Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2022

Μεγάλος κονιορτοστρόβιλος στη Nevada των ΗΠΑ

Κονιορτοστρόβιλος (dust devil) στην περιοχή Gerlach, στη Νεβάδα των ΗΠΑ, στις 4/9. Έχουμε αναφέρει και σε παλαιότερες αντίστοιχες αναρτήσεις μας, ότι ένας κονιορτοστρόβιλος, τις περισσότερες φορές είναι ακίνδυνος, όμως ορισμένες φορές μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνος, σηκώνοντας ακόμη και σχετικά βαριές πρόχειρες κατασκευές. Στο παρόν βίντεο, βλέπουμε μια περίπτωση κονιορτοστρόβιλου μεγάλης διαμέτρου και σχετικά ισχυρό. Παρατηρήστε ότι ο άνθρωπος μπορεί να πλησιάσει αρκετά κοντά χωρίς να παρασυρθεί, ωστόσο είναι επικίνδυνο καθώς μπορεί να χτυπηθεί (π.χ. στο κεφάλι) από κάποιο αντικείμενο που έχει ανυψωθεί από την πίσω πλευρά.

 
Θυμίζουμε ότι αυτοί οι στρόβιλοι δημιουργούνται με καλό και ζεστό καιρό, συνήθως σε ξηρό έδαφος όπως αυτό στο βίντεο. Η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην ξηρή και θερμή επιφάνεια του εδάφους και του αέρα λίγο πάνω από αυτήν, μαζί με κάποιους τοπικούς μικροστροβιλισμούς (ύπαρξη διάτμησης) στον άνεμο, είναι αρκετά για να δημιουργηθούν και να γιγαντωθούν αυτοί οι στρόβιλοι.
 
Βίντεο: Rob J. / Πηγή: https://twitter.com/NashWX

Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2022

Το LICIACube καταγράφει το αποτέλεσμα της σύγκρουσης του DART με τον "Δίμορφο"

Αυτές είναι οι πρώτες εντυπωσιακές εικόνες που τράβηξε το LICIACube μετά την πρόσκρουση της διαστημικής συσκευής DART πάνω στον αστεροειδή με το όνομα «Δίμορφος»! Παρατηρήστε την εκτόξευση του υλικού του αστεροειδή, ακτινικά γύρω του. Μπροστά του διακρίνεται ο (μεγαλύτερος) αστεροειδής «Δίδυμος» του διπλού αυτού συστήματος.

 
Το LICIACube (Light Italian CubeSat for Imaging of Asteroids) είναι μια διαστημική συσκευή της Ιταλικής Διαστημικής Υπηρεσίας (ASI) και αποτελεί μέρος της αποστολής Double Asteroid Redirection Test (DART). Σκοπός της είναι η παρατήρηση και ανάλυση του διπλού συστήματος αστεροειδών («Δίδυμος» και «Δίμορφος») μετά την πρόσκρουση του DART.
 

Η πρόσκρουση του DART και η πρώτη απόπειρα πλανητικής άμυνας έναντι αστεροειδών

Στις συγκλονιστικές αυτές εικόνες, βλέπετε λεπτομέρειες από τον αστεροειδή με το όνομα «Δίμορφος», όπως τις έβλεπε η κάμερα του διαστημικού οχήματος DART, λίγα δευτερόλεπτα πριν την εσκεμμένη πρόσκρουσή του με αυτόν, πριν λίγο (ώρα Ελλάδος 02:15). Περισσότερα για την αποστολή DART, που αποτελεί την πρώτη απόπειρα στην ιστορία της ανθρωπότητας για πλανητική άμυνα έναντι σε αστεροειδείς: https://fkp2100.blogspot.com/2021/11/dart.html

Κυριακή 25 Σεπτεμβρίου 2022

Μελλοντικές αποστολές στην Αφροδίτη

Το 2023, μια μικρή εταιρεία αεροδιαστημικής, με όνομα Rocket Lab, η οποία εδρεύει στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, έχει ως στόχο να στείλει μια μικρή και ελαφριά διαστημική συσκευή στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης, ώστε να διαπιστωθεί αν υπάρχει κάποιου είδους μικροβιακή ζωή.

Αν και η επιφάνεια της Αφροδίτης αποτελεί μια "κόλαση" με μέση θερμοκρασία 460 βαθμών Κελσίου και πίεση 100 φορές μεγαλύτερη από αυτήν στην επιφάνεια της Γης, υπάρχει η (μικρή) πιθανότητα για ύπαρξη μικροβίων σε ύψος περίπου 50 km στην ατμόσφαιρά της, όπου εκεί η θερμοκρασία και η πίεση είναι ίδιες με εκείνες στην επιφάνεια της Γης. Από χημικής άποψης, έχει προταθεί ότι οι διεργασίες που συμβαίνουν στα νέφη της Αφροδίτης, δημιουργούν ένα όξινο περιβάλλον που δεν διαφέρει από ακραία γήινα περιβάλλοντα στα οποία έχει παρατηρηθεί μικροβιακή ζωή.

Στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης, το 2020, φαίνεται να ανιχνεύθηκε φωσφίνη (PH3), η οποία αποτελεί ένα τοξικό αέριο που παράγεται συνήθως από οργανικές μορφές ζωής αλλά είναι δύσκολο να παραχθεί σε βραχώδεις πλανήτες. Είτε υπάρχει κάποιο είδος ζωής στα σύννεφα της Αφροδίτης, το οποίο παράγει φωσφίνη, είτε συμβαίνουν κάποιες ιδιαίτερες χημικές διεργασίες που ευθύνονται για αυτήν. Στη Γη, η φωσφίνη δημιουργείται από αναερόβια βακτήρια, ή βακτήρια που ζουν σε ακραία περιβάλλοντα χωρίς οξυγόνο.

Η διαστημική συσκευή της Rocket Lab, η οποία θα έχει μάζα μόλις 1 kg και θα βρίσκεται για μόλις 5 λεπτά στην υπό έρευνα περιοχή της ατμόσφαιρας της Αφροδίτης, αναμένεται να εκκινήσει από τη Γη τον Μάιο του 2023 ή τον Ιανουάριο του 2025 (δεύτερη επιλογή) και φιλοδοξεί να δώσει απαντήσεις για το αν υπάρχει κάποιου είδους ζωή εκεί.

Φωτογραφία από την επιφάνεια της Αφροδίτης, στις 22.10.1975, από το σοβιετικό Venera 9. Πηγή: https://www.planetary.org/.../standing-on-venus-with...

Δημοσιευμένη Έρευνα και αρκετές λεπτομέρειες σχετικά με την αποστολή: https://www.mdpi.com/2226-4310/9/8/445/htm

Για την Αφροδίτη, έχει ανακοινώσει (το 2021) μελλοντικές αποστολές και η NASA, τις DAVINCI+ και VERITAS για το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας: https://fkp2100.blogspot.com/2021/06/nasa.html

Δημοσιευμένη Έρευνα των C. Sagan και H. Morowitz στο Nature, το 1967, περί της πιθανότητας μικροβιακής ζωής στα νέφη της Αφροδίτης: https://www.nature.com/articles/2151259a0

Δημοσιευμένη Έρευνα στο Nature, το 2020, περί ανίχνευσης φωσφίνης στην Αφροδίτη (με τις όποιες επιφυλάξεις από άλλες ερευνητικές ομάδες): https://www.nature.com/articles/s41550-020-1174-4


 

Σάββατο 24 Σεπτεμβρίου 2022

Κεραυνοβόληση δέντρου στη Florida

Ένας ακόμη λόγος για να μην αναζητάτε καταφύγιο κάτω από δέντρα, κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας, παρουσιάζεται σε αυτό το βίντεο από την περιοχή North Naples στη Florida των ΗΠΑ, στις 28/8. Κεραυνός πέφτει σε δέντρο και καταγράφεται από κάμερα ασφαλείας. Η στιγμιαία εξάτμιση των υγρών στο εσωτερικό του δέντρου, πολλές φορές έχει «εκρηκτικές» συνέπειες, με τον κορμό του να εκρήγνυται (το έχουμε δει σε παλαιότερες περιπτώσεις).

 

Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 2022

Ο Μίμας από το Cassini

Ο Μίμας (ένας από τους, τουλάχιστον 83, φυσικούς δορυφόρους του Κρόνου, με διάμετρο σχεδόν 400 km και όνομα που προέρχεται από έναν από τους «Γίγαντες» της Ελληνικής μυθολογίας), μπροστά από τα χαρακτηριστικά «δαχτυλίδια» του Κρόνου. Η διαστημική συσκευή Cassini, στις 02.08.2005, οπότε και τράβηξε αυτή τη φωτογραφία, βρισκόταν «μόλις» 66000 km μακριά από τον Μίμα. Ο δορυφόρος αυτός αποτελείται κυρίως από πάγο (νερού) και η επιφάνειά του είναι διάστικτη από τους μετεωρίτες.

Φωτογραφία: NASA / JPL – CalTech / SSI / Jason Major (https://twitter.com/JPMajor


 

Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2022

Οι συνέπειες ενός ολοκληρωτικού πυρηνικού πολέμου σε νέα έρευνα

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Nature, στις 15/8, παρουσιάζονται οι συνέπειες που θα είχε στο κλίμα, τις καλλιέργειες και τον άνθρωπο, ένας ολοκληρωτικός πυρηνικός πόλεμος ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ρωσία, όπως και αντίστοιχοι πόλεμοι μικρότερης κλίμακας (π.χ. μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν). Αντίστοιχες έρευνες έχουν γίνει και στο παρελθόν (ήδη από την περίοδο του ψυχρού πολέμου) και τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης, με δυνατότητα λεπτομερέστερων και ακριβέστερων υπολογισμών, είναι παρόμοια, αν όχι χειρότερα.

 
Πιο συγκεκριμένα, οι συνδυασμένες συνέπειες από έναν ολοκληρωτικό πόλεμο ΗΠΑ – Ρωσίας, θα οδηγούσε στον θάνατο ως και 5 δισεκατομμύρια ανθρώπους, ενώ σε περίπτωση σύγκρουσης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, θα έχαναν τη ζωή τους 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι. Οι κλιματικές συνέπειες από έναν τέτοιο πόλεμο, θα είχαν βάθος τουλάχιστον μίας δεκαετίας. Σε αυτήν, η μέγιστη ταπείνωση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας θα ήταν από 2 ως και 16 βαθμούς κατά μέσο όρο (ανάλογα το πολεμικό σενάριο), ενώ η πτώση της μέσης επιφανειακής θερμοκρασίας στη θάλασσα θα ήταν από 1 ως 6 βαθμούς. Θα υπήρχε σημαντική μείωση στην εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία αλλά και στον υετό. 
 
Ο «πυρηνικός χειμώνας» (περίοδος σημαντικού ψύχους λόγω της σημαντικά μειωμένης εισερχόμενης ηλιακής ακτινοβολίας και κατακρήμνιση ραδιενεργών κατάλοιπων) και η «υπεριώδης άνοιξη» (σημαντική αραίωση του στρώματος του όζοντος με αποτέλεσμα την διείσδυση βλαβερής υπεριώδους ακτινοβολίας ως το έδαφος) που θα ακολουθούσαν έναν τέτοιο πόλεμο, θα είχαν συνέπειες για όσους επιζούσαν από τη ρίψη των βομβών. Φυσικά, καλλιέργειες και αποθέματα νερού σε ταμιευτήρες και φράγματα δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν.
 
Αυτά, συνδυαστικά, θα είχαν δραματικές επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή αλλά και στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Ένα συντριπτικά μεγάλο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού θα βρισκόταν σε κατάσταση υποσιτισμού και πείνας. Από την προσομοίωση, οι μόνες περιοχές που φαίνονται να έχουν σχετικά μικρές συνέπειες, είναι τμήματα της νότιας Αμερικής και η Αυστραλία.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s43016-022-00573-0
 
Γράφημα συνεπειών σε διάφορους τομείς, από την παραπάνω έρευνα.
 
Στον τόμο ΙΙ του έργου "Τα φυσικά φαινόμενα", μπορείτε να μάθετε πολλά περισσότερα, με σχήματα, γραφήματα, φωτογραφίες, για τους διάφορους τύπους βομβών, τον ψυχρό πόλεμο και τα πυρηνικά οπλοστάσια ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, τη λειτουργία των πυρηνικών αντιδραστήρων, την πυρηνική ενέργεια γενικότερα, όπως και το τι συνέβη σε Τσέρνομπιλ και Φουκουσίμα. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα!
 

 

Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2022

Ανύψωση ψύξη και συμπύκνωση στον βράχο του Γιβραλτάρ

Υπέροχο βίντεο από το διεθνές αεροδρόμιο στο Γιβραλτάρ, στα τέλη Αυγούστου, με τον βράχο του Γιβραλτάρ να αναγκάζει σε ανύψωση την επαρκώς υγρή αέρια μάζα. Η ανύψωση της αέριας μάζας οδηγεί σε ψύξη της και συμπύκνωση μέρους των υδρατμών της σε ορατά νέφη (τα οποία παρατηρούμε στο βίντεο).

 

Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2022

Ο Φόβος και ο κρατήρας Stickney

Αυτή η εικόνα του Φόβου, του εσωτερικού και του μεγαλύτερου από τους δυο φυσικούς δορυφόρους του Άρη, ελήφθη από τη διαστημική συσκευή Mars Global Surveyor στις 19.08.1998. Πάνω αριστερά, διακρίνεται ο μεγαλύτερος κρατήρας του Φόβου, Stickney, με διάμετρο 10 km (η μεγαλύτερη διάσταση του Φόβου είναι μόλις 27 km). Μεμονωμένοι ογκόλιθοι, οι οποίοι προέκυψαν από την πρόσκρουση και τη δημιουργία του κρατήρα, είναι ορατοί στο χείλος του. Μερικοί από αυτούς τους ογκόλιθους ξεπερνούν τα 50 μέτρα. 

 
Το Mars Global Surveyor, βρίσκεται ακόμη σε τροχιά γύρω από τον Άρη, ωστόσο η αποστολή του τερματίστηκε το 2007. Η κύρια αποστολή του είχε ολοκληρωθεί με επιτυχία από το 2001 και επεκτάθηκε. Ωστόσο το 2006, έπαψε να ανταποκρίνεται στις εντολές των χειριστών της NASA. Η διαστημοσυσκευή, αναμένεται να πέσει στην επιφάνεια του Άρη, κάποια στιγμή μετά το 2047.
 
Φωτογραφία: Διαστημική συσκευή Mars Global Surveyor / NASA / JPL / Malin Space Science Systems
 

 

Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2022

Τα κύματα του Δάφνις στους "δακτυλίους" του Κρόνου

Στην πρώτη φωτογραφία, βλέπουμε τον Δάφνις, ο οποίος είναι ένας εσωτερικός δορυφόρος του Κρόνου. Βρίσκεται σε ένα από τα κενά ή «χάσματα» που έχουν δακτύλιοι του Κρόνου, με το συγκεκριμένο να ονομάζεται χάσμα Keeler. Το χάσμα Keeler έχει πλάτος 42 km. Η φωτογραφία ελήφθη από απόσταση «μόλις» 28000 km από τη διαστημική συσκευή Cassini στις αρχές του 2017.

 
Ο Δάφνις έχει, μόλις 8.5 km διάμετρο και στη φωτογραφία, η διέλευσή του δημιουργεί, λόγω της ελκτικής δύναμης της βαρύτητας, προσωρινούς κυματισμούς στα σωματίδια των δακτυλίων του Κρόνου. Στη δεύτερη φωτογραφία, φαίνονται και λεπτομέρειες από τις διαταραχές που έχει δημιουργήσει στις άκρες των δακτυλίων.
 
Ο Δάφνις ήταν πρόσωπο της Ελληνικής μυθολογίας, γιος του Ερμή και αδελφός του Πάνα.
 
Φωτογραφίες: Διαστημική συσκευή Cassini / NASA / JPL-Caltech / SSI (16.01.2017)
 


 

Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου 2022

Η έκπληξη βοηθά αποτελεσματικά στη μάθηση

Σε έρευνα του MIT, η οποία δημοσιεύτηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό Nature, στις αρχές Ιουνίου, συμπεραίνεται ότι τα αναπάντεχα γεγονότα, δηλαδή τα γεγονότα που μας συμβαίνουν και προκαλούν την έκπληξή μας, είναι και τα καλύτερα μαθήματα. Σε αυτές τις στιγμές «έκπληξης», η ορμόνη νοραδρεναλίνη, μεταβάλλει τη δραστηριότητα του εγκεφάλου και τη μετέπειτα συμπεριφορά. Η συγκεκριμένη ορμόνη, σχετίζεται με καταστάσεις έκπληξης, άγχους, ενθουσιασμού ή συναγερμού και συνεισφέρει στη μάθηση.

 
Η έρευνα έγινε σε ποντίκια τα οποία άκουγαν δυο ήχους. Έναν υψηλής συχνότητας και έναν άλλο χαμηλής συχνότητας. Όταν άκουγαν τον πρώτο και ωθούσαν έναν μοχλό, έπαιρναν ως «βραβείο» νερό για να πιούν. Όταν άκουγαν τον δεύτερο και ωθούσαν τον μοχλό, ένιωθαν ένα άβολο φύσημα με αέρα. Μετά από λίγο, έμαθαν να χρησιμοποιούν τον μοχλό πάντα στον πρώτο ήχο και ποτέ στον δεύτερο. Η νοραδρεναλίνη, μετά την έκκρισή της, ανιχνεύθηκε να πηγαίνει προς τον κινητικό φλοιό του εγκεφάλου, λίγο πριν το ποντίκι κινήσει το πόδι του για να χρησιμοποιήσει τον μοχλό. Η έκκρισή της, φαίνεται να αύξανε τις πιθανότητες να κάνει ο ποντικός χρήση του μοχλού, ακόμη και αν δεν ήταν σίγουρος για το αποτέλεσμα. Π.χ. κάποια στιγμή οι ήχοι έγιναν επίτηδες δυσδιάκριτοι και τα ποντίκια έγιναν πιο διστακτικά. 
 
Στο πείραμα έγινε και χρήση της μεθόδου της οπτογενετικής (την έχουμε δει και σε παλαιότερες δημοσιεύσεις). Οι επιστήμονες πρόσθεσαν μία φωτοευαίσθητη πρωτεΐνη σε κύτταρα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνα για την έκκριση νοραδρεναλίνης, ώστε με παλμούς laser να μπορούν να τα ελέγχουν. Όταν γινόταν αναστολή της έκκρισης νοραδρεναλίνης στα ποντίκια, αυτά γίνονταν διστακτικά στη χρήση του μοχλού, ακόμη και αν οι ήχοι ήταν ξεκάθαρα διαφορετικοί. Ήταν σαν να μην είχαν μάθει από τις προηγούμενες εμπειρίες τους.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41586-022-04782-2
 
Εικόνα: Έκκριση νοραδρεναλίνης στον εγκέφαλο, κατά τη διάρκεια μιας έντονης στιγμής. (Πηγή: https://sitn.hms.harvard.edu/.../mysterious-fear-learner.../) --- CC BY-NC-SA 4.0 License.
 

 

Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2022

Το σπάνιο σπειροειδές ίχνος ενός μετεώρου

Εντυπωσιακό μετέωρο μαζί με το Νότιο Σέλας, τραβηγμένο στις αρχές Αυγούστου από τον Aman Chokshi, στην Ανταρκτική, στο τηλεσκόπιο του Νοτίου Πόλου. Το μετέωρο άφησε σπειροειδές ίχνος (κάτι αρκετά σπάνιο, φωτογραφικά τουλάχιστον). Η περίπτωση να έχει προκληθεί από δονήσεις στο τρίποδο, αποκλείεται σε αυτήν την περίπτωση, καθώς τα άστρα στο υπόβαθρο φαίνονται καθαρά (σαν τελείες και όχι «κουνημένα»).

 
Το σπειροειδές ίχνος οφείλεται στο γεγονός ότι τα μετεωροειδή που εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα, δεν έχουν ομοιόμορφο, απολύτως σφαιρικό, σχήμα και ομοιογένεια, με αποτέλεσμα να αποσυντίθενται χάνοντας περισσότερη μάζα από τη μία πλευρά από ότι από την άλλη. Αυτή η ανομοιομορφία οδηγεί σε μια σπειροειδή κίνηση που, κάποιες φορές μπορεί να είναι ορατή και στις φωτογραφίες του ίχνους που αφήνουν πίσω τους.
 
Θυμίζουμε ότι το φωτεινό αυτό ίχνος προκύπτει, καθώς το ταχέως κινούμενο μετέωρο, διεγείρει και ιονίζει τα μόρια της γήινης ατμόσφαιρας, τα οποία αποβάλλουν την «περίσσεια» ενέργειας που προσέλαβαν, με τη μορφή φωτός. 
 
Φωτογραφίες: https://twitter.com/aman_chokshi
 


 

Κυριακή 4 Σεπτεμβρίου 2022

Το εντυπωσιακό πολύχρωμο ίχνος ενός πυραύλου

Η εντυπωσιακή αυτή φωτογραφία, ελήφθη στις 4/8 το πρωί στη Florida των ΗΠΑ, και φαίνονται τα αέρια που έχει αφήσει πίσω του ο πύραυλος Atlas, στα πλαίσια της τοποθέτησης του δορυφόρου SBIRS GEO 6 σε τροχιά (ο δορυφόρος αυτός θα έχει υπέρυθρους ανιχνευτές με σκοπό τον εντοπισμό αερίων από εκτόξευση πυραύλων που μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο προς τις ΗΠΑ).

 
Παρατηρήστε τη σκιά που αφήνει το ίχνος όπως και τη σκιά του οριζόντιου νέφους (χαμηλά), πάνω στο ίχνος. Τα διαφορετικά χρώματα πάνω στο ίχνος (όπως είχαμε δει και εδώ https://fkp2100.blogspot.com/2022/06/atlantis.html σε μια ανάλογη περίπτωση), οφείλονται στο γεγονός ότι καθώς ο ήλιος βρίσκεται χαμηλά (στη δύση ή την ανατολή), το ηλιακό φως διανύει σταδιακά μεγαλύτερη διαδρομή μέσα από τη γήινη ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα να υφίσταται εντονότερη σκέδαση και ο ηλιακός δίσκος να φαίνεται πιο ερυθρός όσο πιο χαμηλά βρίσκεται. Αυτήν ακριβώς τη διαδοχή των χρωμάτων του ηλιακού δίσκου, από το λευκοκίτρινο, στο πορτοκαλί και το ερυθρό, βλέπουμε ακολουθώντας το ίχνος αερίων, από ψηλά (όπου έχει ξημερώσει) μέχρι χαμηλά (όπου το ηλιακό φως υφίσταται εντονότερη σκέδαση).
 
Φωτογραφία: Grant Taylor --- Πηγή: https://twitter.com/StormdarWarn
 

 

Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου 2022

Σαρωτικός πυροστρόβιλος στην Καλιφόρνια

Σαρωτικός πυροστρόβιλος ή πυροσίφωνας (firenado ή fire whirl) βορειοδυτικά του Lancaster στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, στις 10/8. 

 
Αυτός δημιουργείται με παρόμοιο τρόπο με τον σκονοστρόβιλο ή κονιορτοστρόβιλο (dust devil) τον οποίο έχουμε δει σε παλαιότερες αναρτήσεις μας, μόνο που στην περίπτωση του πυροσίφωνα, τα ανοδικά ρεύματα, λόγω του θερμικού φορτίου, είναι πολύ πιο ενισχυμένα.
 
Τα ανοδικά ρεύματα από τη φλεγόμενη επιφάνεια σε συνδυασμό με διατμήσεις (στροβιλισμούς) του αέρα πάνω από αυτήν, μπορεί να αναπτυχθούν ενίοτε σε κάτι τόσο εντυπωσιακό όπως ο στρόβιλος φωτιάς στο βίντεο.
 

Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου 2022

Η 1η απευθείας φωτογράφιση εξωπλανήτη από το JWST

Η φωτογραφία που δημοσιεύτηκε χθες (1/9) από τη NASA και την ομάδα του JWST (Διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb), είναι ένα σημείο αναφοράς για το τηλεσκόπιο αυτό, καθώς αποτελεί την πρώτη του απευθείας φωτογράφιση εξωπλανήτη, δηλαδή ενός πλανήτη εκτός του ηλιακού μας συστήματος. Ο συγκεκριμένος πλανήτης αποτελεί έναν «αέριο γίγαντα» (κάτι αντίστοιχο με τον Δία, αλλά είναι περίπου 10 φορές μεγαλύτερος σε μέγεθος), δηλαδή έναν αέριο πλανήτη χωρίς στερεή επιφάνεια. 

 
Πρόκειται για τον εξωπλανήτη HIP 65426 b, ο οποίος περιστρέφεται γύρω από το άστρο HIP 65426. Βρίσκεται 385 έτη φωτός μακριά από τη Γη και είναι πολύ «νέος» (ηλικίας μόλις 15-20 εκατομμυρίων ετών, σε σχέση με τα 4.5 δισεκατομμύρια της Γης).
 
Αυτή η εικόνα δείχνει τον εξωπλανήτη σε διαφορετικές περιοχές του υπέρυθρου φάσματος. Το μωβ και το μπλε είναι λήψεις από την κάμερα NIRCam σε μήκη κύματος 3 και 4.44 μικρόμετρα αντίστοιχα. Το κίτρινο και το κόκκινο είναι λήψεις από την κάμερα MIRI στα 11.4 και 15.5 μικρόμετρα αντίστοιχα. Αυτές οι εικόνες φαίνονται διαφορετικές λόγω των τρόπων που τα διάφορα όργανα του JWST συλλαμβάνουν το φως. Επίσης, υπάρχει μια μάσκα που ονομάζεται «κορωνογράφος» και εμποδίζει το φως του μητρικού άστρου, έτσι ώστε ο πλανήτης να είναι ορατός. Το μικρό λευκό αστέρι σε κάθε εικόνα σηματοδοτεί τη θέση του άστρου HIP 65426. Τα σχήματα που μοιάζουν με «παρενθέσεις» γύρω από τον εξωπλανήτη, στις λήψεις του NIRCam δεν είναι πραγματικά και οφείλονται στους φακούς του οργάνου.
 
Περισσότερα για τους εξωπλανήτες και για το τι αναμένεται να βρούμε και να δούμε στο μέλλον, αλλά και ποιες είναι οι τεχνικές ανακάλυψής τους, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», το οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας, με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα!