Σάββατο 14 Ιουνίου 2025

Περιφορά εξωπλανητών μεγαλύτερων από τον Δία παρατηρήθηκαν σε διάστημα 12 ετών

Η ομορφιά που υπάρχει «εκεί έξω», δυστυχώς συχνά περνά απαρατήρητη μέσα στον «βομβαρδισμό» των ειδήσεων. Σε αυτό το βίντεο βλέπουμε ένα πλανητικό σύστημα (με όνομα HR 8799) με 4 εξωπλανήτες μεγαλύτερους από τον Δία μας. Το σύστημα αυτό βρίσκεται ~130 έτη φωτός μακριά μας και φωτογραφήθηκε 10 φορές (από το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη σε ύψος 4100 m) σε 12 έτη (2009-2020). Από αυτές τις φωτογραφίες, φτιάχτηκε ένα βίντεο το οποίο δείχνει την περιφορά αυτών των εξωπλανητών γύρω από το μητρικό τους άστρο (το οποίο έχει σκιαστεί και βρίσκεται στο κέντρο).

 
Το σύστημα αυτό είναι ακόμη πολύ νέο με άστρο ηλικίας περίπου 30 εκατομμυρίων ετών, ενώ σε αυτούς τους εξωπλανήτες ένα έτος διαρκεί 45, 100, 190 και 460 γήινα έτη αντίστοιχα από τον πλησιέστερο στο άστρο εξωπλανήτη ως τον πιο απομακρυσμένο (ο οποίος κινείται και πιο αργά, άρα ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω από το άστρο σε περισσότερο χρόνο).
 
Πηγή: Jason Wang / William Thompson / Christian Marois / Quinn Konopacky -- https://jasonwang.space/orbits.html
 
Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, τους εξωπλανήτες αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Παρασκευή 13 Ιουνίου 2025

Κονιορτοστρόβιλος στο Manchester

Ένας εντυπωσιακός κονιορτοστρόβιλος (dust devil) έκανε την εμφάνισή του στο κέντρο του Manchester στην Αγγλία, στις 10/5. Έχουμε αναφέρει και σε παλαιότερες αντίστοιχες αναρτήσεις μας, ότι ένας κονιορτοστρόβιλος, πολλές φορές είναι ακίνδυνος, όπως εδώ, όμως ορισμένες φορές μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνος, σηκώνοντας ακόμη και σχετικά βαριές πρόχειρες κατασκευές. Στο παρόν βίντεο, βλέπουμε μια περίπτωση κονιορτοστρόβιλου σχετικά μικρής έντασης αν και μέτριας διαμέτρου ο οποίος έχει αποκτήσει μεγάλο ύψος. Τέτοιοι στρόβιλοι μπορούν να φτάσουν και το 1 km σε ύψος.

 
Θυμίζουμε ότι αυτοί οι στρόβιλοι δημιουργούνται με καλό και σχετικά ζεστό καιρό σε ξηρό έδαφος όπως αυτό στο βίντεο. Η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην ξηρή και θερμή επιφάνεια του εδάφους και στον αέρα λίγο πάνω από αυτήν, μαζί με κάποιους τυχαίους τοπικούς μικροστροβιλισμούς (ύπαρξη διάτμησης) στον άνεμο, είναι αρκετά για να δημιουργηθούν και να γιγαντωθούν αυτοί οι στρόβιλοι.
 
Περισσότερα για τους σίφωνες ξηράς και θαλάσσης, τους κονιορτοστρόβιλους, τους νεφοστρόβιλους, κ.α, με χάρτες, διαγράμματα, πίνακες και εντυπωσιακές εικόνες από τη χώρα μας και το εξωτερικό, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής! Ρωτήστε μας!

Κυριακή 8 Ιουνίου 2025

Σπάνια οπτικά ατμοσφαιρικά φαινόμενα στην Κίνα

Αυτό το υπερθέαμα ατμοσφαιρικών οπτικών φαινομένων, είναι ένας από τους αναρίθμητους λόγους για να αγαπήσει κάποιος τη φύση και τα φαινόμενά της και να ψάξει τους φυσικούς νόμους που υπεισέρχονται σε αυτά. Σε αυτό το εντυπωσιακό σκηνικό που συνέβη στις 11/5 στην επαρχία Guangxi της Κίνας, υπάρχει κάτι εξαιρετικά σπάνιο. 

 
Παρατηρήστε τη φωτογραφία με τη «συνηθισμένη» άλω των 22 μοιρών η οποία περικλείει και κάποια πολύ σπάνια οπτικά φαινόμενα. Ξεκινώντας από το κέντρο, όπου βρίσκεται ο Ήλιος, ο πλησιέστερος κύκλος σε αυτόν, είναι η σπάνια άλως των 9 μοιρών. Στη διπλάσια απόσταση βρίσκονται ακόμη δυο φωτεινές περιφέρειες πολύ κοντά η μία με την άλλη που αντιστοιχούν στην άλω των 18 και 20 μοιρών αντίστοιχα. Η λευκή γραμμή που διαπερνά όλα τα φαινόμενα και τον Ήλιο είναι ο γνωστός παρηλιακός κύκλος.
 
Για να σχηματιστούν αυτά τα πολύ σπάνια φαινόμενα (άλως 9, 18, 20 μοιρών) χρειάζεται η παρουσία πυραμιδοειδών παγοκρυστάλλων εξαγωνικής διατομής με ή χωρίς έναν ενδιάμεσο κορμό παράλληλων πλευρών. Οι ηλιακές ακτίνες διαθλώνται εισερχόμενες και εξερχόμενες από τις πλευρές των παγοκρυστάλλων οι οποίες έχουν διάφορες γωνίες μεταξύ τους, οδηγώντας έτσι σε γωνιακές αποκλίσεις των ηλιακών ακτίνων ίσες με 9, 18, 20 μοίρες αλλά υπάρχουν και πιο περίπλοκες περιπτώσεις (π.χ. 35 μοίρες).
 
Στη δεύτερη φωτογραφία στην οποία φαίνεται όλος ο ουρανός του παρατηρητή, βλέπετε και άλλα οπτικά φαινόμενα όπως ολόκληρο τον παρηλιακό κύκλο, το ανθήλιο, το ανώτερο περιφερειακό τόξο, το τόξο Wegener και πολλά ακόμη τα οποία μπορείτε να τα αναγνωρίσετε από τον χάρτη στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα».
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 


 

Σάββατο 7 Ιουνίου 2025

Κονιορτοστρόβιλος στη Florida

Κονιορτοστρόβιλος (dust devil) στη νοτιοδυτική Florida των ΗΠΑ, στις 18/4. Έχουμε αναφέρει και σε παλαιότερες αντίστοιχες αναρτήσεις μας, ότι ένας κονιορτοστρόβιλος, πολλές φορές είναι ακίνδυνος, όπως εδώ, όμως ορισμένες φορές μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνος, σηκώνοντας ακόμη και σχετικά βαριές πρόχειρες κατασκευές. Εδώ, βλέπουμε μια περίπτωση κονιορτοστρόβιλου μικρής έντασης και διαμέτρου, ο οποίος ανυψώνει σκόνη. Τέτοιοι στρόβιλοι μπορούν να φτάσουν και το 1 km σε ύψος. Στις πιο έντονες περιπτώσεις, θα μπορούσε να προξενήσει ζημιές στα προκατασκευασμένα σπίτια και αυτοκίνητα αριστερά.

 
Θυμίζουμε ότι αυτοί οι στρόβιλοι μπορούν να δημιουργηθούν με καλό καιρό πάνω από ξηρό έδαφος όπως εδώ. Η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην ξηρή και σχετικά θερμή επιφάνεια του εδάφους και στον αέρα λίγο πάνω από αυτήν, μαζί με κάποιους τυχαίους τοπικούς μικροστροβιλισμούς (ύπαρξη διάτμησης) στον άνεμο, είναι αρκετά για να δημιουργηθούν και να γιγαντωθούν αυτοί οι στρόβιλοι.
 
Πολλά περισσότερα για τους σίφωνες κάθε είδους και το πώς δημιουργούνται, με φωτογραφίες, σχήματα, διαγράμματα, πίνακες αλλά και στοιχεία για αυτούς στην Ελλάδα, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 6 Ιουνίου 2025

"Παρέλαση" κονιορτοστρόβιλων στον Άρη

Σχεδόν μια ντουζίνα κονιορτοστρόβιλων (dust devils) να «παρελαύνουν» ταυτόχρονα στον Άρη κατέγραψε η αριστερή κάμερα του Mars Perseverance κατά την αρειανή ημέρα 1497 (Sol 1497, δηλαδή στις 6/5/2025 για τη Γη – Αυτό σημαίνει ότι το “Perseverance” είναι ενεργό στον Άρη για 1497 ημέρες ως τις 6/5 τουλάχιστον, και επειδή η αρειανή και η γήινη ημέρα διαφέρουν ελάχιστα, οι 1497 αρειανές ημέρες ισοδυναμούν με 1536 γήινες ή περίπου 4 γήινα έτη). Εκτός από τους τουλάχιστον 4 (οι 3 είναι εμφανείς) που βρίσκονται σε πρώτο πλάνο, παρατηρήστε και στο βάθος δεξιά άλλους 6.

 
Οι στρόβιλοι, όπως και στη Γη έτσι και στον Άρη, μπορούν να δημιουργηθούν με τη σχετική θέρμανση του ξηρού εδάφους, από την ηλιακή ακτινοβολία. Η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην ξηρή και σχετικά θερμή επιφάνεια του εδάφους και στον αέρα λίγο πάνω από αυτήν, μαζί με κάποιους τυχαίους τοπικούς μικροστροβιλισμούς (ύπαρξη διάτμησης) στον άνεμο, είναι αρκετά για να δημιουργηθούν και να γιγαντωθούν αυτοί οι στρόβιλοι.
 
Αυτοί οι στρόβιλοι μπορούν να φτάσουν και το 1 km σε ύψος στη Γη αλλά στον Άρη μπορεί να αγγίξουν και τα 8 km. Σίγουρα αποτελούν απειλή για τα rover που είναι εκεί, ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις που έχουν καθαρίσει τη σκόνη πάνω από τους ηλιακούς συλλέκτες τους επιμηκύνοντας έτσι την αποστολή τους. Εκτιμάται ότι προκύπτει 1 τέτοιο συμβάν ανά αρειανή ημέρα και ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο αρειανής επιφάνειας.
 
Πηγή: NASA / JPL-Caltech / J. Roger / https://mars.nasa.gov/mars2020/multimedia/raw-images/
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Κυριακή 1 Ιουνίου 2025

Ο "ψηφιακός δίδυμος"

Μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης που προσομοιώνουν εγκεφάλους ζώων (και ίσως μελλοντικά και ανθρώπων) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως «ψηφιακοί δίδυμοι» (digital twins) στην έρευνα. Αυτό πραγματεύεται έρευνα που δημοσιεύτηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό “Nature” στις 9/4, με τη συμμετοχή και Ελλήνων ερευνητών. Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά και ποιες οι συνέπειές τους;

 
Όσοι έχουν τον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» είναι εξοικειωμένοι με αυτούς τους όρους. Πρακτικά, ένας «ψηφιακός δίδυμος» αποτελεί ψηφιακό «αντίγραφο» ενός οργανισμού, το οποίο αντιδρά σε εξωτερικά ερεθίσματα με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο θα αντιδρούσε και ο βιολογικός οργανισμός. Π.χ. μελλοντικά, αν έπρεπε να βρίσκεστε σε 2 ή 3 συναντήσεις εργασίας ταυτόχρονα, θα μπορούσατε να στείλετε τον ψηφιακό σας «δίδυμο» ο οποίος, έχοντας μάθει τα μοτίβα συμπεριφοράς και αντιδράσεών σας με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης, θα μπορούσε να σας αντικαταστήσει με ακρίβεια σε αυτές, αντιδρώντας και αποφασίζοντας όπως εσείς.
 
Μπορεί να μοιάζει με επιστημονική φαντασία, όμως υπάρχουν έρευνες, όπως η παρούσα, που εργάζονται πάνω στο αντικείμενο αυτό. Η συγκεκριμένη έρευνα αναφέρεται στη μοντελοποίηση εγκεφάλων ποντικών. Ο «ψηφιακός δίδυμος» του ποντικού, ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης, «εκπαιδεύτηκε» σε μια μεγάλη βάση δεδομένων που αφορούσε την εγκεφαλική δραστηριότητα του ποντικού όταν αυτός έβλεπε διάφορα βίντεο και εικόνες. Στη συνέχεια, το μοντέλο μπορούσε να προβλέψει την αντίδραση δεκάδων χιλιάδων νευρώνων όταν αυτά εκθέτονταν σε νέα βίντεο και εικόνες.
 
Ο Ανδρέας Τόλιας, κύριος συγγραφέας της έρευνας, αναφέρει πως «αν φτιάξεις ένα μοντέλο του εγκεφάλου και αυτό είναι ιδιαίτερα ακριβές, τότε μπορείς να κάνεις πάρα πολλά πειράματα με αυτό (αντί με τον ποντικό). Στη συνέχεια μπορείς να εφαρμόσεις στην πραγματικότητα μόνο εκείνα τα πειράματα που φαίνονται πιο ενδιαφέροντα και υποσχόμενα». 
 
Επειδή ο «ψηφιακός δίδυμος» μπορεί να χρησιμοποιηθεί αναρίθμητες φορές, μπορεί κάποιος να κάνει ψηφιακά πειράματα στον ίδιο ποντικό ακόμη και μετά τον θάνατό του. Πειράματα που θα διαρκούσαν πολλά χρόνια μπορούν να ολοκληρωθούν σε λίγες ώρες, καθώς εκατομμύρια «ψηφιακοί δίδυμοι» θα μπορούσαν να «τρέχουν» ταυτόχρονα σε υπολογιστές, επιταχύνοντας δραματικά την έρευνα πάνω στο πώς ακριβώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται πληροφορίες. Οι ερευνητές σκοπεύουν να επεκτείνουν την έρευνα και σε άλλα ζώα με πιο περίπλοκες γνωστικές λειτουργίες με απώτερο στόχο τη δημιουργία «ψηφιακών διδύμων» για τμήματα του ανθρώπινου εγκεφάλου.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41586-025-08829-y
 
Περισσότερα για τους «ψηφιακούς διδύμους», τη χαρτογράφηση του ανθρώπινου εγκεφάλου, τις πιθανές συνέπειες αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!