους που λειτουργούσαν σε 1.5 Tesla και 3 Tesla αντίστοιχα, εκείνες που παρήχθησαν από εκείνον με το εντονότερο μαγνητικό πεδίο, οδήγησαν σε μια περαιτέρω βελτίωση στις έγκαιρες διαγνώσεις για Alzheimer.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://alzres.biomedcentral.com/.../s13195-021-00797-5