Την πιο λεπτομερή φωτογραφία του υπολείμματος του υπερκαινοφανούς των Ιστίων (Vela supernova remnant), έδωσαν πριν λίγες μέρες στη δημοσιότητα οι αστρονόμοι του παρατηρητηρίου Cerro Tololo στη Χιλή. Η έκρηξη του άστρου που προκάλεσε το συγκεκριμένο υπόλειμμα, συνέβη περίπου 11000 έτη πριν το σήμερα, έχει έκταση 100 ετών φωτός και βρίσκεται σε απόσταση 800 ετών φωτός από εμάς.
Το συγκεκριμένο υπόλειμμα υπερκαινοφανούς έχει μεγάλη αστρονομική σημασία, καθώς μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για τα τελευταία στάδια της ανάπτυξης ενός τέτοιου υπολείμματος και τον διασκορπισμό του υλικού που εκτοξεύτηκε από την έκρηξη, στον διαστρικό χώρο αλληλεπιδρώντας με το διαστρικό μέσο. Αυτές οι τελευταίες αλληλεπιδράσεις δημιουργούν όλα αυτά τα λεπτομερή χαρακτηριστικά που βλέπουμε στη φωτογραφία.
Οι αστρονόμοι στο φάσμα από το συγκεκριμένο υπόλειμμα, έχουν δει γραμμές απορρόφησης από στοιχεία όπως ασβέστιο, άνθρακα, χαλκό, γερμάνιο, κρυπτό, μαγνήσιο, νικέλιο, οξυγόνο και πυρίτιο, με πολλά από αυτά να είναι ιονισμένα ή και διπλά ιονισμένα (στοιχεία που έχουν απολέσει 2 ηλεκτρόνια). Αυτά τα βαριά στοιχεία έχουν δημιουργηθεί είτε μέσω θερμοπυρηνικής σύντηξης στον πυρήνα του άστρου που εξερράγη είτε χάρη στην τεράστια ενέργεια που απελευθερώθηκε κατά την έκρηξη του υπερκαινοφανούς.
Αυτό που απέμεινε μετά την έκρηξη, πέρα από το υπόλειμμα του υπερκαινοφανούς, είναι ο «γυμνός» πυρήνας του άστρου. Ένα ασύλληπτα πυκνό σφαιρικό αντικείμενο με έκταση μόλις μερικών χιλιομέτρων, το οποίο αποκαλείται «αστέρας νετρονίων». Επειδή περιστρέφεται πολλές φορές το δευτερόλεπτο, εκπέμποντας ακτινοβολία από τους μαγνητικούς του πόλους σαν «φάρος» (διότι βλέπουμε αυτήν την ακτινοβολία, κάθε στιγμή που η περιοχή που εκπέμπει την ακτινοβολία, κατά την περιστροφή του άστρου, περνά και από τα τηλεσκόπιά μας – ακριβώς όπως ένας φάρος που μας φωτίζει κάθε φορά που ο προβολέας του περνά από την ευθεία παρατήρησής μας), ονομάζεται πάλσαρ (pulsar). Ο πάλσαρ Vela, περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του 11 φορές το δευτερόλεπτο.
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό είναι το «νεφέλωμα ανέμου πάλσαρ», το οποίο βρίσκεται μέσα στο υπόλειμμα του υπερκαινοφανούς και περιβάλλει τον πάλσαρ. Αυτό το νεφέλωμα δημιουργείται από τα ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια που φεύγουν από τον πάλσαρ και συγκρούονται αλληλεπιδρώντας με το υλικό που έχει εκτινάξει ο (πρώην) αστέρας με την έκρηξή του στον περίγυρο όπως και με το γενικότερο διαστρικό υλικό.
Credit: CTIO / NOIRLab / DOE / NSF / AURA - Image Processing: T.A. Rector (University of Alaska Anchorage/NSF’s NOIRLab), M. Zamani & D. de Martin (NSF’s NOIRLab)
Περισσότερα για την Αστρονομία και την Αστροφυσική, τις μαύρες τρύπες, τους αστέρες νετρονίων, τους λευκούς και τους καφέ νάνους, τους ερυθρούς γίγαντες, τα νεφελώματα, την αστρική εξέλιξη και την πυρηνοσύνθεση, αλλά και πολλά άλλα θα βρείτε στον τόμο ΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου