Τετάρτη 30 Σεπτεμβρίου 2020

Μεγάλος υδροσίφωνας βγαίνει στη στεριά στις ΗΠΑ

Υδροσίφωνας ή υδροστρόβιλος (σίφωνας θαλάσσης) που βγαίνει στην ξηρά και διαλύεται μετά από λίγο. Εντυπωσιακά κοντινά πλάνα από το συμβάν που έλαβε χώρα στην περιοχή Myrtle Beach, στη Νότια Καρολίνα των ΗΠΑ, στις 26/9.
 
Βίντεο: David Martin – Πηγή: https://twitter.com/seckhardt


Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου 2020

Το λεπτομερέστερο κλιματικό αρχείο της Γης

Στις 10/9, στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Science, δημοσιεύτηκε το πιο λεπτομερές κλιματικό αρχείο που έχουμε για τον πλανήτη μας ως σήμερα, μετά από εξαντλητικές μελέτες και διασταυρώσεις διαφόρων δειγμάτων. Το αρχείο αυτό πάει ως τα 66 εκατομμύρια έτη πριν το σήμερα και είναι τόσο λεπτομερές, ώστε να φαίνονται π.χ. οι επιδράσεις των κύκλων Milankovitch (μεταβολές στην κλίση του άξονα της Γης και στην εκκεντρότητα της τροχιάς της με χρονικό ορίζοντα μερικών χιλιάδων ετών) στο κλίμα της.

 
Για τη δημιουργία αυτού του λεπτομερούς αρχείου, πέρα από δείγματα πάγου, χρησιμοποιήθηκαν και ιζήματα από τους ωκεανούς, αλλά και κελύφη από μικροσκοπικό πλαγκτόν (foraminifera), τα οποία φέρουν πληροφορίες για το κλίμα παλαιότερων εποχών.
 
Όταν το κλίμα πλησιάζει σε πολύ ψυχρές (icehouse) ή πολύ θερμές περιόδους (hothouse), τότε γίνεται ιδιαίτερα ασταθές. Το θερμικό μέγιστο της Παλαιογενούς γεωλογικής περιόδου (PETM, ήτοι Paleocene–Eocene Thermal Maximum, δηλαδή θερμικό μέγιστο Παλαιοκαίνου – Ηωκαίνου), έχει συνδεθεί με την απελευθέρωση τεράστιων ποσοτήτων άνθρακα στην ατμόσφαιρα που αποδίδεται σε διάφορους φυσικούς παράγοντες (π.χ. ηφαίστεια). Στη δεξιά πλευρά, στο τέλος του γραφήματος, για σύγκριση, έχουν μπει και τα διάφορα σενάρια της ανθρωπογενούς παγκόσμιας θέρμανσης που, στη χειρότερη περίπτωση, σε βάθος δυο αιώνων, θα οδηγήσουν την μέση παγκόσμια θερμοκρασία στα επίπεδα του PETM, δηλαδή σε επίπεδα που ο πλανήτης έχει να δει τουλάχιστον 50 εκατομμύρια έτη. Φυσικά, ως τότε θα (πρέπει να) έχουμε βρει και εφαρμόσει αποδοτικές λύσεις.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://science.sciencemag.org/content/369/6509/1383
 
Γράφημα: Westerhold et al., CENOGRID
 

 

Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου 2020

Διόγκωση λιμνών από την αύξηση βροχοπτώσεων στην Κένυα

Οι λίμνες Bongoria και Baringo στην Κένυα, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην περιοχή τόσο για τους ανθρώπους, όσο και για τα ζώα (αποτελούν σπίτι για πολλά είδη άγριων ζώων όπως π.χ. για κροκοδείλους, ιπποπόταμους, κ.α.) 
 
Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, η αισθητή αύξηση στις βροχοπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή, έχει διογκώσει τις προαναφερθείσες λίμνες κατά 60% και 25% αντίστοιχα. Παλιότερα, οι λίμνες αυτές βρίσκονταν σε απόσταση 20 km, ενώ η τωρινή τους απόσταση είναι μόλις 13 km. Η διόγκωση των λιμνών έχει προκαλέσεις καταστροφές σε σπίτια, σχολεία και επιχειρήσεις στην περιοχή, ενώ έχει φέρει τα άγρια ζώα πολύ πιο κοντά στις κατοικίες. Εκτός αυτού, μια πιθανή μελλοντική συνένωση των δυο λιμνών και η συνεπαγόμενη ανάμειξη των αλκαλικών υδάτων της λίμνης Bogoria με τα γλυκά νερά της λίμνης Baringo ανησυχεί τους ειδικούς ως προς την επιβίωση των άγριων ζώων της περιοχής.
 
Φωτογραφίες: NASA / LandSat 8 (OLI)
 

 

Παρασκευή 25 Σεπτεμβρίου 2020

Η νύχτα των red sprites από την ελληνική ομάδα TLEs

 

Τουλάχιστον 14 red sprites καταγράφηκαν προχτές (νύχτα 23 προς 24/9), πάνω από τις καταιγίδες της Δ. Στερεάς και του Ιονίου από την ελληνική ομάδα TLEs. Οι πιο εντυπωσιακές από τις καταγραφές, φαίνονται στις φωτογραφίες. Οι καταγραφές έγιναν από τη δυτική Αττική κατά το χρονικό διάστημα 2115 – 0020, το βράδυ της 23/9.
 
Τι είναι όμως τα red sprites; Εν ολίγοις πρόκειται για σπάνια «παροδικά φωτεινά φαινόμενα» (Transient Luminous Events ή TLEs) που εμφανίζονται πάνω από, κατά κανόνα ισχυρές (αν και η διεθνής εμπειρία έχει δείξει πως αυτό δεν είναι απόλυτο), καταιγίδες και σε ενδεικτικά ύψη από 40 km ως 90 km στην ατμόσφαιρα. Αν και μοιάζουν με «κόκκινους κεραυνούς με πολλά κλαδιά», ο τρόπος δημιουργίας τους διαφέρει από αυτόν των απλών κεραυνών. Περισσότερες λεπτομέρειες για αυτά, και με φωτογραφίες από την ελληνική ομάδα TLEs, μπορείτε να βρείτε εδώ: https://antisimvatikos.blogspot.com/2017/04/red-sprite.html
 
Σχετικά με την ελληνική ομάδα TLEs αλλά και ενεργούς «κυνηγούς» αυτών των φαινομένων, όπως και χάρτη που δείχνει τις καταγραφές της ομάδας την τελευταία 6ετία, μπορείτε να βρείτε εδώ: https://antisimvatikos.blogspot.com/.../tles-greek...
 
Φωτογραφίες από 23/9: Χρήστος Ντουντουλάκης - https://doudoulakis.blogspot.com/
 
Τα sprites στις 23/9 κατέγραψαν και ο Παναγιώτης Τσούρας: https://flic.kr/p/2jKBt8P όπως και ο Δημήτρης Σαγιάκος: https://flic.kr/p/2jKTp5c επίσης μέλη της ελληνικής ομάδας TLEs.
 




 

Τετάρτη 23 Σεπτεμβρίου 2020

Το νεφέλωμα του Πέπλου

Λεπτομέρεια από το νεφέλωμα του Πέπλου (Veil nebula), το οποίο βρίσκεται σε απόσταση 2400 ετών φωτός από εμάς, στον αστερισμό του Κύκνου. Το νεφέλωμα αυτό, είναι ό,τι απέμεινε από μία έκρηξη supernova, η οποία προήλθε από ένα άστρο με μάζα σχεδόν 20 φορές μεγαλύτερη εκείνης του Ήλιου και συνέβη περισσότερο από 10000 έτη πριν.

 
Η συγκεκριμένη λεπτομέρεια στη φωτογραφία, αποτελεί μέρος του εξωτερικού τμήματος του υλικού που εκσφενδονίστηκε στον διαστρικό χώρο, μετά την έκρηξη, και συνεχίζει να απομακρύνεται από τον χώρο που κάποτε ήταν το άστρο, με ταχύτητα ~350 km/s (περίπου 350 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο), αλληλεπιδρώντας παράλληλα με το αραιό διαστρικό υλικό που βρίσκει στο διάβα του, κάτι που οδηγεί στη «σμίλευση» αυτής της συνοριακής επιφάνειας.
 
Φωτογραφία: ESA / Hubble & NASA, W. Blair (24/8/2020).
 

 

Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2020

Ο Μίμας «σημαδεμένος» από τους μετεωρίτες

Εντυπωσιακή φωτογραφία του διάστικτου από μετεωρίτες, Μίμα, δορυφόρου του Κρόνου, όπως ελήφθη στις 30/1/2017 από το διαστημικό όχημα Cassini της NASA. Στα αριστερά, ο Μίμας φωτίζεται από τον Ήλιο, ενώ δεξιά το φως προέρχεται από τον Κρόνο. Η ακτίνα του είναι σχεδόν 200 km.

Φωτογραφία: NASA / JPL-Caltech / SSI / CICLOPS / Kevin M. Gill

 



Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2020

Φωτιές και κυκλώνες στις ΗΠΑ

Στις 3 διαδοχικές δορυφορικές εικόνες, βλέπουμε από πάνω προς τα κάτω, τον καπνό από τις επίμονες μεγάλες φωτιές στις ΗΠΑ, να συνυπάρχει μαζί με τους τροπικούς κυκλώνες Sally (χαμηλά) και Paulette (πάνω δεξιά). Οι ημερομηνίες κατά τις οποίες ελήφθησαν αυτές οι εικόνες, είναι 14,15 και 16/9.

Οι κυκλώνες στο βόρειο ημισφαίριο, περιστρέφονται με αντί-ωρολογιακή φορά (βλέπε τόμος Ι). Έτσι, π.χ. στη μεσαία φωτογραφία, ο κυκλώνας Paulette πάνω δεξιά, εμποδίζει αρχικά τον καπνό να προχωρήσει ανατολικότερα στον Ατλαντικό. Την επόμενη μέρα όμως και ενώ ο κυκλώνας δεν βρίσκεται πλέον εκεί, ο καπνός ανεμπόδιστος προχωρά περαιτέρω. Ο κυκλώνας Sally από την άλλη, καθώς οδεύει προς βορειότερα γεωγραφικά πλάτη, περιορίζει τον καπνό προς τα βόρεια, όπως φαίνεται στις δυο τελευταίες δορυφορικές φωτογραφίες.

Φωτογραφίες: Suomi NPP – VIIRS 


 

 

Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2020

Ο Μεσογειακός κυκλώνας Cassilda χτυπά τη δυτική, κεντρική και νότια Ελλάδα

Αυτές τις ημέρες, με αφορμή το καιρικό σύστημα με τροπικά χαρακτηριστικά που πλήττει κυρίως τα νησιά του Ιονίου και τη δυτική Ελλάδα, μπήκαν και πάλι στο καθημερινό μας λεξιλόγιο, όροι όπως «κυκλώνας», «τροπικός κυκλώνας» αλλά και «medicane» (από τις λέξεις medi-terranean hurri-cane, δηλαδή μεσογειακός κυκλώνας). 

Ο όρος «μεσογειακός κυκλώνας» παραπέμπει στους κυκλώνες/τυφώνες που βλέπουμε στις ΗΠΑ, αλλά έχει σαφώς μικρότερη δυναμική, λόγω της μικρότερης έκτασης της Μεσογείου, καθώς στη χειρότερη των περιπτώσεων θα φτάσει στη βαθμίδα 1 της 5-βάθμιας κλίμακας Saffir-Simpson που κατατάσσει τους κυκλώνες ανάλογα με την ένταση των ανέμων που τους συνοδεύουν. Ένα medicane, διαρκεί συνήθως από μερικές ώρες ως 3 μέρες το πολύ (έχοντας παράλληλα και τα τροπικά χαρακτηριστικά που το κάνουν να ξεχωρίζει). Από το 1947 έχουν καταγραφεί περίπου 65 κυκλώνες με τροπικά χαρακτηριστικά στη Μεσόγειο και οι μήνες που αυτοί εμφανίζονται είναι ο Σεπτέμβρης, ο Οκτώβρης, ο Δεκέμβρης και ο Γενάρης (σε σειρά συχνότητας εμφάνισης). 

Οι μεσογειακοί κυκλώνες (medicanes) έχουν κάποιες διαφορές στα αίτια δημιουργίας και ανάπτυξής τους, σε σχέση με τους τροπικούς κυκλώνες. Διαφορές οι οποίες έχουν να κάνουν με το γεωγραφικό πλάτος που δημιουργούνται. Στην τροπική ζώνη, ο κύριος τροφοδότης ενός κυκλώνα είναι οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες των υδάτων (άνω των 26-27 βαθμών Κελσίου), ενώ στη Μεσόγειο αν και η θερμοκρασία στις θάλασσες πάνω από τις οποίες δημιουργείται ο κυκλώνας, είναι σχετικά χαμηλές (15-26 βαθμοί Κελσίου), οι κατακόρυφες διαφορές σε θερμοκρασία και πίεση στην ατμόσφαιρα (π.χ. λόγω προϋπάρχουσας διαταραχής σε μεγαλύτερα ύψη στην τροπόσφαιρα) βοηθούν στην ανάπτυξη του medicane. 

Κοινό χαρακτηριστικό και των δυο πάντως, είναι ο «θερμός πυρήνας», δηλαδή το γεγονός ότι στο «μάτι» τους, η θερμοκρασία είναι υψηλότερη από ότι περιφερειακά του ματιού (κάτι που δεν ισχύει για τα συνηθισμένα βαρομετρικά χαμηλά τα οποία συνοδεύονται και από μέτωπα, όπως ψυχρό, θερμό, συνεσφιγμένο ενώ το medicane όχι). 

Το medicane που μας απασχολεί αυτές τις μέρες, έχει ονομαστεί Cassilda από το Κέντρο Μεσογειακών Κυκλώνων (https://twitter.com/medicane_centre). Άλλες ονομασίες για αυτό, από άλλες υπηρεσίες, είναι Udine, Tulpar και Ιανός. 

Το έκτακτο δελτίο από τον αρμόδιο ελληνικό φορέα, την ΕΜΥ: http://www.hnms.gr/emy/el/warning/weather_warnings_html?type=EDKF&number=5&language=gr 

Σχετικά με τους Μεσογειακούς κυκλώνες: https://cest2015.gnest.org/papers/cest2015_00407_oral_paper.pdf 

Φωτογραφία: Το medicane Cassilda, όπως φαινόταν χθες 17/9 από τον δορυφόρο Sentinel 3 της ESA καθώς οδεύει προς τη δυτική Ελλάδα.

Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2020

Ρεκόρ με 5 κυκλώνες στον Ατλαντικό

5 τροπικοί κυκλώνες (κυκλωμένοι και με τα ονόματά τους) συνυπάρχουν ταυτόχρονα στον Ατλαντικό, κάτι που αποτελεί ρεκόρ και είχε ξανασυμβεί τον Σεπτέμβριο του 1971. Η δορυφορική αυτή εικόνα είναι από τις 14/9. Πηγή: https://twitter.com/weatherdak και https://www.facebook.com/weatherdakota

Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2020

Εντυπωσιακό «πολυώροφο» φακοειδές νέφος στη Ν.Ζηλανδία

Από τις πλέον εντυπωσιακές περιπτώσεις «πολυώροφων» φακοειδών νεφών (lenticular clouds), όπως κατεγράφη στις 29/8, εν πτήσει, πάνω από τη Νέα Ζηλανδία.

Αυτά τα νέφη που, πολλές φορές μοιάζουν με ιπτάμενο δίσκο, δημιουργούνται όταν υπάρχει ευστάθεια στην ατμόσφαιρα (καλός καιρός), ισχυρός άνεμος στα χαμηλά στρώματα και ικανοποιητική υγρασία στα μεσαία στρώματα.

Ο άνεμος, όταν συναντήσει ένα εμπόδιο, όπως ένα βουνό, τότε αναγκάζεται σε ανύψωση και ψύξη. Αν ψυχθεί αρκετά (και υπό την προϋπόθεση ότι υφίσταται ικανοποιητική υγρασία) τότε συμπυκνώνεται σε ορατά νέφη τα οποία «σμιλεύονται» τόσο από την κατεύθυνση του ανέμου, όσο και από το γεγονός ότι υπάρχει ευστάθεια (επομένως τα νέφη δεν έχουν τάση να αναπτυχθούν περαιτέρω κατακόρυφα). Στη συνέχεια, αν υπάρχει αρκετή υγρασία στο επίπεδο (ύψος) του νέφους, τότε θα συσσωρευτούν και άλλα νεφικά στρώματα στο προϋπάρχον. Αυτά τα νέφη μοιάζουν σχεδόν στάσιμα πάνω από λόφους και βουνά ακόμη και για αρκετές ώρες.

Φωτογραφία: Geoff Beckett -- https://twitter.com/beckett_geoff

Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου 2020

Οι καταστροφικές φωτιές στις δυτικές ΗΠΑ συνεχίζονται

Μια «νέα Αυστραλία» (βλ. τις καταστροφικές φωτιές της Αυστραλίας στις αρχές του έτους), βιώνει ο πλανήτης μας τις τελευταίες μέρες, αυτή τη φορά στις δυτικές ακτές των ΗΠΑ, όπου οι πολυήμερες καταστροφικές πυρκαγιές σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο.

Προηγήθηκαν θερμοκρασίες-ρεκόρ (τοπικά 50 ως 54 βαθμοί Κελσίου), σε συνδυασμό με παρατεταμένη ξηρασία, μακρές περίοδοι με πολύ χαμηλή υγρασία και πολύ ισχυροί άνεμοι, καθιστώντας την περιοχή που τώρα καίγεται, κυριολεκτικά «προσάναμμα».

Ως τις 11/9, έχουν καεί πάνω από 3.1 εκατομμύρια στρέμματα. Οι νεκροί είναι τουλάχιστον 26 με τα τελευταία στοιχεία. Το ύψος στο οποίο έφτασαν οι καπνοί από τις πυρκαγιές (βλέπε και προηγούμενες αναρτήσεις μας, αλλά και δεδομένα από δορυφόρο CALIPSO στην εικόνα 2), έφτασε τα 17 km, δηλαδή στη στρατόσφαιρα, κάτι που αποτελεί ρεκόρ για φωτιά στη Β. Αμερική. Μέρος του καπνού, έχει ταξιδέψει πλέον αρκετά μακριά ώστε να ανιχνευτεί ακόμη και πάνω από την Ευρώπη.

Επίσης, οι εκπομπές άνθρακα από φωτιές στην Καλιφόρνια, ήδη έχουν συντρίψει κάθε προηγούμενο ρεκόρ (σε βάση δεδομένων που διατηρείται από το 1997, βλέπε εικόνα 3 παρακάτω), για φέτος, ενώ το έτος δεν έχει ακόμη τελειώσει.

-----------------------------

Περισσότερα:

https://www.nytimes.com/2020/09/10/us/climate-change-california-wildfires.html

https://www.theguardian.com/world/2020/sep/11/oregon-fires-california-washington-deaths-wildfires

-----------------------------

Περισσότερα για τα ρεκόρ θερμοκρασιών και τις καιρικές συνθήκες που προηγήθηκαν:

https://edition.cnn.com/2020/09/06/weather/california-record-temperature/index.html

https://www.latimes.com/california/story/2020-09-05/heres-where-record-breaking-heat-is-forecast

https://weather.com/forecast/regional/news/2020-09-07-california-wildfires-record-heat-wind-threat

https://theprint.in/environment/californias-death-valley-hits-54-4c-worlds-hottest-ever-temperature-on-record/483408/

------------------------------

Εικόνα 1: Η εξάπλωση του καπνού από τις φωτιές (σημειωμένες με κόκκινο) στις ΗΠΑ.

Εικόνα 2: Το ύψος στο οποίο έφτασε ο καπνός από τις φωτιές, όπως τον κατέγραψε ο δορυφόρος CALIPSO.

Εικόνα 3: Το 2020 ήδη έχει συντρίψει κάθε προηγούμενο καταγεγραμμένο ρεκόρ (από το 1997) σε εκπομπές άνθρακα από φωτιές στην Καλιφόρνια.

Δεδομένα: Aqua — MODIS / CALIPSO — CALIOP / Suomi NPP — OMPS / Suomi NPP — VIIRS / Terra — MODIS


Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2020

Πνίγουν τις δυτικές ΗΠΑ, οι καπνοί από τις μεγάλες φωτιές

Βίντεο από δορυφορικές φωτογραφίες που δείχνουν την έκταση και την κίνηση του καπνού (καφέ χρώμα) στις 9/9, από τις μεγάλες πυρκαγιές που συνεχίζονται εδώ και μέρες στις δυτικές ΗΠΑ.

Δεδομένα: CIRA / NOAA

Πηγή: https://twitter.com/weatherdak και https://www.facebook.com/weatherdakota όπου θα βρείτε περισσότερα ανάλογα βίντεο και φωτογραφίες.


Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2020

Pyrocumulonimbus στις δυτικές ΗΠΑ

Ένα εντυπωσιακό νέφος τύπου pyrocumulonimbus (ή Cumulonimbus flammagenitus όπως αποκαλείται), είχε την ευκαιρία να καταγράψει κατά την πτήση της από το San Jose προς το Las Vegas στις ΗΠΑ, στις 5/9, η Thalia Dockery. Δυστυχώς, οι φωτιές συνεχίζουν ακόμη και σήμερα σε πολλές περιοχές των δυτικών ΗΠΑ με την παρατεταμένη ξηρή και πολύ θερμή περίοδο που προηγήθηκε, να κάνει την κατάσταση αρκετά δυσκολότερη.

Τι είναι αυτό όμως το νέφος; Αυτό δημιουργείται σε πολύ μεγάλες πυρκαγιές και πρόκειται για καταιγιδοφόρο νέφος που προκαλείται από την εξαναγκασμένη και ιδιαίτερα βίαιη ανύψωση θερμών αερίων μαζών, που οδηγούνται σε συμπύκνωση από ένα ύψος και πάνω. Δημιουργείται δηλαδή με τον ίδιο μηχανισμό που δημιουργούνται και οι θερμικές καταιγίδες του καλοκαιριού (χωρίς φωτιά), μόνο που σε αυτήν την περίπτωση τα ανοδικά ρεύματα είναι πολύ ισχυρότερα.

Το καταιγιδοφόρο αυτό νέφος μπορεί να δώσει ότι και ένα "κανονικό" καταιγιδοφόρο νέφος, ήτοι βροχές που πολλές φορές μπορεί να σβήσουν εν μέρει την φωτιά που το προκάλεσε αλλά και κεραυνούς που μπορεί να προκαλέσουν νέες πυρκαγιές, ιδιαίτερα αν η περιοχή στην οποία πέφτουν είναι ταλαιπωρημένη από την ξηρασία.

Πρόδρομος του pyrocumulonimbus είναι το pyrocumulus που αποτελεί νέφωση σε ανάπτυξη αλλά όχι αρκετά ανεπτυγμένη ώστε να καταστεί καταιγιδοφόρα.

Φωτογραφία: Thalia Dockery -- https://twitter.com/SweetBrown_Shug

Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2020

Fata Morgana στην Ανταρκτική

Στη φωτογραφία αυτή, η οποία ελήφθη στις 22/7 στην Ανταρκτική, στον ερευνητικό σταθμό Syowa (γεωγραφικό πλάτος 69 μοίρες νότια), θα διακρίνετε ότι ο ορίζοντας μοιάζει παραμορφωμένος, με πολλαπλά ή και ανεστραμμένα είδωλα διαφόρων παγόβουνων.

Αυτό το οπτικό ατμοσφαιρικό φαινόμενο, ονομάζεται πολλαπλός ανώτερος αντικατοπτρισμός (ή Fata Morgana), και ευνοείται όταν υπάρχει θερμοκρασιακή αναστροφή, δηλαδή υπάρχει ένα στρώμα μέχρι κάποιο ύψος, χαμηλά στην ατμόσφαιρα, όπου η θερμοκρασία γενικά ανεβαίνει με το ύψος (αντί να πέφτει, όπως συνήθως γίνεται). Σε πολικές περιοχές αυτό μπορεί να συμβεί με σχετική ευκολία λόγω του πάγου και του ψύχους στην επιφάνεια.

Το στρώμα της θερμοκρασιακής αναστροφής, ονομάζεται «οπτικά αγώγιμο» καθώς συνεισφέρει στην «κάμψη» των φωτεινών ακτίνων που εκκινούν από αντικείμενα (π.χ. εδώ παγόβουνα) που βρίσκονται κάτω από τον ορίζοντα του παρατηρητή, σε τέτοιο βαθμό, ώστε τελικά να καταλήγουν στα μάτια του (ενώ υπό φυσιολογικές συνθήκες, χωρίς θερμοκρασιακή αναστροφή, αυτό δεν θα συνέβαινε).

Η διαφορά του απλού ανώτερου αντικατοπτρισμού (1 είδωλο του πραγματικού αντικειμένου), από τον πολλαπλό ανώτερο αντικατοπτρισμό ή Fata Morgana που έχουμε εδώ (πολλαπλά είδωλα του πραγματικού αντικειμένου), είναι ότι το «οπτικά αγώγιμο» στρώμα δεν είναι πλήρως στρωματοποιημένο (δηλαδή η θερμοκρασία δεν πέφτει ομοιόμορφα και σταθερά με το ύψος), με αποτέλεσμα τα σημεία ολικής εσωτερικής ανάκλασης των φωτεινών ακτίνων (δηλαδή τα σημεία όπου η φωτεινή ακτίνα από το αντικείμενο, έχει «καμφθεί» τόσο, ώστε να ξεκινά την πτωτική της πορεία προς τα μάτια του παρατηρητή) είναι παραπάνω από ένα.

Πηγή: https://twitter.com/YumiPolar

Σάββατο 5 Σεπτεμβρίου 2020

Ο τυφώνας Haishen

Στη δορυφορική φωτογραφία δεξιά, φαίνεται ο τυφώνας Haishen με το καλοσχηματισμένο «μάτι» του. Ο τυφώνας αυτός έχει φτάσει στην κατηγορία 4 της κλίμακας Saffir-Simpson (βλέπε τόμο Ι) και θα χτυπήσει αυτό το σαββατοκύριακο πρώτα τη νοτιοδυτική Ιαπωνία (ο 2ος τυφώνας που χτυπά την Ιαπωνία σε μια βδομάδα) και την Κορεατική χερσόνησο (ο 3ος τυφώνας που χτυπά την Κορέα μέσα σε δυο βδομάδες).

Παρατηρήστε στον αριστερό χάρτη, την αρκετά υψηλή θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας στην περιοχή (τοπικά πάνω από 30 βαθμούς), κάτι που δρα βοηθητικά στην ενίσχυση τέτοιων καιρικών συστημάτων, παρέχοντας την απαιτούμενη ενέργεια και εμπλουτισμό με υγρασία.

Φωτογραφία: Suomi NPP — VIIRS / Terra — MODIS

Παρασκευή 4 Σεπτεμβρίου 2020

Ταχύτερη και φθηνότερη διάγνωση κινητικών προβλημάτων με τη βοήθεια νευρωνικών δικτύων

Η διάγνωση και λεπτομερής μελέτη των κινητικών προβλημάτων και δυσλειτουργιών σε ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλική παράλυση, εγκεφαλικό, έχουν Parkinson ή άλλες εκφυλιστικές ασθένειες, είναι εφικτή με τη μελέτη εικόνων από εξειδικευμένες κάμερες που παρακολουθούν διάφορες λεπτομέρειες στη βάδιση των ασθενών και στη συνέχεια εξετάζονται στιγμιότυπα από ομάδα γιατρών. Το πρόβλημα με αυτά τα εργαλεία αλλά και τη διαδικασία συνολικά, είναι η πολυπλοκότητά τους και το συνεπαγόμενο κόστος που παραμένει απαγορευτικό ως σήμερα.

Ωστόσο, σε δημοσίευση που έγινε στο Nature, τον Αύγουστο, ερευνητές από το Stanford και τη Minnesota, απλοποίησαν πάρα πολύ την παραπάνω διαδικασία, χρησιμοποιώντας Νευρωνικά Δίκτυα (θα τα συναντήσετε και με τους όρους «Στενή» Τεχνητή Νοημοσύνη ή βαθιά μηχανική μάθηση ή βαθιά νευρωνικά δίκτυα) για την ανάλυση ανάλογων βίντεο που είχαν ληφθεί με μια απλή κάμερα. Με αυτόν τον τρόπο, η αναλυτική μελέτη των νευρολογικών και μυοσκελετικών διαταραχών των παραπάνω ασθενών όπως και η συνεπαγόμενη θεραπεία, θα αποτελέσουν κάτι προσιτό σε όλους. Εφόσον το νευρωνικό δίκτυο τροφοδοτηθεί με αρκετά δεδομένα, μπορεί να είναι αποτελεσματικό με απλό και φθηνό τρόπο, σε σχέση με την παλαιότερη διαδικασία.

Ο αλγόριθμος που χρησιμοποιείται στο νευρωνικό δίκτυο, καθώς αναλύει το βίντεο με τη βάδιση του ασθενούς, μπορεί να εκτιμήσει την κίνηση σημείων όπως τα γόνατα, τους γοφούς, τους αστραγάλους κ.α. και να βγάλει συμπέρασμα για την απόκλιση από μια φυσιολογική βάδιση.

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41467-020-17807-z

Φωτογραφία: Stanford Neuromuscular Biomechanics Lab

Περισσότερα: https://hai.stanford.edu/welcome και http://gaitlab.stanford.edu/

Τετάρτη 2 Σεπτεμβρίου 2020

Άνθιση φυτοπλαγκτού στη θάλασσα του Barents

Με ανοιχτό γαλάζιο χρώμα, στη θάλασσα του Barents στον Αρκτικό κύκλο, βλέπουμε την άνθιση φυτοπλαγκτού, σε φωτογραφία που ελήφθη στις 5/8. Η γαλακτόχρωμη εμφάνιση παραπέμπει στην ύπαρξη ενός συγκεκριμένου τύπου πλαγκτού (κοκκολιθοφόρα) που περιέχει και ανθρακικό ασβέστιο.

Φωτογραφίες: NASA – Aqua (MODIS)