Η τεχνητή νοημοσύνη στην έγκαιρη διάγνωση της Κοινής Ποικίλης Ανοσοανεπάρκειας

Η Κοινή Ποικίλη Ανοσοανεπάρκεια (Common Variable ImmunoDeficiency, CVID), είναι μία από τις σπάνιες ασθένειες (1 στους 25000 ανθρώπους) που δεν διαγιγνώσκονται εύκολα και συχνά περνάνε χρόνια ή και δεκαετίες με τα συμπτώματα να είναι πολύ διαφορετικά από άτομο σε άτομο και να μοιάζουν πολύ με τα συμπτώματα πιο συνηθισμένων ασθενειών. Αυτό οδηγεί σε σωματική και ψυχολογική ταλαιπωρία του ασθενούς, εξέλιξη της νόσου εφόσον αυτή δεν διαγιγνώσκεται εγκαίρως (ή και καθόλου), αχρείαστες εξετάσεις και τεράστιο οικονομικό κόστος.

 

Έτσι, ερευνητές υπολογιστικής ιατρικής, γενετικής και παθολογίας από το UCLA στις ΗΠΑ, που ειδικεύονται σε αυτού του είδους τις ασθένειες, ανέπτυξαν ένα λογισμικό με (στενή) τεχνητή νοημοσύνη, το οποίο ονομάζεται “ PheNet” και παρουσιάζουν τα αποτελέσματά τους, στην έρευνά τους η οποία δημοσιεύτηκε την 1η Μαΐου στο επιστημονικό περιοδικό “Science Translational Medicine”.

 

Ο άνθρωπος που πάσχει από CVID, παρουσιάζει αυξημένη ευαισθησία στις λοιμώξεις κάθε είδους, αυτοάνοσες διαταραχές και διάφορα άλλα συμπτώματα που πολλές φορές επικαλύπτονται με συμπτώματα άλλων ασθενειών. Σε μια τόσο σπάνια ασθένεια που, σχεδόν πάντα διαφεύγει από τους γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων οι οποίοι παρατηρούν συμπτώματα τα οποία προσομοιάζουν σε άλλες ασθένειες, ένα τέτοιο υπολογιστικό εργαλείο είναι σωτήριο για τους ασθενείς και λύνει τα χέρια των γιατρών.

 

Το λογισμικό αυτό, στις πρώτες του δοκιμές σε αμερικάνικες βάσεις ιατρικών δεδομένων, παρουσίασε επιτυχία 75% στην ανεύρεση συγκεκριμένων συμπτωμάτων σε ασθενείς με CVID επιταχύνοντας τη διάγνωση κατά έως και 4 έτη σε σχέση με πριν, γλιτώνοντας έτσι αυτούς τους ανθρώπους από ταλαιπωρία, χρόνο, χρήμα και στρες. 

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.science.org/doi/10.1126/scitranslmed.ade4510

 

Περισσότερα για τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Υβριδικά κατασκευασμένα «ζωντανά» υλικά

Πολυμερή όπως π.χ. σακούλες που χρησιμοποιούμε καθημερινά αλλά και αναρίθμητα προϊόντα, μπορούν να τροποποιηθούν ώστε να αντέχουν πολύ περισσότερο σε τάσεις εφελκυσμού χωρίς να σκίζονται/καταστρέφονται αλλά και σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες (π.χ. 135 βαθμοί Κελσίου) χωρίς να λιώνουν. Και εκτός αυτού, μπορούν να αποσυντίθενται πολύ ταχύτερα όταν έρθει η ώρα να συμπληρώσουν τον κύκλο χρήσης τους, χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση. Ο τρόπος για να γίνει αυτό, παρουσιάζεται σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Nature Communications” στις 30/4.

 

Πρόκειται για έναν αναπτυσσόμενο κλάδο στον τομέα της επιστήμης υλικών, που αναφέρεται στα υβριδικά κατασκευασμένα «ζωντανά» υλικά (Engineered Living Materials ή ELMs), τα οποία δημιουργούνται από την ενσωμάτωση ζωντανών οργανισμών όπως κύτταρα και βακτηριακά σπόρια, στη συνθετική ύλη με στόχο την κατασκευή βιοσυνθετικών υλικών με πολυσύνθετες και προγραμματιζόμενες ιδιότητες που μεταβάλλονται ανάλογα με τα εξωτερικά ερεθίσματα (π.χ. φως, χημικά συστατικά, κ.α.). 

 

Η κατάλληλη συγχώνευση ζωντανών κυττάρων με τα πολυμερή, μπορούν να προσδώσουν στα τελευταία ιδιότητες που μπορούμε να προγραμματίσουμε κατά βούληση (π.χ. μόλις μια σακούλα έρχεται σε επαφή με το χώμα ή με κάποιο άλλο κατάλληλο υλικό, να ξεκινά μια διαδικασία ταχείας βιολογικής αποσύνθεσης). Η χρήση βακτηρίων σε πολυμερή, αυξάνει την αντοχή των τελευταίων έναντι ακραίων συνθηκών (π.χ. υψηλών θερμοκρασιών, τοξικών και οξειδωτικών ουσιών, ακτινοβολιών, κ.α.), καθώς ορισμένα βακτήρια έχουν εξελιχθεί φυσικά, ώστε να αντέχουν απέναντι σε τέτοιες συνθήκες σχηματίζοντας σπόρια. Η αντοχή των σπορίων, έχει αποδοθεί σε διάφορες αιτίες όπως ο σχηματισμός πολλαπλών πρωτεϊνικών επικαλύψεων που προστατεύουν το χρωμοσωμικό DNA στον πυρήνα τους.

 

Στην παρούσα έρευνα γίνεται συνδυασμός εξελικτικής και γενετικής μηχανικής παρουσιάζοντας δυνατότητες για αναρίθμητες εφαρμογές στην ανάπτυξη βιοσυνθετικών υλικών σε βιομηχανική κλίμακα, παραμερίζοντας εμπόδια που έχουν να κάνουν με τη βιωσιμότητα των κυττάρων κατά τη διαδικασία της σύνθεσης.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41467-024-47132-8

 

Εικόνα από την παραπάνω έρευνα που παρουσιάζει εν συντομία τη μέθοδο κατασκευής των βιοσυνθετικών υλικών της έρευνας και τις ιδιότητές τους.

 

Περισσότερα για την προγραμματιζόμενη ύλη, την αυτό-επιδιόρθωση αλλά και τις γενικότερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Αυξήθηκε το προσδόκιμο ζωής την τελευταία 30ετία

Το προσδόκιμο ζωής για τον άνθρωπο, αυξήθηκε κατά 6.2 έτη από το 1990 ως το 2021, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό “The Lancet”, στις 3/4. Αυτή η αύξηση προήλθε κυρίως από τη μείωση των θανάτων από λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, διαρροϊκές ασθένειες, καρδιακά και εγκεφαλικά. Ωστόσο, αυτή η πρόοδος επιβραδύνθηκε εξαιτίας της πανδημίας το 2020. Αυτή είναι η πρώτη έρευνα του είδους της που ενσωματώνει και τα δεδομένα από την COVID-19.

 

Η μεγαλύτερη αύξηση στο προσδόκιμο ζωής την τελευταία 30ετία, παρατηρήθηκε στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής και νοτιοανατολικής Ασία όπως και της Ωκεανίας με 8.3 έτη, κυρίως χάρη στη μείωση των θανάτων από χρόνιες αναπνευστικές νόσους (π.χ. τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια), εγκεφαλικά, λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού και καρκίνο, ενώ είχε και την καλύτερη διαχείριση όσο αφορά την πανδημία.

 

Η πανδημία επίσης, άλλαξε για πρώτη φορά στα τελευταία 30 χρόνια, τη λίστα με τις 5 κορυφαίες αιτίες θανάτου παγκοσμίως, καθώς η COVID-19 ανέβηκε στην κορυφή με το εγκεφαλικό να εκτοπίζεται στη 2η θέση. Οι περιοχές που χτυπήθηκαν περισσότερο από την πανδημία ήταν και οι φτωχότερες, όπως η Λατινική Αμερική, η Καραϊβική και η υποσαχάρια Αφρική. Σε τοπικό επίπεδο ωστόσο, η ανατολική υποσαχάρια Αφρική παρουσίασε αύξηση 10.7 έτη στο προσδόκιμο ζωής την τελευταία 30ετία κυρίως χάρη στον έλεγχο των διαρροϊκων ασθενειών.

 

Η έρευνα επισημαίνει την αυξανόμενη απειλή παγκοσμίως από μη-μεταδοτικές ασθένειες όπως ο διαβήτης και οι ασθένειες των νεφρών. Επίσης επισημαίνεται πως η παγκόσμια κοινότητα οφείλει να διασφαλίσει ότι η τεχνογνωσία και τα επιστημονικά εφόδια που σώζουν ζωές, κυρίως από ισχαιμικά επεισόδια, εγκεφαλικά και άλλες μη-μεταδοτικές ασθένειες στις πιο πλούσιες χώρες, θα πρέπει να διαχυθούν και στις υπόλοιπες ώστε να είναι διαθέσιμα για όλους τους ανθρώπους.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.thelancet.com/.../PIIS0140-6736(24.../fulltext

 

Περισσότερα για τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Η οροσειρά Sulaiman ως φυσικό "τείχος"

Αυτή είναι μια φωτογραφία της οροσειράς Sulaiman στο Πακιστάν, η οποία ελήφθη από αστροναύτη του διεθνούς διαστημικού σταθμού (ISS) στις 17/12/2023. Η οροσειρά αυτή προέκυψε ως αποτέλεσμα συνάντησης της Ινδικής με την Ευρασιατική τεκτονική πλάκα. Αποτελεί ένα φυσικό «τείχος» ύψους ως και 3500 μέτρων, με αποτέλεσμα οι υγρές αέριες μάζες που έρχονται από τον Ινδικό ωκεανό, να ανυψώνονται εκεί, να ψύχονται και να συμπυκνώνονται σε νέφη, αλλά να μην προχωράνε δυτικότερα. Έτσι, σχηματίζεται αυτό το εντυπωσιακό κοντράστ όπου από την ανατολική πλευρά (πάνω) συσσωρεύονται ομίχλη και σύννεφα, ενώ από την δυτική πλευρά (κάτω) όλα φαίνονται καθαρά.

 

Φωτογραφία: https://eol.jsc.nasa.gov/SearchPhotos/photo.pl...

 

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με διάφορα εντυπωσιακά ή και άγνωστα, στο ευρύ κοινό, φυσικά φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Διαστημική ηλιακή ενέργεια

Η ηλιακή ενέργεια είναι ένα ακόμη «όπλο» που μπορεί να βοηθήσει στην προσπάθεια για μείωση των ανθρωπογενών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, ωστόσο και αυτή όπως και η αιολική, δεν είναι αποδοτική και αξιόπιστη, καθώς δεν είναι διαθέσιμη όταν δεν έχει ήλιο ή τη νύχτα. Επίσης και η αποθήκευση ενέργειας σε μπαταρίες για μετέπειτα χρήση όπως και η κατασκευή δικτύων μεγάλων αποστάσεων για μεταφορά ηλιακής ενέργειας από περιοχές όπως η Σαχάρα προς περιοχές όπως η κεντρική και βόρεια Ευρώπη (π.χ. βλέπε παλαιότερο εγχείρημα “DESERTEC”) αποτελούν προκλήσεις με δισεπίλυτα προβλήματα.

 

Ωστόσο, τι θα γινόταν αν είχαμε ηλιακούς συλλέκτες στο διάστημα, όπου θα συλλεγόταν ηλιακή ενέργεια αδιάλειπτα και θα ήταν κατά μέσο όρο 1 τάξη μεγέθους (10 φορές) εντονότερη σε σχέση με αυτή που συλλέγουμε από επίγειους συλλέκτες και είναι «φιλτραρισμένη» από τη διέλευσή της μέσα από τη γήινη ατμόσφαιρα; Θα μπορούσαμε να εκπέμψουμε τη συλλεχθείσα ενέργεια με τη μορφή μικροκυματικής ακτινοβολίας ή laser σε επίγειους συλλέκτες για τη μετατροπή σε ηλεκτρική ενέργεια.

 

Αυτό είναι εφικτό (τόσο η JAXA, η Ιαπωνική διαστημική υπηρεσία το 2015, όσο και το CalTech το 2023, έχουν αποδείξει ότι αυτό μπορεί να συμβεί) αλλά είναι και αποτελεσματικό; Προς τούτο υπάρχει ενδιαφέρον από πολλές υπηρεσίες για τέτοιες δοκιμές, όπως η ESA (Ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία) με το “SOLARIS” για την επόμενη δεκαετία, η Κίνα με τον Tiangong με χρονικό ορίζοντα το 2028, η JAXA για το 2025, αλλά και το ερευνητικό τμήμα της αεροπορίας των ΗΠΑ (AFRL) έχει δεσμεύσει ένα κονδύλι για ανάλογα εγχειρήματα. Η NASA από την πλευρά της, με έκθεση σχετικά με το συγκεκριμένο εγχείρημα, η οποία δημοσιεύτηκε στις αρχές του χρόνου, διατηρεί επιφυλάξεις ως προς το κόστος αν και έχει εξεταστεί το χειρότερο δυνατό σενάριο εκεί.

 

ESA “SOLARIS”: https://www.esa.int/.../Space.../SOLARIS/SOLARIS2 (από όπου και η φωτογραφία του άρθρου / ESA - A. Treuer)

 

JAXA “SSPS”: https://www.kenkai.jaxa.jp/eng/research/ssps/ssps-index.html

 

Έκθεση NASA: https://www.nasa.gov/.../space-based-solar-power-report/ (βρείτε το .pdf στο κάτω μέρος της σελίδας)

 

Περισσότερα για το “DESERTEC”, τις ενεργειακές επιλογές της ανθρωπότητας τώρα και στο μέλλον αλλά και τις γενικότερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Κεραυνοβόληση κολόνας

Ένα ακόμη εντυπωσιακό βίντεο όπου κάμερα ασφαλείας καταγράφει κεραυνό να χτυπά κολόνα φωτισμού στη Wichita των ΗΠΑ, στις 28/4. Ένας ακόμη λόγος για να προστατευόμαστε όταν πλησιάζει καταιγίδα προς το μέρος μας. Αυτήν την περίοδο και ως τις αρχές Ιουνίου, είναι συνηθισμένο φαινόμενο οι γραμμές ισχυρών καταιγίδων που πολλές φορές συνοδεύονται από σίφωνες ξηράς στις νότιες πεδιάδες των ΗΠΑ (π.χ. Οκλαχόμα, Κάνσας, Τέξας).

 

Βίντεο: Nathanael Day / Πηγή: https://twitter.com/KWCH12

 

Αναλυτικές οδηγίες προστασίας από τους κεραυνούς: https://antisimvatikos.blogspot.com/2019/02/blog-post_3.html

 

Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και γενικότερα ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Οριζόντιο τόξο στην Αλαμπάμα

Το υπέροχο κάδρο στη λίμνη Wilmore της Alabama στις ΗΠΑ, συμπληρώθηκε από ένα όμορφο οριζόντιο τόξο στον ουρανό στις 6/4. 

 

Για να δημιουργηθεί το συγκεκριμένο ατμοσφαιρικό οπτικό φαινόμενο, οι ακτίνες του Ήλιου θα πρέπει να εισέλθουν στους εξαγωνικούς παγοκρυστάλλους των νεφών με μεγάλη γωνία. Για να συμβεί το τελευταίο, ο Ήλιος θα πρέπει να βρίσκεται ψηλά στον ουρανό, άνω των 58 μοιρών σε σχέση με τον ορίζοντα του παρατηρητή. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις, οριζόντιο τόξο μπορούμε να δούμε και στη χώρα μας από τα τέλη Απριλίου ως και τον Αύγουστο. 

 

Αυτό το οπτικό φαινόμενο, ξεχωρίζει από το γεγονός ότι έχει πολύ έντονα χρώματα (τα εντονότερα και εντυπωσιακότερα που θα δείτε σε οπτικό φαινόμενο), κάτι που προκαλείται από τη (διπλή) διάθλαση των ηλιακών ακτίνων από κάθετες, μεταξύ τους, πλευρές (την πλαϊνή και την κατώτερη) του παγοκρυστάλλου. Το οριζόντιο τόξο μπορεί να έχει σχετικά μεγάλο μήκος (εφόσον υπάρχουν νέφη) και παρουσιάζει μικρή καμπυλότητα (για αυτό λέγεται και οριζόντιο).

 

Πηγή: Michelle Morrison (https://twitter.com/mmm_morrison/status/1776690585761390932)

 

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με αυτά και άλλα εντυπωσιακά, σπάνια αλλά και άγνωστα φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής! Ρωτήστε μας!

 

 

Η εξέλιξη της Τεχνητής Νοημοσύνης

Κορυφαίοι επιστήμονες στον τομέα της επιστήμης των υπολογιστών, σε άρθρο τους το οποίο δημοσιεύτηκε στις 22/3 στο επιστημονικό περιοδικό “Nature Machine Intelligence”, μοιράζονται την εκτίμησή τους για την προοπτική της τεχνητής νοημοσύνης τα επόμενα χρόνια. Όσο προχωρά η εξέλιξή της, οι ικανότητές της θα προσομοιάζουν εκείνες του χαρακτήρα “Borg” (στην καλή εκδοχή του) από τη γνωστή σειρά επιστημονικής φαντασίας “Star Trek”. Τι σημαίνει αυτό όμως;

 

Μέχρι στιγμής, έχουμε πολλές αυτόνομες μονάδες με «στενή τεχνητή νοημοσύνη», δηλαδή υπολογιστικές μονάδες που μπορούν να εκτελέσουν με μεγάλη επιτυχία (σε αρκετές περιπτώσεις μεγαλύτερη και από τους ανθρώπους) εργασίες σε συγκεκριμένους τομείς (δηλαδή σε ένα «στενό» φάσμα δραστηριοτήτων, όπως π.χ. στην αναγνώριση καρκινικών όγκων σε ιατρικές απεικονίσεις).

 

Στο άρθρο αναφέρεται πως το επόμενο βήμα θα είναι η δικτύωση αυτών των αυτόνομων έξυπνων υπολογιστικών μονάδων, όπου θα μπορούν να ανταλλάσσουν δεξιότητες και να μαθαίνουν διαρκώς η μία από την άλλη, δημιουργώντας μια ενιαία «συλλογική νοημοσύνη». Αυτή αναμένεται να είναι πιο εύκολα προσαρμόσιμη σε νέες καταστάσεις. Για παράδειγμα, στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, αν κάποια μονάδα ανιχνεύσει μία απειλή, τότε θα μπορεί να μοιράζεται πληροφορίες και γνώση με τις υπόλοιπες οδηγώντας σε μία συλλογική αντίδραση έναντι της απειλής, περίπου όπως αντιδρά το ανοσοποιητικό μας σύστημα όταν ανιχνεύσει έναν «εισβολέα». Άλλο παράδειγμα είναι οι λύσεις που αυτά τα συστήματα θα μπορούν να προσφέρουν σχεδόν άμεσα σε ιδιάζουσες περιπτώσεις ή άγνωστες καταστάσεις που όμως θα χρειάζονται γρήγορες και σωστές αποφάσεις (π.χ. στην ιατρική ή σε φυσικές καταστροφές).

 

Αν και ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να μοιάζει δυνητικά επικίνδυνο, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η δικλείδα ασφαλείας του είναι πως πρόκειται για σύστημα που αποτελείται από μονάδες τεχνητής νοημοσύνης και η καθεμία έχει τους δικούς της στόχους ανεξάρτητα από τις άλλες. Έτσι, μειώνεται ο κίνδυνος να επικρατήσει ένας επικίνδυνος στόχος.

 

Συγκρίνοντας ένα σύστημα «συλλογικής νοημοσύνης» με γνωστά (στο ευρύ κοινό) συστήματα όπως το “ChatGPT”, οι διαφορές είναι σημαντικές καθώς το σύστημα «συλλογικής νοημοσύνης» έχει τη δυνατότητα να μαθαίνει διαρκώς και να μοιράζεται τη γνώση με άλλα αντίστοιχα συστήματα, έχοντας μικρότερες ενεργειακές απαιτήσεις. Είναι κάτι που βοήθησε και τους ανθρώπους να εξελιχθούν (ο διαμοιρασμός της γνώσης), επομένως αναμένεται ότι θα επικρατήσει αυτή η λογική και μεταξύ των μονάδων τεχνητής νοημοσύνης.

 

Δημοσιευμένο Άρθρο: https://www.nature.com/articles/s42256-024-00800-2

 

Περισσότερα για την τεχνητή νοημοσύνη, τα όριά της, τις προκλήσεις αλλά και τις γενικότερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Hubble Tension

Σε δημοσίευση στο επιστημονικό περιοδικό “Astrophysical Journal Letters” στις 6/2, έρχεται η επιβεβαίωση, με βάση τα παρατηρησιακά δεδομένα τόσο του τηλεσκοπίου Hubble όσο και του James Webb (JWST), ότι το Σύμπαν φαίνεται να διαστέλλεται με διαφορετικό ρυθμό όταν υπολογίζουμε τη διαστολή με διαφορετικούς τρόπους. Αρχικά, αυτή τη διαφωνία στις μετρήσεις επιβεβαίωσε το Hubble το 2019, ενώ ακριβέστερες μετρήσεις από το JWST το 2023 συνέκλιναν προς αυτό. Για να αποκλειστεί κάθε περίπτωση σφάλματος στις μετρήσεις, έγινε ένας τρίτος έλεγχος και από τα δυο τηλεσκόπια ταυτόχρονα, και το αποτέλεσμα ήταν η πλήρης επιβεβαίωση αυτού του προβλήματος που στα αγγλικά απαντάται με τον όρο “Hubble tension”.

 

Ποιο είναι ακριβώς το πρόβλημα; Τον ρυθμό διαστολής του Σύμπαντος (ονομάζεται και σταθερά Hubble) υπάρχουν τουλάχιστον δυο τρόποι να τον μετρήσουμε. Ο ένας είναι να μετρήσουμε τις αποστάσεις των γαλαξιών και την ταχύτητά τους. Έτσι έχουμε τις ταχύτητές τους ως συνάρτηση της απόστασης από εμάς. Με αυτόν τον τρόπο, βρίσκουμε ότι η σταθερά Hubble είναι 73 km/s/Mpc (όπου Μpc = εκατομμύρια παρσέκ, με το 1 παρσέκ (pc) να είναι 3.26 έτη φωτός – Αυτό σημαίνει ότι παρατηρώντας έναν γαλαξία που βρίσκεται 1 Mpc μακριά από εμάς, τότε αυτός απομακρύνεται από εμάς με ταχύτητα 73 km/s, ενώ ένας άλλος γαλαξίας που βρίσκεται 2 Mpc μακριά μας, απομακρύνεται από εμάς με ταχύτητα 146 km/s). Ο άλλος τρόπος βασίζεται στην κοσμική (μικροκυματική) ακτινοβολία υποβάθρου και αποτελεί «απομεινάρι» από την εποχή της Μεγάλης Έκρηξης. 

 

Ακολουθώντας αυτόν τον τρόπο και τις προβλέψεις των κοσμολογικών μοντέλων που περιγράφουν την εξέλιξη του Σύμπαντος μέχρι σήμερα, η σταθερά Hubble είναι 67 km/s/Mpc. Και αν η διαφορά σας φαίνεται μικρή, στατιστικά είναι τεράστια. Και το πρόβλημα έγκειται στο ότι και οι δυο τρόποι, όπως και κάθε άλλος για τον προσδιορισμό αυτής της σταθεράς, θα έπρεπε να δίνει το ίδιο αποτέλεσμα ή τουλάχιστον να έχει μια διαφορά που να είναι στατιστικά ασήμαντη. 

 

Αυτό σημαίνει πως πιθανότατα θα πρέπει να επανεξετάσουμε τα τρέχοντα κοσμολογικά μοντέλα και πώς αυτά περιγράφουν την εξέλιξη του Σύμπαντος. Υπάρχουν πολλές προτάσεις που προτείνουν τροποποιήσεις (π.χ. χρησιμοποιώντας την έννοια της «σκοτεινής ενέργειας» που αποτελεί μια υποθετική αιτία για την επιταχυνόμενη διαστολή του Σύμπαντος) οι οποίες θα μπορούσαν να επιλύσουν αυτή τη διαφωνία στις μετρήσεις, όμως δημιουργούν άλλα προβλήματα. Όπως και να’χει, η επίλυση αυτού του ζητήματος αναμένεται με ενδιαφέρον.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/ad1ddd

 

Φωτογραφία: https://en.wikipedia.org/.../File:Webb%27s_First_Deep...

 

Περισσότερα για την Αστροφυσική, τους ερυθρούς γίγαντες, τους λευκούς και καφέ νάνους, τους αστέρες νετρονίων, τους πάλσαρς, τις μαύρες τρύπες, την Κοσμολογία αλλά και πολλά άλλα, θα βρείτε στον τόμο ΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Θαλάσσιοι καύσωνες και χαλάζι-γίγας

Οι «θαλάσσιοι καύσωνες», δηλαδή οι αρκετά υψηλές θερμοκρασίες που παρατηρούνται συστηματικά πλέον τα τελευταία χρόνια στις θάλασσες, φαίνεται να συσχετίζονται με καταιγίδες που παρουσιάζουν ακραία χαρακτηριστικά, όπως συμπεραίνεται και στην έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 22/3 στο επιστημονικό περιοδικό “Geophysical Research Letters”. Μία από αυτές τις ακραίες περιπτώσεις (αφορμή για την έρευνα) ήταν και η χαλαζόπτωση που έπληξε την Gerona/Girona στη βορειοανατολική Ισπανία στις 30/8/2022, όπου έπεσαν χαλαζόκοκκοι που έφταναν ως και τα 12 εκατοστά (ρεκόρ Ισπανίας), ενώ σκοτώθηκε 1 άνθρωπος και τραυματίστηκαν 67.

 

Πριν από αυτό το περιστατικό, η θαλάσσια περιοχή που γειτνιάζει στην βορειοανατολική Ισπανία ήταν ιδιαίτερα θερμή για πολλές εβδομάδες το καλοκαίρι εκείνο, με τη θερμοκρασιακή απόκλιση να βρίσκεται κατά μέσο όρο στους 3.3 βαθμούς Κελσίου πάνω από την κλιματική τιμή. Αυτό συνεπάγεται ιδιαίτερα αυξημένη ροή υγρασίας και διαθέσιμης ενέργειας από τη θάλασσα, προς «κατανάλωση» σε καταιγίδες.

 

Η παγκόσμια θέρμανση οδηγεί σε παρατεταμένα επεισόδια καύσωνα (κάτι που είδαμε και στην Ελλάδα πρόσφατα το 2021 και το 2023), τα οποία οδηγούν σε αρκετά θερμότερες θάλασσες, ιδιαίτερα στη Μεσόγειο, οι οποίες με τη σειρά τους διαθέτουν μεγαλύτερη ενέργεια και υγρασία για να τροφοδοτήσουν καταιγίδες αργότερα (μία αντίστοιχη περίπτωση είδαμε και με την κακοκαιρία “Daniel” τον Σεπτέμβρη του 2023).

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/.../2023GL107632

 

Εικόνα από την παραπάνω έρευνα: a) Χαλαζόκοκκος από την περίπτωση της 30/8/2022 στην Ισπανία – b) Η θερμοκρασιακή απόκλιση της θάλασσας στην περιοχή που επλήγη από το χαλάζι (και σημειώνεται με λευκό Χ στον χάρτη) είναι στο άνω άκρο της κλίμακας – c) Οι θερμοκρασιακές αποκλίσεις για τη θαλάσσια περιοχή για την 30/8 διαχρονικά, σε σχέση με τον μέσο όρο 1940-2021.

 

Περισσότερα για το χαλάζι, τους κεραυνούς, τα διάφορα είδη ηλεκτρικών εκκενώσεων στην κατώτερη αλλά και ανώτερη ατμόσφαιρα, και τις καταιγίδες, με φωτογραφίες και σχήματα, μπορείτε να βρείτε τόσο στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» αλλά και στο βιβλίο «Παροδικά φωτεινά συμβάντα» (εκδόσεις «Οσελότος» και τα δυο), τα οποία μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, από τη σελίδα μας, με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Εντυπωσιακά φακοειδή νέφη στις κορυφές του όρους St. Helens

Φακοειδή νέφη (lenticular clouds) στις 2/4 στις κορυφές του όρους St. Helens στις ΗΠΑ. Αυτά τα νέφη που, πολλές φορές μοιάζουν με ιπτάμενο δίσκο, δημιουργούνται όταν υπάρχει ευστάθεια στην ατμόσφαιρα (καλός καιρός), ισχυρός άνεμος και ικανοποιητική υγρασία στα χαμηλά και μεσαία στρώματα της ατμόσφαιρας.

 

Η αέρια μάζα όταν συναντήσει ένα εμπόδιο, όπως ένα βουνό, τότε αναγκάζεται σε ανύψωση και ψύξη. Αν ψυχθεί αρκετά (και υπό την προϋπόθεση ότι υφίσταται ικανοποιητική υγρασία) τότε συμπυκνώνεται σε ορατά νέφη τα οποία «σμιλεύονται» τόσο από την κατεύθυνση του ανέμου, όσο και από το γεγονός ότι υπάρχει ευστάθεια (επομένως τα νέφη δεν έχουν τάση να αναπτυχθούν περαιτέρω κατακόρυφα). Στη συνέχεια, αν υπάρχει αρκετή υγρασία στο επίπεδο (ύψος) του νέφους, τότε θα συσσωρευτούν και άλλα νεφικά στρώματα στο προϋπάρχον. Αυτά τα νέφη μοιάζουν σχεδόν στάσιμα πάνω από λόφους και βουνά ακόμη και για αρκετές ώρες.

 

Φωτογραφία: Becky Hendrick --- Πηγή: https://twitter.com/WeatherJefe

 

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με διάφορα εντυπωσιακά ή και άγνωστα, στο ευρύ κοινό, φυσικά φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Εξωγήινη ζωή στον εξωπλανήτη Κ2-18b;

Τι συμβαίνει με τον εξωπλανήτη K2-18b; Βρισκόμαστε μπροστά στην πιο ιστορική ανακάλυψη, αυτήν της εξωγήινης ζωής; Πόσο σίγουροι μπορούμε να είμαστε; Ας τα πάρουμε από την αρχή. Αυτή τη βδομάδα ίσως να διαβάσατε διάφορα άρθρα σε ελληνικά και ξένα ΜΜΕ περί του Κ2-18b ο οποίος αποτελεί έναν εξωπλανήτη 124 έτη φωτός μακριά από τη Γη, περιφέρεται γύρω από έναν ερυθρό νάνο, στην κατοικήσιμη ζώνη του και έχει μάζα 8.6 φορές και ακτίνα 2.6 φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Γης. 

 

Ο συγκεκριμένος εξωπλανήτης, είχε απασχολήσει ξανά πριν λίγους μήνες τα ΜΜΕ σχετικά με την πιθανότητα εύρεσης ζωής εκεί, καθώς το διαστημικό τηλεσκόπιο Webb (JWST), λαμβάνοντας το φάσμα εκπομπής του εξωπλανήτη, είχε ανιχνεύσει μεθάνιο, διοξείδιο του άνθρακα, απουσία αμμωνίας αλλά και πιθανά ίχνη διμεθυλοσουλφιδίου (DMS) το οποίο, από όσα γνωρίζουμε ως σήμερα, παράγεται μόνο από ζωντανούς θαλάσσιους οργανισμούς (βλέπε έρευνα 2023, παρακάτω). Είναι η πρώτη φορά που ανιχνεύουμε (εφόσον επιβεβαιωθεί) DMS στο φάσμα εκπομπής εξωπλανήτη και για να επιβεβαιωθεί ή απορριφθεί η αρχική πιθανή ανίχνευση, το JWST θα κάνει και άλλες μετρήσεις. Μία από αυτές έγινε στις 26/4 και για αυτό υπήρξε «αναζωπύρωση» του ενδιαφέροντος στα ΜΜΕ. Τα δεδομένα θα χρειαστούν κάποιες βδομάδες για να αναλυθούν και να δημοσιευτούν.

 

Τα παραπάνω ευρήματα σημαίνουν ότι πρόκειται για έναν εξωπλανήτη με ατμόσφαιρα υδρογόνου, ωκεανούς με μεγάλο βάθος και ενδεχομένως κατοικήσιμες επιφάνειες. Αυτοί οι εξωπλανήτες ονομάζονται «Υκεανοί» (Hyceans) και δεν έχουμε κάτι αντίστοιχο στο δικό μας πλανητικό σύστημα, οπότε και αυτό αποτελεί έναν ακόμη λόγο για αυξημένο ενδιαφέρον.

 

Τι θα σημαίνει η επιβεβαίωση ύπαρξης DMS στον Κ2-18b; Στη Γη, το DMS παράγεται από μεταβολικές διαδικασίες θαλάσσιων οργανισμών. Επομένως, αν δεν υπάρχει κάποια αβιοτική διαδικασία που να μπορεί να παράγει το DMS (προς τούτο, υπάρχει μια παράλληλη θεωρητική έρευνα), τότε θα μιλάμε για την πιθανή ανακάλυψη εξωγήινης ζωής. 

 

Όπως είχε πει ο Carl Sagan, «οι εντυπωσιακές δηλώσεις απαιτούν και εντυπωσιακές αποδείξεις». Επομένως, πριν φτάσουμε να ισχυριστούμε ότι ανιχνεύουμε εξωγήινη ζωή, οφείλουμε να κάνουμε τους απαραίτητους ελέγχους αλλά και να αποκλείσουμε κάθε άλλη περίπτωση, κάτι που αναφέρει σε κάθε ευκαιρία και ο κύριος ερευνητής Nikku Madhusudhan.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα (2023): https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/acf577

 

Φωτογραφία: Καλλιτεχνική απεικόνιση του K2-18b με τον ερυθρό νάνο K2-18 (https://en.wikipedia.org/wiki/K2-18b...)

 

Περισσότερα για τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Διαλειμματική νηστεία και αυξημένο ρίσκο καρδιολογικών προβλημάτων

Η διαλειμματική νηστεία 8 ωρών αποτελεί έναν τρόπο διατροφής κατά τον οποίο το υποκείμενο τρώει μόνο εντός 8 ωρών μέσα στη μέρα, ενώ τις υπόλοιπες 16 νηστεύει. Για αυτό θα την συναντήσετε και ως «δίαιτα 16:8». Αν και έχουν επισημανθεί οφέλη με αυτού του είδους τη δίαιτα, τα προκαταρκτικά αποτελέσματα έρευνας που παρουσιάστηκε στις 18/3 σε συνέδριο Αμερικανών καρδιολόγων, τη συνδέει με 91% μεγαλύτερο ρίσκο θανάτου από καρδιολογικό πρόβλημα. Τα δεδομένα της έρευνας ελήφθησαν από 20000 ανθρώπους που πέθαναν από καρδιολογικά προβλήματα τα τελευταία χρόνια και παρακολουθήθηκαν ιατρικά για 8 έτη κατά μέσο όρο.

 

Το ρίσκο θανάτου από προβλήματα καρδιολογικής φύσεως έπεφτε όσο το χρονικό παράθυρο διατροφής εντός της ημέρας διευρυνόταν από τις 8 στις 12 ώρες (που είναι πιο κοντά στα συνηθισμένα για τους περισσότερους ανθρώπους). Πάντως, οι ερευνητές σπεύδουν να τονίσουν ότι αυτό που δείχνει η έρευνα είναι η συσχέτιση και όχι απαραίτητα μια σχέση αιτίου (νηστεία) – αποτελέσματος (θάνατος από καρδιολογικό πρόβλημα). Θα πρέπει να υπάρξουν περισσότερες και λεπτομερέστερες έρευνες για να αποσαφηνιστεί αυτό.

 

Δημοσίευση: https://www.abstractsonline.com/pp8/...

 

Περισσότερα για τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!