Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2024

Ο κομήτης 12P/Pons-Brooks θα είναι η ευχάριστη έκπληξη της Άνοιξης;

Μια ευχάριστη έκπληξη φαίνεται να μας επιφυλάσσει η φετινή Άνοιξη όσο αφορά το μέτωπο των κομητών. Ο κομήτης 12P/Pons-Brooks πλησιάζει στην αστρική μας «γειτονιά» και το περιήλιό του (το κοντινότερο στον Ήλιο σημείο της τροχιάς του) αναμένεται στις 21/4. Πιο πριν όμως, μέσα στον Μάρτιο, σταδιακά, η φωτεινότητά του αναμένεται να φτάσει στα όρια της θέασης δια γυμνού οφθαλμού (εκτιμώμενο φαινόμενο μέγεθος από +4 ως +6). 

 
Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι λόγω της απρόβλεπτης δυναμικής των κομητών, η εκτίμηση της μέγιστης φωτεινότητας που αναμένεται να έχει, είναι κάθε άλλο παρά σίγουρη. Πάντως ήδη αποτελεί ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό αντικείμενο για τους αστροφωτογράφους που τον απαθανατίζουν με τηλεσκόπια (π.χ. https://twitter.com/Komet123Jager/status/1758917926524989550), ενώ και φωτογράφοι με συμβατικές μηχανές σε αστροστάτη χρησιμοποιώντας έναν καλό τηλεφακό θα μπορούν να έχουν πολύ όμορφες φωτογραφίες του.
 
Θα είναι ορατός από το βόρειο ημισφαίριο. Είναι ήδη ορατός (εδώ και αρκετές μέρες) από νωρίς τα ξημερώματα στον ανατολικό ορίζοντα (με φωτογραφίες μακράς έκθεσης, ως μια νεφελώδης τελεία που ξεχωρίζει από τα άστρα γύρω του), όμως καλύτερα να δοκιμάσετε να τον αναζητήσετε αργότερα (βλέπε χάρτη), μέσα στον Μάρτιο, μετά τη δύση του Ηλίου προς τον δυτικό-βορειοδυτικό ορίζοντα.
 
Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτού του κομήτη, όχι μόνο στο τωρινό πέρασμά του από τη «γειτονιά» μας αλλά και στα παλαιότερα καταγεγραμμένα το 1884 και το 1954, δείχνουν τις απότομες εξάρσεις που παρουσιάζει στη φωτεινότητά του (βλέπε και διάγραμμα φωτεινότητας). Αυτές, αν και σημειώνονται όσο ο κομήτης είναι ακόμη σχετικά μακριά από τον Ήλιο, δεν μπορούν να αποκλειστούν και στη συνέχεια, δημιουργώντας ένα απρόβλεπτα εντυπωσιακό σκηνικό στον νυχτερινό ουρανό. Ο λόγος για αυτές τις απότομες εξάρσεις πιθανολογείται ότι είναι ρωγμές στον πυρήνα του κομήτη, λόγω της συσσώρευσης αερίου (μονοξειδίου και διοξειδίου του άνθρακα) από το εσωτερικό του. Αυτό το αέριο διαπερνά την επιφάνεια και καταλήγει σε αιφνίδιες εκτοξεύσεις μεγάλων ποσοτήτων σκόνης και πάγου. Δεδομένου ότι η σκόνη και ο πάγος είναι εξαιρετικοί ανακλαστήρες του ηλιακού φωτός, ο κομήτης φαίνεται ξαφνικά πολύ πιο φωτεινός.
 
Περισσότερα, με λεπτομέρειες, σχήματα, γραφήματα και φωτογραφίες, για τους κομήτες, τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, τις διαφορές τους, την πιθανότητα πρόσκρουσης με τη Γη, και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα, στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 


 

Σάββατο 24 Φεβρουαρίου 2024

Ο Ήλιος παρείχε την απαιτούμενη ενέργεια για τη δημιουργία αμινοξέων στη Γη

Στην πορεία για τη συμπλήρωση του «παζλ» της εξέλιξης της ζωής στον πλανήτη μας, μια νεότερη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Life”, υποδεικνύει πως ο πολύ πιο δραστήριος, σε σχέση με σήμερα, Ήλιος μας παρείχε πριν 4 δισεκατομμύρια έτη, την απαιτούμενη ενέργεια για να πραγματοποιηθούν χημικές αντιδράσεις που παρήγαγαν τα απαραίτητα για τη ζωή αμινοξέα και καρβοξυλικά οξέα.

 
Πιο συγκεκριμένα, μια παλαιότερη θεωρία που χρονολογείται από τα τέλη του 19ου αιώνα, αναφέρει πως η ζωή στη Γη προέκυψε σε λίμνες νερού που αποτελούσαν «σούπες» διαφόρων χημικών στοιχείων και με ενέργεια που προερχόταν από κεραυνούς, θερμότητα και άλλες πηγές, αυτά τα στοιχεία θα μπορούσαν να αναμειχθούν οδηγώντας σε οργανικά μόρια.
 
Προς εξέταση αυτής της θεωρίας, το 1953 ο Βιοχημικός Stanley Miller, εκτέλεσε το περίφημο σήμερα ως «πείραμα Miller – Urey», όπου στο εργαστήριο προσομοίωσε τις συνθήκες που επικρατούσαν στη Γη τότε. Σε έναν κλειστό θάλαμο με μεθάνιο, αμμωνία, νερό και μοριακό υδρογόνο, προκάλεσε σπινθήρες (προσομοιώνοντας τους κεραυνούς). Μετά από μία εβδομάδα, αναλύοντας τα περιεχόμενα του θαλάμου, βρήκε ότι σε αυτές τις συνθήκες είχαν δημιουργηθεί 20 διαφορετικά αμινοξέα, υποστηρίζοντας τη θεωρία αυτή.
 
Ωστόσο, πολλά έχουν αλλάξει από τότε. Τα τελευταία 70 έτη που πέρασαν, εκτιμάται ότι οι ποσότητες αμμωνίας και μεθανίου στη Γη τότε ήταν λιγότερες, ενώ επικρατούσε το διοξείδιο του άνθρακα και το μοριακό άζωτο που απαιτούν περισσότερη ενέργεια για να διασπαστούν. Αν και πάλι μπορούν να παραχθούν αμινοξέα, οι ποσότητες που θα προέκυπταν θα ήταν σημαντικά λιγότερες. Επομένως, αναζητήθηκε μια εναλλακτική πηγή (ισχυρότερης) ενέργειας που θα οδηγούσε στην παραγωγή ικανής ποσότητας αμινοξέων από την γήινη ατμόσφαιρα όπως ήταν τότε.
 
Η παρούσα έρευνα δίνει ως λύση τον «βομβαρδισμό» της τότε Γης από ηλιακά πρωτόνια. Τότε ο Ήλιος είχε μεν 30% μικρότερη λαμπρότητα, ωστόσο οι πολύ ισχυρές ηλιακές εκλάμψεις που στην εποχή μας βλέπουμε με συχνότητα μια φορά στα 100 έτη, τότε ήταν εβδομαδιαίο φαινόμενο. Αυτές οι πανίσχυρες εκλάμψεις ήταν η πηγή για αυτά τα πολύ ενεργητικά πρωτόνια. Οι ερευνητές εκτέλεσαν μία σύγχρονη εκδοχή (με τα τρέχοντα δεδομένα για την τότε γήινη ατμόσφαιρα) του πειράματος “Miller – Urey” του 1953. Δοκίμασαν και βομβαρδισμό του αέριου μείγματος (που προσομοίωνε την τότε γήινη ατμόσφαιρα) με πρωτόνια αλλά εφάρμοσαν και ηλεκτρικές εκκενώσεις (προσομοίωση κεραυνών). Για τη δημιουργία αμινοξέων με τις ηλεκτρικές εκκενώσεις απαιτούνταν μια συγκέντρωση μεθανίου περίπου 15%. Ωστόσο, με τα πρωτόνια, η αντίστοιχη απαιτούμενη συγκέντρωση ήταν μόλις 0.5%. 
 
Επίσης, ο ρυθμός παραγωγής ήταν υψηλότερος με τα πρωτόνια ακόμη και όταν υπήρχε συγκέντρωση μεθανίου άνω του 15%. Εκτός αυτού, με έναν Ήλιο κατά 30% λιγότερο φωτεινό, δεν θα ήταν εύκολη η δημιουργία καταιγίδων και ηλεκτρικών εκκενώσεων (αν και οι ηλεκτρικές εκκενώσεις μπορούν να προέλθουν και από άλλες πηγές).
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.mdpi.com/2075-1729/13/5/1103
 
Περισσότερα για την Αστροβιολογία, την Αστρονομία, τους εξωπλανήτες αλλά και τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο όσο και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 23 Φεβρουαρίου 2024

Πυλώνες φωτός "χαρτογραφούν" το οδικό δίκτυο στον ουρανό χωριού της Φινλανδίας

Το κρύο βράδυ στις 16/1, στην πόλη Jyväskylä της Φινλανδίας, με τη θερμοκρασία να βρίσκεται στους -25 βαθμούς Κελσίου, η κάμερα του Harri Kiiskinen κατέγραψε αυτό το εντυπωσιακό σκηνικό με πυλώνες φωτός ακριβώς από πάνω του. Το ιδιαίτερο σε αυτήν την φωτογραφία είναι ότι η λήψη γίνεται μέσα από τις πηγές φωτός, δηλαδή μέσα από την κατοικημένη περιοχή, οπότε ο φωτογράφος βρίσκεται ακριβώς από κάτω τους αντί να είναι σε απόσταση από αυτούς, όπως έχουμε δει σε άλλες περιπτώσεις. 

 
Ένα ακόμη εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι το μοτίβο που έχει σχηματιστεί στον ουρανό χαρτογραφεί τα φώτα του οδικού δικτύου της περιοχής, που αποτελούν και τις κύριες πηγές φωτός εδώ, όπως μας ενημερώνει ο φωτογράφος.
 
Πυλώνες (ή στήλες) φωτός, έχουμε δει σε διάφορες παλαιότερες αναρτήσεις μας. Αυτοί δημιουργούνται όταν υπάρχει κάποια πηγή φωτός χαμηλά και επίπεδοι παγοκρύσταλλοι ψηλά, οι οποίοι δρουν συνολικά ως κάτοπτρα, ανακλώντας το φως από την πηγή προς τον παρατηρητή. Άλλες φορές, πηγή φωτός είναι ο Ήλιος που δύει και άλλες φορές ακόμη και τα φώτα των πόλεων, σε κρύα κλίματα όπου οι παγοκρύσταλλοι αιωρούνται μέχρι αρκετά χαμηλά, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση.
 
Φωτογραφία: Harri Kiiskinen --- Πηγή: https://earthsky.org/earthsky-community-photos/entry/64524/ --- Timelapse από τη νύχτα εκείνη: https://jyv-weather.info/allsky/videos/allsky-20240116.mp4
 
Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με αυτό και άλλα εντυπωσιακά ή και άγνωστα, στο ευρύ κοινό, φυσικά φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Κυριακή 18 Φεβρουαρίου 2024

Υδροσίφωνας περνά πάνω από πλοίο

Σε αυτό το εντυπωσιακό βίντεο, πλοίο συναντά υδροσίφωνα (ή υδροστρόβιλο ή σίφωνα θαλάσσης), ο οποίος περνά κυριολεκτικά από πάνω του. Αυτό το συμβάν καταγράφηκε στις 21/1/2017 στη νότια Σαρδηνία. Ο σίφωνας αυτός συνέχισε ως τη στεριά όπου βάσει των ζημιών που προκάλεσε, καταγράφηκε ως έντασης F1. Μάλιστα, υπάρχει και φωτογραφία από τη στεριά με το πλοίο που φαίνεται στο βίντεο και τον σίφωνα να βρίσκεται δίπλα του (βλέπε: https://twitter.com/PavanFeder.../status/1749046400266928509).

Ο υδροσίφωνας (ή σίφωνας θαλάσσης) είναι ασθενέστερος από τον σίφωνα ξηράς, ενώ ο μηχανισμός δημιουργίας του είναι λίγο διαφορετικός. Φυσικά, υπάρχει και η περίπτωση δημιουργίας του, σπανιότερα όμως, με τον ίδιο μηχανισμό με τον σίφωνα ξηράς, οπότε ένας τέτοιος υδροσίφωνας είναι ισχυρότερος (και αποκαλείται tornadic waterspout ή μεσοκυκλωνικός υδροσίφωνας, κάτι που φαίνεται να ισχύει στην συγκεκριμένη περίπτωση).
 
Δημιουργείται κάτω από νέφη TCu (Towering Cumulus, πυργοειδείς σωρείτες), Cb (Cumulonimbus, σωρειτομελανίες) αλλά έχει καταγραφεί και με Cu (Cumulus, σωρείτες). Είναι μικρότερος σε διαστάσεις σε σχέση με εκείνον της ξηράς και συνοδεύεται από αισθητά μικρότερες ταχύτητες ανέμου.
 
Πηγή: Federico Pavan -- https://twitter.com/PavanFederico00
 
Περισσότερα για τους σίφωνες ξηράς και θαλάσσης, τους κονιορτοστρόβιλους, τους νεφοστρόβιλους, κ.α, με χάρτες, διαγράμματα, πίνακες και εντυπωσιακές εικόνες από τη χώρα μας και το εξωτερικό, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής! Ρωτήστε μας!

Σάββατο 17 Φεβρουαρίου 2024

Πυλώνες φωτός στον Καναδά

Πυλώνες φωτός (light pillars) στην περιοχή Carseland του Καναδά, όπως καταγράφηκαν στις 4 τα ξημερώματα της 20ης Ιανουαρίου, με τη θερμοκρασία να βρίσκεται στους -17 βαθμούς Κελσίου εκείνη την ώρα.

 
Πυλώνες (ή στήλες) φωτός, έχουμε δει σε διάφορες παλαιότερες αναρτήσεις μας. Αυτοί δημιουργούνται όταν υπάρχει κάποια πηγή φωτός χαμηλά και επίπεδοι παγοκρύσταλλοι ψηλά, οι οποίοι δρουν συνολικά ως κάτοπτρα, ανακλώντας το φως από την πηγή προς τον παρατηρητή. Άλλες φορές, πηγή φωτός είναι ο Ήλιος που δύει και άλλες φορές ακόμη και τα φώτα των πόλεων, σε κρύα κλίματα όπου οι παγοκρύσταλλοι αιωρούνται μέχρι αρκετά χαμηλά, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση.
 
Φωτογραφία: https://twitter.com/CalgaryRASC
 
Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με αυτό και άλλα εντυπωσιακά ή και άγνωστα, στο ευρύ κοινό, φυσικά φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 16 Φεβρουαρίου 2024

Η προβλεψιμότητα της εξέλιξης των ειδών

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 26/12/2023 στο επιστημονικό περιοδικό “Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)”, συμπεραίνεται ότι η εξέλιξη των ειδών δεν είναι όσο απρόβλεπτη θεωρούνταν παλιότερα, κάτι που μπορεί να αποτελέσει ένα ακόμη σημαντικό «εργαλείο» για τη συνθετική Βιολογία, την Ιατρική αλλά και τις περιβαλλοντικές επιστήμες, ώστε να αντιμετωπιστούν πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος κόσμος.

 
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν έναν αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης (γνωστό ως “Random Forest”), σε μια βάση δεδομένων που περιείχε 2500 ολοκληρωμένα γονιδιώματα από ένα είδος βακτηρίων. Το αποτέλεσμα, μετά από δεκάδες χιλιάδες ώρες υπολογισμών, έδειξε ότι υπήρχε συσχέτιση μεταξύ διαφόρων γονιδιακών ομάδων. Π.χ. έλειπαν κάποιες όταν υπήρχαν κάποιες άλλες, ενώ άλλες ομάδες γονιδίων είχαν ισχυρή εξάρτηση/συσχέτιση από την παρουσία συγκεκριμένων ομάδων. Επομένως, φαίνεται να υπάρχει ένα «αόρατο οικοσύστημα» αλληλεπιδρώντων γονιδίων που μπορεί να επιτρέπει την πρόβλεψη ορισμένων πτυχών της εξέλιξης ενός είδους.
 
Αυτό μπορεί να φανεί χρήσιμο σε πολλά επίπεδα. Π.χ. μπορεί να ερευνηθούν τα γονίδια που συνεισφέρουν στην αντίσταση στα αντιβιοτικά. Έτσι, αντί να προσπαθήσουμε να εξουδετερώσουμε μόνο το υπεύθυνο γονίδιο για αυτήν, θα γνωρίζουμε πώς να εξουδετερώσουμε και τα «υποστηρικτικά» γονίδια. Επίσης, θα μπορούσε να προωθήσει την «εξατομικευμένη Ιατρική», παρέχοντας φαρμακευτικές ουσίες κατάλληλες για τον κάθε ασθενή ξεχωριστά. Ακόμη, θα μπορούσε να βοηθήσει στην τροποποίηση των γονιδιωμάτων μικροοργανισμών, ώστε να συλλαμβάνουν διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα ή να αποδομούν ουσίες περιβαλλοντικά επικίνδυνες, βοηθώντας στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής και της μόλυνσης του περιβάλλοντος.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2304934120
 
Φωτογραφία: Βακτήριο Ε. Coli, το γονιδίωμα του οποίου χρησιμοποιήθηκε στην παραπάνω έρευνα (Πηγή: https://flic.kr/p/c9uWe5)
 
Περισσότερα για τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2024

Εξωπλανήτης με πολύ μεγάλη πυκνότητα

Ο εξωπλανήτης με το όνομα TOI-1853 b (το ΤΟΙ αποτελεί αρκτικόλεξο για το “TESS Objects of Interest”, δηλαδή αντικείμενα ενδιαφέροντος για τον δορυφόρο TESS που αποτελεί δορυφόρο αναζήτησης εξωπλανητών με τη μέθοδο της φωτομετρίας διέλευσης), ευρισκόμενος σε απόσταση 500 ετών φωτός από τη Γη, αποτελεί ένα ιδιαίτερο αντικείμενο έρευνας για τους αστροφυσικούς για διάφορους λόγους, ο κυριότερος εκ των οποίων είναι ότι η πυκνότητά του είναι αρκετά μεγάλη για να εξηγηθεί από τα κλασικά πλανητικά μοντέλα.

 
Επομένως, αναζητείται μια εξήγηση για την πυκνότητα του συγκεκριμένου εξωπλανήτη. Υπάρχουν δυο επικρατούσες υποθέσεις για αυτήν. Η πρώτη είναι ότι ο εξωπλανήτης αυτός έχει προκύψει από τη σύγκρουση δυο προϋπαρχόντων εξωπλανητών, κάτι που είναι αναμενόμενο στα αρχικά στάδια δημιουργίας ενός πλανητικού συστήματος. Η δεύτερη είναι ότι ο εξωπλανήτης μπορεί να ήταν αρχικά ένας «αέριος γίγαντας» (σαν τον Δία), αλλά προοδευτικά έχασε όλη του την ατμόσφαιρα λόγω των ισχυρών αστρικών ανέμων, με αποτέλεσμα να αποκαλυφθεί ο συμπαγής στερεός πυρήνας του.
 
Μια μελλοντική ανάλυση της ατμόσφαιρας του εξωπλανήτη πιθανότατα θα δώσει απάντηση καθώς, αν ισχύει η πρώτη υπόθεση τότε αναμένεται να βρεθεί νερό και άλλες πτητικές ουσίες σε αυτήν, ενώ αν η ισχύει η δεύτερη τότε θα έχει απομείνει μία σχετικά λεπτή ατμόσφαιρα που θα αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από υδρογόνο.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41586-023-06499-2
 
Εικόνα (καλλιτεχνική απεικόνιση): https://exoplanets.nasa.gov/eyes-on-exoplanets/...
 
Περισσότερα, με λεπτομέρειες, σχήματα, γραφήματα και φωτογραφίες, για τους εξωπλανήτες, την αναζήτηση εξωγήινης ζωής, τη διαστημική εξερεύνηση μεσοπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα, την αστρομηχανική και πολλά άλλα συναρπαστικά θέματα, στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 10 Φεβρουαρίου 2024

Εντυπωσιακά νέφη Kelvin-Helmholtz στο Colorado

Μια πολύ όμορφη εμφάνιση νεφών Kelvin-Helmholtz, στις 13/1 στην περιοχή Greenhorn Mountain, στο Colorado των ΗΠΑ. Αυτή η κυματοειδής μορφή που έχουν τα νέφη, δημιουργείται όταν υφίσταται διαφορά ταχυτήτων ανάμεσα σε στρώματα του ίδιου ρευστού (εδώ του αέρα) ή ανάμεσα στη διαχωριστική επιφάνεια δυο διαφορετικών ρευστών. Π.χ. η διαφορά στην ταχύτητα του νερού δημιουργεί τα θαλάσσια κύματα, καθώς τα ανώτερα στρώματα του ρευστού έχουν συγκριτικά μεγαλύτερες ταχύτητες από τα κατώτερα. Το ίδιο συμβαίνει και εδώ, αλλά με τον αέρα. Ο άνεμος ψηλότερα κινείται με μεγαλύτερη ταχύτητα από ότι χαμηλότερα, δημιουργώντας αυτούς τους κυματισμούς. 

 
Επίσης υπάρχει διαφορά στην υγρασία και τη θερμοκρασία ανάμεσα στο κατώτερο (πιο υγρό και ψυχρότερο) και στο ανώτερο (πιο ξηρό και σχετικά θερμότερο) στρώμα αέρα. Για αυτό και το χαμηλότερο στρώμα αποτελείται από μια πιο συμπαγή λωρίδα ή «θάλασσα» στρωματόμορφης νέφωσης, ενώ το ανώτερο είναι καθαρό και περιέχει μόνο τους κυματισμούς που «σμιλεύονται» από τη διαφορά στην ταχύτητα του ανέμου ανάμεσα στα δυο στρώματα. Μία, αλλά όχι η μόνη, περίπτωση που μπορεί να συναντήσετε τέτοιες ευνοϊκές συνθήκες για το σχηματισμό αυτών των νεφών, είναι μετά από βροχή, κατά το πέρασμα ενός μετώπου. Το κατώτερο ατμοσφαιρικό στρώμα είναι πλέον ικανοποιητικά υγρό και ψυχρότερο και όποτε δεν πνέουν ισχυροί άνεμοι σε αυτό, έχουν παρατηρηθεί αυτά τα νέφη. 
 
Φωτογραφία: Kevin Hughes --- Πηγή: https://twitter.com/kodythewxguy
 
Περισσότερα για όλα τα μετεωρολογικά και οπτικά φαινόμενα, με φωτογραφίες, χάρτες, σχήματα, συχνότητες εμφάνισης στη χώρα μας και οδηγίες για το πώς να τα ψάχνετε και να τα ξεχωρίζετε, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου 2024

Χιονοστρόβιλος στη λίμνη Okanagan

Αυτός ο χιονοστρόβιλος (που στην πραγματικότητα μάλλον είναι υδροστρόβιλος στη συγκεκριμένη περίπτωση), συνέβη στις 12/1 στην λίμνη Okanagan δίπλα στην οποία βρίσκεται η πόλη Kelowna. Ο εντυπωσιακός αυτός ο στρόβιλος φαίνεται να περνά πάνω από τα νερά της λίμνης που αχνίζουν (δείγμα της σημαντικής διαφοράς θερμοκρασίας ανάμεσα σε αυτά και στον υπερκείμενο ψυχρό αέρα, κάτι που υποβοήθησε και στην δημιουργία αυτού του σίφωνα).

 
Αυτός ο σίφωνας είναι ασθενέστερος από τον γνωστό σίφωνα ξηράς, ενώ ο μηχανισμός δημιουργίας του είναι λίγο διαφορετικός. Φυσικά, υπάρχει και η περίπτωση δημιουργίας του, σπανιότερα όμως, με τον ίδιο μηχανισμό με τον σίφωνα ξηράς, οπότε ένας τέτοιος υδροσίφωνας είναι ισχυρότερος (και αποκαλείται tornadic waterspout).
 
Δημιουργείται κάτω από νέφη TCu (Towering Cumulus, πυργοειδείς σωρείτες), Cb (Cumulonimbus, σωρειτομελανίες) αλλά έχει καταγραφεί και με Cu (Cumulus, σωρείτες). Είναι μικρότερος σε διαστάσεις σε σχέση με εκείνον της ξηράς και συνοδεύεται από αισθητά μικρότερες ταχύτητες ανέμου.
 
Φωτογραφίες: Ellie Thornhill --- Πηγή: https://twitter.com/spann
 
Περισσότερα για τους σίφωνες ξηράς και θαλάσσης, τους κονιορτοστρόβιλους, τους νεφοστρόβιλους, κ.α, με χάρτες, διαγράμματα, πίνακες και εντυπωσιακές εικόνες από τη χώρα μας και το εξωτερικό, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής! Ρωτήστε μας!
 


 

Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2024

Γεωμηχανική και στρατοσφαιρική παρέμβαση. Συνέπειες και κίνδυνοι.

Καθώς η αλλαγή του κλίματος δημιουργεί ολοένα και μεγαλύτερα προβλήματα παγκοσμίως, αναζητούνται τρόποι ανάσχεσης της ανόδου της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Ένας από τους τρόπους είναι και η γεωμηχανική, οι συνέπειες της οποίας όμως, αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για την εφαρμογή της.

 
Για παράδειγμα, παλαιότερα είχε προταθεί η έγχυση διοξειδίου του θείου στη στρατόσφαιρα, μια διαδικασία που είχε στόχο να μιμηθεί τις ηφαιστειακές εκρήξεις. Με αυτόν τον τρόπο θα επιτυγχάνονταν η προσωρινή μείωση της παγκόσμιας θερμοκρασίας, ωστόσο το πρόβλημα με αυτόν είναι η αραίωση του όζοντος και η τοπική στρατοσφαιρική θέρμανση.
 
Πιο πρόσφατα, είχε προταθεί η έγχυση σωματιδίων αλουμινίου, ασβεστίτη ή διαμαντόσκονης, καθώς θα ήταν ακόμη πιο αποδοτικά στη μείωση της θερμοκρασίας και θα είχαν μειωμένες παρενέργειες. Ωστόσο, η γνώση που έχουμε για αυτά προέρχεται από αρκετά παλαιότερα πειραματικά δεδομένα εναπόθεσης σωματιδίων αλουμινίου στη στρατόσφαιρα από τους πυραύλους.
 
Ωστόσο, σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 23/12/2023 στο επιστημονικό περιοδικό “Geophysical Research Letters”, το συμπέρασμα είναι ότι η παραπάνω, παλαιότερη, μελέτη δεν μπορεί να εξάγει ασφαλή συμπεράσματα για τις συνέπειες μιας γεωμηχανικής παρέμβασης, με βάση τα δεδομένα που είχε στη διάθεσή της. Η παρούσα έρευνα, συμφωνεί μεν ως προς τις μειωμένες παρενέργειες των σωματιδίων αλουμινίου (σε σύγκριση με το διοξείδιο του θείου) όσο αφορά την τοπική στρατοσφαιρική θέρμανση, ωστόσο όσο αφορά την αραίωση του όζοντος από αυτή τη δράση, υπάρχουν σημαντικές αβεβαιότητες.
 
Πιο συγκεκριμένα, το σενάριο της έρευνας αφορά έγχυση περίπου 5 εκατομμυρίων τόνων σωματιδίων αλουμινίου ανά έτος στη στρατόσφαιρα. Αυτό θα αντιστάθμιζε περίπου το 25% των συνεπειών των ανθρωπογενών εκπομπών «θερμοκηπιακών αερίων». Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι η συνεπαγόμενη αραίωση στο στρώμα του όζοντος από αυτήν την παρέμβαση, μπορεί να είναι από αμελητέα ως και 9 %. Αν το ποσοστό σας φαίνεται «μικρό», αυτό είναι περίπου το διπλάσιο από το μεγαλύτερο που μετρήθηκε κατά την αραίωση του όζοντος από τους χλωροφθοράνθρακες (CFCs) τη δεκαετία του 1990, κάτι που οδήγησε στην άμεση απαγόρευσή τους τότε. Επομένως, οι ερευνητές αναφέρουν ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες ώστε να είμαστε σίγουροι για τις επιπτώσεις τέτοιων ενεργειών.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/.../2023GL105889
 
Σχήμα: Οι διάφορες προτάσεις της γεωμηχανικής για τη μείωση της παγκόσμιας θερμοκρασίας ως αντιστάθμισμα στην ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή (NOAA, Public Domain). Στην περίπτωση της παρούσας έρευνας, εξετάζουμε την περίπτωση 3, δηλαδή τη στοχευμένη αύξηση των στρατοσφαιρικών σωματιδίων.
 
Πολλά περισσότερα για τη γεωμηχανική και το (δαιμονοποιημένο) HAARP, στον τόμο ΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2024

Σύννεφα-οπές στη Florida

Αυτές τις πολύ όμορφες φωτογραφίες τράβηξε η Rachel Nutter στις 11/1, στη Florida των ΗΠΑ. Σε αυτές βλέπουμε αρκετά «σύννεφα-οπές» (fallstreak holes). 

 
Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται με νέφη που ανήκουν στην κατηγορία των υψισωρειτών ή θυσανοσωρειτών (Altocumulus ή Cirrocumulus) και δημιουργείται όταν υπάρξει κάποιο αίτιο (π.χ. πυρήνες συμπύκνωσης από τα αέρια διερχόμενου αεροπλάνου, αλλά και πρόσκαιρες μεταβολές στην πίεση τοπικά, λόγω του αεροδυναμικού σχήματος των πτερυγίων του), που θα οδηγήσει σταδιακά σε μαζική ψύξη τα υπέρψυχρα μικροσταγονίδια των νεφών τα οποία, ως τότε, ελλείψει πυρήνων συμπύκνωσης/παγοποίησης θα βρίσκονται ακόμη σε υγρή κατάσταση, παρόλο που η θερμοκρασία σε εκείνο το ύψος είναι κάτω από το σημείο πήξης του νερού.
 
Από την στιγμή που θα παγώσει ένα υπέρψυχρο σταγονίδιο, ακολουθείται μια διαδικασία ντόμινο, από εκείνο και ακτινικά προς τα έξω. Στο εσωτερικό της πεπλατυσμένης γραμμής, διακρίνονται τα σωματίδια που έχουν μετατραπεί σε παγοκρυστάλλους και πλέον κατέρχονται δημιουργώντας μια «κουρτίνα» που, ενίοτε, μπορεί να είναι εντυπωσιακή.
 
Ο παρατηρητικός αναγνώστης θα διακρίνει και ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας στο στρώμα της νέφωσης (διακρίνονται ως κυματισμοί με τοπικές αραιώσεις και πυκνώσεις του στρώματος), τα οποία ενδεχομένως να οφείλονται σε ταλαντώσεις από έντονες ανοδικές κινήσεις αερίων μαζών σε παρακείμενες ισχυρές καταιγίδες που υπήρχαν στην περιοχή.
 
Πηγή: Rachel Nutter -- https://twitter.com/RachelNutter2
 
Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με αυτό και άλλα εντυπωσιακά ή και άγνωστα, στο ευρύ κοινό, φυσικά φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 



 

Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου 2024

Μικροπλαστικά και νανοπλαστικά

Στη σημερινή εποχή, υπάρχει αυξημένη ανησυχία για τα μικροπλαστικά που βρίσκονται, πρακτικά, παντού γύρω μας, στο νερό, στο φαγητό και αλλού. Τα μικροπλαστικά προκύπτουν από την προοδευτική διάσπαση των πλαστικών σε μικρότερα κομμάτια. Αυτά, στη συνέχεια, υπεισέρχονται με διάφορους τρόπους στην τροφική αλυσίδα και καταναλώνονται από τα ζώα και τον άνθρωπο. Οι συνέπειές τους δεν έχουν εκτιμηθεί πλήρως ακόμη.

 
Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Proceedings of the National Academy of Sciences”, στις 8/1, παρουσιάζεται μία νέα τεχνική με laser για την ανίχνευση ακόμη μικρότερων κομματιών πλαστικού, τα λεγόμενα «νανοπλαστικά» που έχουν μέγεθος μικρότερο από ένα μικρόμετρο (δηλαδή 1 εκατομμυριοστό του μέτρου). Το πρόβλημα με αυτά τα τόσο μικρά τεμάχια, είναι ότι μπορούν να περάσουν απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος και να μεταφερθούν έτσι στον εγκέφαλο, την καρδιά και σε άλλα όργανα. Ήδη υπάρχουν συνεχείς μελέτες για να αναγνωριστούν, εφόσον υπάρχουν, πιθανές επιπτώσεις στον οργανισμό και σε ποιο βαθμό.
 
Στην έρευνα αυτή, η ανίχνευση νανοπλαστικών επικεντρώθηκε στο εμφιαλωμένο νερό, το οποίο έχει πολλά περισσότερα τεμάχια (υπολογίζονται σε περίπου 240000 ανά λίτρο) σε σχέση με το νερό της βρύσης (υπάρχει για αυτό και έρευνα από το 2022 που αφορά τα μικροπλαστικά, βλέπε τέλος της ανάρτησης). Μερικοί από τους πιο συνήθεις τρόπους που εισέρχονται τα νανοπλαστικά στο εμφιαλωμένο νερό, είναι από την πίεση όταν πιάνουμε ή παραμορφώνουμε τη συσκευασία, όταν αυτή θερμαίνεται αλλά και κάθε φορά που ξεβιδώνουμε και βιδώνουμε το καπάκι.
 
Οι ερευνητές προσανατολίζονται να ερευνήσουν και άλλα καταναλωτικά προϊόντα. Ένας εκ των ερευνητών της παρούσης έρευνας, ο Beizhan Yan, δουλεύει και πάνω στη δημιουργία φίλτρου που θα μειώνει τη διασπορά στο περιβάλλον, των μικροπλαστικών και νανοπλαστικών που προέρχονται από το αποχετευτικό δίκτυο (κυρίως από τα νερά των πλυντηρίων στα οποία έχουν πλυθεί συνθετικά ρούχα).
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2300582121
 
Δημοσιευμένη Έρευνα σχετικά με τις ποσότητες μικροπλαστικών στο νερό της βρύσης και στο εμφιαλωμένο νερό (2022): https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9103198/
 
Φωτογραφία που δείχνει τα ανιχνευμένα νανοπλαστικά από τη νέα τεχνική με laser: Naixin Qian, Columbia University