Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2019

Πετώντας δίπλα από τα καταιγιδοφόρα νέφη


Πανέμορφη λήψη, πετώντας δίπλα από επιβλητικά καταιγιδοφόρα νέφη (διακρίνονται και αστραπές), στις 26/8, κοντά στο Αρκάνσας των ΗΠΑ.

Πηγή: https://twitter.com/4029Brendan

Video: Ryan Hollingsworth



Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2019

Ο Κρόνος με 3 από τα 62 φεγγάρια του

Τμήμα του Κρόνου, με 3 από τα, τουλάχιστον 62, φεγγάρια του. Τον Εγκέλαδο επάνω, την Πανδώρα κάτω και τον Μίμα στο βάθος!

Credits: NASA (Cassini) / JPL / Space Science Institute


----------------------------------------------------------------

*Δείτε τα περιεχόμενα των δυο τόμων του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που κυκλοφορούν, αλλά και πως μπορείτε να τους αποκτήσετε σε χαμηλότερη τιμή, εδώ: https://fkp2100.blogspot.com/2019/08/blog-post_40.html

Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2019

Red Sprites από Έλληνες κυνηγούς καταιγίδων

Στις καταιγίδες που έπληξαν το Αιγαίο την Τρίτη το βράδυ, στις 24/9, καταγράφηκαν red sprites (τα πορτοκαλί-κόκκινα αμυδρά αντικείμενα πάνω από τις λάμψεις των κεραυνών, ψηλά στον ουρανό, στις φωτογραφίες) από δυο διαφορετικές ομάδες «κυνηγών» καταιγίδων.

Ο Δημήτρης Σαγιάκος με τον Χρήστο Ντουντουλάκη, κατέγραψαν από την νοτιοανατολική Αττική sprites πάνω από καταιγίδα κοντά στην Σάμο, ενώ ο Αναστάσιος Παλαμίδας από την Βοιωτία, κατέγραψε sprites πάνω από καταιγίδα κοντά στην Χαλκιδική.

Το red sprite κατατάσσεται στα TLEs (Transient Luminous Event, δηλαδή παροδικό φωτεινό γεγονός) και είναι ένα σπάνιο ως πολύ σπάνιο ατμοσφαιρικό φαινόμενο που οφείλεται σε κεραυνούς θετικού φορτίου (positive CG's) σε ιδιαίτερα δραστήρια συμπλέγματα καταιγίδων. Στατιστικά, μόλις το 5-10% περίπου όλων των κεραυνών είναι θετικού φορτίου. Ορισμένοι, ελάχιστοι τέτοιοι κεραυνοί θα συνοδευτούν και από sprite.

Εμφανίζεται στη μεσόσφαιρα και σε ύψη από 30-40 ως 90 km χοντρικά, με ένα μέσο ύψος στα 60-70 km. Η εμφάνιση αυτών των φαινομένων, είναι αποτέλεσμα ενός τοπικού ορυμαγδού διεγέρσεων και ιονισμών των μορίων της ατμόσφαιρας (κυρίως μοριακού αζώτου) και προκαλούνται από προϋπάρχουσες διαταραχές (στήλες κρύου πλάσματος, δηλαδή μερικώς ιονισμένου αερίου ήτοι αποτελούμενου από ιόντα και ελεύθερα ηλεκτρόνια) στη περιοχή εκείνη.

Φωτογραφίες:

1) Δημήτρης Σαγιάκος (https://www.facebook.com/dsnaturephotography/)


2) Αναστάσιος Παλαμίδας (https://www.flickr.com/photos/158343594@N05/? και https://www.facebook.com/delirio.delirious)


Videoframe (χαμηλή ποιότητα):

3) Χρήστος Ντουντουλάκης (https://doudoulakis.blogspot.com/)


>>> Περισσότερα για τα sprites μαζί με φωτογραφίες από Ελλάδα: https://antisimvatikos.blogspot.com/2017/04/red-sprite.html

>>>Το πρώτο και μοναδικό Ελληνικό Aρχείο καταγραφών TLEs και χάρτης: https://antisimvatikos.blogspot.com/2019/05/tles-greek-archive-of-tles.html

>>> Αν έχετε τραβήξει ή παρατηρήσει και εσείς red sprites ενημερώστε μας!

----------------------------------------------------------

*Περισσότερα για τα TLEs μαζί με φωτογραφίες από Ελλάδα και εξωτερικό, στην σελίδα 124 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» το οποίο μπορείτε να αποκτήσετε και από την σελίδα μας.

**Περιεχόμενα τόμων Ι και ΙΙ: https://fkp2100.blogspot.com/2019/08/blog-post_40.html

Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2019

Το Soyuz μεταφέρει την 61η αποστολή στον ISS

Μοναδική, υπέροχη, εξωπραγματική φωτογραφική λήψη του διαστημικού οχήματος Soyuz καθώς μεταφέρει την 61η αποστολή από την Γη προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) προσεγγίζοντας τον, προχτές. Η λήψη έγινε από την Christina H. Koch που βρίσκεται στον ISS και την έχουμε γνωρίσει σε παλαιότερες αναρτήσεις μας.

Εικόνα: https://twitter.com/Astro_Christina


-----------------------------------------------------------------------------

*Δείτε τα περιεχόμενα των τόμων Ι και ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» και δείτε πως μπορείτε να τους αποκτήσετε: https://fkp2100.blogspot.com/2019/08/blog-post_40.html.

Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2019

Η άσκηση μειώνει κατά πολύ τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου

Η φυσική δραστηριότητα συνδέεται με αισθητά μικρότερες πιθανότητες για πρόωρο θάνατο, δείχνει μία ακόμη έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο στο BMJ.

Εν ολίγοις, η έρευνα έγινε σε 36383 ενήλικους άνω των 40 ετών, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν ως προς την καθημερινή τους δραστηριότητα για 6 έτη, με χρήση φορητών επιταχυνσιομέτρων και αναλυτικής καταγραφής των δραστηριοτήτων.

Από αυτό το δείγμα, παρατηρήθηκε πως ο αριθμός των πρόωρων θανάτων, πέφτει δραματικά (κατά 50%), για όσους εξασκούνται 25' ανά ημέρα με μέτρια ένταση ή 300' ανά ημέρα με ασθενή ένταση (π.χ. μαγείρεμα, πλύσιμο πιάτων, κ.α.), σε σχέση με αυτούς που δεν αναπτύσσουν καμία δραστηριότητα κατά την διάρκεια της ημέρας (π.χ. βρίσκονται σε καθιστή θέση).

Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας, στο ίδιο πλαίσιο, προτείνει τουλάχιστον 150' μέτριας άσκησης την εβδομάδα (κάτι που συμφωνεί και με τα ευρήματα της έρευνας, δηλαδή τα 25' ανά ημέρα) ή 75 λεπτά έντονης άσκησης την εβδομάδα, για τους ενήλικες 18-64 ετών.

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.bmj.com/content/366/bmj.l4570


----------------------------------------------------------

*Δείτε τα περιεχόμενα των δυο τόμων του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», εδώ: https://fkp2100.blogspot.com/2019/08/blog-post_40.html

Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2019

Ο δεύτερος θερμότερος Αύγουστος στην ιστορία, ήταν εκείνος του 2019

Ο Αύγουστος του 2019, ήταν παγκοσμίως ο 2ος θερμότερος Αύγουστος στην καταγεγραμμένη μετεωρολογική ιστορία, από το 1880.

Δεδομένα: https://data.giss.nasa.gov/gistemp/graphs_v4/

Γράφημα: https://twitter.com/ZLabe


---------------------------------------------------------

*Περισσότερα για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την παγκόσμια θέρμανση, στις σελίδες 149 και 152 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε και από την σελίδα μας σε χαμηλότερη τιμή (ρωτήστε μας!) -- Δείτε τα περιεχόμενα των δυο τόμων που κυκλοφορούν, εδώ: https://fkp2100.blogspot.com/2019/08/blog-post_40.html

Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2019

Οπτικοποίηση διαταραχών στην πυκνότητα του αέρα από αεροσκάφος που προσεγγίζει την ταχύτητα του ήχου

Εκπληκτική φωτογραφία από τον Αλέξανδρο Φιλιππόπουλο με αεροσκάφος, στα πλαίσια της Athens Flying Week, να προσεγγίζει την ταχύτητα του ήχου (343 m/s ή 1235 km/h στους 20 βαθμούς Κελσίου).

Παρατηρήστε τις παραμορφώσεις που μοιάζουν με κάθετες γραμμές κοντά στο ταχέως κινούμενο αεροσκάφος. Αυτές οφείλονται στις απότομες διακυμάνσεις της πυκνότητας του αέρα, κοντά στο αεροσκάφος, διαθλώντας τις οπτικές ακτίνες (πρακτικά το φως) που προέρχονται από το υπόβαθρο (την πλαγιά του βουνού), δημιουργώντας αυτό το οπτικό αποτέλεσμα.

Γενικότερα, ένα αντικείμενο που κινείται κοντά στη ταχύτητα του ήχου εντός συμπιεστού ρευστού, όπως ο ατμοσφαιρικός αέρας, δημιουργεί διαταραχές/διαφορές στην πίεση, την θερμοκρασία και την πυκνότητα, οι οποίες μεγεθύνονται απότομα όσο προσεγγίζεται αυτή η οριακή ταχύτητα. Έτσι, δημιουργείται μία τεράστια διαφορά πιέσεων, ανάμεσα στο μπροστινό μέρος συγκεκριμένων τμημάτων του αεροσκάφους (πολύ υψηλές πιέσεις) και στο πίσω μέρος αυτών (πολύ χαμηλές πιέσεις).

Στην περίπτωση που υφίσταται ικανοποιητική σχετική υγρασία στην περιοχή πτήσης, τότε το παραπάνω φαινόμενο οπτικοποιείται εντυπωσιακά δημιουργώντας τα στιγμιαία νέφη-συμπυκνώματα "Prandtl-Glauert" όπως ονομάζονται και αποτελούν νέφη κωνικού σχήματος γύρω από το αεροσκάφος στις περιοχές που απεικονίζονται οι κάθετες γραμμές στην φωτογραφία και συγκεκριμένα στην πλευρά των χαμηλών πιέσεων όπου η θερμοκρασία πέφτει τοπικά αρκετά, ώστε να προσεγγίσει το σημείο δρόσου. (π.χ. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d0/FA-18_Hornet_breaking_sound_barrier_%287_July_1999%29.jpg)

Περισσότερες φωτογραφίες από τον Αλέξανδρο Φιλιππόπουλο: https://alexfilippopoulos.blogspot.com/


--------------------------------------------------------------------

*Περισσότερα για αυτό το εντυπωσιακό φαινόμενο, στην σελ. 118 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», που μπορείτε να αποκτήσετε και από την σελίδα μας σε χαμηλότερη τιμή (ρωτήστε μας για λεπτομέρειες!) – Δείτε τα περιεχόμενα και των δυο τόμων, εδώ: https://fkp2100.blogspot.com/2019/08/blog-post_40.html

Κυριακή 22 Σεπτεμβρίου 2019

Η Ιώ και η εντυπωσιακή σκιά της στον Δία

Η Ιώ, ένας από τους τουλάχιστον 79 φυσικούς δορυφόρους του Δία, ρίχνει την σκιά της σε αυτόν, σε μια υπέροχη φωτογραφία του διαστημικού οχήματος Juno της NASA, στις 12/9.


Credits: NASA / JPL – Caltech / SwRI / MSSS – Kevin M. Gill

Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου 2019

Οι πίδακες του Εγκέλαδου

Μια ακόμη μαγευτική φωτογραφία από το διαστημικό όχημα Cassini. Ο Εγκέλαδος, μικρός δορυφόρος του Κρόνου, «συλλαμβάνεται» να εκτοξεύει πάγο και υδρατμούς (κυρίως) από τον νότιο πόλο του.

Οι εκτοξεύσεις αυτές γίνονται από πίδακες (έχουν μετρηθεί πάνω από 100 τέτοιοι στον νότιο πόλο του Εγκέλαδου), που θυμίζουν τα geyser στην Ισλανδία. Το υλικό από αυτούς, συνεισφέρει στον δακτύλιο Ε του Κρόνου (φαίνεται σαν μια διάχυτη λευκή λωρίδα στο υπόβαθρο).

Ο Εγκέλαδος, πιθανότατα, βάσει μετρήσεων, φιλοξενεί ωκεανό κάτω από την παγωμένη επιφάνειά του, όχι μόνο στον νότιο πόλο αλλά παντού. Μάλιστα, η ανίχνευση μορίων όπως το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και η αμμωνία, αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο, ο ωκεανός αυτός να φιλοξενεί κάποια μορφή ζωής.


Φωτογραφία: NASA / JPL-Caltech / SSI / CICLOPS / Kevin M. Gill

----------------------------------------------------------------------------

*Περισσότερα για τους δορυφόρους και τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος που είχαν/έχουν νερό και ενδέχεται να φιλοξενούν κάποια μορφή ζωής, αλλά και τον τρόπο που αυτό συμβαίνει, αλλά και αναλυτικές εξηγήσεις για την εξωγήινη ζωή γενικότερα, στην σελ. 187 του τόμου ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που κυκλοφορεί ήδη και μπορείτε να τον βρείτε σε χαμηλότερη τιμή και στην σελίδα μας σε αυτόν τον σύνδεσμο (στείλτε μας μήνυμα εκεί για λεπτομέρειες)!

Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2019

Η ντοπαμίνη, ο εγκέφαλος και η απρόβλεπτη ανθρώπινη φύση

Οι διακυμάνσεις στην δραστηριότητα του εγκεφάλου μας, και η σύνδεσή τους με τα επίπεδα ντοπαμίνης, επηρεάζουν εν μέρει την πιθανότητα να πάρουμε ριψοκίνδυνες ή ασυνήθιστες αποφάσεις.

Πιο συγκεκριμένα, σε έρευνα του UCL (University College London), η δραστηριότητα του εγκεφάλου μας, όταν εμείς βρισκόμαστε σε ηρεμία (αλλά ξύπνιοι), φαίνεται πως συνδέεται με τις αποφάσεις που παίρνουμε, ιδιαίτερα όταν αυτές ενέχουν και κάποιο ρίσκο.

Οι ερευνητές εστίασαν στην περιοχή που περιέχει τους περισσότερους νευρώνες που εκκρίνουν ντοπαμίνη, και διαπίστωσαν πως το δείγμα των 43 ανθρώπων που χρησιμοποιήθηκε, ήταν πιθανότερο να λάβει μια ριψοκίνδυνη απόφαση όταν η δραστηριότητα σε εκείνη την περιοχή του εγκεφάλου ήταν χαμηλή.

Ο εγκέφαλός μας, έχει εξελιχθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να παρουσιάζει διακυμάνσεις στην δραστηριότητά του, σε περιοχές-κλειδιά, κάνοντάς μας πιο απρόβλεπτους αλλά και πιο εύκολα προσαρμόσιμους σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο.

Μάλιστα, ένας από τους ερευνητές του άρθρου, συμπυκνώνει τα ευρήματα λέγοντας: «Η έρευνα υπογραμμίζει την σημασία του να έχουμε στην διάθεσή μας τον απαιτούμενο χρόνο πριν πάρουμε μια σημαντική απόφαση, καθώς αν περιμένουμε λίγη ώρα μπορεί να αλλάξουμε άποψη».

Δημοσιευμένη Έρευνα (Ανοιχτή): https://www.pnas.org/content/early/2019/08/20/1900872116


Εικόνα από την παραπάνω έρευνα με δικαιώματα χρήσης CC BY 4.0

Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2019

Γυαλιά επαυξημένης πραγματικότητας για ασθενείς με μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια

Μια μεγάλη βοήθεια για ασθενείς με μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια (retinitis pigmentosa), έρχεται σύντομα μέσω των γυαλιών επαυξημένης πραγματικότητας (augmented reality).

Η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, είναι μια κληρονομική εκφυλιστική ασθένεια των ματιών, κατά την οποία μειώνεται τόσο η περιφερειακή όραση όσο και η φωτεινότητα για τους ασθενείς, με αποτέλεσμα να έχουν ιδιαίτερη δυσκολία να κινηθούν τις νυχτερινές ώρες ή σε μέρη που δεν έχουν καλό φωτισμό γενικότερα. Πολλές φορές καθίσταται απαγορευτική η μετακίνησή τους, καθώς τελικά απομένουν να βλέπουν σχεδόν μόνο ευθεία μπροστά και σε μικρό εύρος πεδίου.

Επιστήμονες στο Παν/μιο της Νότιας Καλιφόρνιας στις ΗΠΑ, ανέπτυξαν γυαλιά τα οποία χαρτογραφούν τον τρισδιάστατο χώρο στον οποίο βρίσκεται ο ασθενής σε πραγματικό χρόνο και χρησιμοποιώντας διαφορετικά και έντονα χρώματα, ενισχύουν την εικόνα που λαμβάνει στον αμφιβληστροειδή, ώστε να αντιλαμβάνεται και να αποφεύγει επιτυχώς τα εμπόδια που βρίσκονται μπροστά του. Οι δοκιμές έδειξαν 50% μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στην αποφυγή εμποδίων και 70% μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στον χειρισμό αντικειμένων σε χαμηλό φωτισμό, από τους ασθενείς με χρήση των γυαλιών αυτών.

Η τεχνολογία αυτή μπορεί να λειτουργήσει σε ήδη διαθέσιμες συσκευές γυαλιών.

Δημοσιευμένη έρευνα (ελεύθερη): https://www.nature.com/articles/s41598-019-47397-w


Εικόνα: Γραφική αναπαράσταση των σχεδίων που βλέπει ο ασθενής σε πραγματικό χρόνο, ώστε να αποφεύγει τα εμπόδια του περιβάλλοντός του. (Credits: Scott Song - USC Roski Eye Institute)

Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2019

Mammatus, ίσως τα εντυπωσιακότερα νέφη

Εντυπωσιακός ουρανός γεμάτος νέφη mammatus στο Colorado των ΗΠΑ στις 30/7, όπως τον συνέλαβε με τον φακό της η Ginger Robinson.

Έχουν προταθεί διάφοροι μηχανισμοί για το πώς δημιουργούνται αυτά τα νέφη, ωστόσο η βασική λογική έχει να κάνει με την εισροή ικανοποιητικά ψυχρότερων αερίων μαζών στα ανώτερα στρώματα, π.χ. κατά το πέρασμα χαμηλού στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας (upper level low) από τη περιοχή, δημιουργώντας έτσι, μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές καθ'ύψος. Αυτά τα χαμηλά, συνήθως, συνδέονται και με τη δημιουργία ισχυρών καταιγίδων που συνήθως, αλλά όχι πάντα, συνοδεύονται από την εμφάνιση mammatus.

Για παράδειγμα, ένας προτεινόμενος μηχανισμός, αναφέρεται στη τοπική ψύξη λόγω τήξης των παγοκρυστάλλων που βρίσκονται στο νέφος, υπό την προϋπόθεση ότι η βάση του νέφους είναι κοντά στο επίπεδο παγοποίησης (δηλαδή στους 0 oC). Οι παγοκρύσταλλοι, κατερχόμενοι, περνώντας αυτό το επίπεδο, σταδιακά θερμαίνονται και λιώνουν, απορροφώντας θερμότητα από το περιβάλλον τους (λανθάνουσα θερμότητα τήξης). Αυτό οδηγεί στη τοπική ψύξη του αέρα, ο οποίος βυθίζεται σμιλεύοντας αυτές τις νεφικές προεξοχές.


Πηγή: https://twitter.com/GingerHRobinson

Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2019

Blue Jet στο Μεξικό

Σε αυτήν την εξαιρετική φωτογραφία, από τις 27/8 στο Μεξικό, παρατηρήστε έναν μπλε-ιώδη κεραυνό που βρίσκεται πάνω από το καταιγιδοφόρο νέφος και καταλήγει σε μικρότερους και αμυδρότερους κλάδους.

Αυτός δεν είναι ένας συνηθισμένος κεραυνός αλλά ονομάζεται blue jet, προκύπτει πάνω από τα καταιγιδοφόρα νέφη και σε σύνδεση με αυτά, και μπορεί να φτάσει ως τα 40-50 km. Το χαρακτηριστικό χρώμα του, προκύπτει από την αποδιέγερση μορίων αζώτου της ατμόσφαιρας.

Έρευνες έχουν δείξει ότι μπορεί να προκύψει σε καταιγίδες που συνοδεύονται από μεγάλο χαλάζι. Το blue jet αποτελεί ένα ιδιαίτερα σπάνιο φαινόμενο, σπανιότερο και από τα red sprites.

Στην φωτογραφία διακρίνεται και τμήμα του Γαλαξία μας.


Φωτογραφία: https://twitter.com/VitkusJustinas

-----------------------------------------------------------------------------

*Περισσότερα για τα red sprites, τα blue jets αλλά και όλα τα αντίστοιχα φαινόμενα TLE, όπως και φωτογραφίες τους από την Ελλάδα και το εξωτερικό, στην σελ. 124 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε εδώ σε χαμηλότερη τιμή.

**Η πρώτη βάση δεδομένων για TLEs στην Ελλάδα: https://antisimvatikos.blogspot.com/2019/05/tles-greek-archive-of-tles.html

***Φωτογραφίες και οδηγίες για το πώς να καταγράψετε και εσείς TLEs: https://antisimvatikos.blogspot.com/2017/04/red-sprite.html

Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2019

Ο ποταμός Yenisei, έργο τέχνης από το διάστημα

Ένα από τα μεγαλύτερα ποτάμια, που συνεισφέρουν γλυκό νερό στον Αρκτικό ωκεανό, είναι και ο ποταμός Yenisei στην Ρωσία, τον οποίο βλέπετε εδώ να εκβάλλει στην θάλασσα Kara (αριστερά), στις 19/7.

Δεξιά φαίνεται ο κόλπος Yenisei, ενώ οι καφέ-κίτρινες αποχρώσεις στο νερό είναι καθιζήματα και φερτά υλικά από τον ποταμό, μαζί με εμφανείς στροβιλισμούς κατά την ανάμειξη του αλμυρού θαλασσινού νερού με το γλυκό νερό του ποταμού.

Τα λευκά τμήματα, είναι απομεινάρια από το χιόνι και τον πάγο που καλύπτει την περιοχή τους χειμερινούς μήνες. Το αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, μοιάζει με έργο τέχνης από το διάστημα.


Φωτογραφία: NASA / Landsat 8 (OLI)

Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2019

Κομήτης Borisov: Ένας ακόμη διαστρικός επισκέπτης στην γειτονιά μας

Μετά τον διαστρικό «ταξιδιώτη» Oumuamua, έναν βράχο με ασυνήθιστο σχήμα και συμπεριφορά, για τον οποίο είχαν γραφτεί πολλά πριν 1 χρόνο, όταν και «επισκέφτηκε» το ηλιακό μας σύστημα, ένας άλλος διαστρικός ταξιδιώτης ετοιμάζεται να εισέλθει στην «γειτονιά» μας. Πρόκειται για έναν κομήτη (με προσωρινό όνομα C/2019 Q4 Borisov, ο οποίος ανακαλύφθηκε από τον ερασιτέχνη αστρονόμο G. Borisov), ο οποίος έχει ασυνήθιστα μεγάλη ταχύτητα (γύρω στα 40 km/s) και υπερβολική τροχιά (αντί για την κλασική ελλειπτική), χαρακτηριστικά που υποδεικνύουν πως προέρχεται από άλλο πλανητικό σύστημα.

Αυτός ο διαστρικός ταξιδιώτης, σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν συγκεντρωθεί ως τώρα, αναμένεται να κάνει το περιήλιό του (μικρότερη απόσταση από τον Ήλιο μας) γύρω στις 10/12 και ενδεχομένως να προσφερθεί για παρατήρηση και από ερασιτέχνες αστρονόμους με μικρά τηλεσκόπια ή και κιάλια, εφόσον τα στοιχεία παραμείνουν ως έχουν. Σε αυτήν την περίπτωση, τα ξημερώματα των πρώτων ημερών του Δεκέμβρη, πριν την πανσέληνο και εφόσον έχει καλό καιρό, θα είναι ιδανικά για παρατήρηση. Ωστόσο να σημειωθεί πως είναι ακόμη νωρίς (το αντικείμενο ανακαλύφθηκε πριν λίγες μέρες, μόλις στις 30/8, και φαίνεται πως έχει διακριτή ουρά, για αυτό πιθανολογείται πως είναι κομήτης) και συγκεντρώνονται ακόμη δεδομένα για την ακριβή τροχιά του.


Για ό,τι νεώτερο σχετικά με την παρατήρησή του, θα υπάρξει νέα ανάρτηση.

Σχήμα με την υπερβολική τροχιά (λευκή) του C/2019 Q4 Borisov προς το ηλιακό μας σύστημα: https://ssd.jpl.nasa.gov/?horizons

Δεδομένα για τον κομήτη C/2019 Q4: https://www.minorplanetcenter.net/mpec/K19/K19RA6.html

Περί του προηγούμενου διαστρικού αντικειμένου, του Oumuamua: https://en.wikipedia.org/wiki/ʻOumuamua

Εξήγηση για τον Oumuamua: https://arxiv.org/abs/1901.08704

Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2019

Βρέθηκε εξωπλανήτης με υδρατμούς στην ζώνη Goldilocks ενός ερυθρού νάνου

Ο εξωπλανήτης K2-18b, είναι ο πρώτος στον οποίο ανιχνεύονται υδρατμοί και ταυτοχρόνως βρίσκεται στην φιλόξενη για ζωή ζώνη του άστρου του, δηλαδή στην ζώνη όπου υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες ώστε το νερό μπορεί να υπάρξει σε υγρή μορφή. Αυτή η ανακάλυψη έγινε γνωστή στις 11/9 από Αστρονόμους στο University College London (στους οποίους συμπεριλαμβάνεται και ο Άγγελος Τσιάρας), με δεδομένα από το 2016 και 2017 από το Hubble.

Η μάζα του εξωπλανήτη αυτού είναι 8 φορές μεγαλύτερη της Γης (επομένως και η βαρύτητα στην επιφάνεια του είναι αρκετά μεγαλύτερη), ενώ ο ερυθρός νάνος που αποτελεί το άστρο του πλανήτη αυτού, είναι αρκετά δραστήριος, κάτι που συνεπάγεται αυξημένη ποσότητα ακτινοβολίας προς τον εξωπλανήτη. Αυτός βρίσκεται 110 έτη φωτός μακριά από την Γη, στον αστερισμό του Λέοντα και το έτος εκεί διαρκεί μόλις 33 ημέρες (χρόνος περιφοράς του Κ2-18b γύρω από το άστρο του).

Οι συγγραφείς της έρευνας θεωρούν πως η ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη ενδεχομένως να περιέχει και άλλα μόρια (π.χ. άζωτο και μεθάνιο). Ενδιαφέρον, ως προς την πιθανότητα ύπαρξης κάποιου είδους ζωής σε οποιονδήποτε εξωπλανήτη, θα ήταν η ανίχνευση μεθανίου και οξυγόνου. Πιο λεπτομερή ανάλυση των ατμοσφαιρών των εξωπλανητών, θα έχουμε με την βοήθεια του τηλεσκοπίου James Webb προσεχώς, ενώ το TESS που ήδη ερευνά εξωπλανήτες (και το έχουμε δει σε παλαιότερες αναρτήσεις μας) αναμένεται να βρει εκατοντάδες εξωπλανήτες σαν τον Κ2-18b.

Δημοσιευμένη Έρευνα (Ανοιχτή): https://www.nature.com/articles/s41550-019-0878-9.epdf


Καλλιτεχνική απεικόνιση του K2-18b γύρω από το άστρο του: ESA / Hubble, M. Kornmesser

----------------------------------------------------------------------------

*Περισσότερα για τους εξωπλανήτες, τους τρόπους ανίχνευσής τους και λεπτομέρειες για την εξωγήινη ζωή γενικότερα, στη σελ. 187 του τόμου ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα»!

Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου 2019

Κυκλο-άνθρακας. Ένα νέο πολλά υποσχόμενο μόριο

Ένα νέο, πολλά υποσχόμενο μόριο, αποτελούμενο από 18 άτομα άνθρακα, ενωμένα μεταξύ τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να σχηματίζουν έναν δακτύλιο (βλέπε εικόνα), κατασκευάστηκε σε συνεργασία μεταξύ του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και της IBM, ενώ η αντίστοιχη έρευνα παρουσιάστηκε τον Αύγουστο στο έγκριτο περιοδικό Science.

Ο κύκλο-άνθρακας όπως είναι το όνομά του, ανήκει σε μια κατηγορία πολλά υποσχόμενων υλικών, όπως το γραφένιο, οι νανοσωλήνες άνθρακα, κ.α. Το επόμενο βήμα είναι να ερευνηθούν οι ιδιότητές του αλλά και η σταθερότητά του, όπως και να βρεθεί τρόπος, ώστε να παραχθεί μαζικά (κάτι που αποτελεί κύριο εμπόδιο και για τα άλλα αντίστοιχα υλικά).

Μία από τις αναμενόμενες εφαρμογές του, είναι στην νανοτεχνολογία για την δημιουργία νανοτρανζίστορ προς χρήση σε νανοσυσκευές και νανορομπότ (τα οποία έχουμε δει κατά καιρούς σε παλαιότερες δημοσιεύσεις μας).

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://science.sciencemag.org/content/early/2019/08/14/science.aay1914


Εικόνα: IBM Research

Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2019

Ηλεκτρική διέγερση χαμηλής έντασης για ασθενείς με όγκο στον εγκέφαλο

Οι επιστήμονες του Ιατρικού Κέντρου Beth Israel Deaconess (BIDMC) παρουσίασαν μια μη επεμβατική μέθοδο για την θεραπεία των όγκων του εγκεφάλου. Σε πείραμα που δημοσιεύθηκε στο Science Advances τον Αύγουστο, η εφαρμογή ηλεκτρικής διέγερσης χαμηλής έντασης σε ασθενείς με όγκο στον εγκέφαλο, είχε ως αποτέλεσμα τη μειωμένη ροή αίματος μέσα στον όγκο αφήνοντας τον υπόλοιπο εγκέφαλο ανεπηρέαστο. Παρόλο που απαιτείται περαιτέρω μελέτη, τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι μια σειρά από τέτοιες θεραπείες θα μπορούσαν να τροποποιήσουν την ανάπτυξη και την εξέλιξη του όγκου.


Δημοσιευμένη Έρευνα: https://advances.sciencemag.org/content/5/8/eaau9309

Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου 2019

Εντυπωσιακά νέφη mammatus

Τα νέφη mammatus ίσως είναι από τα πιο εντυπωσιακά που μπορεί κάποιος να απολαύσει στον ουρανό. Τα συγκεκριμένα εμφανίστηκαν στο Wray του Colorado των ΗΠΑ, στις 14/8.

Πολλές φορές συνοδεύουν ισχυρές καταιγίδες, οι οποίες μπορεί να εκδηλώνονται κάπου κοντά στον παρατηρητή, αν και δεν είναι απόλυτο.


Φωτογραφία: Jody Buck – Πηγή: https://twitter.com/CReppWx

---------------------------------------------------
*Περισσότερα για τα νέφη mammatus και τον τρόπο σχηματισμού τους, στην σελ. 116 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε και από εδώ σε χαμηλότερη τιμή!

Σάββατο 7 Σεπτεμβρίου 2019

Τριπλό ουράνιο τόξο και τόξα ανάκλασης

Τριπλό ουράνιο τόξο σαν αυτό της φωτογραφίας, έχετε δει ποτέ; Δεν είναι κατασκευασμένη η φωτογραφία. Ελήφθη στην λίμνη Newfound των ΗΠΑ, στις 10/8. Πρόκειται για ένα σπάνιο φυσικό φαινόμενο κατά το οποίο μπορεί να εμφανιστούν 3 ή παραπάνω τόξα. Μάλιστα, έχει καταγραφεί και στην χώρα μας και συγκεκριμένα στην Σάμο από τον Μανώλη Θράβαλο / Meteographer (βλέπε https://www.facebook.com/Meteographer/photos/a.385468781827925/523508104690658/?type=3&theater)

Πως συμβαίνει όμως αυτό; Καταρχάς παρατηρήστε τα δυο «συνηθισμένα» τόξα. Όπως είναι γνωστό, για αυτά χρειάζεται μια πηγή φωτός (ο ήλιος, πίσω από τον παρατηρητή) και σταγόνες βροχής που δουν ως πρίσματα (μπροστά από τον παρατηρητή, εκεί που είναι τα τόξα).

Το 3ο τόξο που μοιάζει να είναι «στραβό», ονομάζεται τόξο ανάκλασης. Δημιουργείται όπως και τα «συνηθισμένα» και μάλιστα συνήθως συνοδεύεται και από ένα ακόμη παράλληλο προς αυτό. Η μόνη διαφορά ως προς τα «συνηθισμένα» είναι ότι η πηγή φωτός για αυτό, δεν είναι ο ήλιος αλλά κάποια ιδιαίτερα ανακλαστική επιφάνεια, όπως αυτή του νερού μιας λίμνης η οποία δρα σαν «δεύτερος ήλιος» δημιουργώντας ένα νέο ουράνιο τόξο (που μπορεί και αυτό να είναι διπλό, όπως τα «συνηθισμένα», οπότε σε αυτήν την περίπτωση θα είχαμε 4 τόξα συνολικά).

Στην διαφορά θέσης των δυο πηγών φωτός (του ήλιου και της ανακλαστικής επιφάνειας του νερού), οφείλεται και το γεγονός ότι τα τόξα ανάκλασης δεν είναι ευθυγραμμισμένα με τα «συνηθισμένα».


Φωτογραφία: https://twitter.com/Newfoundlake

Περισσότερα για τα τόξα ανάκλασης: https://www.atoptics.co.uk/rainbows/reflect.htm

Παρασκευή 6 Σεπτεμβρίου 2019

Άλλος ένας «νεκρός» παγετώνας

Ο παγετώνας Okjökull στην Ισλανδία, είναι ένας ακόμη παγετώνας που σταδιακά εξαφανίστηκε τις τελευταίες δεκαετίες. Οι συγκριτικές δορυφορικές εικόνες είναι ενδεικτικές της αλλαγής.

Ένας παγετώνας θα πρέπει να έχει ικανό όγκο, ώστε να μετακινείται, κατηφορίζοντας πολύ αργά το βουνό, λόγω του βάρους του. Ο συγκεκριμένος έχει τόσο μικρό πάχος πλέον, ώστε δεν μπορεί να πραγματοποιήσει αυτήν την κίνηση. Σε αυτήν την περίπτωση, ένας παγετώνας θεωρείται «νεκρός».


Φωτογραφίες: NASA / Landsat 5 — TM (1986) / Landsat 8 — OLI (2019)

Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου 2019

Νέα ασύρματη συσκευή εμφυτεύεται στον εγκέφαλο για θεραπεία νευροψυχιατρικών διαταραχών

Ομάδα επιστημόνων από την Κορέα και τις ΗΠΑ, όπως ανακοίνωσαν στο Nature Biomedical Engineering στις 5/8/2019, κατασκεύασαν μια μικροσκοπική συσκευή η οποία μπορεί να εμφυτευτεί στον εγκέφαλο, στοχεύοντας σε συγκεκριμένες ομάδες νευρώνων, ενώ μπορεί να ελέγχεται από κινητό, μέσω bluetooth.

Η συγκεκριμένη ασύρματη συσκευή, προορίζεται για θεραπεία νευροψυχιατρικών διαταραχών, παρέχοντας αγωγή με φως (από μικροσκοπικά led) και φάρμακα (τα οποία έχει αποθηκευμένα σε μικροσκοπικές κεφαλές) σε συγκεκριμένους νευρώνες του εγκεφάλου, για μακρύ χρονικό διάστημα.

Οι συμβατικές μέθοδοι για την ίδια θεραπεία, περιόριζαν τον ασθενή στον χώρο της θεραπείας (λόγω της καλωδίωσης), είχαν αρκετές παρενέργειες και κατά συνέπεια δεν μπορούσαν να εφαρμοστούν για αρκετό χρονικό διάστημα.

Η νέα συσκευή, θα χρησιμοποιηθεί περαιτέρω για την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών τεχνικών για τον πόνο, τις εξαρτήσεις και άλλες διαταραχές.


Φωτογραφία: Σχηματική απεικόνιση της συσκευής (Korea Advanced Institute of Science and Technology)

Δημοσιευμένη έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41551-019-0432-1

Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου 2019

Ο τυφώνας Dorian στις Μπαχάμες

Εντυπωσιακό χθεσινό βίντεο, καθώς το μάτι του τυφώνα Dorian, στροβιλίζεται σχεδόν στάσιμο πάνω από τις Μπαχάμες!



Πηγή εικόνων: NOAA

Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2019

Ο ποταμός Pjorsa στην Ισλανδία, από το διάστημα

Στην πανέμορφη φωτογραφία από τον Landsat 8, βλέπουμε τον μεγαλύτερο, σε μήκος, ποταμό της Ισλανδίας, τον Pjorsa, ο οποίος διασχίζει 230 km, να εκβάλλει στην νότια πλευρά του νησιού, στον Ατλαντικό.

Το πιο ανοιχτό χρώμα στο νερό του ποταμού, οφείλεται, όπως έχουμε αναφέρει και σε παλαιότερες αναρτήσεις μας, στο γεγονός ότι οι πάγοι αργά αλλά σταθερά λειαίνουν και κονιορτοποιούν πέτρες με αποτέλεσμα να παράγεται μια λεπτή σκόνη αργιλίου και πηλού, σαν αλεύρι. Η σκόνη αυτή είναι τόσο λεπτή, με αποτέλεσμα να μην βυθίζεται εύκολα, μένοντας ψηλά στην επιφάνεια και δίνοντας στον ποταμό το ιδιαίτερο αυτό χρώμα.


Φωτογραφία: NASA / Landsat 8 – OLI

Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2019

Η Ρωσία στέλνει τον Fedor στον ISS

Η Ρωσία στέλνει τον Fedor στον ISS (Διεθνή Διαστημικό Σταθμό). Η εκτόξευση έγινε στις 22/8 με το διαστημικό σκάφος Soyuz MS-14 να φεύγει από το κοσμοδρόμιο του Baikonur στο Καζακστάν, μεταφέροντας το ρομπότ ανθρώπινων διαστάσεων (βλέπε εικόνα, με ύψος 1.80 m και βάρος 160 kg) στον ISS, στον οποίο θα μείνει για 10 ημέρες.

Ο Fedor, μπορεί και αντιγράφει ανθρώπινες κινήσεις με αποτέλεσμα να έχει την δυνατότητα να εκτελεί δύσκολες εργασίες στο εξωτερικό του διαστημικού σταθμού, «διαστημικούς περιπάτους» όπως λέγονται.

Ο αστροναύτης, από την ασφάλεια του εσωτερικού του ISS, φορώντας εξωσκελετό και γυαλιά εικονικής πραγματικότητας, θα μπορεί να κάνει τις κινήσεις που «πρέπει» σαν να ήταν εκεί, και ο Fedor θα τις πραγματοποιεί απλά αντιγράφοντας τον αστροναύτη.

Στο, όχι πολύ μακρινό μέλλον, αντίστοιχα ρομπότ θα μπορούν να κάνουν τις «δύσκολες δουλειές» του αφιλόξενου διαστημικού περιβάλλοντος για εμάς, στη Σελήνη, στον Άρη και αλλού.


Περισσότερα: https://www.bbc.com/news/world-europe-49431507