Ιριδίζον pileus

Ένα υπέροχο, ατμοσφαιρικό οπτικό φαινόμενο απαθανάτισε με το κινητό του ο Rauf Basar στην περιοχή Cotabato, των Φιλιππίνων στις 9/8. Πρόκειται για ιριδισμό ο οποίος συμβαίνει στην κορυφή ενός αναπτυσσόμενου καταιγιδοφόρου νέφους και συγκεκριμένα στο νέφος pileus* (το νέφος που μοιάζει με «καπέλο» πάνω από το σκούρο νέφος) το οποίο έχει δημιουργηθεί στην κορυφή του. Η κατάλληλη θέση του ήλιου πίσω από το νέφος, σε σχέση με τον παρατηρητή, βοηθά στη δημιουργία των ιριδισμών. Επίσης παρατηρήστε τη σκιά του κύριου νέφους στο λευκότερο και λεπτότερο στρώμα νεφών που βρίσκεται ψηλότερα, κάτι που κάνει ακόμη εντυπωσιακότερο το σκηνικό.

 

Οι συγκεκριμένοι ιριδισμοί είναι ένα φαινόμενο περίθλασης που προκαλείται από μικροσκοπικά σταγονίδια ή παγοκρυστάλλους που διασκορπίζουν το φως αναλύοντάς το, παράλληλα, στα διάφορα χρώματα (μήκη κύματος) που βλέπουμε εδώ. Αν οι κρύσταλλοι του νέφους είναι μεγαλύτεροι, τότε οδηγούμαστε στην κατηγορία οπτικών φαινομένων που ανήκει η άλως, τα παρήλια και άλλα αντίστοιχα φαινόμενα διάθλασης που έχουμε δει κατά καιρούς σε αναρτήσεις μας.

 

*Τα νέφη pileus είναι βραχύβια και δημιουργούνται πάνω από αναπτυσσόμενα, εν δυνάμει καταιγιδοφόρα νέφη. Το ισχυρό ανοδικό ρεύμα των τελευταίων ωθεί σε ανύψωση την αέρια μάζα πάνω από αυτά, μέχρι να συμπυκνωθεί, δημιουργώντας αυτό το, εντυπωσιακό πολλές φορές, «καπέλο». Η εμφάνισή του, είναι συχνά, αλλά όχι απόλυτα, οιωνός ισχυρών καταιγίδων, καθώς υποδεικνύει την ύπαρξη ισχυρών ανοδικών ρευμάτων.

 

Φωτογραφία: Rauf Basar / Julaika Mendoza --- Πηγή: https://twitter.com/jacksonjpsdb/status/1689455292407230475

 

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με αυτά και άλλα εντυπωσιακά, σπάνια αλλά και άγνωστα φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Διαστημικό "σκουπίδι" φωτίζει τον ουρανό της Αυστραλίας

Αυτό που συνέλαβε με το κινητό του ο Stewart Mason, το βράδυ στις 7/8, πάνω από τη νότια Αυστραλία, αν και έμοιαζε με πολύ λαμπρό μετέωρο, επρόκειτο για απομεινάρια από τον προωθητικό πύραυλο Soyuz (το 3ο στάδιο ή το block I του πυραύλου Soyuz, όπως ονομάζεται πιο τεχνικά), που χρησιμοποιήθηκε λίγες ώρες πιο πριν για να τοποθετήσει σε τροχιά έναν βοηθητικό δορυφόρο πλοήγησης Glonass. Ο πύραυλος είχε απογειωθεί από το κοσμοδρόμιο του Plesetsk στη βορειοδυτική Ρωσία. 

 

Τα διαστημικά υπολείμματα ή σκουπίδια που κάνουν επανείσοδο στη γήινη ατμόσφαιρα, έχουν συνήθως σταθερή και μεγάλη αλλά εστιασμένη φωτεινότητα για πάρα πολλά δευτερόλεπτα αλλά και μεγάλη ουρά, όπως σε αυτό το βίντεο. Τα πολύ μεγάλα μετέωρα (φυσικής προέλευσης) ή «βολίδες», όπως τις έχουμε δει σε πολλές αναρτήσεις μας εδώ κατά καιρούς, διαφέρουν καθώς έχουν ακανόνιστη φωτεινότητα με μία ή περισσότερες αναλαμπές κατά τις οποίες σκορπίζουν διάχυτο και έντονο φως σε όλο τον ουρανό, ενώ κινούνται ταχύτερα και διαρκούν σαφώς λιγότερο.

 

Πηγή βίντεο: https://twitter.com/karmicstewii

 

Πολλά περισσότερα για τα μετέωρα, τους αστεροειδείς, τους κομήτες, τη συχνότητα εμφάνισής τους, τον κίνδυνο σύγκρουσής τους με την Γη, τις «καταιγίδες μετεώρων» που αναμένονται στο μέλλον, με χάρτες, εικόνες, διαγράμματα κ.α. στις σελ. 59 και 68 του τόμου ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Κομήτης Nishimura

Ένας κομήτης που ανακαλύφθηκε μόλις πριν λίγες ημέρες (στις 11/8 από τον H. Nishimura, στην Ιαπωνία), αναμένεται να γίνει ορατός με γυμνό μάτι (σε σκοτεινούς ουρανούς) στις αρχές και τα μέσα Σεπτέμβρη. Το «επίσημο» όνομα αυτού: C/2023 P1 Nishimura. Ήδη βρίσκεται σε φαινόμενο μέγεθος +8 και η φωτεινότητά του ανεβαίνει σταδιακά. Θυμίζουμε ότι όσο πιο μικρό είναι το φαινόμενο μέγεθος ενός αντικειμένου στον ουρανό, τόσο πιο λαμπρό είναι. Π.χ. ο Σείριος έχει φαινόμενο μέγεθος -1.5, η Αφροδίτη έχει μέγιστο φαινόμενο μέγεθος -4.9, η Πανσέληνος -12.9 και ο λαμπρός Ήλιος στον ουρανό μας -27. Με γυμνό μάτι, μπορούμε να δούμε σε αρκούντως σκοτεινό ουρανό, αντικείμενα με φαινόμενο μέγεθος από +6 και κάτω.

 

Αυτές τις νύχτες μπορείτε να τον δείτε στον πρωινό ουρανό, στα ανατολικά – βορειοανατολικά, περίπου 1 ώρα πριν το ξημέρωμα (βλέπε και χάρτη για το ακριβές σημείο). Το ξημέρωμα είναι γύρω στις 650 με 7 αυτές τις ημέρες, οπότε καλό θα είναι να είστε ήδη στο (απαραίτητα σκοτεινό, μακριά από φωτορύπανση, καλή τύχη με αυτό…) σημείο που έχετε επιλέξει για παρατήρηση, γύρω στις 5 – 530. Είναι ήδη ορατός με τηλεσκόπιο, κιάλια, όπως και σε φωτογραφίες μακράς έκθεσης. Είναι πράσινος και βρίσκεται αριστερότερα (βορειότερα) του Ωρίωνα και του Σείριου, οι οποίοι θα έχουν ανατείλει στον (ανεμπόδιστο από λόφους, κτήρια, κ.α.) ανατολικό σας ορίζοντα. Αν δείτε αυτούς, τότε ψάξτε και για τον κομήτη. Οι τελευταίες αναφορές λένε πως έχει ήδη αναπτύξει και μια αρκετά καλή ουρά.

 

Το περιήλιό του (το πλησιέστερο στον Ήλιο σημείο της τροχιάς του) είναι στις 17/9 με εκτιμώμενο φαινόμενο μέγεθος κοντά στο +2. Το πλησιέστερο πέρασμα από τη Γη είναι στις 12/2 οπότε θα έχει φαινόμενο μέγεθος γύρω στο +2.5 με +3 (άρα ορατός με γυμνό μάτι, όπως προαναφέρθηκε). Μετά τις 12/9, θα περάσει στον δυτικό μας ορίζοντα μετά τη δύση του Ηλίου και κοντά σε αυτόν.

 

Πότε είναι η καλύτερη περίοδος για να τον φωτογραφίσω; Υπάρχουν κάποιες «λεπτές ισορροπίες» αυτήν την περίοδο. Από τη μία έχουμε πανσέληνο στις 31/8 αλλά από την άλλη όσο περνάνε οι μέρες και πλησιάζουμε προς τις 12/9, ο κομήτης θα είναι όλο και πιο κοντά στον Ήλιο, με αποτέλεσμα το πρωινό χρονικό «παράθυρο» για φωτογράφιση χωρίς το λυκαυγές να είναι μικρότερο. Όμως, όσο περνάνε οι μέρες, και καθώς θα πλησιάζει προς τον Ήλιο, θα γίνεται και λαμπρότερος. Καλό θα είναι λοιπόν να ξεκινήσετε από τώρα την αναζήτησή του στον πρωινό ουρανό, ιδιαίτερα όσοι έχετε αστροστάτη και τηλεσκόπιο. Η Σελήνη, αν και λαμπρή αυτές τις μέρες, δύει πριν την αρχή του λυκαυγούς (μέχρι και τις 29/8 το ξημέρωμα και οριακά αργότερα στις 30/8), επομένως δεν αποτελεί πρόβλημα εκείνη την ώρα. 

 

Μετά τις 31/8, η "γεμάτη" Σελήνη θα αποτελεί εμπόδιο για κάποιες ημέρες, οπότε η επόμενη ευκαιρία είναι προς τις 9-11/9, καθώς θα οδεύουμε προς τη φάση της νέας Σελήνης και ο κομήτης θα έχει πλησιάσει κοντά στη μέγιστη εκτιμώμενη φωτεινότητά του, εφόσον αντέξει.

 

Καμπύλη φαινόμενου μεγέθους για τον κομήτη Nishimura: http://astro.vanbuitenen.nl/comet/2023P1

 

Περισσότερα και χάρτες: https://earthsky.org/.../new-comet-c-2023-p1-nishimura.../

 

Ανατολή και Δύση Σελήνης για Αύγουστο και Σεπτέμβριο: https://www.timeanddate.com/moon/greece/athens?month=9...

 

Ανατολή και Δύση Ηλίου για Αύγουστο και Σεπτέμβριο: https://www.timeanddate.com/sun/greece/athens

 

 

Ιονοσφαιρική "οπή" στην Αριζόνα

Αυτή η κόκκινη διευρυμένη λωρίδα στον ουρανό της Αριζόνα στις ΗΠΑ, εμφανίστηκε στις 19/7, μετά από την εκτόξευση ενός πυραύλου Falcon 9 της SpaceX. Ονομάζεται «ιονοσφαιρική οπή» και δημιουργείται από τα καυσαέρια του πυραύλου σε ύψη 200-300 km στην ιονόσφαιρα της Γης. Η ιονόσφαιρα εκτείνεται από τα περίπου 50 km (τη μέρα) ή 90 km (τη νύχτα) ως το ύψος των 600 km περίπου και περιέχει πλάσμα (η 4η κατάσταση της ύλης που αποτελείται κυρίως από ιόντα και ελεύθερα ηλεκτρόνια). 

 

Πώς δημιουργείται και γιατί είναι κόκκινη; Τα αέρια του πυραύλου αποτελούνται από υδρογόνο, υδρατμούς και διοξείδιο του άνθρακα. Αυτά, στο ύψος των 200 km προκαλούν επανασυνδέσεις μεταξύ των ιόντων οξυγόνου και των ελεύθερων ηλεκτρονίων της ιονόσφαιρας, με αποτέλεσμα ουδέτερα άτομα οξυγόνου τα οποία όμως βρίσκονται σε διεγερμένη κατάσταση. Κατά την αποδιέγερσή τους, εκπέμπουν φωτόνια με μήκος κύματος 6300 Angstrom, ήτοι στο ερυθρό μέρος του ορατού φάσματος και είναι αυτό που παρατηρούμε στη φωτογραφία. 

 

Ονομάζεται «ιονοσφαιρική οπή» διότι η επανασύνδεση ελεύθερων ηλεκτρονίων (π.χ. με ιόντα οξυγόνου σε αυτήν την περίπτωση) αφήνει στην ιονόσφαιρα ένα κενό, μία έλλειψη από ηλεκτρόνια στη συγκεκριμένη περιοχή. Αυτή αποκαθίσταται σταδιακά, μετά από κάποιες ώρες, μέσω του φωτοϊονισμού από την υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία. Αυτές οι οπές δημιουργούν τοπικά προβλήματα στο GPS κατ’αναλογία με τις γεωμαγνητικές καταιγίδες.

 

Φωτογραφία: Jeremy Perez (https://perezmedia.net/) 

 

Δημοσιευμένη Έρευνα για αντίστοιχη περίπτωση το 2005: https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/.../2008SW000406

 

Μάθετε περισσότερα για τις ηλιακές και γεωμαγνητικές καταιγίδες, τις ηλιακές κηλίδες, όπως και για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Τυφώνας Khanun

Στις δυο αυτές δορυφορικές φωτογραφίες (στο ορατό και το υπέρυθρο φάσμα) από τον δορυφόρο Sentinel 2 της ESA, βλέπουμε το «μάτι» του τυφώνα Khanun όταν αυτός βρισκόταν στις ακτές της Ιαπωνίας στις 2/8. Το «μάτι» έχει διάμετρο που υπολογίζεται γύρω στα 42 km. Οι μέγιστες ριπές ανέμου μετρήθηκαν στα 220 km/h.

 

Ο κυκλώνας (ή τυφώνας) αποτελεί ένα οργανωμένο σύστημα θύελλας, με σφοδρούς ανέμους (πάνω από 120 km/h) που περιστρέφονται (με αντί – ωρολογιακή φορά στο βόρειο ημισφαίριο και ωρολογιακή στο νότιο ημισφαίριο) γύρω από κέντρο, (το γνωστό «μάτι του κυκλώνα») στο οποίο καταγράφονται αξιοσημείωτα χαμηλές τιμές ατμοσφαιρικής πίεσης (κάτω από 980 hPa, ενώ οι σφοδρότεροι μπορεί να έχουν στο κέντρο τους και κάτω από 920 hPa). Λόγω της χαμηλής πίεσης στο συγκεκριμένο σημείο, οι άνεμοι έχουν τη τάση να ρέουν (πάντα) από γειτονικές περιοχές υψηλότερης ατμοσφαιρικής πίεσης, προς το σημείο εκείνο.

 

Κυκλώνας ή τυφώνας; Σύμφωνα με την αμερικανική υπηρεσία ωκεανών και ατμόσφαιρας (NOAA, National Oceanic and Atmospheric Administration), ο όρος «hurricane» χρησιμοποιείται για αυτό το φαινόμενο, όταν προκύπτει στον Ατλαντικό και βορειοανατολικό Ειρηνικό ωκεανό, ενώ στο νοτιοδυτικό Ειρηνικό ονομάζεται «typhoon» και στον νότιο Ειρηνικό και Ινδικό ωκεανό ονομάζεται «cyclone». Εδώ, συνήθως τους αποκαλούμε «τροπικούς κυκλώνες», αλλά χρησιμοποιείται και ο όρος «τυφώνας».

 

Πηγή: https://twitter.com/CopernicusEU

 

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τους τροπικούς κυκλώνες, τους ανεμοστρόβιλους, τους κονιορτοστρόβιλους, τις διαφορές τους, τον τρόπο δημιουργίας του κάθε φαινομένου και άλλα πολλά, με λεπτομερείς εξηγήσεις, φωτογραφίες, χάρτες και σχήματα. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Ηλιακή "κορώνα" στο Μεξικό

Υπέροχη ηλιακή «κορώνα» ή «στέμμα», στο Μεξικό την 1η Αυγούστου. Η «κορώνα» (ηλιακή ή σεληνιακή), αποτελείται από πολύχρωμους ομόκεντρους κύκλους, με κέντρο την εκάστοτε πηγή φωτός και δημιουργείται από την περίθλαση του φωτός από τα μικροσκοπικά σταγονίδια ή τους παγοκρυστάλλους των νεφών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αν και δεν εμφανίζεται ολόκληρη καθώς το στρώμα νεφών δεν είναι συμπαγές, η κυκλική γεωμετρία του φαινομένου είναι ξεκάθαρη.

 

Πηγή: https://twitter.com/PattyAsulep

 

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με αυτό και άλλα εντυπωσιακά ή και άγνωστα, στο ευρύ κοινό, φυσικά φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Κεραυνός χτυπά 7 φορές στο ίδιο σημείο στη Florida

Από τις πλέον εντυπωσιακές καταγραφές κεραυνού στο Cape Coral, στη Florida των ΗΠΑ στις 20/7. Η εκκένωση φαίνεται να ξεσπά τουλάχιστον 7 φορές σε 10 δευτερόλεπτα! Το σημείο επαφής είναι σε κάποια απόσταση πίσω από το σπίτι. Ενδεχομένως κάποια ιδιαίτερα αγώγιμη ή/και ψηλή κατασκευή να αποτέλεσε το αίτιο, δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες για να «κλείσει» επανειλημμένα το «κύκλωμα» μεταξύ καταιγιδοφόρου νέφους και εδάφους.

 

Πηγή: https://twitter.com/MattDevittWINK

 

Περισσότερα για τους κεραυνούς, τα διάφορα είδη ηλεκτρικών εκκενώσεων και τις καταιγίδες, με εντυπωσιακές φωτογραφίες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά και σχήματα κ.α., στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, από τη σελίδα μας, με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Δακτύλιοι καπνού στην Αίτνα

Όπως μας ενημερώνει ο ηφαιστειολόγος Boris Behncke, στα μέσα Ιουλίου η Αίτνα παρήγαγε αρκετές δεκάδες από αυτούς τους υπέροχους ηφαιστειακούς δακτυλίους καπνού. Αυτοί εξέρχονται από έναν στενό αεραγωγό στα νοτιοανατολικά του κρατήρα Bocca Nuova. 

 

Οι συγκεκριμένοι δακτύλιοι αερίου παράγονται από την έκρηξη φυσαλίδων αερίου μέσα στον στενό ηφαιστειακό αγωγό, ο οποίος εκτοξεύει το αέριο με μεγάλη ταχύτητα προς την επιφάνεια. Η τριβή κατά μήκος των τοιχωμάτων στο χείλος του (σχεδόν κυκλικού) αγωγού επιβραδύνει την κίνηση του αερίου στην περιφέρειά του, οδηγώντας στην περιστροφή του κατά μήκος αυτής της κυκλικής περιφέρειας. Έτσι, εξέρχεται έχοντας το σχήμα του χείλους του αεραγωγού.

 

Φωτογραφίες: Boris Behncke / Ηφαιστειολόγος (Μπείτε στο προφίλ του https://twitter.com/etnaboris για να απολαύσετε πάρα πολλές εντυπωσιακές φωτογραφίες από την Αίτνα και αυτούς τους υπέροχους δακτυλίους).

 

Έρευνα για τη δημιουργία ηφαιστειακών δακτυλίων καπνού (2023): https://www.nature.com/articles/s41598-022-26435-0

 

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με διάφορα εντυπωσιακά, σπάνια αλλά και άγνωστα φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Υπό-Ήλιος στην Παταγονία

Η «μαγεία» των ατμοσφαιρικών οπτικών φαινομένων, αυτή τη φορά από το χιονοδρομικό κέντρο Cerro Catedral στην Παταγονία της Αργεντινής στις 13/7, με τους αιωρούμενους παγοκρυστάλλους, να δημιουργούν αυτό το όμορφο φαινόμενο που ονομάζεται «υπό-ήλιος» και εμφανίζεται ακριβώς κάτω από τον Ήλιο στον ουρανό του παρατηρητή.

 

Όταν ο παρατηρητής είναι ψηλά, όπως εδώ, μπορεί να δει οπτικά φαινόμενα χαμηλότερα από το ύψος στο οποίο βρίσκεται, και τα οποία προκύπτουν από ανάκλαση του (ηλιακού) φωτός στους παγοκρυστάλλους που αιωρούνται χαμηλότερα από αυτόν και δημιουργούν συνολικά ένα «κάτοπτρο».

Βίντεο: Gaby Chávez 

 

Πηγή: https://www.instagram.com/reel/CuneN7drL39/?utm_source=ig_web_copy_link&igshid=MzRlODBiNWFlZA==

 

Περισσότερα για όλα τα ατμοσφαιρικά οπτικά φαινόμενα, με φωτογραφίες (και από τη χώρα μας), χάρτες, σχήματα, συχνότητες εμφάνισης στη χώρα μας και οδηγίες για το πως να τα βρίσκετε και να τα ξεχωρίζετε, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Οι πυρηνικές βόμβες σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι

Με την ευκαιρία των επετείων από τη ρίψη των πυρηνικών βομβών στη Χιροσίμα (6/8/1945) και στο Ναγκασάκι (9/8/1945) της Ιαπωνίας, κρίνεται σκόπιμο, η σημερινή μας ανάρτηση να είναι αφιερωμένη στην παροχή γνώσεων σχετικά με την πυρηνική βόμβα αλλά και την υδρογονοβόμβα.

 

Η ισχύς μίας πυρηνικής βόμβας μετριέται σε ισοδύναμη ισχύ συμβατικού εκρηκτικού TNT (ΤριΝιτροΤολουόλιο ή ΤριΝιτροΤολουόλη) και κυμαίνεται από μερικούς τόνους TNT ως και 1000000 τόνους ή 1000 kt (κιλοτόνους) ή 1 Mt (μεγατόνος) TNT. Οι βόμβες σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι ήταν 16 και 21 κιλοτόνων αντίστοιχα, δηλαδή σχετικά «μικρές». 

 

Η έκρηξη μίας πυρηνικής βόμβας ακολουθείται από το γνωστό «μανιτάρι», το οποίο αποτελείται από αέρια της έκρηξης και συντρίμμια/σκόνη από το έδαφος. Ο υπέρθερμος και αρκετά αραιός αέρας, ωθείται κατακόρυφα προς τα πάνω (αυτό ονομάζεται αστάθεια Rayleigh – Taylor και δημιουργείται στη συνοριακή επιφάνεια δύο ρευστών διαφορετικής πυκνότητας όταν ένα από αυτά επιταχύνεται προς το άλλο) και σταματά στο ύψος όπου τα αέρια αποκτούν πλέον την ίδια πυκνότητα με τον περιβάλλοντα αέρα. Στο ύψος που σταματά, αρχίζει τη διάχυσή του ακτινικά, οπότε δημιουργείται και η κορυφή του «μανιταριού», ενώ σταδιακά αρχίζουν να κατακρημνίζονται ραδιενεργά υλικά από το «μανιτάρι» (χρησιμοποιείται ο όρος «radioactive fallout» για αυτά, δηλαδή «ραδιενεργά κατακρημνίσματα» και αποτελούνται από παρα-προϊόντα της έκρηξης και κατάλοιπα του πυρηνικού καυσίμου). Επειδή η άνοδος των αερίων γίνεται ταχύτατα, το «κενό» που δημιουργείται, αναγκάζει τα υπόλοιπα αέρια που αρχικά διαχέονταν στο έδαφος, να απορροφηθούν βίαια από τη βάση προς την κορυφή του μανιταριού.

 

Οι συνέπειες της πυρηνικής βόμβας είναι απόλυτες και καταστροφικές και αυτό κατέστη σαφές, με τη ρίψη των δύο πυρηνικών βομβών το 1945. Εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί και κυριολεκτικά ισοπεδωμένες πόλεις, ήταν κάποια από τα αποτελέσματα των δύο αυτών βομβών που ήταν και σχετικά μικρής ισχύος.

 

Η υδρογονοβόμβα, σε αντίθεση με την πυρηνική βόμβα, είναι μία βόμβα σύντηξης. Δηλαδή μιμείται τη θερμοπυρηνική σύντηξη που τροφοδοτεί τον Ήλιο με ενέργεια. Συγκεκριμένα, γίνεται σύντηξη ελαφρύτερων στοιχείων (π.χ. ισοτόπων υδρογόνου) προς βαρύτερα, ενώ είναι πολύ ισχυρότερη και καταστροφικότερη της πυρηνικής βόμβας. Θα πρέπει να υπάρχουν οι απαραίτητες θερμοκρασίες (της τάξης των δεκάδων εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου), ώστε να μπορέσει να πραγματοποιηθεί η σύντηξη. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση πυρηνικής έκρηξης ως το πρώτο στάδιο της υδρογονοβόμβας, το οποίο θα δημιουργήσει και τις απαραίτητες θερμοκρασίες, τουλάχιστον 50000000 oC για τη σύντηξη δευτερίου με τρίτιο (ισότοπα του υδρογόνου με ένα και δύο επιπλέον νετρόνια αντίστοιχα σε σχέση με το υδρογόνο) και 400000000 oC για τη σύντηξη τριτίου με τρίτιο, απελευθερώνοντας τεράστια ποσά ενέργειας. Η σύντηξη αποτελεί το δεύτερο και τελευταίο στάδιο της υδρογονοβόμβας.

 

Η ισχύς της μπορεί να φτάσει τουλάχιστον τους 57 μεγατόνους (π.χ. βλέπε «Tsar Bomba»). Τα καταστροφικά της αποτελέσματα είναι σαφέστατα πολλαπλάσια από ότι μιας πυρηνικής βόμβας, ενώ οι συνέπειές της εκτείνονται πολύ μακρύτερα από το σημείο της έκρηξης.

 

Ωστόσο, η πυρηνική ενέργεια, όπως και τα περισσότερα πράγματα στη ζωή, έχουν δυο όψεις και το ποια θα δούμε εξαρτάται από εμάς. Η κακή όψη μόλις περιγράφηκε και είναι η χρήση της ως επιθετικό όπλο. Η καλή όψη είναι η χρήση της ως ρεαλιστικής και αποδοτικής ενεργειακής λύσης (είτε μέσω εξελιγμένων αντιδραστήρων σχάσης 4ης γενιάς, π.χ. SFR, είτε μέσω σύντηξης μελλοντικά) για τον ανθρώπινο πολιτισμό σε αυτή τη φάση του. Περισσότερα για τα τελευταία, σε επόμενο αφιέρωμά μας.

 

Φωτογραφίες με τον σχηματισμό του «μανιταριού» μετά τη ρίψη της πυρηνικής βόμβας στη Χιροσίμα (αριστερά) και στο Ναγκασάκι (δεξιά), της Ιαπωνίας στις 6 και 9 Αυγούστου 1945, αντίστοιχα. (https://commons.wikimedia.org/.../File:Atomic_bombing_of...)

 

Περισσότερα για τη ραδιενέργεια, την πυρηνική βόμβα, τη βόμβα νετρονίων, την υδρογονοβόμβα, τις συνέπειές τους, τα ατυχήματα σε Τσέρνομπιλ και Φουκουσίμα, τον τρόπο λειτουργίας και τις πολλαπλές δικλείδες ασφάλειας των αντιδραστήρων και πολλά άλλα, με χάρτες, διαγράμματα, πίνακες και εικόνες, θα βρείτε στον τόμο ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από εμάς με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Δίνες von Karman στη νήσο Bear

Σε αυτή τη δορυφορική φωτογραφία που ελήφθη στα μέσα Ιουλίου, παρατηρούμε το νησί Bear (ανήκει στη Νορβηγία, και βρίσκεται αρκετά βορειότερα από αυτήν, εντός του Αρκτικού κύκλου), να δημιουργεί με τους ορεινούς του όγκους (μέγιστης ανύψωσης μισού χιλιομέτρου), αυτή τη χαρακτηριστική λωρίδα στροβίλων ή δινών, εντός του εκτεταμένου στρώματος νεφών. Αυτά τα μοτίβα τα έχουμε δει και σε παλαιότερες αναρτήσεις μας και ονομάζονται δίνες von Karman.

 

Ο άνεμος στην περιοχή, κατά τη φωτογράφιση, είναι ο βορειοανατολικός (δηλαδή φυσάει από άνω και ελαφρώς δεξιά στη φωτογραφία). Το ρευστό (εδώ είναι ο ατμοσφαιρικός αέρας), συναντώντας το εμπόδιο (βουνό), υφίσταται τριβή με αποτέλεσμα την επιβράδυνσή του κοντά στο βουνό. Έτσι δημιουργείται μια μεταβατική ζώνη κοντά στο βουνό όπου οι χαμηλότερες ταχύτητες του αέρα κοντά του και οι υψηλότερες λίγο πιο μακριά από αυτό, δημιουργούν στροβιλισμούς. Επίσης υφίσταται ασταθής διαχωρισμός της ροής του αέρα γύρω από το βουνό, δηλαδή η διεύθυνση και η ταχύτητα του ανέμου είναι τέτοια, ώστε αυτός συναντώντας τον ορεινό όγκο, να διέρχεται πότε αριστερά και πότε δεξιά από αυτόν. Το αποτέλεσμα είναι αυτοί οι στροβιλιζόμενοι κυματισμοί, πίσω (κάτω και αριστερά στη φωτογραφία) από το βουνό. 

 

Φωτογραφία: Copernicus / Sentinel – 2 / ESA 

 

 

Σπειροειδή μοτίβα ηλεκτρικής δραστηριότητας στον εγκέφαλό μας

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο “Nature Human Behaviour” στις 15/6, αναφέρεται η ανακάλυψη εγκεφαλικών σημάτων με σπειροειδή μοτίβα, με τη χρήση fMRI (Λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού) σε ανθρώπους. Αν και σε αυτή τη φάση μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν, οι ερευνητές υποθέτουν ότι ο ρόλος αυτών των σπειροειδών εγκεφαλικών μοτίβων πιθανόν να σχετίζεται με τη γρήγορη διασύνδεση διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου και τον διαμοιρασμό και επεξεργασία πληροφοριών ταχύτερα.

 

Το δείγμα ήταν 100 ενήλικες ηλικίας 22-35 ετών, των οποίων ο εγκέφαλος σαρώθηκε με τη χρήση fMRI, ενώ αυτοί είτε ξεκουράζονταν είτε εκτελούσαν διάφορες ασκήσεις που απαιτούσαν συγκέντρωση. Σε κάθε περίπτωση, αυτά τα σπειροειδή μοτίβα εμφανίζονταν και είτε είχαν κίνηση ωρολογιακή είτε αντί-ωρολογιακή σε κάποιες περιοχές του εγκεφάλου. Μια άλλη σημαντική παρατήρηση είναι ότι αυτά τα μοτίβα εμφανίζονται σε συνοριακές περιοχές του εγκεφάλου οι οποίες διαχωρίζουν τα διάφορα λειτουργικά δίκτυα αυτού. Τα νέα αυτά ευρήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη σημαντική εξέλιξη της λειτουργίας των νευρωνικών δικτύων και της τεχνητής νοημοσύνης, όπως και για την ακόμη καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου και της συνείδησης.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41562-023-01626-5

 

Περισσότερα για τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!