Η γαλάζια φωτεινή τελεία...

Τον Ιούλιο του 2013, η διαστημική συσκευή Cassini, τράβηξε αυτή τη φωτογραφία, καθώς βρισκόταν κάτω από τον Κρόνο και τους εντυπωσιακούς δακτυλίους του. Η γαλάζια φωτεινή τελεία κάτω δεξιά, είναι η Γη, έτσι όπως φαίνεται από απόσταση 1.4 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων.

 

Credit: NASA / JPL-Caltech / Space Science Institute

 

 

Η μαγεία των οπτικών ατμοσφαιρικών φαινομένων στην παγωμένη Φινλανδία

Η «μαγεία» των ατμοσφαιρικών οπτικών φαινομένων, αυτή τη φορά από το Tahko στην κεντρική Φινλανδία, στις 8/1 το πρωί, με τους αιωρούμενους παγοκρυστάλλους, σε συνδυασμό με το υπέροχο τοπίο, να δημιουργούν αυτό το ονειρικό σκηνικό.

 

Όταν ο παρατηρητής είναι ψηλά, όπως εδώ, μπορεί να δει οπτικά φαινόμενα χαμηλότερα από το ύψος στο οποίο βρίσκεται, και τα οποία προκύπτουν από ανάκλαση του (ηλιακού) φωτός στους παγοκρυστάλλους που είναι χαμηλότερα από αυτόν.

 

Φωτογραφία: https://twitter.com/WilleMarkkanen / https://finlandlakeland.fi/

 

 

Ενίσχυση της δημιουργικότητας σε αφύπνιση στο στάδιο N1 του ύπνου

Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό Science Advances στις 8/12, υπάρχει μια πολύ μικρή μεταβατική περίοδος, της τάξης του ενός λεπτού, ανάμεσα στην εκγρήγορση και στον ύπνο, η οποία ίσως αποτελεί το «κλειδί» για την ενίσχυση της ικανότητας του εγκεφάλου στην επίλυση προβλημάτων (problem-solving). Είναι εκείνη η περίοδος που δεν είμαστε πλέον ξύπνιοι, οι μύες έχουν χαλαρώσει, και αρχίζουμε να μπαίνουμε στη διαδικασία για να δούμε όνειρα, βλέποντας οράματα που σχετίζονται, συνήθως, με πρόσφατες εμπειρίες μας.

 

Συνήθως, αυτό το στάδιο, το οποίο είναι στάδιο non-REM (non-Rapid Eye Movement) ή Ν1 (1η φάση του ύπνου), περνάει απαρατήρητο, εκτός αν διακοπεί από κάτι. Στην έρευνα αυτή, 103 συμμετέχοντες αφέθηκαν να φτάσουν σε αυτή τη μεταβατική περίοδο ύπνου και αφυπνίστηκαν εκείνη ακριβώς την περίοδο. Αυτό που διαπιστώθηκε, μέσα από τεστ, είναι ότι όσοι αφυπνίστηκαν μετά από τουλάχιστον 15’’ ύπνου σε αυτήν την φάση, είχαν 3πλάσιες πιθανότητες να λύσουν τεστ στα οποία χρειαζόταν κάποιου είδους έμπνευση ή δημιουργικότητα, σε σχέση με αυτούς που έμειναν ξύπνιοι (83% έναντι 30%). Το «πλεονέκτημα» αυτό, εξαφανιζόταν σε όσους αφέθηκαν να εισέλθουν σε βαθύτερα στάδια ύπνου. 

 

Μάλιστα λέγεται ότι κάποιοι επιστήμονες και καλλιτέχνες είχαν ανακαλύψει τα πλεονεκτήματα αυτής της κρίσιμης περιόδου λίγο πριν τον βαθύ ύπνο και πειραματίζονταν πάνω σε αυτό. Π.χ. ο Salvador Dali κρατούσε ένα βαρύ μεταλλικό κλειδί λίγο πριν πέσει για ύπνο. Όταν οι μύες του χαλάρωναν, καθώς εισερχόταν σε αυτήν την κρίσιμη φάση, τότε το κλειδί του έπεφτε από τα χέρια, και ο θόρυβος από την πτώση τον αφύπνιζε.

 

Φυσικά, ο βαθύς και αδιάλειπτος ύπνος, είναι απαραίτητος για τον οργανισμό. Εδώ, η έρευνα αναφέρεται στις πιθανές (ευεργετικές) συνέπειες, περιστασιακής διακοπής του ύπνου στην προαναφερθείσα φάση Ν1, κάτι που, λίγο ως πολύ, έχει συμβεί σε όλους, χωρίς να επιδιωχθεί. 

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.abj5866

 

Μάθετε περισσότερα, για τον ύπνο, τα όνειρα, την προέλευσή τους, την αναγκαιότητά τους, όπως και εξαιρετικά σπάνιες ασθένειες (π.χ. Fatal Familial Insomnia) που συνδέονται με την έλλειψή του, στον τόμο ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και χωρίς έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας, με ένα μήνυμα!

 

 

Ο Ποσειδώνας με τον Τρίτωνα

Ο Ποσειδώνας με τον μεγαλύτερο από τους 14 φυσικούς δορυφόρους του, τον Τρίτωνα, όπως φωτογραφήθηκαν από το Voyager 2, το 1989. Ένας από τους δυο «παγωμένους γίγαντες» του ηλιακού μας συστήματος, με το μπλε χρώμα να οφείλεται στο μεθάνιο που περιέχει η ατμόσφαιρά του (τα κυριότερα συστατικά της οποίας, ωστόσο, είναι το υδρογόνο και το ήλιο). Η επιφανειακή θερμοκρασία του είναι γύρω στους -200 βαθμούς Κελσίου και επικρατούν πάγοι νερού, αμμωνίας και μεθανίου. Η επιφανειακή του βαρύτητα είναι παρόμοια με εκείνη στη Γη (~1.1g), αν και ο όγκος του είναι 57 φορές μεγαλύτερος από αυτόν της Γης.

 

Credit: NASA / JPL-Caltech / Kevin M. Gill (https://www.apoapsys.com/zg/voyager-missions)

 

 

Παγωμένη βροχή μετατρέπει σε παγοδρόμιο, γειτονιές στον Καναδά

Αυτήν την εικόνα αντίκρισαν οι κάτοικοι, έξω από τα σπίτια τους, στις 6/1 το βράδυ, στο Langley του Καναδά. Ένα λεπτό στρώμα πάγου πάνω στο στρωμένο χιόνι των προηγούμενων ημερών. Αυτό είναι το σπάνιο φαινόμενο της παγωμένης ή πηγνυόμενης βροχής.

 

Αυτό συμβαίνει όταν ανάμεσα στο νέφος και το έδαφος, μεσολαβεί ένα σχετικά θερμό στρώμα αέρα (με θερμοκρασία πάνω από 0 βαθμούς Κελσίου), συνήθως μερικών εκατοντάδων μέτρων και σε ύψος περίπου 1-2 km πάνω από την επιφάνεια. Κάτω και πάνω από αυτό το θερμό στρώμα, επικρατούν θερμοκρασίες κάτω από το 0. Έτσι, καθώς το χιόνι φεύγει από τη βάση της νέφωσης, περνά μέσα από αυτό το, σχετικά θερμό, στρώμα, και μετατρέπεται σε βροχή. Κάτω από αυτό το στρώμα, η βροχή συναντά πάλι ένα κρύο στρώμα με θερμοκρασία κάτω από το 0. Δεν προλαβαίνει να παγώσει όμως. Οι σταγόνες βρίσκονται σε μια «υπέρψυχρη» κατάσταση (σε θερμοκρασία κάτω από το 0 αλλά σε υγρή φάση ακόμη) και παγώνουν με την επαφή τους με το έδαφος, δημιουργώντας αυτό το στρώμα πάγου παντού όπου πέσουν.

 

Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με ένα πλαστικό μπουκάλι που περιέχει νερό, στην κατάψυξη. Λίγο πριν παγώσει, το νερό μέσα στο μπουκάλι είναι ακόμη σε υγρή κατάσταση μεν, αλλά σε θερμοκρασία κάτω από το 0. Αν το πιάσετε εκείνη τη στιγμή και το χτυπήσετε ή το κουνήσετε ή ρίξετε λίγο πάγο μέσα στο περιεχόμενό του, θα αλλάξει φάση και το νερό θα παγώσει, σταδιακά, ολόκληρο (π.χ. βλέπε ένα σύντομο βίντεο επίδειξης εδώ: https://youtu.be/pTdiTe3x0Bo). 

 

Αυτό συμβαίνει διότι όταν το υγρό βρίσκεται σε υπέρψυχρη κατάσταση, χρειάζεται ένα αίτιο που θα δημιουργήσει την πρώτη εστία (ή «πυρήνα») πάγου, πάνω στην οποία θα «χτιστεί» ο υπόλοιπος πάγος με διαδοχικούς δεσμούς ανάμεσα και στα υπόλοιπα μόρια του νερού. Το αίτιο μπορεί να είναι κάποιος κόκκος σκόνης ή μια μικροσκοπική ακαθαρσία στο νερό ή κάποια διαταραχή, όπως ένα χτύπημα, που θα αναγκάσει κάποια από τα μόρια του νερού σε υπέρψυχρη κατάσταση, να διαταχθούν «κατάλληλα», ώστε να αποτελέσουν τους πρώτους παγοκρυστάλλους. Αυτό συμβαίνει και με την παγωμένη (ή πηγνυόμενη) βροχή. Υπέρψυχρες σταγόνες παγώνουν αμέσως, με την κρούση τους με το έδαφος. Να σημειωθεί εδώ ότι, υπό αυτές τις συνθήκες, οι σταγόνες βροχής σε υπέρψυχρη κατάσταση, θα πάγωναν ακόμη και αν δεν υπήρχε συσσωρευμένο χιόνι από τις προηγούμενες μέρες, στο έδαφος.

 

Αυτή η κατάσταση, συνήθως προκύπτει, όταν μετά από μια πολύ κρύα περίοδο με θερμοκρασίες κάτω από το 0, περνά ένα θερμό μέτωπο το οποίο εγκλωβίζει τις ψυχρές αέριες μάζες χαμηλά, αλλά μεταφέρει θερμότερες αέριες μάζες λίγο ψηλότερα.

 

Φωτογραφία: https://twitter.com/ElijahBman

 

 

Τόξο ομίχλης (fogbow)

Στις 5/1 στην Κωπαΐδα της Βοιωτίας, ο φωτογράφος Δημήτρης Σαγιάκος συνέλαβε με τον φωτογραφικό του φακό ένα τόξο ομίχλης (fogbow), χαρίζοντάς μας αυτές τις υπέροχες εικόνες.

Το φαινόμενο αυτό, προκύπτει με την ύπαρξη ομίχλης, συνήθως είναι λευκό με μία αμυδρή κόκκινη λωρίδα στην άνω/εξωτερική ζώνη του και μία αμυδρή γαλάζια/ιώδη λωρίδα στην κάτω/εσωτερική ζώνη. Τα χρώματα αυτών των λωρίδων είναι ασθενή κατά κανόνα. Τα σταγονίδια ομίχλης που προκαλούν αυτό το φαινόμενο, έχουν μικρή διάμετρο ~0.05 mm σε αντίθεση με τις μεγαλύτερες σταγόνες που προκαλούν το γνωστό χρωματιστό «ουράνιο τόξο». Το πάχος των ζωνών των διαφόρων χρωμάτων στο τόξο ομίχλης, είναι μεγαλύτερο με αποτέλεσμα να επικαλύπτονται τα διάφορα χρώματα και να απομένει το άθροισμα τους (το λευκό) και ένα τμήμα των ακραίων λωρίδων (κόκκινης και ιώδους όπως αναφέρθηκε πριν). Εμφανίζεται, όπως και το γνωστό ουράνιο τόξο, διαμετρικά σε σχέση με τον ήλιο, στο ανθήλιο του παρατηρητή.

 

Η τοπική "φυσαλίδα" και η γέννηση άστρων γύρω μας

Ερευνητές από το κέντρο Αστροφυσικής του Harvard και το ινστιτούτο επιστημών διαστημικού τηλεσκοπίου, δημοσίευσαν στο Nature, έναν τρισδιάστατο χάρτη της «τοπικής φυσαλίδας», εντός της οποίας βρίσκεται και ο Ήλιος. Η «τοπική φυσαλίδα», αποτελεί μία κοιλότητα αραιού πλάσματος περιβαλλόμενου από κρύο αέριο και σκόνη, με έκταση 1000 ετών φωτός (όπως την παρατηρούμε σήμερα), στην συνοριακή επιφάνεια της οποίας, συμβαίνουν σχεδόν όλες οι αστρογενέσεις που βλέπουμε γύρω μας. 

 

Χρησιμοποιώντας δεδομένα από το διαστημικό παρατηρητήριο Γαία (Gaia, βλέπε https://en.wikipedia.org/wiki/Gaia_(spacecraft)), το οποίο μετρά με ακρίβεια τις θέσεις και τις κινήσεις των άστρων γύρω μας και ως σήμερα το έχει κάνει αυτό για το 1% των άστρων του Γαλαξία μας (ήτοι, για περίπου 1 δισεκατομμύριο άστρα), οι ερευνητές κατάφεραν να καθορίσουν τις πηγές αυτής της «φυσαλίδας». Αυτές ήταν, μια σειρά εκρήξεων υπερκαινοφανών αστέρων (supernova), περίπου 14 εκατομμύρια έτη πριν το σήμερα. 

 

Οι εκρήξεις ώθησαν το διαστρικό υλικό ακτινικά προς τα έξω, με αποτέλεσμα να διογκωθεί σταδιακά στο χώρο, και να μετατραπεί στη «φυσαλίδα» που βλέπουμε σήμερα. Στη συνοριακή επιφάνειά της, βρίσκεται όλο αυτό το διαστρικό υλικό (αέρια και σκόνη, το οποίο αποτελεί και «πρώτη ύλη» για τη δημιουργία νέων αστέρων) που έχει απωθηθεί από τις τότε εκρήξεις.

 

Διαδραστικό 3D γράφημα της τοπικής μας «φυσαλίδας»: https://faun.rc.fas.harvard.edu/.../Interactive_Figure1.html

 

Δημοσιευμένη Έρευνα (Nature 12.01.2022): https://www.nature.com/articles/s41586-021-04286-5

 

Φωτογραφία: Καλλιτεχνική απεικόνιση της τοπικής μας «φυσαλίδας» με τη δημιουργία νέων άστρων να λαμβάνει χώρα στη συνοριακή της επιφάνεια (Credits: Leah Hustak (STScI)).

 

 

Η έκρηξη του Tonga

Από το πρωί σήμερα κυριαρχούν στο διαδίκτυο εντυπωσιακά βίντεο από δορυφόρους που δείχνουν την εντυπωσιακή έκρηξη του ηφαιστείου Tonga (το οποίο είχε και τις προηγούμενες μέρες δραστηριότητα, όμως σίγουρα υποδεέστερη σε σύγκριση με το σημερινό συμβάν), στο ηφαιστειογενές νησί Hunga Tonga, που βρίσκεται περίπου 1800 km βορειοανατολικά της Ν.Ζηλανδίας και ~3000 km ανατολικά της Αυστραλίας. Το νησί αυτό βρίσκεται σχεδόν πάνω στο ηφαιστειακό τόξο που σχηματίζεται, εκεί όπου η πλάκα του Ειρηνικού υποχωρεί κάτω από την Ινδο-Αυστραλιανή πλάκα.

 

Το ωστικό κύμα από την έκρηξη της 15ης Ιανουαρίου (ώρα 0400 UTC, ήτοι 6 ώρα Ελλάδος), ακούστηκε ως τα νησιά Φίτζι (~800 km μακριά), αλλά και τη Ν. Ζηλανδία (~1800 km μακριά το βορειότερο άκρο). Τσουνάμι καταγράφηκε στα γύρω νησιά (π.χ. στο νησί Tonga, σε απόσταση 30 km, ύψους 2 m, ενώ προηγήθηκε και σεισμική δόνηση μεγέθους 4 R). Η τέφρα του ηφαιστείου εκτοξεύτηκε αρκετά ψηλά, μέσα στη στρατόσφαιρα, ξεπερνώντας τα 20 km σε ύψος.

 

Στο βίντεο, υπάρχει η καταγραφή της έκρηξης από δυο διαφορετικούς δορυφόρους. Παρατηρήστε, εκτός των άλλων, και τα εντυπωσιακά ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας γύρω από το ηφαίστειο τη στιγμή της έκρηξης.

 

Πηγές βίντεο: Himawari-8 (Ιαπωνικός δορυφόρος) -- https://twitter.com/_TheSeaning και https://twitter.com/weatherdak (μπείτε στα προφίλ τους για ακόμη περισσότερο εντυπωσιακό υλικό)

 

Μπορείτε να βρείτε και εντυπωσιακές φωτογραφίες εδώ: https://www.facebook.com/tongageologicalservice και https://twitter.com/asalmendez

 

Στις φωτογραφίες υπάρχει και ένα στιγμιότυπο με ηλεκτρική εκκένωση μέσα στο πυκνό συνονθύλευμα στάχτης, αερίων με τις τριβές ανάμεσα στους χιλιάδες τόνους του εκτοξευόμενου υλικού, να προκαλούν τον απαραίτητο διαχωρισμό ηλεκτρικών φορτίων για την πρόκληση τέτοιων συμβάντων (https://twitter.com/.../status/1482149788825141248/photo/1). Είναι κάτι συνηθισμένο και το έχουμε δει και σε άλλες εκρήξεις ηφαιστείων, ωστόσο δεν παύει να είναι εντυπωσιακό. (Μπορείτε να δείτε όλες τις ηλεκτρικές εκκενώσεις που καταγράφηκαν κατά την έκρηξη του ηφαιστείου αυτού, εδώ: https://www.facebook.com/watch/?v=612979443146187)

 

Επίσης, και αυτό είναι ένα πολύ ενδιαφέρον βίντεο, δίπλα από το ηφαίστειο (παρατηρήστε και τις ηλεκτρικές εκκενώσεις, κάποιες από αυτές εντυπωσιακές): https://twitter.com/asalmendez/status/1482073006205718537

 

Άρθρο με νεώτερα και περισσότερα για αυτό το ιστορικό συμβάν, εδώ: https://antisimvatikos.blogspot.com/2022/01/tonga.html.

 

Η πρόοδος των γενολυτικών (αντί-γηραντικών) θεραπειών

Οι γενολυτικές θεραπείες (senolytics) αποτελούν ένα είδος θεραπείας που στοχεύει στην αντί-γήρανση. Ένας τρόπος να γίνει αυτό, είναι ο «καθαρισμός» του οργανισμού μας από τα γηρασμένα κύτταρα (senescent cells) που έχουν σταματήσει να λειτουργούν λόγω stress ή άλλων αιτίων, αλλά δεν έχουν νεκρωθεί, με αποτέλεσμα να συσσωρεύονται με το πέρασμα των ετών.

 

Τα γηρασμένα κύτταρα απελευθερώνουν ουσίες που προκαλούν φλεγμονή και έτσι βλάπτουν και τα υγιή κύτταρα. Επίσης, η συσσώρευση γηρασμένων κυττάρων συμβάλλει σε μια σειρά ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, του Alzheimer και της αθηροσκλήρωσης, μιας ασθένειας όπου συσσωρεύεται πλάκα στις αρτηρίες.

 

Την τελευταία δεκαετία, ερευνητές που εργάζονται πάνω στις αντί-γηραντικές θεραπείες, έχουν δημιουργήσει φάρμακα που καθαρίζουν τον οργανισμό από τα γηρασμένα κύτταρα, μειώνουν τις φλεγμονές, καθυστερούν τις ασθένειες που συνδέονται με το γήρας και, κατά συνέπεια, αυξάνουν τα χρόνια ζωής χωρίς ασθένειες και προβλήματα υγείας. Κάποια από αυτά τα φάρμακα που λειτουργούν σε ποντίκια, έχουν περάσει και σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους. 

 

Ωστόσο στη συγκεκριμένη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature Aging στις 10/12, παρουσιάζεται ένα αντί-γηραντικό εμβόλιο (γενολυτικό εμβόλιο), το οποίο έχει τα ίδια ευνοϊκά αποτελέσματα με τα γενολυτικά φάρμακα, όμως σε αντίθεση με αυτά, το υποκείμενο χρειάζεται να το κάνει μία μόνο φορά στη ζωή του (π.χ. στα 50 έτη). Το ανοσοποιητικό ενός ανθρώπου που έχει κάνει το συγκεκριμένο εμβόλιο, μαθαίνει να αναγνωρίζει τα γηρασμένα κύτταρα και να τα καταστρέφει. Για παράδειγμα, σε αυτήν την έρευνα, το δοκιμαστικό εμβόλιο «μάθαινε» το ανοσοποιητικό να αναγνωρίζει μια πρωτεΐνη (την GPNMB, glycoprotein nonmetastatic melanoma protein B.), η οποία εμφανίζεται στην επιφάνεια γηρασμένων κυττάρων τα οποία συγκεντρώνονται σε διάφορους ιστούς του σώματος με το χρόνο, προκαλώντας αθηροσκλήρωση, μελάνωμα και άλλους τύπους καρκίνου. 

 

Η δοκιμή του σε ποντίκια ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντική και τα ποντίκια που είχαν λάβει το εμβόλιο, ήταν πολύ πιο δραστήρια σε σχέση με όσα είχαν λάβει placebo. Επίσης, τα πρώτα, έζησαν περισσότερο σε σχέση με τα δεύτερα. Μάλιστα δεν υπήρξαν και παρενέργειες. Η πρόκληση στο «δρόμο» για τη δημιουργία ενός τέτοιου εμβολίου, είναι η αναγνώριση και αποτροπή ανεπιθύμητων παρενεργειών. Για παράδειγμα, η πρωτεΐνη GPNMB, υφίσταται και σε άλλα κύτταρα. Όχι μόνο στα γηρασμένα. Επομένως, είναι αναμενόμενο να «στοχοποιηθούν» και άλλα κύτταρα από το ανοσοποιητικό, πέρα από αυτά που μας ενδιαφέρουν. Επίσης, υπάρχουν διαφορετικοί τύποι γηρασμένων κυττάρων, οπότε θα πρέπει να υπάρχουν διαφορετικά εμβόλια που θα στοχεύει το καθένα σε διαφορετικό τύπο. Φυσικά, ο στόχος μακροπρόθεσμα είναι να αναπτυχθεί ένα εμβόλιο που να στοχεύει σε όλα αυτά, χωρίς παρενέργειες.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s43587-021-00151-2

 

Περισσότερα για τις αντί-γηραντικές θεραπείες κάθε είδους, τις προσδοκίες, τις προκλήσεις, τα ηθικά και άλλα ζητήματα, μπορείτε να μάθετε στον τόμο ΙΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε από τη σελίδα μας, με έκπτωση και χωρίς έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Δώρο ένα φωτογραφικό ημερολόγιο τοίχου για το 2022.

 

 

Παρήλιο σε σύννεφο-οπή στο New Jersey

Αυτή ήταν η εικόνα στον ουρανό του Woodbridge Township στο New Jersey των ΗΠΑ, το πρωί της 16ης Δεκεμβρίου. Εδώ βλέπουμε δυο, γνωστά πλέον στους αναγνώστες μας, φαινόμενα.

 

Καταρχάς, ένα εντυπωσιακό «σύννεφο-οπή» (skypunch ή hole punch cloud). Αυτό δημιουργείται όταν υπάρξει κάποιο αίτιο (π.χ. πυρήνες συμπύκνωσης από τα αέρια διερχόμενου αεροπλάνου), που θα οδηγήσει σε μαζική ψύξη τα υπέρψυχρα μικροσταγονίδια των νεφών που ως τότε, ελλείψει πυρήνων παγοποίησης θα βρίσκονται ακόμη σε υγρή κατάσταση. Από την στιγμή που θα παγώσει ένα σταγονίδιο, ακολουθείται μια διαδικασία ντόμινο, από εκείνο και ακτινικά προς τα έξω, με αποτέλεσμα το περίγραμμα της οπής να είναι, κατά προσέγγιση κυκλικό (όπως και εδώ). Στο εσωτερικό του κύκλου διακρίνονται τα σωματίδια που έχουν μετατραπεί σε παγοκρυστάλλους και πλέον κατέρχονται δημιουργώντας μια λευκή κουρτίνα που, πολλές φορές, μπορεί να είναι εντυπωσιακή.

 

Επίσης, ο Ήλιος στη συγκεκριμένη φωτογραφία, βρίσκεται δεξιά σε γωνιακή απόσταση 22 μοιρών (ως προς τον παρατηρητή) από τους παγοκρυστάλλους του νέφους-οπή, με αποτέλεσμα αυτοί να συνεισφέρουν στη δημιουργία αριστερού παρηλίου (ο ιριδισμός στο κέντρο της «οπής») και μάλιστα έντονου. Αυτό είναι το 2ο φυσικό φαινόμενο εδώ.

 

Φωτογραφία: Saranya Kumar -- Πηγή: https://twitter.com/earthskyscience

 

 

Derecho στις ΗΠΑ, ασυνήθιστο για Δεκέμβρη, προκαλεί σίφωνες, φωτιές και χιονοθύελλες

Ένα, ασυνήθιστο για την εποχή, σύστημα κακοκαιρίας, το οποίο κατατάσσεται στα «ιστορικά» πλέον, έπληξε ένα μεγάλο τμήμα των ΗΠΑ το διήμερο 15-16/12/2021, κινούμενο από τα νότια βραχώδη όρη προς τις βόρειες κεντροδυτικές πολιτείες. Ένα derecho (έτσι λέγονται οι ταχέως κινούμενες, ιδιαίτερα σφοδρές γραμμές λαίλαπας, που προχωρούν για πολλές ώρες και εκατοντάδες χιλιόμετρα πριν εξασθενήσουν, σαρώνοντας με ασυνήθιστη ένταση, τα πάντα στο πέρασμά τους).

 

Αιτία για αυτό, ήταν ένα βαθύ βαρομετρικό χαμηλό στα βόρεια βραχώδη όρη των ΗΠΑ, το οποίο συνδυάστηκε με υψηλές πιέσεις στα δυτικά. Αυτός ο συνδυασμός δημιούργησε μία πολύ μεγάλη βαροβαθμίδα (διαφορά πιέσεων), πάνω στα βραχώδη όρη, οδηγώντας σε νέο ρεκόρ έντασης ανέμων για την περιοχή (120 km/h, κατά μ.ο. συνεχώς για μία ημέρα). Το εντυπωσιακό είναι πως, τα προηγούμενα ρεκόρ είχαν συμβεί σε καλοκαιρινούς μήνες, όπως είναι και συνηθισμένο για την περιοχή. Στο Κολοράντο, οι ριπές ξεπέρασαν τα 160 km/h και δημιουργήθηκαν εκτεταμένες ανεμοθύελλες (κίτρινο-καφέ χρώμα στη δορυφορική εικόνα). Η γραμμή των καταιγίδων, συνοδεύτηκε και από περισσότερους από 20 σίφωνες ξηράς. 

 

Από την άλλη, στα νότια κράσπεδα του συστήματος, οι ίδιοι άνεμοι δρώντας ως ξηροί καταβάτες, ανέβασαν τη θερμοκρασία πάνω από τους 20 βαθμούς, συνεισφέροντας σε φωτιές (λευκές εστίες καπνού στη δορυφορική, χαμηλά, νότια του συστήματος). Στα βόρεια κράσπεδα του συστήματος, η πλήρης αντίθεση με χιονοκαταιγίδες και κρύο να είναι τα κύρια χαρακτηριστικά. Εκείνο το διήμερο, χοντρικά, το 1/3 του πληθυσμού των ΗΠΑ, είχε κάποιο είδος προειδοποίησης σχετικά με επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα.

 

Δορυφορική φωτογραφία: ΝΟΑΑ-20 / VIIRS (Αριστερά στη φωτογραφία, διακρίνονται τα βραχώδη όρη και δεξιότερα, οι σφοδροί άνεμοι που αποτυπώνονται στις αμμοθύελλες και τις εστίες φωτιάς. Επίσης διακρίνεται το κυκλωνικό σύστημα που έχει ξεκινήσει την πορεία του προς τις βόρειες κεντροδυτικές πολιτείες).

 

 

Ρομποτικά άκρα με νοημοσύνη για ασθενείς με τετραπληγία

Οι ασθενείς με τετραπληγία, έχουν να αντιμετωπίσουν μια δυσάρεστη κατάσταση στην οποία δεν μπορούν να κινηθούν, να μιλήσουν ή να εκτελέσουν την παραμικρή κίνηση. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο ασθενής αισθάνεται «αιχμάλωτος» στο ίδιο του το σώμα. 

 

Για να αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση, και να αποκτήσει μια κάποια αυτονομία ένας τέτοιος ασθενής, μια ομάδα ερευνητών από το EPFL στη Λωζάνη, ανέπτυξαν ρομποτικά άκρα που χρησιμοποιούν αλγορίθμους μηχανικής μάθησης (η γνωστή μας, από άλλες αναρτήσεις, «στενή» τεχνητή νοημοσύνη), ώστε να εκτελούν κινήσεις με βάση τις σκέψεις του ασθενούς, χωρίς να απαιτείται κάποια κίνηση ή ομιλία από εκείνον. 

 

Ωστόσο, επειδή ένα ρομποτικό άκρο μπορεί να εκτελέσει κάπως αδέξια κάποιες κινήσεις, ο ασθενής έχει ηλεκτρόδια στο κεφάλι (κάτι σαν συνεχές ηλεκτροεγκεφαλογράφημα), τα οποία χρησιμοποιούνται για να «διαβάζεται» η εγκεφαλική δραστηριότητά του και να υπάρχει η δυνατότητα, με αυτόν τον τρόπο, να δίνεται ένα σαφές μήνυμα από τον ασθενή στο ρομποτικό άκρο, αν η κίνηση του τελευταίου δεν είναι η επιθυμητή. Ο αλγόριθμος τεχνητής νοημοσύνης, βοηθά το άκρο να μάθει γρήγορα (συνήθως 3-4 επαναλήψεις είναι αρκετές), ώστε να εκτελέσει τις επιθυμητές κινήσεις με τον σωστό τρόπο.

 

Οι ερευνητές, στη συνέχεια, θέλουν να αναπτύξουν έναν παρόμοιο αλγόριθμο, ο οποίος θα έχει εφαρμογή στον έλεγχο αναπηρικών αμαξιδίων, όμως υπάρχουν ακόμη κάποιες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν (π.χ. το ρομποτικό αμαξίδιο θα πρέπει να επεξεργάζεται πολλαπλά και διαφορετικά δεδομένα, τόσο από τον ασθενή, όσο και από την κίνησή του και το περιβάλλον του).

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s42003-021-02891-8

 

Περισσότερα, εκτός πολλών άλλων, και για τα BCIs (Brain-Computer Interfaces, δηλαδή διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή), στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε από τη σελίδα μας, με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, μόνο με ένα μήνυμα!

 

 

Στρόβιλοι ατμού και θαλάσσιος καπνός στην ανατολική Ρωσία

Ανήμερα τα Χριστούγεννα, στην περιοχή Primorsky Krai, στην ανατολική Ρωσία, ο Filipp Romanov, κατέγραψε αυτό το βίντεο, όπου παρατηρούνται δυο φυσικά φαινόμενα. 

 

Το ένα είναι ο θαλάσσιος καπνός (sea smoke), ο οποίος δημιουργείται λόγω της μεγάλης θερμοκρασιακής διαφοράς ανάμεσα στη, σχετικά θερμή, υδάτινη επιφάνεια και στον πολύ ψυχρό υπερκείμενο αέρα. Η κορεσμένη σε υγρασία, και σχετικά θερμή αέρια μάζα, ψύχεται λόγω του πολύ κρύου περιβάλλοντος, φτάνοντας στο σημείο δρόσου της, και οι υδρατμοί συμπυκνώνονται σε ορατά νέφη.

 

Το άλλο είναι οι στρόβιλοι ατμού, παρόμοιοι, όσο αφορά τον μηχανισμό δημιουργίας τους, με τους κονιορτοστρόβιλους ή τους στρόβιλους φωτιάς, τους οποίους έχουμε δει και σε παλαιότερες αναρτήσεις μας. Και σε αυτήν την περίπτωση, η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στη, σχετικά, θερμή θάλασσα και τον πολύ ψυχρό υπερκείμενο αέρα, σε συνδυασμό με τοπικούς μικροστροβιλισμούς, οδηγούν στην μεγέθυνση των τελευταίων σε ορατούς στρόβιλους ατμού.

 

Πηγή αλλά και περισσότερες ενδιαφέρουσες επιστημονικές καταγραφές από τον Filipp Romanov: https://twitter.com/romanov_filipp και https://youtu.be/c6uKXkVxuQo

 

Περισσότερα για τους σίφωνες διαφόρων ειδών, με εντυπωσιακές φωτογραφίες από Ελλάδα και εξωτερικό, χάρτες, και λεπτομέρειες, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε από τη σελίδα μας, με έκπτωση και χωρίς έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Δώρο ένα φωτογραφικό ημερολόγιο τοίχου για το 2022.

Χρώμα και φως στην Ανταρκτική

Καλημέρα και καλή χρονιά για όλους τους φίλους μας!

 

Ξεκινάμε τη χρονιά αυτή με μια ανάρτηση γεμάτη φως και χρώμα. Αυτή ήταν η εικόνα που αντίκρισαν οι ερευνητές στον νότιο πόλο, στις 22/12, με τη διάθλαση του ηλιακού φωτός, με διάφορες γωνίες και τρόπους, μέσα από τους αιωρούμενους παγοκρυστάλλους, να δημιουργεί αυτό το εντυπωσιακό θέαμα ατμοσφαιρικής οπτικής. Άλως, παρήλια, παρηλιακό τόξο, περιφερειακά τόξα, τόξα Parry, περιζενιθιακό τόξο και εφαπτόμενα τόξα είναι κάποια από τα φαινόμενα που βλέπουμε στη φωτογραφία αυτή του Jeff Capps.

 

Πηγή: https://twitter.com/AntarcticReport

 

Περισσότερα για όλα τα οπτικά φαινόμενα που μπορεί κάποιος να δει στον ουρανό, με φωτογραφίες από Ελλάδα και εξωτερικό, χάρτες, και λεπτομέρειες για να μπορείτε να τα διακρίνετε, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε από τη σελίδα μας, με έκπτωση και χωρίς έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Δώρο ένα φωτογραφικό ημερολόγιο τοίχου για το 2022.