Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2025

Ο αστεροειδής 2024 YR4 μας απειλεί;

Όταν πρόκειται για καταστροφή, τα ΜΜΕ και οι ενημερωτικές ιστοσελίδες κάνουν party. Έτσι έγινε λοιπόν και με την πληροφορία ότι ένας αστεροειδής με διάμετρο περίπου 60 μέτρα, έχει μια «καταρχάς, όχι εντελώς αμελητέα» πιθανότητα να συγκρουστεί με τη Γη το 2032. Τι σημαίνει όμως αυτό;

 
Ο εν λόγω αστεροειδής έχει την κωδική ονομασία 2024 YR4. Οι μετρήσεις που έχουν γίνει ως τώρα για τον υπολογισμό της τροχιάς του, αφήνουν μια ελάχιστη πιθανότητα 1.2% για σύγκρουση με τον πλανήτη μας, ωστόσο το πιθανότερο είναι ότι περαιτέρω μετρήσεις οι οποίες θα καθορίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την μελλοντική του τροχιά, θα εκμηδενίσουν αυτήν την πιθανότητα.
Αν ο συγκεκριμένος αστεροειδής πέσει στη Γη, ποιο είναι το πιθανότερο σημείο πρόσκρουσης με τα τωρινά δεδομένα και πόσο μεγάλες θα μπορούσαν να είναι οι καταστροφές; Με βάση τα στοιχεία που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, υπολογίζεται ότι θα έπεφτε κάπου κοντά στον ισημερινό, σε μια λωρίδα πιθανών τοποθεσιών που εκτείνεται από τη Βενεζουέλα, την Κολομβία και τη Βραζιλία ως την υποσαχάρια Αφρική κυρίως (βλέπε https://x.com/cosmos4u/status/1884098268583584056). 
 
Οι ζημιές εξαρτώνται από τη γωνία, τη σύσταση του μετεωρίτη αλλά και το σημείο πτώσης (π.χ. αν είναι στεριά ή θάλασσα), όμως οι αναγνώστες μας όπως και όσοι έχουν τον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», γνωρίζουν ότι για να έχει ένας μετεωρίτης καταστροφικές συνέπειες σε πλανητική κλίμακα, θα πρέπει η διάμετρός του να είναι της τάξης του χιλιομέτρου. Ο συγκεκριμένος αστεροειδής, έχοντας μέγεθος μερικών δεκάδων μέτρων, εφόσον πέσει στη Γη, μπορεί να συγκριθεί με εκείνον της Tunguska (και εκείνος εκτιμάται ότι είχε την ίδια διάμετρο) ή με ένα γεγονός ανάλογο του Chelyabinsk.
 
Πριν ξεφυσήσετε με σχετική ικανοποίηση, να τονίσουμε ότι τόσο ο μετεωρίτης της Tunguska (1908, 50-60 μέτρα) όσο και εκείνος του Chelyabinsk (2013, 20 μέτρα), έπεσαν σε ακατοίκητες ή αραιοκατοικημένες περιοχές. Στη 2η περίπτωση, ο μετεωρίτης με μέγεθος ίσο με το 1/3 του 2024 YR4, προκάλεσε εκτεταμένες ζημιές στα κτήρια, τραυματισμούς, εγκαύματα ή ακόμη και πρόσκαιρη τύφλωση σε όσους κοίταξαν προς τον ουρανό εκείνες τις στιγμές. Έτσι, το ενδεχόμενο πτώσης του 2024 YR4 σε κατοικημένες περιοχές, ακόμη και αν είναι απειροελάχιστα μικρό αυτή τη στιγμή, μέχρι οι μετρήσεις να εκμηδενίσουν αυτήν την πιθανότητα, θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τους αστρονόμους που είναι επιφορτισμένοι με την παρακολούθησή του.
 
Πότε θα γνωρίζουμε οριστικά για την πορεία του; Πιθανότατα το 2028, όταν θα ξαναπεράσει από την αστρονομική μας «γειτονιά» ακολουθώντας μια πιο ακίνδυνη τροχιά και θα υπάρχει η δυνατότητα για λεπτομερή παρατήρησή του.
 
Έχει ξαναγίνει κάτι ανάλογο με άλλον αστεροειδή; Ναι, με τον 99942 Apophis (Άποφις), ο οποίος έχει μέγεθος μισό χιλιόμετρο (πολύ μεγαλύτερος δηλαδή από τον τωρινό) και οι πρώτες παρατηρήσεις της τροχιάς του, έδιναν πιθανότητα σύγκρουσης με τη Γη ίση με 2.7% για το 2029. Αυτό τον τοποθέτησε στη βαθμίδα 4 της 10βάθμιας κλίμακας Torino η οποία ταξινομεί αυτές τις απειλές ανάλογα με το μέγεθός τους και την πιθανότητα σύγκρουσής τους με τη Γη. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη απειλή που γνωρίσαμε ως σήμερα. Για σύγκριση, ο τωρινός κομήτης βρίσκεται στη βαθμίδα 3 της κλίμακας αυτής.
 
Τελικώς, μετά από αλλεπάλληλες παρατηρήσεις το 2013 ανακοινώθηκε ότι η πιθανότητα σύγκρουσης του Apophis με τον πλανήτη μας έχει μηδενικές πιθανότητες τόσο το 2029 όσο και στο επόμενο πέρασμά του το 2036, ενώ το 2021 ακόμη πιο λεπτομερείς μετρήσεις και υπολογισμοί οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι ο κομήτης δεν θα μας απασχολήσει για τουλάχιστον 100 ακόμη χρόνια.
 
Παρακολούθηση του 2024 YR4: https://cneos.jpl.nasa.gov/sentry/details.html...
 
Περισσότερα, με λεπτομέρειες, σχήματα, γραφήματα και φωτογραφίες, για τους κομήτες, τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, τις διαφορές τους, την πιθανότητα πρόσκρουσής τους με τη Γη, την κλίμακα Torino και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2025

Υπεράριθμα τόξα ομίχλης

Υπεράριθμα τόξα ομίχλης φωτογράφισε ο Mateusz Gałuszka στις 27/12 κοντά στην πόλη Krosno της Πολωνίας από τέτοιο ύψος, ώστε να φαίνονται ολόκληρα. Όταν παρατηρούμε ουράνιο τόξο ή τόξο ομίχλης, βλέπουμε μόνο ένα μέρος του διότι είμαστε χαμηλά και το υπόλοιπο τόξο βρίσκεται κάτω από τον ορίζοντά μας με αποτέλεσμα να μην φαίνεται. 

 
Το τόξο ομίχλης προκύπτει σε συνθήκες ομίχλης, και είναι λευκό με μία αμυδρή κόκκινη λωρίδα στην άνω/εξωτερική ζώνη του και μία αμυδρή γαλάζια/ιώδη λωρίδα στην κάτω/εσωτερική ζώνη. Τα χρώματα αυτών των λωρίδων είναι ασθενή κατά κανόνα. Τα σταγονίδια ομίχλης που προκαλούν αυτό το φαινόμενο, έχουν μικρή διάμετρο ~0.1 mm σε αντίθεση με τις μεγαλύτερες σταγόνες που προκαλούν το γνωστό χρωματιστό «ουράνιο τόξο». Το πάχος των ζωνών των διαφόρων χρωμάτων στο τόξο ομίχλης, είναι μεγαλύτερο με αποτέλεσμα να επικαλύπτονται τα διάφορα χρώματα και να απομένει το άθροισμα τους (το λευκό) και ένα τμήμα των ακραίων λωρίδων (κόκκινης και ιώδους όπως προαναφέρθηκε). Εμφανίζεται, όπως και το γνωστό ουράνιο τόξο, διαμετρικά σε σχέση με τον Ήλιο, στο ανθήλιο του παρατηρητή.
 
Από την άλλη, τα υπεράριθμα ουράνια τόξα (φαίνονται ως "αντίγραφα" στο εσωτερικό του πρωτεύοντος τόξου) προκύπτουν ως ασθενέστερες και λεπτότερες ζώνες, εντός του πρωτεύοντος (πολύ σπανιότερα και εντός του δευτερεύοντος) τόξου. Αυτές οι ζώνες γίνονται ολοένα και πιο ασθενικές όσο απομακρύνονται από το πρωτεύον τόξο. Η ύπαρξή τους συνδέεται με την ύπαρξη πολλών παρόμοιων σταγονιδίων, σχετικά μικρού μεγέθους (με διάμετρο ~0.1-0.5 mm χοντρικά). Όσο πιο μικρή η διάμετρος των σταγονιδίων, τόσο μεγαλύτερη η απόσταση ανάμεσα στα υπεράριθμα τόξα.
 
Φωτογράφος: Mateusz Gałuszka -- Πηγή: https://x.com/SOB_pl
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 
 
 

Σάββατο 25 Ιανουαρίου 2025

Καταγραφή πτώσης μετεωρίτη σε σπίτι

Είναι από τις λίγες φορές που έχουμε καταγραφή πτώσης μετεωρίτη σε σπίτι, ενώ είναι μάλλον η πρώτη που καταγράφεται σε βίντεο (ήχος και εικόνα ταυτόχρονα). Αυτό συνέβη στις 25/7/2024 στη νήσο του πρίγκιπα Εδουάρδου στον Καναδά και η καταγραφή έγινε από τη μικρή κάμερα που υπήρχε στην είσοδο του σπιτιού στο κουδούνι. Ο ένοικος του σπιτιού, γυρνώντας από περίπατο βρήκε τα εικονιζόμενα συντρίμμια στο σημείο πτώσης και ερευνώντας το βίντεο της κάμερας ανακάλυψε ότι επρόκειτο για πτώση μετεωρίτη (ή ό,τι απέμεινε από αυτόν κατά την πτώση). Ο άνθρωπος στεκόταν εκεί λίγα λεπτά πριν την πτώση, όπως αναφέρει.

 
Το πανεπιστήμιο της Alberta του Καναδά, ανέλαβε το επόμενο χρονικό διάστημα την ανάλυση των κομματιών τα οποία ζυγίζουν αθροιστικά περίπου 100 γραμμάρια και η ιστορία πήρε δημοσιότητα τις τελευταίες μέρες. Πρόκειται για χονδρίτη που είναι το πιο σύνηθες είδος μετεωρίτη. Τα μετέωρα αυτά εισέρχονται στη γήινη ατμόσφαιρα με ταχύτητες δεκάδων χιλιάδων χιλιομέτρων την ώρα, καίγονται με την τριβή τους καθώς εισέρχονται σε ολοένα πυκνότερα ατμοσφαιρικά στρώματα και επιβραδύνουν δραματικά. Η επιβράδυνση οδηγεί στη μικρότερη τριβή και στο «σβήσιμο» του μετεώρου το οποίο κάνει «σκοτεινή πτήση» για τα τελευταία 10-20 km στην ατμόσφαιρα. Το συγκεκριμένο κομμάτι εκτιμάται ότι είχε ταχύτητα περίπου 200 km/h όταν συγκρούστηκε με το έδαφος, δηλαδή 2 τάξεις μεγέθους μικρότερη ταχύτητα σε σχέση με αυτήν κατά την είσοδό του στην ατμόσφαιρα. Τα περισσότερα από αυτά τα εισερχόμενα μετέωρα πάντως καίγονται εξ ολοκλήρου πριν πέσουν στο έδαφος.
 
Έχουμε ανάλογες καταγραφές πτώσης μετεωρίτη σε σπίτι παλιότερα; Ναι και τις είχαμε δει σε αναρτήσεις μας εδώ https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/posts/560337269436939 όπως και εδώ https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/posts/670911585046173 αλλά και εδώ https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/posts/766811955456135.
 
Περισσότερα, με λεπτομέρειες, σχήματα, γραφήματα και φωτογραφίες, για τους κομήτες, τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, τις διαφορές τους, την πιθανότητα πρόσκρουσής τους με τη Γη, και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 


 

Παρασκευή 24 Ιανουαρίου 2025

Οι πολλαπλές ουρές σκόνης του κομήτη C/2024 G3

Σε ανάρτησή μας πριν μια εβδομάδα (https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/videos/586215384213350/), είχαμε αναφέρει ότι οι πολλαπλές διάχυτες ουρές σκόνης που έχει αναπτύξει ο κομήτης C/2024 G3, τον οποίο απολαμβάνουν δυστυχώς μόνο οι κάτοικοι του νοτίου ημισφαιρίου, θυμίζει τον μεγάλο κομήτη του 1744 (C/1743 X1). Στις δυο εικόνες γίνεται «σύγκριση» της όψης των δυο κομητών. 
 
Από τη μία, ο κομήτης του 1744 μέσα από την ξυλογραφία η οποία τον απεικόνιζε όπως φάνηκε από τη λίμνη της Γενεύης το βράδυ στις 8/3/1744. Το μέγιστο φαινόμενο μέγεθος του συγκεκριμένου κομήτη εκτιμάται γύρω στο -7, κάτι που τον κάνει πολύ λαμπρότερο σε σχέση με το -4 του τωρινού κομήτη ATLAS. Αν και οι πολλαπλές ουρές φαντάζουν «υπερβολικά πολλές για να έχουν συμβεί», ο κομήτης ATLAS μας αποδεικνύει ότι ένας κομήτης μπορεί να τις αναπτύξει. Παρόλο που οι πολλαπλές ουρές σκόνης του ATLAS φαίνονται και σε φωτογραφίες από τη Γη (π.χ. https://britastro.org/observations/observation.php... ή και αυτήν εδώ https://x.com/vivstoitsis/status/1881835048330265013), κάποιος μπορεί να τις θαυμάσει σε όλο τους το μεγαλείο από φωτογραφίες που έχουν ληφθεί από τον δορυφόρο STEREO της NASA σε επεξεργασία του Alan Watson (αγνοήστε τις κατακόρυφες ευθείες). 
 
Πηγή για την εικόνα του κομήτη C/1743 X1: https://commons.wikimedia.org/.../File:Ch%C3%A9seaux%27s...
 
Πηγή για τη φωτογραφία του κομήτη C/2024 G3 ATLAS (Alan Watson): https://x.com/c2009a1
 
Περισσότερα, με λεπτομέρειες, σχήματα, γραφήματα και φωτογραφίες, για τους κομήτες, τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, τις διαφορές τους, την πιθανότητα πρόσκρουσής τους με τη Γη, και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 


 

Πέμπτη 23 Ιανουαρίου 2025

Ψεύτικες φωτογραφίες, δημιουργημένες με AI. Πώς να τις αναγνωρίζετε

Τον τελευταίο καιρό, στα κοινωνικά δίκτυα, υπάρχουν πολυάριθμες, δήθεν επιστημονικές, σελίδες και ομάδες που δημοσιεύουν φωτογραφίες οι οποίες έχουν δημιουργηθεί με AI. Μάλιστα, παραπλανούν σκοπίμως το κοινό που τους ακολουθεί, αναφέροντας ότι οι φωτογραφίες που αναρτούν είναι πραγματικές (βλέπε κάποια παραδείγματα παρακάτω). 

 
Αν και οι ακόλουθοί μας γνωρίζουν πώς μοιάζουν τα διάφορα φυσικά φαινόμενα και επομένως είναι αρκετά πιθανό να αναγνωρίσουν μία ψεύτικη εικόνα όταν τη δουν, κρίνουμε σκόπιμο να δώσουμε κάποια εργαλεία ώστε να αναγνωρίζετε τέτοιες εικόνες, όπως αυτό https://sightengine.com/detect-ai-generated-images το οποίο είναι ένα από τα καλύτερα στην αναγνώριση εικόνων δημιουργημένων με AI. Μετά τη 2η εικόνα θα σας ζητήσει να φτιάξετε λογαριασμό με το email σας, αλλά αξίζει τον κόπο. Εκεί, απλά πατάτε “check image” και στέλνετε τη φωτογραφία που υποπτεύεστε. Στην ανάρτησή μας έχουμε και τα αποτελέσματα για τις «φωτογραφίες», οι οποίες φυσικά είναι δημιουργημένες με τη βοήθεια ΑΙ.
 






 

Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2025

Παγοθραυστικά στη Γροιλανδία

Βρισκόμαστε πάνω από τη νότια Γροιλανδία και σε αυτή τη δορυφορική φωτογραφία που ελήφθη από τον δορυφόρο “Sentinel 2” τον Μάρτιο του 2023, παρατηρούμε ορισμένες γραμμές που μοιάζουν με δρόμους. Όμως αυτό το μπλε ανάμεσα στις βραχώδεις εκτάσεις, είναι πάγος. Πρόκειται για ίχνη που αφήνουν πίσω τους τα παγοθραυστικά!

 
Τα παγοθραυστικά διαφέρουν στην κατασκευή τους σε σχέση με τα συμβατικά πλοία και μπορούν να διασχίσουν πάγο με πάχος ως και 4-5 μέτρα. Το σχήμα τους βοηθά, ώστε ο σπασμένος πάγος να απομακρύνεται ευκολότερα προς τις πλαϊνές πλευρές, χωρίς να συσσωρεύεται στην πλώρη και να εμποδίζει. Είναι πολύ παχύτερα, ο σκελετός τους αποτελείται από ειδικό κράμα μετάλλων και είναι βαρύτερα με αποτέλεσμα να καταναλώνουν και περισσότερα καύσιμα (αν και πολλά από αυτά τροφοδοτούνται με πυρηνική ενέργεια τόσο για λόγους επάρκειας αλλά και για λόγους αυτονομίας στο αφιλόξενο παγωμένο περιβάλλον). Επίσης έχουν διάφορα βοηθητικά συστήματα όπως π.χ. η εκτόξευση πιδάκων θερμού νερού, ώστε να γίνεται θραύση του πάγου ευκολότερα.
 
Πηγή: Sentinel 2 / ESA / Copernicus -- https://bsky.app/profile/kosmi.bsky.social
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά φυφικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στο τρίτομο έργο «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), το οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 18 Ιανουαρίου 2025

Στρες και μνήμη

Το στρες οδηγεί τα ποντίκια στην ανάπτυξη γενικευμένου φόβου, που είναι κάτι συνηθισμένο σε άτομα με PTSD (μετατραυματικό στρες) κάτι που μπορεί να εξηγεί και το γιατί οι στρεσαρισμένοι άνθρωποι τείνουν να νιώθουν απειλή και φόβο ακόμη και σε αντικειμενικά ασφαλή περιβάλλοντα. Αυτό αναλύεται σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στα μέσα Νοεμβρίου στο επιστημονικό περιοδικό “Cell”. 

 
Στη συγκεκριμένη έρευνα αναλύεται (σε νευρωνικό και μοριακό επίπεδο) ο τρόπος με τον οποίο το στρες διαταράσσει τη διαδικασία δημιουργίας μνήμης στον εγκέφαλο (ονομάζεται έγγραμα -engram- και αποτελεί φυσικές και βιοχημικές διαδικασίες στον εγκέφαλο, οι οποίες οδηγούν στη φυσική αποτύπωση μιας μνήμης) και συγκεκριμένα εκείνης της μνήμης που σχετίζεται με τραυματικά γεγονότα. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας, μπορεί να οδηγήσουν σε εναλλακτικές θεραπευτικές οδούς για ανθρώπους με PTSD και άλλες διαταραχές που σχετίζονται με το στρες. 
 
Μια τραυματική μνήμη μπορεί να μας κάνει πιο προσεκτικούς όταν αντιληφθούμε παρόμοιες καταστάσεις στο μέλλον, οδηγώντας σε αποτελεσματικές αποφάσεις που μας προστατεύουν. Ωστόσο, η γενίκευση – γιγάντωση μιας τραυματικής μνήμης μπορεί να μας καθηλώσει μειώνοντας δραματικά την ποιότητα ζωής και οδηγώντας σε ανικανότητα διάκρισης μιας ασφαλούς από μια εν δυνάμει απειλητική κατάσταση, κάτι που για τα ζώα μπορεί να αποτελεί ζήτημα ζωής και θανάτου.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(24)01216-9
 
Περισσότερα για τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2025

Ένας ακόμη μεγάλος κομήτης C/2024 G3 (ATLAS)

Αυτές τις μέρες στον ουρανό, έχουμε την τύχη να βλέπουμε, έστω και με δυσκολία, έναν ακόμη μεγάλο κομήτη, τον C/2024 G3 (ATLAS), που είναι ο τρίτος μεγαλύτερος που έχει καταγραφεί από το ηλιακό παρατηρητήριο SOHO, από το οποίο είναι και το βίντεο της ανάρτησης. Οι άλλοι δυο στην κορυφαία τριάδα του SOHO, είναι ο κομήτης McNaught το 2007 και ο πολύ πρόσφατος Tsuchinshan – ATLAS πριν 3 μήνες.

 
Δυστυχώς, αυτός ο κομήτης, του οποίου το περιήλιο ήταν στις 13/1, με φαινόμενο μέγεθος -3.8 (αντίστοιχα ο Tsuchinshan – ATLAS έφτασε στο -4.9 και ο McNaught -5.5) βρίσκεται πάρα πολύ κοντά στον Ήλιο, επομένως παρά το μεγάλο φαινόμενο μέγεθός του, δεν είναι ορατός δια γυμνού οφθαλμού. Ωστόσο αρκετοί αστροφωτογράφοι τον έχουν απαθανατίσει ακόμη και στο φως της ημέρας με γρήγορες εκθέσεις ή και στο λυκόφως οριακά πάνω από τον ορίζοντα (π.χ. https://www.facebook.com/groups/227002358661288/permalink/1377842913577221/). Οι κάτοικοι του νοτίου ημισφαιρίου θα έχουν καλύτερες προοπτικές φωτογράφισής του.
 
Πάντως, η ουρά που έχει αναπτύξει είναι αρκετά μεγάλη και δεν αποκλείεται αυτές τις ημέρες, λίγο μετά τη δύση του Ηλίου και στο λυκόφως, προς τον δυτικό ορίζοντα, να φαίνεται τμήμα της εκτεταμένης ουράς του (όπως στην περίπτωση του McNaught, βλέπε παράδειγμα εδώ: https://x.com/JAtanackov/status/1879166589930778685). Δεν χάνετε κάτι να δοκιμάσετε λοιπόν, εφόσον ο καιρός το επιτρέπει.
 
Στο βίντεο παρατηρήστε τις πολλαπλές διάχυτες ουρές σκόνης που έχει αναπτύξει ο C/2024 G3, καθώς περνά από το περιήλιό του. Θυμίζει τον μεγάλο κομήτη του 1744 (C/1743 X1) ο οποίος είχε απεικονιστεί τότε σε ζωγραφιές με αντίστοιχα πολλές ουρές. Το βίντεο δείχνει την κίνησή του από τις 11 ως και τις 16/1. Η ουρά ιόντων/πλάσματος περιστρέφεται γρηγορότερα από τις άλλες και φαίνεται πιο έντονα σε αυτό το βίντεο, ενώ είναι πιο εστιασμένη. «Πηδαλιουχείται» από τον ηλιακό άνεμο επομένως η διεύθυνσή της είναι πάντοτε στον άξονα κομήτη - Ήλιου. Η υπεριώδης ακτινοβολία του Ήλιου «ευθύνεται» για τους ιονισμούς των αερίων στην ουρά ιόντων.
 
Πηγή: ESA / NASA / LASCO C3 / Simeon Schmauß -- https://flic.kr/p/2qFGG1e
 
Περισσότερα, με λεπτομέρειες, σχήματα, γραφήματα και φωτογραφίες, για τους κομήτες, τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, τις διαφορές τους, την πιθανότητα πρόσκρουσής τους με τη Γη, και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Κυριακή 12 Ιανουαρίου 2025

Το "Βόρειο Χάσμα" του Άρη

Σε αυτήν την εικόνα που ελήφθη στις 12/11/2006 από τη διαστημική συσκευή Mars Reconnaissance Orbiter, η οποία βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη, βλέπουμε ένα τμήμα του Βόρειου Χάσματος (Chasma Boreale), το οποίο αποτελεί ένα μεγάλο φαράγγι στον βόρειο πόλο του Άρη. 

 
Τα υπολογιστικά μοντέλα υποδεικνύουν ότι αυτό το φαράγγι δημιουργήθηκε από τον εξαιρετικά κρύο αέρα που ρέει με μεγάλη ταχύτητα από τον πάγο που βρίσκεται ακριβώς από πάνω. Σε αυτήν την τοποθεσία, το Βόρειο Χάσμα έχει βάθος περίπου 1500 m.
 
Η διάβρωση έχει εκθέσει εσωτερικά στρώματα του παραπάνω πάγου, τα οποία αποτελούν ένα αρχείο κλιματικής ιστορίας εκατομμυρίων ετών για τον πλανήτη αυτόν. Αυτά τα στρώματα περιέχουν ποικίλες συγκεντρώσεις σκόνης, που αντιστοιχούν σε διαφορετικά στάδια του κλίματος του Άρη. 
 
Πηγή: NASA / JPL / JHUAPL / MSSS / Justin Cowart / https://flic.kr/p/2kfsBMH
 
Περισσότερα για την Αστρονομία, την Αστροφυσική, τη διαστημική εξερεύνηση αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2025

Τρίχες ή μαλλιά χιονιού

Συνεχίζοντας από χτες, το σημερινό φωτογραφικό μας θέμα είναι μια άλλη μορφή πάγου που μπορεί να συναντήσει κάποιος κυρίως στα δάση. Μοιάζουν με άσπρες τρίχες (hair ice) και αναπτύσσονται σε ξύλα που βρίσκονται σε αποσύνθεση. Η συγκεκριμένη φωτογραφία ελήφθη τέλη Νοέμβρη κάπου στην Ιαπωνία. Είναι σχετικά ασύνηθες και οι περισσότερες εμφανίσεις του είναι σε δάση γεωγραφικών πλατών 45-55 μοιρών τα οποία περιέχουν πλατύφυλλα δέντρα. Αυτά τα νημάτια πάγου μπορούν να αποκτήσουν μήκος αρκετών εκατοστών ενώ το πάχος τους είναι μόλις μερικές δεκάδες μικρόμετρα.

 
Κατάλληλες συνθήκες για την εμφάνισή τους είναι η αρκετή υγρασία στον αέρα και η θερμοκρασία να είναι λίγο κάτω από το 0. Τότε, όπως ανακαλύφθηκε πρόσφατα, το 2015, ο μύκητας Exidiopsis effusa που απαντάται (και) στο υγρό ξύλο από πλατύφυλλα δέντρα, το οποίο βρίσκεται σε αποσύνθεση, ευθύνεται για τη συγκεκριμένη μορφή νηματίων στην οποία σχηματίζεται και μεγαλώνει ο πάγος, αντί να μεγαλώνει τυχαία. Χωρίς να είναι ακόμη γνωστή η ακριβής διαδικασία με την οποία συμβαίνει αυτό, εικάζεται ότι κάποιες πρωτεΐνες δρουν ως «αντί-ψυκτικά», εμποδίζοντας την περαιτέρω κρυσταλλοποίηση και την ανεξέλεγκτη διόγκωση της διαμέτρου του πάγου. Έτσι, αναπτύσσεται μόνο κατά μήκος.
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2025

Κύλινδροι χιονιού

Κύλινδροι ή ρολά χιονιού είδε στη χιονισμένη αυλή της στο δυτικό Michigan των ΗΠΑ, στις 4/12 η Janice Pantelleria και τα φωτογράφισε καθώς επρόκειτο για ένα ιδιαίτερο θέαμα. Πράγματι συμβαίνει σπάνια διότι χρειάζεται ένας συνδυασμός συνθηκών ώστε το χιόνι να τυλιχθεί με τη βοήθεια του ανέμου σε ρολά σαν αυτά στη φωτογραφία. 

 
Αυτό συμβαίνει όταν υπάρχει ένα σχετικά λεπτό στρώμα «υγρού χιονιού» με θερμοκρασία κοντά σε αυτήν της τήξης του πάγου. Αυτό το στρώμα «κολλάει» εύκολα, όμως θα πρέπει να μπορεί και να ανασηκώνεται εύκολα με τη βοήθεια του αέρα, επομένως θα πρέπει από κάτω του να έχει ένα στρώμα χιονιού που έχει πέσει με πολύ χαμηλότερη θερμοκρασία και είτε είναι παγωμένο είτε είναι σε μορφή πούδρας. Τότε το υγρό χιόνι μπορεί να ανασηκωθεί χωρίς να κολλάει με το παγωμένο του υπόστρωμα αλλά μπορεί να κολλάει μεταξύ του καθώς το «τυλίγει» ο αέρας. Επίσης, η ένταση του ανέμου θα πρέπει να είναι αρκετή για να κινεί τα ρολά χιονιού αλλά όχι ιδιαίτερα μεγάλη ώστε να τα διαλύει.
 
Πηγή: https://x.com/ellenbacca -- Φωτογραφία: Janice Pantelleria
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Κυριακή 5 Ιανουαρίου 2025

Παρελθόν αποτελεί ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας

Οι θάνατοι από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας φαίνεται ότι αποτελούν παρελθόν πλέον χάρη στο εμβόλιο κατά του συγκεκριμένου και άλλων 6 τύπων καρκίνου σχετιζόμενων με τον HPV (τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων που προσβάλλει και τα δυο φύλα και μεταδίδεται με επαφή – κυρίως σεξουαλική –). Αυτό ήταν το συμπέρασμα έρευνας που δημοσιεύτηκε στα τέλη Νοέμβρη στο ιατρικό περιοδικό “JAMA” (βλέπε έρευνα 1). Όπως φαίνεται και στο γράφημα (το οποίο μεταφράσαμε για εσάς στα ελληνικά), οι παρατηρήσεις δείχνουν μια κατακόρυφη πτώση στο θάνατο νεαρών γυναικών από τον συγκεκριμένο καρκίνο στις ΗΠΑ (όπου έγινε η έρευνα) τα τελευταία έτη, σε σχέση με την προβλεπόμενη τάση που θα υπήρχε με βάση όλα τα προηγούμενα έτη από το 1992 και μετά.

 
Το εμβόλιο έγινε διαθέσιμο το 2006 και 16 έτη μετά οι ερευνητές ανέμεναν ότι η επιρροή του εμβολίου στους ρυθμούς θανάτων στις γυναίκες της συγκεκριμένης ηλικιακής κατηγορίας, θα έπρεπε να εμφανίζεται όπως πράγματι συνέβη. Η παρατηρούμενη πτώση είναι άνω του 60%. Επίσης, η πτώση αυτή παρατηρείται μόνο στις νεαρές γυναίκες (οι οποίες είχαν στη διάθεσή τους το εμβόλιο κατά του HPV). Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, αυτό είναι μόνο μια «γεύση» για τη μελλοντική πτωτική τάση του καρκίνου αυτού, εφόσον διευρυνθεί ο συγκεκριμένος εμβολιασμός.
 
Ανάλογη έρευνα (βλέπε έρευνα 2) που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό JNCI του Αμερικανικού Ινστιτούτου κατά του καρκίνου στις αρχές του Ιανουαρίου του 2024, υποστηρίζει τα παραπάνω ευρήματα, καθώς σε κανένα από τα κορίτσια (γεννημένα από το 1988 ως το 1996) που έλαβαν το εμβόλιο κατά του HPV σε ηλικία 12-13 ετών και εξετάστηκαν το 2020 δεν παρατηρήθηκαν επεκτατικές τάσεις του συγκεκριμένου καρκίνου πέρα από τον τράχηλο της μήτρας. 
 
Συμβουλευτείτε τον ιατρό σας, ώστε να σας κατευθύνει σχετικά με τις ηλικίες στις οποίες μπορούν να εμβολιαστούν τα παιδιά σήμερα κατά του HPV. Από τη στιγμή που υφίσταται αυτό το «εφόδιο», αξίζει οι μελλοντικές γενιές να έχουν έναν καρκίνο λιγότερο για να ανησυχούν.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα 1: https://jamanetwork.com/jou.../jama/article-abstract/2827212
 
Δημοσιευμένη Έρευνα 2: https://academic.oup.com/.../article.../116/6/857/7577291
 
Περισσότερα για τον HPV: https://vaccination-info.europa.eu/.../ios-ton...
 
Περισσότερα για τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας! 
 

 

Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2025

Πρωτοχρονιάτικο Σέλας στην Ελλάδα

Άλλη μία εμφάνιση σέλαος στους ελληνικούς ουρανούς νωρίς το βράδυ της πρωτοχρονιάς, η 6η τον τελευταίο 1.5 χρόνο και τουλάχιστον η 3η όπου το σέλας παρατηρείται μέχρι και την Κρήτη. Διανύοντας το μέγιστο της δραστηριότητας του (25ου από τότε που υπάρχουν αναλυτικές καταγραφές) ηλιακού κύκλου, είναι φυσιολογικό να εμφανίζεται κατά περιόδους και στην χώρα μας το Σέλας, όπως και σε αντίστοιχα χαμηλά ή ακόμη χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη. Έχει εμφανιστεί και σε παλαιότερους ηλιακούς κύκλους πολλές φορές. Ο τρέχων ηλιακός κύκλος δεν είναι και από τους πλέον δραστήριους που έχουν καταγραφεί, ωστόσο είναι σαφέστατα πιο δραστήριος από τον προηγούμενο (24ο) αλλά λιγότερο δραστήριος από τον 23ο στον οποίο είχε παρατηρηθεί και πάλι σέλας στη χώρα μας (π.χ. Οκτώβριος και Νοέμβριος 2003 από τον Αντώνη Αγιομαμίτη).

 
Θυμίζουμε ότι το σέλας δημιουργείται κατά τον «βομβαρδισμό» της ανώτερης ατμόσφαιρας της Γης από τον «ηλιακό άνεμο» που αποτελείται από σωματίδια υψηλής ενέργειας (κυρίως ηλεκτρόνια και πρωτόνια), κάτι που γίνεται πολύ εντονότερα χρονικά πέριξ του μεγίστου του εκάστοτε 11ετούς ηλιακού κύκλου. Αυτά τα ηλεκτρικά φορτισμένα σωματίδια αλληλεπιδρούν με το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας και καθώς συγκρούονται με τα μόρια/άτομα αζώτου και οξυγόνου που περιέχει η γήινη ατμόσφαιρα τα διεγείρουν πρόσκαιρα σε ανώτερες ενεργειακές στάθμες. Η αποδιέγερση των διεγερμένων μορίων και ατόμων γίνεται με τη μορφή φωτός, το οποίο και παρατηρούμε ως σέλας. Το ύψος στο οποίο εμφανίζεται στην ατμόσφαιρα, ξεκινά από τα ~90 km και μπορεί να ξεπεράσει και τα 300 km. Το μεγάλο ύψος στο οποίο φτάνει αυτό το φαινόμενο, το κάνει ορατό από πολύ μακριά, π.χ. ως και 15-20 μοίρες γεωγραφικού πλάτους μακριά. Δηλαδή μπορεί να βρίσκεται π.χ. πάνω από τη Σλοβενία ή τη νότια Πολωνία και οι ερυθρές κορυφές του να μπορούν να φανούν από διάφορα μέρη της Ελλάδας.
 
Συγκεντρώσαμε όλες τις αναφορές και φωτογραφίες για το σέλας της πρωτοχρονιάς, εδώ https://antisimvatikos.blogspot.com/2025/01/blog-post.html και εφόσον υπάρχουν και άλλες, το άρθρο θα ανανεωθεί. Μπορείτε να πατήσετε πάνω στα εικονίδια ή/και τους συνδέσμους για να οδηγηθείτε απευθείας στις αντίστοιχες αναρτήσεις των φωτογράφων. Τουλάχιστον 12 άνθρωποι το φωτογράφισαν από την Κρήτη ως τη Μακεδονία (βλέπε χάρτη), χάρη στην έγκαιρη ειδοποίηση του Γιάννη Τσουμέτη που το είδε πρώτος εκείνο το βράδυ στο Μέτσοβο και μετέφερε την είδηση άμεσα. Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν την ανάρτηση, είναι του Χρήστου Παπασούλη @Χρήστος Παπασούλης (Ναυπακτία) και του Δημήτρη Σαγιάκου Dimitris Sagiakos Photography (Άμφισσα) και αναρτώνται κατόπιν αδείας.
Αν έχετε και εσείς φωτογραφίες από αυτή ή άλλη παλαιότερη εμφάνιση σέλαος στη χώρα μας, ενημερώστε μας!
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 



 

Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2025

Οπτικά φαινόμενα εν πτήσει

Η «μαγεία» των ατμοσφαιρικών οπτικών φαινομένων, αυτή τη φορά από κάμερα εν πτήσει, με τους αιωρούμενους παγοκρυστάλλους, να δημιουργούν αυτό το όμορφο φαινόμενο που ονομάζεται «υπό-ήλιος» (subsun) και εμφανίζεται ακριβώς κάτω από τον Ήλιο στον ουρανό του παρατηρητή.
Όταν ο παρατηρητής είναι ψηλά, όπως εδώ, μπορεί να δει οπτικά φαινόμενα χαμηλότερα από το ύψος στο οποίο βρίσκεται, και τα οποία προκύπτουν από ανάκλαση του (ηλιακού) φωτός στους παγοκρυστάλλους που αιωρούνται χαμηλότερα από αυτόν και δημιουργούν συνολικά ένα «κάτοπτρο». Εκτός αυτού, στη φωτογραφία διακρίνεται και η γνωστή άλως των 22 μοιρών μαζί με το αντίστοιχο παρήλιο (αριστερά από τον Ήλιο).
 
Πηγή: Walter Kelley -- https://x.com/Walter_Kelley
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Τετάρτη 1 Ιανουαρίου 2025

Οπτικά φαινόμενα σε παγωμένη ομίχλη στο Ροβανιέμι

Καλημέρα και Καλή Χρονιά σε όλους τους φίλους μας! Τι καλύτερο από το να συνοδεύεται η πρώτη ανάρτηση του έτους, από φως και θέαμα! Αυτή η φωτογραφία ελήφθη κοντά στο Ροβανιέμι της Φινλανδίας στις 27/11. Αιτία για αυτά τα οπτικά φαινόμενα, είναι οι αιωρούμενοι παγοκρύσταλλοι (snow dust) που συνήθως απαντώνται σε χιονοδρομικά κέντρα, χιονισμένες πλαγιές και γενικότερα σε περιοχές χιονοστρωμένες με πολύ χαμηλές (αρνητικές) θερμοκρασίες όπως εδώ. Αυτοί δρουν ως μικροσκοπικά πρίσματα διαθλώντας το φως (εδώ το φως του προβολέα που έχει τοποθετήσει ο φωτογράφος). Οι συνθήκες που (συχνά) επικρατούν εκεί, είναι μια άσκηση εύρεσης σπάνιων οπτικών φαινομένων που υπό άλλες συνθήκες (π.χ. με τη βοήθεια των παγοκρυστάλλων σε νέφη) είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εμφανιστούν και να καταγραφούν.

 
Το φως που πέφτει σε αυτούς, σε συνδυασμό με το διαφορετικό σχήμα του καθενός, το πλήθος τους, την καθαρότητά τους και τις διαφορετικές γωνίες εισόδου του φωτός στους παγοκρυστάλλους, οδηγούν σε αυτό το υπερθέαμα. Αλλαγές στις παραπάνω ποιοτικές και ποσοτικές παραμέτρους, οδηγούν και σε διαφορετικά είδη και αριθμούς οπτικών φαινομένων που παρατηρούμε σε κάθε περίπτωση. Όσοι έχετε τον τόμο Ι από «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τότε με τους χάρτες αναγνώρισης των οπτικών φαινομένων στις σελίδες 81 και 82, θα μπορείτε να αναγνωρίσετε αυτά αλλά και κάθε άλλο αντίστοιχο φαινόμενο που μπορεί να δείτε!
 
Πηγή: Το προφίλ του Marko Riikonen στο X. Δείτε διάφορα και σπάνια οπτικά φαινόμενα που έχει φωτογραφίσει στο Ροβανιέμι, σε αντίστοιχες συνθήκες, εδώ: https://x.com/RiikonenMarko
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!