Κυριακή 27 Απριλίου 2025

Εύρεση μακριών αλυσίδων υδρογονανθράκων στον Άρη

Το 2013, το rover “Curiosity” ερευνώντας τον αρειανό κρατήρα “Yellowknife Bay”, ο οποίος μοιάζει με αυτό που κάποτε μπορεί να ήταν ο πυθμένας αρχαίας λίμνης, συνέλλεξε δείγματα από το υπέδαφος τρυπώντας σε βάθος ως και 10 εκατοστά με το τρυπάνι του. Το δείγμα αυτό εξετάστηκε με διάφορες τεχνικές στο εργαστήριο του “Curiosity” και βρέθηκαν χημικές ενδείξεις ότι εκεί πράγματι υπήρχε μια λίμνη πριν 3.7 δισεκατομμύρια έτη. Το δείγμα περιείχε οργανικά μόρια, θείο, μεθάνιο και νιτρικά άλατα. Η λίμνη αυτή υπήρχε εκεί για αρκετά εκατομμύρια έτη, παρέχοντας ένα περιβάλλον με στοιχεία απαραίτητα για τη δημιουργία ζωής.

 
Πρόσφατα, το ίδιο δείγμα εξετάστηκε με έναν διαφορετικό τρόπο, στο εργαστήριο SAM (Sample Analysis at Mars) του “Curiosity” και τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό “Proceedings of the National Academy of Sciences” στις 24/3. Εκεί ανακαλύφθηκε ότι το συγκεκριμένο δείγμα περιείχε μακριές αλυσίδες υδρογονανθράκων που περιείχαν τουλάχιστον 10-12 άτομα άνθρακα. Αυτές πιθανόν να αποτελούσαν τμήμα λιπαρών οξέων που είχαν διατηρηθεί στο δείγμα και αποσπάστηκαν κατά τη θέρμανσή του στο πείραμα. Αυτά τα οξέα αποτελούν οργανικά μόρια που μπορεί να συνδέονται με την ύπαρξη αρχαίας ζωής στον Άρη, όμως προκύπτουν και από αβιοτικές διαδικασίες. Ωστόσο, η εύρεσή τους θεωρείται ούτως ή άλλως σημαντική.
 
Εκτιμάται ότι τα δείγματα από τον πυθμένα αυτής της αρχαίας αρειανής λίμνης, μπορεί να περιέχουν και μεγαλύτερες αλυσίδες υδρογονανθράκων (με πάνω από 12 άτομα άνθρακα), ωστόσο το εργαστήριο SAM του “Curiosity” δεν έχει τη δυνατότητα να τις ανιχνεύσει. Κάτι τέτοιο θα ήταν σημαντικό καθώς, οι αβιοτικές διαδικασίες παράγουν λιπαρά οξέα με αλυσίδες υδρογονανθράκων που περιέχουν λιγότερα από 12 άτομα άνθρακα. Για αυτό το λόγο, θα πρέπει να επιστραφούν αυτά τα δείγματα στη Γη, ώστε να εξεταστούν με μεγαλύτερη λεπτομέρεια. Αντίστοιχα δείγματα συλλέγει και το “Perseverance” στον κρατήρα “Jezero” που αποτελούσε τον πυθμένα μιας ακόμη αρχαίας αρειανής λίμνης. Μια μελλοντική αποστολή αναμένεται να μαζέψει όλα αυτά τα πολύτιμα δείγματα.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.pnas.org/doi/abs/10.1073/pnas.2420580122
 
Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, τις προκλήσεις της, τους τρόπους αντιμετώπισης που έχουν προταθεί, όπως και τις γενικότερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 26 Απριλίου 2025

CRISPR εναντίον καρκίνου

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Advanced Science” στο τέλος του προηγούμενου έτους, ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ χρησιμοποίησαν την τεχνική CRISPR σε ποντίκια, στοχεύοντας στην αποκοπή ενός συγκεκριμένου γονιδίου σε καρκινικά κύτταρα όγκων στο κεφάλι και το λαιμό, με αποτέλεσμα να εξολοθρεύσουν το 50% των καρκινικών όγκων. Οι καρκίνοι στο κεφάλι και τον λαιμό είναι πολύ συνηθισμένοι και αποτελούν την 5η αιτία θανάτου από καρκίνο.

 
Οι ερευνητές αναφέρουν ότι αν και η συγκεκριμένη τεχνική, ως σήμερα δεν χρησιμοποιούνταν κατά του καρκίνου καθώς υπήρχε η υπόθεση ότι δεν αρκεί η επέμβαση σε ένα συγκεκριμένο γονίδιο σε αυτές τις περιπτώσεις, ωστόσο στην παρούσα έρευνα αποδεικνύεται ότι ορισμένα γονίδια είναι απολύτως απαραίτητα για την επιβίωση των καρκινικών κυττάρων, κάνοντας την τεχνική CRISPR ένα αποτελεσματικό εργαλείο. Η ερευνητική ομάδα ήδη εργάζεται πάνω σε άλλους τύπους καρκίνων, όπως εκείνον στο συκώτι, το λέμφωμα και το μυέλωμα.
 
Η τεχνική CRISPR (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats), αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη τεχνική κατά την οποία, ακολουθίες DNA προκαρυωτικών οργανισμών (π.χ. βακτηρίων), μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εισαχθούν σε ασθενείς με προβληματικό DNA, να αναγνωρίσουν το κομμάτι προς διόρθωση, να το αποκόψουν και να δώσουν «οδηγίες», ώστε να αντικατασταθεί με ένα υγιές λειτουργικό τμήμα. Ουσιαστικά συνίσταται σε τροποποίηση του DNA μέσω της επέμβασης στα κύτταρα του ασθενούς, με σκοπό τη ριζική και αποτελεσματική διόρθωση προβληματικών μερών του γονιδιώματος που συνδέονται με βαριές ή θανατηφόρες ασθένειες, όπως ο καρκίνος. Αυτό γίνεται με μεταφορά, με τη βοήθεια ιών ως «οχήματα», οδηγιών για την παραγωγή «διορθωμένου» DNA στα κύτταρα του ασθενούς.
 
 
Περισσότερα για το CRISPR αλλά και τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 25 Απριλίου 2025

"Επανάσταση" στην αστροφωτογραφία με φακούς ελεγχόμενης περίθλασης

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό “Applied Physics Letters” τον Φεβρουάριο και χρηματοδοτήθηκε από τη NASA και την DARPA (μια υπηρεσία αμύνης των ΗΠΑ όπου αναπτύσσονται προχωρημένα τεχνολογικά εγχειρήματα), παρουσιάζεται ένας φωτογραφικός φακός με ασύλληπτα μικρό πάχος 2.4 μικρομέτρων (1 μικρόμετρο = 1 εκατομμυριοστό του μέτρου).

 
Ο συγκεκριμένος πολύ λεπτός και πολύ ελαφρύς φακός, θα αποτελεί «επανάσταση» στον τρόπο με τον οποίο θα γίνεται η αστροφωτογράφιση, αντικαθιστώντας τα ογκώδη διαστημικά τηλεσκόπια που χρησιμοποιούσαν τους «παραδοσιακούς» διαθλαστικούς φακούς και τεχνικές για τη φωτογράφιση αντικειμένων στο βαθύ διάστημα. 
 
Οι «παραδοσιακοί» φακοί λειτουργούν με διάθλαση, με αποτέλεσμα το φως από τα μακρινά αντικείμενα να αλλάζει πορεία στον φακό και να εστιάζεται εκεί που επιθυμούμε. Ωστόσο, όσο πιο μακρινά αντικείμενα θέλουμε να φωτογραφίσουμε, τόσο βαρύτερο και πολύπλοκο είναι το σύστημα φακών που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε (και να στείλουμε στο διάστημα, αν πρόκειται για διαστημικό τηλεσκόπιο).
 
Οι επίπεδοι φακοί της παρούσης έρευνας, λειτουργούν με ελεγχόμενη περίθλαση. Ομόκεντροι δακτύλιοι πάνω στον επίπεδο φακό, κάνουν περίθλαση στα διάφορα μήκη κύματος (στο ορατό και το κοντινό υπέρυθρο, 400-800 nm, για τη συγκεκριμένη έρευνα), όμως βρίσκονται σε μεταβλητό βάθος μέσα στον επίπεδο φακό με αποτέλεσμα τα διάφορα χρώματα (διάφορα μήκη κύματος) να εστιάζονται σε ένα σημείο, δημιουργώντας μια καθαρή εικόνα χωρίς χρωματικά σφάλματα. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι η μαζική παραγωγή δεν θα αργήσει 
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://pubs.aip.org/.../Color-astrophotography-with-a...
 
Στη φωτογραφία φαίνεται ο εν λόγω φακός - The Menon Lab / The University of Utah
 
Περισσότερα για τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 
 

Δευτέρα 21 Απριλίου 2025

Ίχνη από σίφωνες ξηράς

Στις 13/3, κακοκαιρία με ισχυρές υπερκυτταρικές καταιγίδες (supercells) συνοδευόμενες από σίφωνες ξηράς, επηρέασαν κυρίως τις κεντροδυτικές πολιτείες στις ΗΠΑ. Μία από τις πολιτείες που επηρεάστηκαν αρκετά από τους σίφωνες ήταν εκείνη του Μισισιπή, όπου καταγράφηκαν 18 σίφωνες εκ των οποίων ένας ήταν κατηγορίας EF4 (στην 5βάθμια ενισχυμένη κλίμακα Fujita, EF/Enhanced Fujita, όπου κατηγοριοποιούνται ανάλογα με τις καταστροφές που έχουν προκαλέσει). Οι μέγιστες ταχύτητες των ανέμων εκτιμάται ότι ξεπέρασαν τα 270 km/h κατά τόπους.

 
Οι καταστροφές από τους σίφωνες, ήταν ορατές ακόμη και από τον δορυφόρο Landsat 8 στη φωτογραφία που βλέπουμε και η οποία ελήφθη στις 22/3. Εκεί, σημειώνεται με βέλη το ίχνος της διαδρομής, δεκάδων χιλιομέτρων, ενός εκ των ισχυρών σιφώνων που έπληξαν την περιοχή. Οι καταστροφές σε σπίτια και αγροικίες, η απογύμνωση ή και το ξερίζωμα των δέντρων κατά τη διέλευσή του, έχουν αφήσει ένα χαρακτηριστικό ίχνος στο έδαφος, το οποίο είναι ορατό και από τον δορυφόρο.
 
Φωτογραφία: Landsat 8 (OLI) / https://earthobservatory.nasa.gov/.../tornadoes-rip...
 
Περισσότερα για τους σίφωνες ξηράς και θαλάσσης, τους κονιορτοστρόβιλους, τους νεφοστρόβιλους, κ.α, με χάρτες, διαγράμματα, πίνακες και εντυπωσιακές εικόνες από τη χώρα μας και το εξωτερικό, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Κυριακή 20 Απριλίου 2025

Ιπτάμενα αυτοκίνητα από την Alef

Καλημέρα και χρόνια πολλά! Τώρα, αν κάθεστε σε κάποιο οικογενειακό τραπέζι και δεν έχετε τι να κάνετε, εδώ σας έχω! Πάμε να δούμε το σημερινό μας θέμα.

 
«Πού είναι τα ιπτάμενα αυτοκίνητα που μας υποσχέθηκαν για το μέλλον όταν ήμασταν μικροί;» είναι μια ερώτηση που μπορεί να έχετε σκεφτεί μεταξύ σοβαρού και αστείου, και ενώ υπάρχουν κάποιες αντικειμενικές δυσκολίες στην υλοποίηση μιας τέτοιας τεχνολογίας, η εταιρεία “Alef” είναι σχεδόν έτοιμη να λανσάρει το “Model A” που είναι ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο το οποίο μπορεί να γίνει και αεροπλάνο!
 
Αν αναρωτιέστε για την αυτονομία, αυτή θα είναι περίπου 320 km (αν χρησιμοποιείται ως αυτοκίνητο) και 180 km αν χρησιμοποιείται ως αεροπλάνο. Για χρήση εντός μιας πόλης φαντάζει ιδανικό, καθώς οι καθυστερήσεις λόγω κίνησης ή άλλων απρόβλεπτων συμβάντων θα αποτελούν παρελθόν. Το αυτοκίνητό σας, θα ανυψώνεται κατακόρυφα και θα ίπταται πάνω από τα ακινητοποιημένα αμάξια, μέχρι να σας μεταφέρει στον προορισμό σας. Το μοντέλο αυτό αναμένεται να κοστίζει 300000 δολάρια και η εταιρεία αναφέρει ότι ήδη υπάρχουν πάνω από 3000 προ-παραγγελίες. 
 
Από την άλλη, η FAA (Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των ΗΠΑ) ανακοίνωσε πριν λίγους μήνες ότι για να μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος ένα τέτοιο ιπτάμενο μοντέλο, θα πρέπει να έχει άδεια πιλότου, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να έχει τουλάχιστον 40 ώρες πτήσης για να μπορέσει να χειριστεί νόμιμα το “Model A” της Alef.
 
Περισσότερα: https://alef.aero/ -- Φωτογραφία από τη δοκιμή του συγκεκριμένου μοντέλου στον αέρα.
 
Περισσότερα για τις γενικότερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 19 Απριλίου 2025

Περισσότερα για την ανίχνευση πιθανών βιοδεικτών στον εξωπλανήτη K2-18b

Και αφού «έκατσε η σκόνη» από την προχθεσινή ανακοίνωση περί των ευρημάτων του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb για τον εξωπλανήτη K2-18b (βλέπε εδώ: https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/posts/1180789194058407), ας δούμε τι ισχύει, τι δεν ισχύει και τι μπορούμε να περιμένουμε. 

 
Βρέθηκε ζωή στον εξωπλανήτη αυτόν; Όχι. Αν είχε βρεθεί, θα το ξέρατε σίγουρα! Αυτό που βρέθηκε* είναι κάποιες χημικές ενώσεις (διμεθυλοσουλφιδίο και διμεθυλοδισουλφίδιο που για συντομία τα γράφουμε DMS, DMDS) που στη Γη γνωρίζουμε ότι παράγονται από θαλάσσια ζωή, όμως υπάρχουν και αβιοτικές διαδικασίες που θα μπορούσαν να το δημιουργήσουν στον εν λόγω εξωπλανήτη.
*Βρέθηκαν όντως αυτές οι χημικές ενώσεις; Κάποιοι ερευνητές έχουν τις αμφιβολίες τους για λόγους που άπτονται της στατιστικής που χρησιμοποιήθηκε για να αναδειχθεί η ανίχνευση «3σ» (ή απλοϊκά 99.7%) που αναφέρθηκε στην προηγούμενη ανάρτησή μας. 
 
Τι χρειαζόμαστε για να είμαστε σίγουροι για την ανίχνευση των συγκεκριμένων στοιχείων; Περισσότερες παρατηρήσεις, επαλήθευση και από άλλες ανεξάρτητες επιστημονικές ομάδες και στατιστική βεβαιότητα «5σ».
 
Έστω ότι γίνεται πλήρης επαλήθευση της ύπαρξης αυτών των στοιχείων. Τι θα αποκαλύψει για αυτόν τον εξωπλανήτη; Μία πιθανότητα να παράγονται από κάποιου είδους θαλάσσια ζωή, όμως επειδή υπάρχουν και αβιοτικές διαδικασίες (δηλαδή διαδικασίες που δεν χρειάζονται την ύπαρξη ζωής) που μπορούν να τα παράγουν, σίγουρα έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε αποδεικνύοντας ότι δεν είναι αυτές που ευθύνονται για την ύπαρξη DMS και DMDS και για αυτό αναφερθήκαμε σε «ένα ταξίδι που μόλις ξεκινά» στην προηγούμενη ανάρτησή μας. 
 
Γνωρίζουμε ότι ο K2-18b έχει όντως ωκεανούς; Ο εξωπλανήτης αυτός βρίσκεται στην «κατοικήσιμη» ζώνη του αστέρα του (ερυθρός νάνος) κάτι που σημαίνει ότι δυνητικά έχει θερμοκρασίες κατάλληλες για να υπάρχει νερό σε υγρή μορφή, όμως αυτό δεν αποτελεί επιβεβαίωση, καθώς υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη. 
 
Πέρα από τα DMS και DMDS, πόσο σημαντική είναι η έρευνα πάνω σε αυτόν τον εξωπλανήτη; Πολύ! Είναι το «επόμενο βήμα» όσο αφορά την εξερεύνηση των εξωπλανητών και των ποικίλων εξωπλανητικών ατμοσφαιρών. Αυτοί οι εξωπλανήτες όπως ο K2-18b είναι συνηθισμένοι εκτός του ηλιακού μας συστήματος, όμως στο δικό μας δεν έχουμε κανέναν τέτοιον! Επομένως, υπάρχει ανάγκη να μάθουμε περισσότερα για αυτούς τους «μίνι-Ποσειδώνες» (λέγονται έτσι διότι είναι λίγο μικρότεροι από τον δικό μας Ποσειδώνα και αποτελούν συνήθως ωκεάνιους κόσμους με παχιά ατμόσφαιρα υδρογόνου).
 
Μπορούμε να πούμε ότι αυτά τα στοιχεία (DMS, DMDS) αποτελούν «βίο-δείκτες» (biosignatures), δηλαδή στοιχεία που συνδέονται με την ύπαρξη ζωής; Ο βίο-δείκτης είναι ένα στοιχείο που αποτελεί απόδειξη για ύπαρξη ζωής. Υπό αυτό το πρίσμα, πολλοί ερευνητές επισημαίνουν ότι επειδή υπάρχουν και αβιοτικές διαδικασίες που μπορούν να τα παράγουν αυτά, δεν μπορούν να θεωρηθούν βίο-δείκτες από μόνα τους. Ένας κανόνας είναι ότι «όσο μεγαλύτερο είναι το μόριο που ανιχνεύεται, τόσο πιθανότερο είναι να έχει παραχθεί από ζωή». Για παράδειγμα, αν σε έναν εξωπλανήτη ανιχνεύαμε CFCs (οι γνωστοί χλωροφθοράνθρακες που χρησιμοποιούνταν παλιά σε κλιματιστικά και ψυγεία και μας άφησαν ως «κληρονομιά» την αραίωση του όζοντος), τότε αυτό θα μπορούσε σίγουρα να θεωρηθεί ως ένας βίο-δείκτης.
 
Οπότε, πού βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή και τι να περιμένουμε; Έχουμε έναν ακόμη λόγο να θέλουμε να ψάξουμε περισσότερο τον συγκεκριμένο εξωπλανήτη, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Χρειαζόμαστε σίγουρα περισσότερα δεδομένα (χρόνος παρατήρησης), και πλήρη στατιστική επιβεβαίωση της ύπαρξης των συγκεκριμένων στοιχείων από ανεξάρτητες ερευνητικές ομάδες. Ακόμη και αν αυτό δεν συμβεί, θα έχουμε μάθει περισσότερα για αυτούς τους «ξένους», για το ηλιακό μας σύστημα, πλανήτες.
 
Έχει συμβεί κάτι ανάλογο στο παρελθόν; Ναι, και μάλιστα έχουμε ένα πρόσφατο παράδειγμα εντός του ηλιακού μας συστήματος και συγκεκριμένα στην Αφροδίτη όπου το 2020 μια ερευνητική ομάδα ανέφερε ότι ανίχνευσε φωσφίνη στην ατμόσφαιρα του πλανήτη, κάτι που αποτελεί πιθανό βίο-δείκτη για ακραιόφιλους μικροοργανισμούς στα νέφη του (η υπόθεση ότι μπορεί να υπάρχει κάποιου είδους ζωή στα νέφη της Αφροδίτης, μακριά από την κολασμένη επιφάνειά της, δεν είναι νέα). Μεταγενέστερες παρατηρήσεις από άλλους δεν επαλήθευσαν την ανίχνευση φωσφίνης, όμως η ερευνητική ομάδα επανήλθε το 2023 με περισσότερες παρατηρήσεις και την εκ νέου ανίχνευση αυτής της ουσίας, εξηγώντας ότι έχει σημασία αν οι παρατηρήσεις έγιναν στη φωτεινή (αυτή που βλέπει προς τον Ήλιο) ή τη σκοτεινή πλευρά του πλανήτη κάθε φορά. Στη φωτεινή πλευρά, η υπεριώδης ακτινοβολία διαλύει τα ίχνη φωσφίνης. Επομένως, όσες μετρήσεις ελήφθησαν στη μεταβατική ζώνη από τη νύχτα προς την ημέρα ανίχνευσαν φωσφίνη, ενώ σε εκείνη από τη μέρα προς τη νύχτα όχι. Αυτό δείχνει ότι έχουμε ακόμη πολλά να μάθουμε και για τις ατμόσφαιρες των «γειτονικών» μας πλανητών, κάτι στο οποίο στοχεύουν οι αποστολές “DAVINCI+” και «VERITAS» στην Αφροδίτη (βλέπε παλαιότερη ανάρτησή μας για αυτές: https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/posts/995073654632726).
 
Καλλιτεχνική απεικόνιση εξωπλανήτη: https://commons.wikimedia.org/.../File:An_exoplanet_seen...
 
Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, τους εξωπλανήτες αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 18 Απριλίου 2025

Κύλινδροι ή ρολά χιονιού

Αυτό το εντυπωσιακό και σπάνιο θέαμα με κύλινδρους ή ρολά χιονιού είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν οι λιγοστοί κάτοικοι της παγωμένης λίμνης Teletskoye, στην κεντρική Ρωσία στις αρχές Μαρτίου. Αυτό το φαινόμενο συμβαίνει σπάνια καθώς χρειάζεται ένας συνδυασμός συνθηκών, ώστε το χιόνι να τυλιχθεί με τη βοήθεια του ανέμου σε ρολά σαν αυτά στις φωτογραφίες. 

 
Για να δημιουργηθούν αυτά τα ρολά, θα πρέπει να υπάρχει ένα σχετικά λεπτό στρώμα «υγρού χιονιού» με θερμοκρασία κοντά σε αυτήν της τήξης του πάγου. Αυτό το στρώμα «κολλάει» εύκολα, όμως θα πρέπει να μπορεί και να ανασηκώνεται εύκολα με τη βοήθεια του αέρα, επομένως θα πρέπει από κάτω του να έχει ένα στρώμα χιονιού που έχει πέσει με πολύ χαμηλότερη θερμοκρασία και είτε είναι παγωμένο είτε είναι σε μορφή πούδρας. Τότε το υγρό χιόνι μπορεί να ανασηκωθεί χωρίς να κολλάει με το παγωμένο του υπόστρωμα αλλά μπορεί να κολλάει μεταξύ του καθώς το «τυλίγει» ο αέρας. Επίσης, η ένταση του ανέμου θα πρέπει να είναι αρκετή για να κινεί τα ρολά χιονιού αλλά όχι ιδιαίτερα μεγάλη ώστε να τα διαλύει.
 
Πηγή: Kirill Bakanov / https://x.com/WeatherSarov1
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 



 

Πέμπτη 17 Απριλίου 2025

Εύρεση DMS, DMDS (πιθανών βιοδεικτών) στον εξωπλανήτη K2-18b

Σπουδαία νέα προέκυψαν σήμερα για την πιθανή ύπαρξη ζωής στον εξωπλανήτη K2-18b στον οποίο είχαμε αναφερθεί πριν λίγες μέρες σε ανάρτησή μας, εδώ: https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/posts/1170380318432628

 
Νέες μετρήσεις από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, τα αποτελέσματα των οποίων δημοσιεύτηκαν σήμερα (βλέπε έρευνα παρακάτω), δείχνουν ότι η ύπαρξη διμεθυλοσουλφιδίου (DMS) είναι πλέον πρακτικά βέβαιη (99.7%) αν και για να θεωρηθεί «σίγουρη» και τυπικά επιστημονικά, πρέπει να γίνουν περαιτέρω μετρήσεις (χρειάζονται μετρήσεις 24 ωρών αθροιστικά για τον εξωπλανήτη, ώστε να φτάσουμε στο επιθυμητής βεβαιότητας αποτέλεσμα «5σ» στατιστικά που σημαίνει βεβαιότητα 99.99994%). Εκτός από το DMS ανιχνεύτηκε και διμεθυλοδισουλφίδιο (DMDS), κάτι που μειώνει περαιτέρω τις αμφιβολίες για την πρωταρχική ανίχνευση του DMS πριν περίπου 2 χρόνια.
 
Αυτές οι μετρήσεις από μόνες τους αποτελούν την πιο πολλά υποσχόμενη ένδειξη για εξωγήινη ζωή. Αν και όπως είχαμε δει και στην προηγούμενη ανάρτησή μας, υπάρχουν και αβιοτικές διαδικασίες που μπορεί να παράγουν αυτά τα στοιχεία (DMS, DMDS) και για αυτό χρειάζεται ακόμη προσοχή στην ερμηνεία αυτών των ανιχνεύσεων. Εφόσον αποκλειστούν με κάποιο τρόπο οι αβιοτικές διαδικασίες, τότε οι μετρήσεις πρακτικά σημαίνουν ότι ο πλανήτης σφύζει από ωκεάνια ζωή. 
 
Αν και υπάρχει αρκετός δρόμος ακόμη για αυτό, ένα συναρπαστικό ταξίδι που στην «χειρότερη» θα μας μάθει πάρα πολλά και στην καλύτερη θα αποτελέσει την κορυφαία ανακάλυψη του 21ου αιώνα, μέχρι την επόμενη, μόλις ξεκινά!
 
Δημοσιευμένη Έρευνα (17/4/2025): https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/adc1c8
 
Εικόνα: Καλλιτεχνική απεικόνιση του K2-18b (A. Smith/N. Mandhusudhan)
 
Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, τους εξωπλανήτες αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Κυριακή 13 Απριλίου 2025

Ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας, κυματοειδή νέφη και νήσοι Sandwich

Στις 17/3, ο δορυφόρος “Aqua” της NASA, συνέλαβε αυτήν την ατμοσφαιρική κατάσταση πάνω και γύρω από τις νότιες νήσους Sandwich (μια ομάδα ακατοίκητων ηφαιστειακών νησιών στο νότιο Ατλαντικό ωκεανό). «Κυματισμοί νεφών» οι οποίοι εκκινούν από τις βουνοκορφές των νησιών. Οι υψηλότερες από αυτές τις κορυφές έχουν ύψος της τάξης του χιλιομέτρου. 

 
Αυτά τα «κυματοειδή νέφη» οφείλονται στα ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας τα οποία, γενικότερα, δημιουργούνται από εξαναγκασμένη ανύψωση μιας αέριας μάζας (π.χ. επειδή συναντά ένα εμπόδιο, όπως ένα βουνό στην περίπτωσή μας, ή από μεγάλη φωτιά και φυσικά πάνω από ισχυρές καταιγίδες) η οποία, αφού περάσει το εμπόδιο, εκτελεί ταλάντωση με απόσβεση. Τα κύματα αυτά διαδίδονται και πέρα από την τροπόπαυση. 
 
Όσο αφορά την τροπόσφαιρα που μας ενδιαφέρει εδώ, αν η αέρια μάζα έχει επαρκή υγρασία, τότε καθώς ανέρχεται και ψύχεται, συμπυκνώνεται σε ορατό νέφος δημιουργώντας μια λευκή λωρίδα νέφους. Μετά κατέρχεται, συμπιέζεται και θερμαίνεται οπότε εκεί δεν υπάρχει νέφος (οι πιο «σκοτεινές» περιοχές ανάμεσα στις λευκές λωρίδες νεφών της φωτογραφίας). 
 
Αυτή η κύμανση μπορεί να συνεχίζεται για χιλιόμετρα πίσω από την «πηγή» (που εδώ είναι οι βουνοκορφές των νησιών). Αν υπάρχουν και άλλα αντίστοιχα κύματα από διπλανές πηγές, τότε καθώς τα κύματα αυτά εξαπλώνονται, συναντώνται με τα γειτονικά τους. Στα σημεία που συμβάλλουν δημιουργείται ένας νέος κυματισμός, το πλάτος του οποίου εξαρτάται από το αν τα επιμέρους κύματα συμβάλλουν ενισχυτικά ή καταστρεπτικά.
 
Φωτογραφία: MODIS Land Rapid Response Team / NASA GSFC
 
Περισσότερα για τα ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας, όπως και για πολλά άλλα εντυπωσιακά ή/και άγνωστα φυσικά φαινόμενα, μπορείτε να βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), ενώ για τα βαρυτικά κύματα της Γενικής Σχετικότητας, μπορείτε να μάθετε στον τόμο ΙΙ του ίδιου έργου. Το έργο μπορείτε να το προμηθευτείτε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 12 Απριλίου 2025

Ο κομήτης C/2024 G3 (ATLAS) από το "Solar Orbiter"

Ένα νέο απολαυστικό βίντεο με τον κομήτη C/2024 G3 (ATLAS) κυκλοφόρησε στα τέλη Μαρτίου, με επεξεργασμένα (από την ESA) δεδομένα του “Solar Orbiter” από τις 14 ως τις 25/1, οπότε και ο κομήτης μόλις είχε περάσει από το περιήλιο (το πλησιέστερο στον Ήλιο σημείο της τροχιάς του) στις 13/1. Ένα χαρακτηριστικό του ήταν οι «πολλαπλές ουρές» που είχε αναπτύξει και φαίνονται και σε αυτό το βίντεο. (Δείτε και την παλαιότερη ανάρτησή μας σχετικά με αυτό: https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/posts/1110049831132344)

 
Θυμίζουμε ότι ο κομήτης C/2024 G3 (ATLAS), ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος που έχει καταγραφεί από σύγχρονα ηλιακά παρατηρητήρια (όπως π.χ. το SOHO), με τους άλλους δυο στην κορυφαία τριάδα να είναι ο κομήτης McNaught το 2007 και ο πρόσφατος Tsuchinshan – ATLAS τον Οκτώβρη του 2024.
 
Δυστυχώς, ο C/2024 G3 ήταν σχεδόν αποκλειστικά ορατός από το νότιο ημισφαίριο. Το μέγιστο φαινόμενο μέγεθός του ήταν -3.8 (αντίστοιχα ο Tsuchinshan – ATLAS έφτασε στο -4.9 και ο McNaught -5.5, δηλαδή ήταν λαμπρότεροι καθώς όσο πιο μικρό είναι το φαινόμενο μέγεθος, τόσο πιο λαμπρό είναι το αντικείμενο στον ουρανό μας).
 
Το “Solar Orbiter” της ESA αποτελεί μια διαστημική συσκευή παρατήρησης του Ήλιου (της ηλιόσφαιρας, του ηλιακού ανέμου και των πολικών περιοχών του άστρου μας) από το 2020 και η αποστολή αν και είχε προγραμματιστεί να ολοκληρωθεί ως το 2026, είναι πιθανό να επεκταθεί ως το 2030.
 
Πηγή: https://bsky.app/profile/science.esa.int/post/3lkveqp4i7c2k -- ESA + NASA / Solar Orbiter / SoloHI Team.
 
Περισσότερα, με λεπτομέρειες, σχήματα, γραφήματα και φωτογραφίες, για τους κομήτες, τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, τις διαφορές τους, την πιθανότητα πρόσκρουσής τους με τη Γη, και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Παρασκευή 11 Απριλίου 2025

Κομήτης C/2025 F2 (SWAN)

Ένας νέος κομήτης ανακαλύφθηκε πριν λίγες μέρες (από τους ερασιτέχνες αστρονόμους Vladimir Bezugly και Michael Mattiazzo, ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο) καθώς θα περάσει από την αστρική μας «γειτονιά» και το περιήλιό του (το πλησιέστερο στον Ήλιο σημείο της τροχιάς του) αναμένεται την πρωτομαγιά. Το επίσημο όνομά του: C/2025 F2 (SWAN).

Ήδη ο κομήτης, σε διάφορες φωτογραφίες, έχει αναπτύξει μια ευδιάκριτη ουρά και μπορεί κάποιος ήδη να τον δει με κιάλια στον πρωινό ουρανό προς τα ανατολικά – βορειοανατολικά, προς τον αστερισμό του Πήγασου, γύρω στις 5 τα ξημερώματα. Το φαινόμενο μέγεθός του είναι ήδη στο +7.5 και αναμένεται να φτάσει το +4 με +5 στο περιήλιό του. Οι μέρες που διανύουμε, και ως τις 14/4 είναι καλές ημέρες για τη φωτογράφισή του, καθώς το φεγγάρι αν και γεμάτο, βρίσκεται στην πλάτη του παρατηρητή και δύει τις επίμαχες ώρες που ανατέλλει ο κομήτης. Όσο όμως περνά ο καιρός και πλησιάζουμε προς την πρωτομαγιά, ο κομήτης θα «βυθίζεται» όλο και περισσότερο στο λυκαυγές, κάνοντας δύσκολη την παρατήρησή του. Μετά το περιήλιο, θα είναι ορατός από το νότιο ημισφαίριο.
 
Θυμίζουμε ότι το φαινόμενο μέγεθος είναι ένα μέτρο του πόσο λαμπρό φαίνεται ένα αντικείμενο στον ουρανό μας. Η κλίμακα πάει «ανάποδα», ώστε όσο πιο λαμπρό είναι ένα αντικείμενο, τόσο πιο μικρό, ακόμη και αρνητικό, φαινόμενο μέγεθος έχει. Για σύγκριση, το μάτι μας σε έναν σκοτεινό ουρανό μακριά από φώτα, το πιο αμυδρό αντικείμενο που μπορεί να δει, έχει φαινόμενο μέγεθος ως +6. Ο Σείριος έχει φαινόμενο μέγεθος -1.5, η Αφροδίτη έχει μέγιστο φαινόμενο μέγεθος -4.9, η Πανσέληνος -12.9 και ο λαμπρός Ήλιος στον ουρανό μας -27.
 
Πηγή, χάρτες και φωτογραφίες: https://earthsky.org/.../new-comet-swan25f-april-2025.../
 
Περισσότερα, με λεπτομέρειες, σχήματα, γραφήματα και φωτογραφίες, για τους κομήτες, τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, τις διαφορές τους, την πιθανότητα πρόσκρουσής τους με τη Γη, και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 
 

Κυριακή 6 Απριλίου 2025

Τελικά υπάρχει ζωή στον εξωπλανήτη K2-18b;

Τελικά υπάρχει ζωή στον εξωπλανήτη K2-18b; Τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα; Για να τα πάρουμε από την αρχή. Ο Κ2-18b είναι εξωπλανήτης 124 έτη φωτός μακριά από τη Γη, περιφέρεται γύρω από έναν ερυθρό νάνο, στην κατοικήσιμη ζώνη του και έχει μάζα 8.6 φορές και ακτίνα 2.6 φορές μεγαλύτερη από αυτήν της Γης, ενώ εκτιμάται ότι έχει νερό σε υγρή μορφή και ήπιες θερμοκρασίες (για τα δικά μας, γήινα δεδομένα). 

 
Ο συγκεκριμένος εξωπλανήτης, είχε απασχολήσει το 2023 αλλά και το 2024 τα ΜΜΕ σχετικά με την πιθανότητα εύρεσης ζωής εκεί, καθώς το διαστημικό τηλεσκόπιο Webb (JWST), λαμβάνοντας το φάσμα εκπομπής του εξωπλανήτη, είχε ανιχνεύσει μεθάνιο, διοξείδιο του άνθρακα, απουσία αμμωνίας αλλά και πιθανά ίχνη διμεθυλοσουλφιδίου (DMS) το οποίο, από όσα γνωρίζαμε ως τότε, παράγεται μόνο από ζωντανούς θαλάσσιους οργανισμούς (βλέπε έρευνα 2023 για την πιθανή ανίχνευση, παρακάτω). Είναι η πρώτη φορά που ανιχνεύουμε (εφόσον επιβεβαιωθεί) DMS στο φάσμα εκπομπής εξωπλανήτη και για να επιβεβαιωθεί ή απορριφθεί η αρχική πιθανή ανίχνευση, το JWST θα κάνει και άλλες μετρήσεις. 
 
Τα παραπάνω ευρήματα σημαίνουν ότι πρόκειται για έναν εξωπλανήτη με ατμόσφαιρα υδρογόνου και ωκεανούς με μεγάλο βάθος. Αυτοί οι εξωπλανήτες ονομάζονται "Υκεανοί" ή "Υκεάνιοι" (Hyceans) και δεν έχουμε κάτι αντίστοιχο στο δικό μας πλανητικό σύστημα, οπότε και αυτό αποτελεί έναν ακόμη λόγο για αυξημένο ενδιαφέρον.
 
Στη Γη, το DMS παράγεται από βακτήρια και φυτοπλαγκτόν στους ωκεανούς, για αυτό και θεωρείται ως «βιο-δείκτης», δηλαδή ως δείκτης που υποδηλώνει την παρουσία ζωής. Ωστόσο, το 2024 (βλέπε έρευνα 2024 παρακάτω), βρέθηκε DMS στον κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko, κάτι που δημιουργεί ερωτηματικά για το αν το DMS μπορεί να θεωρηθεί ως μια ισχυρή ένδειξη παρουσίας ζωής.
 
Επίσης, ακόμη και αυτή η ανίχνευση του DMS στον K2-18b αμφισβητείται από διάφορους ερευνητές, καθώς είναι αρκετά ασθενική και στα όρια του «θορύβου» του σήματος που ανιχνεύτηκε από το JWST, για αυτό χρειάζονται και νέες μετρήσεις οι οποίες επιχειρούνται από διάφορες ερευνητικές ομάδες αυτήν την περίοδο και εκτιμάται ότι μέσα στο 2026 θα υπάρχει μια καλύτερη απάντηση.
 
Εύρεση DMS σε κομήτη (2024): https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-4357/ad8565
 
Δημοσιευμένη Έρευνα (2023): https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/acf577
 
Φωτογραφία: Καλλιτεχνική απεικόνιση του K2-18b με τον ερυθρό νάνο K2-18 https://commons.wikimedia.org/.../File:Exoplanet_K2-18_b...
 
Περισσότερα για τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 5 Απριλίου 2025

Ο αστεροειδής 2024 YR4 είναι πιθανό να πέσει στη Σελήνη.

Θυμάστε τον αστεροειδή 2024 YR4 ο οποίος είχε μια μη-αμελητέα πιθανότητα σύγκρουσης με τη Γη τον Δεκέμβριο του 2032; Είχαμε κάνει μια λεπτομερή ανάρτηση σχετικά με αυτό, εδώ: https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/posts/1115623470574980

 
Όπως αναμενόταν, νεότερες μετρήσεις εκμηδένισαν την πιθανότητα σύγκρουσης με τη Γη, ωστόσο αυτές έχουν μετατοπίσει τη μη-αμελητέα αυτή πιθανότητα προς τη μεριά του φυσικού μας δορυφόρου. Τώρα φαίνεται να υπάρχει μια πιθανότητα 3.8% να συγκρουστεί με τη Σελήνη. Σε αυτήν την περίπτωση, δεν αναμένεται κάτι ιδιαίτερο (π.χ. διαταραχή της τροχιάς της Σελήνης ή ό,τι άλλο υπερβολικό μπορεί να δείτε σε διάφορα μέσα). Σίγουρα όμως θα αποτελέσει σπουδαίο θέαμα για τους αστροφωτογράφους. Έχουμε άλλωστε δει σε παλαιότερες αναρτήσεις μας, καταγραφές πολύ μικρότερων βράχων με τη Σελήνη (π.χ. https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/videos/517194307660898/)
 
Στο βίντεο της παρούσας ανάρτησης, φαίνεται η τροχιά του αστεροειδή αυτού με βάση τις ανανεωμένες μετρήσεις για την τροχιά του. Πρώτα, από την οπτική γωνία του αστεροειδή, ο οποίος στο τέλος πέφτει στη Σελήνη και μετά παρατηρώντας το σύστημα Γης-Σελήνης με την τροχιά του αστεροειδή να επισημαίνεται με μια ευθεία. 
 
Πηγή βίντεο: Tony Dunn / https://bsky.app/profile/tony873004.bsky.social
 
Περισσότερα, με λεπτομέρειες, σχήματα, γραφήματα και φωτογραφίες, για τους κομήτες, τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, τις διαφορές τους, την πιθανότητα πρόσκρουσής τους με τη Γη, την κλίμακα Torino και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Παρασκευή 4 Απριλίου 2025

"Δαχτυλίδια Einstein" και "βαρυτικοί φακοί" από το JWST

Η συγκεκριμένη φωτογραφία από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, η οποία επιλέχθηκε και ως «φωτογραφία του μήνα» για τον Μάρτιο από την ESA, απεικονίζει κάτι που μοιάζει με γαλαξία, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για δυο γαλαξίες. Ο ένας βρίσκεται στο κέντρο της φωτογραφίας και μοιάζει με μια μικρή λαμπερή ελλειπτική κουκκίδα. Ο άλλος βρίσκεται πιο μακριά και φαίνεται να «περικυκλώνει» τον ελλειπτικό γαλαξία που βρίσκεται στο κέντρο, όμως αυτό που βλέπουμε είναι μια παραμορφωμένη εκδοχή του μακρινού γαλαξία. 

 
Τι είναι όμως αυτός ο «παραμορφωμένος» γαλαξίας; Η μάζα του ελλειπτικού γαλαξία που βρίσκεται στο κέντρο της εικόνας, είναι αρκούντως μεγάλη ώστε να δρα ως «βαρυτικός φακός». Ο τελευταίος αποτελεί ένα φαινόμενο που έχουμε δει και σε παλαιότερες αναρτήσεις μας και συνίσταται στην παραμόρφωση του χωροχρόνου από τη μάζα του αντικειμένου (εδώ ο ελλειπτικός γαλαξίας) που παρεμβάλλεται ανάμεσα σε εμάς και στο μακρινό αντικείμενο (ένας άλλος μακρινός γαλαξίας). 
 
Εφόσον υπάρχει ευθυγράμμιση ανάμεσα σε εμάς, τον γαλαξία που δρα ως «βαρυτικός φακός» και τον μακρινό γαλαξία, αυτό έχει ως συνέπεια το φως που προέρχεται από τον μακρινό γαλαξία, να παραμορφώνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργεί ένα δαχτυλίδι φωτός (λέγεται «Δαχτυλίδι του Einstein») γύρω από τον γαλαξία – βαρυτικό φακό. Αυτό το δαχτυλίδι φωτός, είναι η παραμορφωμένη εικόνα του μακρινού γαλαξία. Βλέπε και επεξηγηματικό σχήμα για το πώς λειτουργούν οι «βαρυτικοί φακοί» οδηγώντας στη δημιουργία των «δαχτυλιδιών του Einstein». 
 
Πηγή: https://www.esa.int/.../Webb_spies_a_spiral_through_a... (ESA / Webb, NASA and CSA, G. Mahler -- CC BY 4.0)
 
Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, τις προκλήσεις που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε, αλλά και το μέλλον της ανθρωπότητας και του Σύμπαντος, στον τόμο ΙΙΙ, τον πιο συναρπαστικό τόμο της τριλογίας «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 
Περισσότερα για τους βαρυτικούς φακούς, τη Γενική αλλά και την Ειδική Σχετικότητα, όπως και την Κοσμολογία, θα βρείτε στον τόμο ΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!