Νεφικοί «χιονοδιάδρομοι»

Νεφικοί «δρόμοι» ή «διάδρομοι» που, όπως έχουμε δει και σε παλαιότερες αναρτήσεις μας, σχηματίζονται καθώς μία πολύ ψυχρή αέρια μάζα περνά πάνω από μία σχετικά θερμότερη και υγρή (όπως εκείνη της θάλασσας ή λίμνης), οδηγώντας τους υδρατμούς της σε συμπύκνωση και σχηματισμό νεφών, η διεύθυνση των οποίων καθορίζεται από τον άνεμο που επικρατεί (στην φωτογραφία είναι ο βόρειος).

Δεξιά πάνω είναι η Γροιλανδία ενώ πάνω αριστερά είναι η νήσος Baffin μαζί με παγόβουνα στο νοτιότερο άκρο της. Η δορυφορική αυτή φωτογραφία ελήφθη στις 2/3/2020 στο ορατό και υπέρυθρο φάσμα, ώστε οι πάγοι να είναι γαλάζιοι ξεχωρίζοντας από τους νεφικούς σχηματισμούς (με λευκό χρώμα).

Εικόνα: Suomi NPP — VIIRS

Σωτήρια νανοσωματίδια για σοβαρούς τραυματισμούς στο κεφάλι

Μετά από έναν σοβαρό τραυματισμό στο κεφάλι, το πρήξιμο του εγκεφάλου μπορεί να αποβεί ακόμη και μοιραίο. Το πρήξιμο συμβαίνει καθώς τα κύτταρα του ανοσοποιητικού σπεύδουν προς και συσσωρεύονται στην τραυματισμένη περιοχή.

Δυσάρεστες συνέπειες θα μπορούν να αποφευχθούν με μία ένεση νανοσωματιδίων (σωματίδια με μέγεθος της τάξης του νανομέτρου, ήτοι 0.000000001 m), αν υποθέσουμε, όχι αβάσιμα, ότι τα επιτυχημένα πειράματα που διεξήχθησαν σε ποντίκια, θα έχουν ανάλογη συνέχεια και στον άνθρωπο.

Τα νανοσωματίδια αποτελούνται από βιοδιασπώμενο πολυμερές υλικό (εγκεκριμένο από τον FDA, τον αμερικανικό οργανισμό τροφίμων και φαρμάκων) και χρησιμεύουν στην αποτροπή της συσσώρευσης των κυττάρων του ανοσοποιητικού (συγκεκριμένα των μονοκυττάρων/monocytes, στην έρευνα) στην τραυματισμένη περιοχή.

Τα ποντίκια που έλαβαν αυτήν την θεραπεία νανοσωματιδίων, ανάρρωσαν γρηγορότερα σε σχέση με εκείνα που δεν την έλαβαν. 10 εβδομάδες μετά τον τραυματισμό, το τραύμα ήταν σχεδόν το μισό σε μέγεθος στα ποντίκια της θεραπείας, σε σχέση με τα ποντίκια που δεν έλαβαν καμία θεραπεία.

Αν και υπάρχουν πολλές διαφορές μεταξύ των ποντικών και των ανθρώπων όπως π.χ. ο τύπος και η σοβαρότητα των τραυματισμών αλλά και το χρονοδιάγραμμα ανάκαμψης, οι ερευνητές είναι αισιόδοξοι ότι η μέθοδος των νανοσωματιδίων θα βρει εφαρμογή όχι μόνο σε εγκεφαλικά τραύματα αλλά και σε ένα ευρύ φάσμα ασθενειών που ενέχουν δυνητικά βλαπτική ανοσοαπόκριση.

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ana.25675

Φωτογραφία: Αιματώματα στον εγκέφαλο, μετά από τραυματισμό, όπως φαίνονται σε MRI (Public Domain).

Διπλό σύστημα νεαρών αστέρων

Σε αυτήν την φωτογραφία από το σύστημα ραδιοτηλεσκοπίων ALMA στην Χιλή, βλέπουμε ένα διπλό σύστημα νεαρών άστρων καθώς αυτά περιστρέφονται γύρω από το κέντρο μάζας τους, ενώ γύρω τους περιστρέφεται και αλληλεπιδρά μαζί τους ένα συνονθύλευμα αερίων και σκόνης. Είναι η 1η φορά που έχουμε μια τέτοια φωτογραφία σε τόσο υψηλή ανάλυση.

Τμήμα της ύλης αυτής θα «τροφοδοτήσει» και αυτό σταδιακά τα νεαρά άστρα. Το περιφερειακό, μεγαλύτερο «δακτυλίδι», με το πολύπλοκο σχήμα, έχει μάζα περίπου 80 φορές εκείνης του Δία.

Το σύστημα αυτό βρίσκεται περίπου 650 έτη φωτός μακριά από την Γη, στο σκοτεινό νεφέλωμα Barnard 59, στον αστερισμό του Οφιούχου. Για να μπορέσουμε να πάρουμε αυτήν την εικόνα, μέσα από τα πυκνά αυτά νέφη αερίων και σκόνης, χρειάστηκε να παρατηρήσουμε σε μήκη κύματος της τάξης του mm (δηλαδή ανάμεσα στο υπέρυθρο και στα ραδιοκύματα).

Το σύστημα 66 ραδιοτηλεσκοπίων ALMA, ευρισκόμενο στην Χιλή σε ύψος 5100 m, στην έρημο Ατακάμα, στο οροπέδιο Chajnantor, με ελάχιστη υγρασία, μέση ετήσια βροχόπτωση μόλις 1 χιλιοστό και άρα έχοντας πρακτικά ελάχιστα εμπόδια από την γήινη ατμόσφαιρα, κάνει ακριβώς αυτό.

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://science.sciencemag.org/content/366/6461/90

Περισσότερα για την τοποθεσία του ALMA: https://arxiv.org/pdf/1410.2451.pdf

Προς την υπεραγωγιμότητα υψηλών θερμοκρασιών

Είχαμε αναφερθεί σε παλαιότερη ανάρτησή μας, στο υδρίδιο του Λανθανίου (LaH10), ένα υλικό που εμφάνιζε υπεραγώγιμες ιδιότητες σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, σε σχέση με ό,τι είχαμε καταφέρει ως σήμερα, κοντά στους 250 βαθμούς Kelvin (-23 βαθμοί Κελσίου, δηλαδή περίπου όσο η χαμηλότερη θερμοκρασία μιας καλής κατάψυξης οικιακού ψυγείου).

Το πρόβλημα ήταν ότι τις υπεραγώγιμες αυτές ιδιότητες, τις παρουσίαζε υπό πολύ υψηλή πίεση (γύρω στα 100 GPa, δηλαδή 6 τάξεις μεγέθους, ήτοι ένα εκατομμύριο φορές, πάνω από την ατμοσφαιρική πίεση).

Μια ομάδα ερευνητών ωστόσο, έδειξε ότι η ευστάθεια της συμμετρικής κρυσταλλικής δομής του συγκεκριμένου υδριδίου που παρουσιάζει υπεραγωγιμότητα σε τόσο «υψηλές» θερμοκρασίες αλλά και πιέσεις, οφείλεται σε κβαντικές διακυμάνσεις, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στην ευκολότερη εύρεση παρόμοιων ενώσεων, πλούσιων σε υδρογόνο, με υπεραγώγιμες ιδιότητες σε θερμοκρασία «δωματίου» και σε αρκετά χαμηλότερες πιέσεις, ώστε να έχουν και εμπορική χρήση (και αυτό θα αποτελούσε τεχνολογική επανάσταση).

Πιο συγκεκριμένα, αν τα άτομα αντιμετωπιστούν με κβαντικό τρόπο (δηλαδή με κυματοσυναρτήσεις), αντί να υποτεθεί ότι πρόκειται για κλασικά σημειακά σωματίδια απολύτως εντοπισμένα στον χώρο, τότε η ανάλυση οδηγεί στην κρυσταλλική δομή (Fm-3m) για την οποία παρουσιάστηκε το θερμοκρασιακό ρεκόρ υπεραγωγιμότητας.

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41586-020-1955-z

Εικόνα: Απεικόνιση της κρυσταλλικής δομής Fm-3m του LaH10 που οδηγεί σε υπεραγωγιμότητα υψηλών θερμοκρασιών, αλλά υπό υψηλή πίεση.

Νεφικοί κυματισμοί

Εντυπωσιακοί κυματισμοί στο στρώμα νεφών που καλύπτει τις νότιες νήσους Sandwich στον νότιο Ατλαντικό, στις 5/2. Τα ηφαιστειογενή αυτά νησιά, έχουν έντονη ορογραφία με τα τρία μεσαία να φιλοξενούν βουνά με ύψος ~1 km.

Η αέρια μάζα εξαναγκάζεται σε ανύψωση λόγω της ορογραφίας, εξαιτίας της οποίας τίθεται σε ταλάντωση αφού προσπεράσει το βουνό. Η ταλάντωση γίνεται ορατή ως κύμα στην νέφωση.

Εικόνα: NASA / Terra – MODIS

Πανδαισία οπτικών φαινόμενων

Αρκετά οπτικά φαινόμενα κατέγραψε ο Nathaniel Holcomb στις 22/2 στο Hamilton της Αλαμπάμα, στις ΗΠΑ. Επεξεργαστήκαμε την εικόνα, ώστε να μπορείτε με ευκολία να τα αναγνωρίσετε.

Φωτογραφία: Nathaniel Holcomb -- https://twitter.com/natman_9

Το ένα και μοναδικό ηλιοβασίλεμα στον Νότιο Πόλο

Χθεσινή φωτογραφία του ενός και μοναδικού ηλιοβασιλέματος του έτους, που μπορεί να απολαύσει κάποιος στον νότιο πόλο και συγκεκριμένα στην βάση Amundsen-Scott. Το ηλιοβασίλεμα της εαρινής ισημερίας στην Ανταρκτική, διαρκεί περίπου 30 ώρες, μέχρι ο ήλιος να δύσει, περνώντας κάτω από τον ορίζοντα και παραδίδοντας την σκυτάλη σε μια 6μηνη νύχτα. Bonus στην φωτογραφία αυτή, ένα αριστερό παρήλιο.

Πηγή: https://twitter.com/AntarcticReport

Θαλάσσιος «καπνός»

«Θαλάσσιος καπνός» (sea smoke) είναι το φαινόμενο που βλέπουμε σε αυτήν την φωτογραφία από το Duluth της Minnesota στις ΗΠΑ, το πρωί στις 20/2, με την θερμοκρασία να είναι στους -15 βαθμούς Κελσίου.

Αυτός προκύπτει όταν μια πολύ ψυχρή αέρια μάζα διέρχεται πάνω από τα συγκριτικά θερμότερα ύδατα λιμνών και θαλασσών, με αποτέλεσμα την άμεση συμπύκνωση των υδρατμών. Το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί και φωτογραφηθεί και στην χώρα μας, σε ιδιαίτερα ψυχρές εισβολές τον χειμώνα.

Ο παρατηρητικός αναγνώστης, εκτός των άλλων, θα διακρίνει και ένα αριστερό αμυδρό παρήλιο στην φωτογραφία.

Πηγή: https://twitter.com/mark_tarello

Μπορεί ο κομήτης ATLAS να γίνει η ευχάριστη έκπληξη της Άνοιξης;

Καλά νέα για ερασιτέχνες αστρονόμους αλλά και φίλους της αστρονομίας γενικότερα. Ο κομήτης ATLAS C/2019 Y4, φαίνεται να έχει εξάρσεις στην φωτεινότητά του και εκτιμάται ότι θα αποτελέσει ένα όμορφο θέαμα στον ανοιξιάτικο ουρανό, προς τα τέλη Απριλίου - μέσα Μαΐου.

Ο κομήτης ATLAS ανακαλύφθηκε στις 28.12.2019 και τότε είχε φαινόμενο μέγεθος* περίπου +19 (πολύ αμυδρός). Αυτός πλησιάζει προς τον Ήλιο και το περιήλιό του αναμένεται στις 31/5.

*Θυμίζουμε ότι το φαινόμενο μέγεθος είναι ένα μέτρο του πόσο λαμπρό φαίνεται ένα αντικείμενο στον ουρανό μας. Η κλίμακα πάει «ανάποδα», ώστε όσο πιο λαμπρό είναι ένα αντικείμενο, τόσο πιο μικρό, ακόμη και αρνητικό, φαινόμενο μέγεθος έχει. Για σύγκριση, το μάτι μας σε έναν σκοτεινό ουρανό μακριά από φώτα και πόλεις, το πιο αμυδρό αντικείμενο που μπορεί να δει, έχει φαινόμενο μέγεθος ως +6. Ο Σείριος έχει φαινόμενο μέγεθος -1.5, η Αφροδίτη έχει μέγιστο φαινόμενο μέγεθος -4.9, η Πανσέληνος -12.9 και ο λαμπρός Ήλιος στον ουρανό μας -27.

Αυτήν την στιγμή (16/3) ο κομήτης βρίσκεται βόρεια ανάμεσα στην Μεγάλη Άρκτο και την Καμηλοπάρδαλη, ενώ έχει φαινόμενο μέγεθος +8.5 (ορατός με μικρά τηλεσκόπια και κιάλια για την ώρα). Ωστόσο η φωτεινότητά του ανέρχεται ταχέως. Βλέπε και τον χάρτη με την ακριβή πορεία του ως τα μέσα Μαΐου.

Αν και λόγω της απρόβλεπτης δυναμικής των κομητών, η εκτίμηση της μέγιστης φωτεινότητας που αναμένεται να έχει είναι κάθε άλλο παρά σίγουρη, ο κομήτης αυτός στις αρχές Απριλίου θα μπορεί να είναι ορατός οριακά με γυμνό μάτι (σε σκοτεινούς ουρανούς μακριά από πόλεις), έχοντας φαινόμενο μέγεθος +6 ή λιγότερο ενώ, αν είμαστε τυχεροί, θα αποτελεί ένα λαμπρό αντικείμενο με μηδενικό ή ίσως και αρνητικό φαινόμενο μέγεθος στο λυκόφως και νωρίς το βράδυ, προς τα τέλη Απριλίου με μέσα Μαΐου, οπότε θα είναι και η καλύτερη συγκυρία για να τον δει κάποιος, εφόσον όλα πάνε χωρίς αλλαγές.

Εφόσον κριθεί απαραίτητο, θα ενημερώσουμε εκ νέου τους αναγνώστες μας για αυτόν.

Πηγή χάρτη: https://www.britastro.org/

Περισσότερες πληροφορίες και σύνδεσμοι σε δεδομένα: https://antisimvatikos.blogspot.com/2020/03/atlas-c2019-y4.html

Lake effect snow

Το lake effect snow, είναι ένα φαινόμενο που έχουμε δει και σε παλαιότερες αναρτήσεις μας. Εδώ το βλέπετε να συμβαίνει πάνω από την λίμνη Superior στην βόρεια Αμερική στις 13/2, δημιουργώντας τις χαρακτηριστικές ζώνες χιόνο-νεφών.

Η πολύ ψυχρή και ξηρή αέρια μάζα αποκτά υγρασία περνώντας πάνω από σχετικά θερμή* υδάτινη επιφάνεια.

*Η θερμοκρασιακή διαφορά ανάμεσα στην βάση των νεφών (υποθέτοντας ότι αυτή είναι σε ύψος περίπου 1.3-1.5 km, προσεγγιστικά στην ισοβαρική επιφάνεια των 850 hPa) και την επιφάνεια των υδάτων, σύμφωνα με έρευνες πρέπει να είναι γύρω στους 13 βαθμούς τουλάχιστον. Έτσι, από μία απόσταση από την ακτή και μετά (το κενό νεφών που βλέπετε στην δορυφορική, ανάμεσα στην ακτή και την έναρξη των νεφών), συμβαίνει συμπύκνωση και δημιουργία ζωνών με νέφη που φέρουν χιόνι.

Παρατηρήστε επίσης πως κατά την διάρκεια της ημέρας, καθώς το σύστημα φεύγει ανατολικότερα (δεξιά), οι άνεμοι στρέφονται από βορειοανατολικοί, σταδιακά σε βόρειοι και μετά βορειοδυτικοί, αλλάζοντας και την διεύθυνση κίνησης των νεφών.

Ανάλογα φαινόμενα έχουμε και στην χώρα μας τον χειμώνα, πάνω από τις θαλάσσιες περιοχές (και τότε λέγεται sea effect snow), όταν εισέρχεται αρκούντως ψυχρή (πολική ή αρκτική**) αέρια μάζα από τα βόρεια.

**Να σημειωθεί ότι αυτές οι μάζες, στην Μετεωρολογία, έχουν ελαφρώς διαφορετικά χαρακτηριστικά, παρόλο που εννοιολογικά μοιάζουν ίδιες.

Δεδομένα: NOAA / Πηγή: https://twitter.com/weatherdak

Εντυπωσιακό οριζόντιο τόξο

Σε αυτό το βίντεο, βλέπουμε ένα οπτικό ατμοσφαιρικό φαινόμενο με εντυπωσιακά χρώματα. Πρόκειται για το οριζόντιο τόξο (Horizontal arc ή Circumhorizontal arc) και εμφανίζεται τα μεσημέρια των θερινών μηνών στα μεσαία γεωγραφικά πλάτη όπως το δικό μας.

Αυτό, διότι για να δημιουργηθεί το συγκεκριμένο οπτικό φαινόμενο, οι ακτίνες του ήλιου θα πρέπει να εισέλθουν στους παγοκρυστάλλους των νεφών (της κατηγορίας των θυσάνων, cirrus) με μεγάλη γωνία. Για να συμβεί το τελευταίο, ο ήλιος θα πρέπει να βρίσκεται ψηλά στον ουρανό, άνω των 55 μοιρών σε σχέση με τον ορίζοντα του παρατηρητή.

Όταν λοιπόν οι συνθήκες είναι κατάλληλες (ύπαρξη θυσάνων στον ουρανό, χαμηλά σε σχέση με τον ήλιο), τότε θα εμφανιστεί το οριζόντιο τόξο. Αυτό ξεχωρίζει από το γεγονός ότι έχει πολύ έντονα χρώματα (τα εντονότερα και εντυπωσιακότερα που θα δείτε σε οπτικό φαινόμενο), κάτι που προκαλείται από την (διπλή) διάθλαση των ηλιακών ακτίνων από κάθετες, μεταξύ τους, πλευρές (την πλαϊνή και την κατώτερη) του παγοκρυστάλλου.

Το οριζόντιο τόξο έχει σχετικά μεγάλο μήκος και δεν παρουσιάζει καμπυλότητα (για αυτό λέγεται και οριζόντιο). Ωστόσο, πολλές φορές δεν υπάρχουν αρκετοί θύσανοι στον ουρανό, οπότε το φαινόμενο εμφανίζεται μόνο σε ορισμένες περιοχές του ουρανού (όπως στο βίντεο). Το συγκεκριμένο βίντεο είναι σχετικά παλιό και ελήφθη στην Βραζιλία.

Video: Andre Nassif -- Πηγή: https://twitter.com/Ginger_Zee

Υπέροχο green flash (πράσινη λάμψη) στην Καλιφόρνια

«Πράσινη λάμψη» (green flash), την ώρα του ηλιοβασιλέματος στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ στις 17/2. Η πράσινη λάμψη είναι ένα σχετικά σπάνιο οπτικό ατμοσφαιρικό φαινόμενο, συνέπεια δυο φυσικών φαινομένων:

α) της διάθλασης που υφίσταται το φως του ήλιου καθώς εισέρχεται στην γήινη ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα την ανάλυσή του στα διάφορα χρώματα (όπως κάνει ένα πρίσμα), με το μπλε να είναι ανεπαίσθητα υψηλότερα στον ορίζοντα από ότι το πράσινο και το κόκκινο, και…

β) της σκέδασης (διασκορπισμού) του φωτός εντός της ατμόσφαιρας, κάτι που οδηγεί στην μεγάλη εξασθένηση του μπλε/ιώδους (για αυτό και ο ουρανός φαίνεται μπλε) και πολλές φορές και του πράσινου (με αποτέλεσμα, ο παρατηρητής να βλέπει μόνο τον πορτοκαλο-κόκκινο ηλιακό δίσκο καθώς αυτός δύει).

Σε κάποιες περιπτώσεις όμως, όπως σε αυτήν της φωτογραφίας, το πράσινο μπορεί να «επιβιώσει» φτάνοντας στον παρατηρητή. Σε ακόμη πιο σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να «επιβιώσει» ακόμη και το μπλε (ευρισκόμενο πάνω από το πράσινο) και έτσι ο παρατηρητής να δει μια μπλε λάμψη, εκτός από την πράσινη.

Κατάλληλες μετεωρολογικές συνθήκες για να παρατηρήσει κάποιος κάτι τέτοιο, είναι εκείνες που ευνοούν το α και περιορίζουν το β. Αυτό σημαίνει ότι η καθαρή, ευσταθής, ξηρή ατμόσφαιρα βοηθά, σε συνδυασμό με την ύπαρξη θερμοκρασιακής αναστροφής, ώστε να δημιουργηθεί ένα οπτικά αγώγιμο στρώμα όπως λέγεται (εντός του οποίου θα πρέπει να βρίσκεται ο παρατηρητής).

Πηγή: https://twitter.com/thedudebeachbum

Τετραπλό ουράνιο τόξο

Τετραπλό ουράνιο τόξο εμφανίστηκε στην περιοχή Newark, στο New Jersey των ΗΠΑ στις 8/3. Αυτό το φαινόμενο το έχουμε δει και σε παλαιότερες αναρτήσεις μας και σε φωτογραφίες από την χώρα μας (π.χ. από τον Μανώλη Θράβαλο - Meteographer στην Σάμο) και είναι σπάνιο αλλά και εντυπωσιακό!

Πως συμβαίνει όμως αυτό; Καταρχάς παρατηρήστε τα δυο «συνηθισμένα» τόξα (τα έχουμε επισημάνει με τους αριθμούς 1 και 2). Όπως είναι γνωστό, για αυτά χρειάζεται μια πηγή φωτός (ο ήλιος, πίσω από τον παρατηρητή) και σταγόνες βροχής που δουν ως πρίσματα (μπροστά από τον παρατηρητή, εκεί που είναι τα τόξα).

Το 3ο τόξο που μοιάζει να είναι «στραβό», ονομάζεται τόξο ανάκλασης. Δημιουργείται όπως και τα «συνηθισμένα» και μάλιστα συνήθως συνοδεύεται και από ένα ακόμη παράλληλο προς αυτό (το νούμερο 4, πολύ αμυδρό στην φωτογραφία). Η μόνη διαφορά ως προς τα «συνηθισμένα» τόξα, είναι ότι η πηγή φωτός για τα τόξα ανάκλασης δεν είναι ο ήλιος αλλά κάποια ιδιαίτερα ανακλαστική επιφάνεια, όπως αυτή του νερού μιας λίμνης η οποία δρα σαν «δεύτερος ήλιος» αντανακλώντας το φως του ήλιου. Στο Newark υπάρχουν πολλές υδάτινες επιφάνειες (π.χ. Newark bay), οπότε μία από αυτές θα βοήθησε στο φαινόμενο αυτό.

Στην διαφορά θέσης των δυο πηγών φωτός (του ήλιου και της ανακλαστικής επιφάνειας του νερού), οφείλεται και το γεγονός ότι τα τόξα ανάκλασης 3,4 δεν είναι ευθυγραμμισμένα με τα «συνηθισμένα» 1,2.

Πηγή: https://twitter.com/LanMisty

Εντυπωσιακό στιγμιότυπο με κεραυνό

Ισχυρή καταιγίδα στις 7/3 το απόγευμα στην περιοχή Ajaccio της Κορσικής, όπου ο τηλεοπτικός φακός κατέγραψε αυτό το εντυπωσιακό αλλά και επικίνδυνο στιγμιότυπο!

Πηγή: https://twitter.com/beinsports_FR

Αυτο-οργανωμένα βιομπότ καθαρίζουν το περιβάλλον τους

Ομάδα επιστημόνων στα πανεπιστήμια Vermont και Tufts, κατασκεύασαν μικροσκοπικά βιορομπότ (biobot, βιομπότ), με μέγεθος της τάξης του χιλιοστού, χρησιμοποιώντας κύτταρα βατράχου τα οποία τροποποίησαν βάσει σχεδίου που υποδείχθηκε από εξελικτικό αλγόριθμο (εμπνευσμένο από την διαδικασία της φυσικής επιλογής), ώστε να κάνουν συγκεκριμένες εργασίες καλύτερα ή ταχύτερα (π.χ. να μετακινούνται).

Ο αλγόριθμος «έτρεξε» σε υπερυπολογιστή του πανεπιστημίου του Vermont για αρκετές ημέρες, ξεχωρίζοντας το καλύτερο μοντέλο κάθε φορά και επαναλαμβάνοντας την ίδια διαδικασία βέλτιστης επιλογής για 100 φορές. Μετά από δισεκατομμύρια σχέδια, επελέγησαν τα 5 καλύτερα και το πιο εύκολα πραγματοποιήσιμο εφαρμόστηκε τροποποιώντας βιολογικά κύτταρα (τα οποία έχουν την δυνατότητα αυτό-ίασης και προσαρμογής, κάτι που οι σημερινές τεχνητές κατασκευές μας δεν μπορούν ακόμη να κάνουν).

Η έκπληξη ήρθε από το γεγονός ότι τα βιομπότ αυτό-οργανώθηκαν σε ομάδες, καθαρίζοντας το περιβάλλον τους από μικροσκοπικά σκουπίδια που υπήρχαν γύρω τους (κάτι που δεν ήταν στους στόχους του αλγορίθμου). Σε αυτήν την λογική, στρατιές τέτοιων βιομπότ θα μπορούν να οργανώνονται καθαρίζοντας τους ωκεανούς από τα μικροπλαστικά. Επίσης, το γεγονός ότι είναι 100% βιοδιασπώμενα, κάνει την ιδέα ακόμη πιο ελκυστική. Ένας άλλος στόχος είναι η χρήση αυτών των βιομπότ για μεταφορά φαρμακευτικών ουσιών στοχευμένα, βαθιά στον οργανισμό, στα πλαίσια διαφόρων θεραπειών, χωρίς ταυτόχρονα να προκαλούν ανεπιθύμητες αντιδράσεις του ανοσοποιητικού.

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.pnas.org/content/early/2020/01/07/1910837117

Φωτογραφία από την παραπάνω έρευνα (με άδεια χρήσης CC BY 4.0), όπου φαίνεται η προσομοίωση διαφόρων σχεδίων και η επιλογή των καλύτερων (ως προς την δυνατότητα μετακίνησης) από τον εξελικτικό αλγόριθμο.

Εντυπωσιακά «εσωτερικά κύματα» στον Ινδικό ωκεανό

Σε αυτήν την όμορφη δορυφορική εικόνα πάνω από την θάλασσα Ανταμάν στον Ινδικό ωκεανό, υπάρχει ένα φυσικό φαινόμενο που είχαμε δει και παλιότερα και λέγεται «εσωτερικά κύματα» (internal waves). Τα κύματα αυτά δεν είναι επιφανειακά αλλά δημιουργούνται υποβρύχια (αν αναφερόμαστε σε θαλάσσια κύματα όπως εδώ), σε στρωματοποιημένο ρευστό (δηλαδή σε ρευστό, π.χ. νερό, που χωρίζεται σε επίπεδα/στρώματα με διαφορετική πυκνότητα), κάτι που οδηγεί τα διάφορα στρώματα να συμπεριφέρονται ως διαφορετικά/ανεξάρτητα ρευστά.

Για παράδειγμα, φανταστείτε ένα ποτήρι με νερό και λάδι ή τους διακοσμητικούς σωλήνες με χρωματιστά υγρά διαφορετικών πυκνοτήτων. Αν τα αναταράξετε, εκτός από το επιφανειακό κύμα, θα δείτε και ξεχωριστά κύματα να δημιουργούνται στις συνοριακές επιφάνειες των διαφορετικών ρευστών.

Τα κύματα αυτά μπορεί να έχουν ύψος (υποβρύχια πάντα), εκατοντάδων μέτρων και μήκος δεκάδων ως εκατοντάδων χιλιομέτρων, ενώ κινούνται τόσο οριζόντια (με μικρότερες ταχύτητες από ότι τα επιφανειακά κύματα) αλλά και κάθετα. Μπορούν να γίνουν επικίνδυνα για υποβρύχια.

Το έντονο ανάγλυφο στον βυθό της περιοχής, που παρουσιάζει διαφορές ως και 3 km σε βάθος, οδηγεί με μεγαλύτερη ευκολία στην δημιουργία τέτοιων κυμάτων (με παρόμοιο τρόπο δημιουργούνται και τα ατμοσφαιρικά βαρυτικά κύματα που έχουμε δει σε άλλες αναρτήσεις, όταν συναντάνε αντίστοιχα ορογραφικά εμπόδια. Εδώ έχουμε «βουνά» κάτω από τον βυθό).

Τα κύματα αυτά αν και υποβρύχια, είναι ορατά εδώ με την βοήθεια φίλτρων αλλά και του ηλιακού φωτός που πέφτει σε ευνοϊκή, ως προς τον δορυφόρο, γωνία στην θαλάσσια επιφάνεια.

Φωτογραφία: NASA / Landsat 8 — OLI

Ο 2ος θερμότερος Φλεβάρης που έχει καταγραφεί ποτέ

Ο δεύτερος θερμότερος Φλεβάρης που έχει καταγραφεί ποτέ τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και για την ευρωπαϊκή ήπειρο, ήταν αυτός που μας πέρασε. Παρατηρήστε ότι οι σχετικές θερμοκρασιακές αποκλίσεις είναι ως προς την 30ετία 1981-2010 η οποία ήδη περιέχει αρκετά θερμά έτη.

Παρατηρήστε επίσης την πολύ θερμή απόκλιση στην Σιβηρία αλλά και την θερμή απόκλιση γενικότερα σε όλη την Ευρασία, σε μια εποχή που θα έπρεπε να συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Μικρή «ανάσα» πήραν η Γροιλανδία και η Αλάσκα.

Αναλυτικά δεδομένα: https://climate.copernicus.eu/surface-air-temperature-february-2020

20' αερόβιας άσκησης = 1 δόση καφεΐνης

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2019 στο Scientific Reports, υποστηρίζεται πως η αερόβια άσκηση μπορεί να αντικαταστήσει τις ευνοϊκές επιδράσεις που έχει η καφεΐνη στην μνήμη μας. Μάλιστα, τα ευνοϊκά αποτελέσματα αφορούσαν τόσο αυτούς που καταναλώνουν καφεΐνη συστηματικά (π.χ. ως και 2-3 κούπες καφέ ανά ημέρα), όσο και αυτούς που δεν το κάνουν.

Πιο συγκεκριμένα, καθημερινή 20-λεπτη αερόβια άσκηση (όπως το γρήγορο περπάτημα), μπορεί να αντικαταστήσει μία δόση από την καθημερινή σας καφεΐνη (π.χ. ένα ποτήρι καφέ), έχοντας τα ίδια θετικά αποτελέσματα στην μνήμη σας. Αυτό είναι σημαντικό, ιδιαίτερα για εκείνο το κομμάτι του πληθυσμού που πρέπει, για λόγους υγείας, να μειώσει την πρόσληψη καφεΐνης.

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41598-019-56251-y

Μια μικρού μήκους ταινία Επιστημονικής... πραγματικότητας!

Όταν η επιστήμη ξεπερνά και την επιστημονική φαντασία! Απολαύστε μια εκπληκτική ταινία μικρού μήκους, μόλις 3', από τις εικόνες και το υλικό που έστειλε το διαστημικό όχημα Rosetta (της ESA) το οποίο, εκτός των άλλων, εξερεύνησε τον κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko, ενώ η μονάδα Philae αποσπάστηκε και προσεδαφίστηκε στον κομήτη (η 1η φορά που συνέβη κάτι τέτοιο) κάνοντας περαιτέρω αναλύσεις της σύστασής του.

Μία εξ αυτών έδειξε πως η σύσταση των υδρατμών στον κομήτη είναι διαφορετική από αυτήν στο νερό της Γης, κάτι που υποδεικνύει πως είναι μάλλον απίθανο, το νερό του πλανήτη μας να προήλθε από κομήτες όπως ο συγκεκριμένος.

Παρατηρήστε προς το τέλος της ταινίας, τα αέρια και την σκόνη που εκτοξεύονται από πολλά μέρη του κομήτη, καθώς αυτός πλησίαζε προς τον Ήλιο και θερμαινόταν. Ο κομήτης έχει δύο προεξέχοντες πίδακες, ο μεγαλύτερος με μήκος περίπου 4 χιλιομέτρων και ένας μικρότερος μήκους 2.5 χιλιομέτρων. Η διαδικασία εξάτμισης φαίνεται να πραγματοποιείται κάτω από την επιφάνεια του κομήτη οδηγώντας στους πίδακες σκόνης και πάγου που βλέπουμε στην επιφάνεια.

Επίσης παρατηρήστε ότι εκτός από τα αέρια και την σκόνη που εκτοξεύονται, έχουν καταγραφεί και κάποιες ξεχωριστές έντονες λευκές ευθείες γραμμές στο βίντεο (μετά το 1:40), οι οποίες έχουν προκληθεί από πρόσπτωση κοσμικής ακτινοβολίας (σωματίδια υψηλών ενεργειών, π.χ. πρωτόνια και σωμάτια α, κινούμενα με ταχύτητες κοντά σε αυτήν του φωτός) στον αισθητήρα της συσκευής καταγραφής. Μάλιστα, αυτές μπορούσαν να τις δουν και οι αστροναύτες με τα μάτια τους (π.χ. στις αποστολές Apollo), όντας έξω από την προστασία της γήινης ατμόσφαιρας, αναφέροντάς τις ως «έντονες στιγμιαίες λάμψεις – αναλαμπές».

Το περιήλιο (πλησιέστερο στον Ήλιο, σημείο της τροχιάς του) του κομήτη αυτού ήταν στις 13.08.2015. Η εξερεύνηση του κομήτη πραγματοποιήθηκε από το 2014 ως και το 2016, ενώ τερματίστηκε με ελεγχόμενη κρούση του οχήματος πάνω στην επιφάνειά του στις 30.09.2016.

Περί της αποστολής Rosetta: https://en.wikipedia.org/wiki/Rosetta_(spacecraft)

Περί του κομήτη 67P/Churyumov–Gerasimenko: https://en.wikipedia.org/wiki/67P/Churyumov%E2%80%93Gerasimenko