Κυριακή 29 Ιουνίου 2025

Υπερθέαμα ατμοσφαιρικών οπτικών φαινομένων στη Σιβηρία

Αυτό το υπερθέαμα ατμοσφαιρικών οπτικών φαινομένων απολάμβαναν οι κάτοικοι στις 28/5 στην Khakassia της νότιας Σιβηρίας. Από τις σπάνιες περιπτώσεις που εμφανίζεται ολόκληρος ο παρηλιακός κύκλος (ο μεγάλος κύκλος που περνάει από τον Ήλιο και τέμνει τη γνωστή άλω των 22 μοιρών και τα παρήλια), ενώ μαζί με την άλω εμφανίζεται και η περιγεγραμμένη άλως (περικυκλώνει τη γνωστή άλω και είναι εντονότερη από αυτήν στη φωτογραφία). 

 
Η περιγεγραμμένη άλως μοιάζει πολύ με την κλασική άλω των 22 μοιρών, το «στεφάνι» ή «αλώνι» όπως συχνά το λένε, μόνο που αυτή έχει «ενσωματωμένα» το ανώτερο και το κατώτερο εφαπτόμενο τόξο. Εμφανίζεται όταν η πηγή φωτός, δηλαδή ο Ήλιος ή η Σελήνη, είναι σχετικά ψηλά στον ουρανό (πάνω από 30 μοίρες σε σχέση με τον ορίζοντα του παρατηρητή) όπως εδώ. Όταν βρίσκεται κάτω από τις 30 μοίρες, τότε η περιγεγραμμένη άλως «διαχωρίζεται» στο ανώτερο και κατώτερο εφαπτόμενο τόξο. Κάτω από όλα αυτά και χαμηλά στη φωτογραφία, δεξιά και αριστερά παρατηρήστε τμήμα του κατώτερου περιφερειακού τόξου.
 
Οι παγοκρύσταλλοι στα νέφη ή αυτοί που αιωρούνται στον αέρα γύρω μας (σε πιο ψυχρά κλίματα, όπως εδώ, ή σε χιονοδρομικά κέντρα) είναι υπεύθυνοι, σε συνδυασμό με το ηλιακό (ή σεληνιακό) φως, για τον συνδυασμό των οπτικών φαινομένων που βλέπουμε. Το διαφορετικό σχήμα του καθενός, το πλήθος τους, η καθαρότητά τους και οι διαφορετικές γωνίες εισόδου του φωτός σε αυτούς, μπορούν κάποιες φορές να οδηγήσουν σε αυτό το υπερθέαμα.
 
Περισσότερα για όλα τα μετεωρολογικά και οπτικά φαινόμενα, με φωτογραφίες, χάρτες, σχήματα, συχνότητες εμφάνισης στη χώρα μας και οδηγίες για το πώς να τα ψάχνετε και να τα ξεχωρίζετε, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 28 Ιουνίου 2025

Η μεγάλη φωτιά της Χίου από το διάστημα

Μια ακόμη μεγάλη φωτιά φέτος, με τον καπνό να είναι ορατός από το διάστημα καλύπτοντας εκατοντάδες χιλιόμετρα. Η λήψη της φωτογραφίας αυτής έγινε στις 23/6. Η Χίος δοκιμάστηκε αυτή τη βδομάδα με τη φωτιά να ξεκινά στις 22/6 και τις πρώτες δυο μέρες να καίγονται κάτι λιγότερο από τις μισές εκτάσεις που κάηκαν συνολικά ως τις 26/6 σύμφωνα με τις μετρήσεις από το Copernicus.
Οι ισχυροί άνεμοι που έπνεαν στο Αιγαίο ήταν ένας ακόμη μη-βοηθητικός παράγοντας για την κατάσβεσή της. Στη δορυφορική εικόνα φαίνονται τα μοτίβα που δημιουργεί ο άνεμος στην ηλιόλουστη θαλάσσια επιφάνεια, καθώς περνά γύρω και πάνω από τα νησιά του Αιγαίου.
 
Φωτογραφία: NASA / Terra (MODIS)
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 27 Ιουνίου 2025

Το νέο παρατηρητήριο “Vera C. Rubin”

Τη Δευτέρα 23/6, δόθηκε στο ευρύ κοινό μια πρώτη, πραγματικά εντυπωσιακή, γεύση από αυτά που πρόκειται να κάνει κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του το νέο παρατηρητήριο “Vera C. Rubin”, το οποίο πήρε το όνομά του από την αστρονόμο που παρατήρησε την ασυμφωνία ανάμεσα στην προβλεπόμενη και παρατηρούμενη περιστροφή των γαλαξιών, κάτι το οποίο σήμερα αποδίδουμε στη λεγόμενη «σκοτεινή ύλη».

 
Το παρατηρητήριο αυτό, στην κορυφή El Peñón (2700 m, στη βόρεια Χιλή), εφοδιασμένο με τη μεγαλύτερη κάμερα που έχει κατασκευαστεί ποτέ, θα σαρώνει τον ουρανό συνεχώς για 10 έτη, δημιουργώντας ένα πολύ υψηλής ανάλυσης βίντεο του ορατού σύμπαντος. Η διερεύνηση της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας είναι από τους πρωταρχικούς στόχους του. Κάθε βράδυ ενώ θα παρατηρεί ολόκληρο τον ουρανό, είναι προγραμματισμένο να στέλνει ειδοποιήσεις για οτιδήποτε παρατηρεί (αστεροειδείς, υπερκαινοφανείς, κ.α.). Ο αριθμός των ειδοποιήσεων ανά βράδυ αναμένεται να είναι της τάξης των 10 εκατομμυρίων. Φυσικά, ο χειρισμός όλων αυτών των δεδομένων θα γίνεται με εξειδικευμένους αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης που θα φιλτράρουν τα πιο ενδιαφέροντα συμβάντα.
 
Για να κατανοήσουμε την ισχύ του συγκεκριμένου παρατηρητηρίου, το εκπαιδευτικό βίντεο που συνοδεύει την ανάρτησή μας, εξηγεί πώς μέσα σε 10 ώρες παρατήρησης του ουρανού, το “Vera C. Rubin” ανακάλυψε 2104 αστεροειδείς εντός του ηλιακού μας συστήματος, και αναμένεται να ανακαλύψει εκατομμύρια ακόμη τα επόμενα 2 έτη, μαζί με διαστρικά αντικείμενα και κομήτες. Για σύγκριση, σε ένα χρόνο 20000 αστεροειδείς ανακαλύπτονται από όλα τα άλλα τηλεσκόπια (επίγεια και διαστημικά) μαζί! Κατά τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του, αναμένεται να ξεπεράσει σε δεδομένα, στο ορατό φάσμα, όλα μαζί τα τηλεσκόπια που έχουν λειτουργήσει μέχρι σήμερα. Τα δεδομένα που θα δημιουργήσει ως το τέλος της δεκαετούς αποστολής του, αναμένεται να είναι της τάξης του 1 ExaByte (1 δισεκατομμύριο GB) διαθέσιμα προς όλους όσους ενδιαφέρονται.
 
Επίσης, στην παρουσίαση της Δευτέρας, δόθηκαν και κάποιες φωτογραφίες που ελήφθησαν από το παρατηρητήριο αυτό. Μπορείτε να τις βρείτε στον σύνδεσμο που συνοδεύει την ανάρτηση. Η πιο εντυπωσιακή περιέχει 10 εκατομμύρια γαλαξίες (ουσιαστικά κάθε pixel σε αυτήν είναι και ένα άστρο ή ένας γαλαξίας…), ενώ στη δεκαετία που προβλέπεται να λειτουργήσει, θα φωτογραφηθούν πάνω από 20 δισεκατομμύρια γαλαξίες, αλλά και να διερευνηθεί με μεγάλη λεπτομέρεια και ο δικός μας Γαλαξίας (τα όριά του, η ιστορία του όπως πιθανές συγκρούσεις με άλλους στο παρελθόν και πολλά άλλα).
 
Τέλος, αν και τα παραπάνω είναι εξόχως συναρπαστικά, τα πιο συναρπαστικά είναι αυτά που δεν φανταζόμαστε. Όταν αυτό το παρατηρητήριο έχει τη δυνατότητα να παρατηρεί ολόκληρο τον ουρανό ανελλιπώς και με τέτοια ακρίβεια, τότε δεν αποκλείεται να παρατηρηθούν και μεταβολές στον ουρανό, από βράδυ σε βράδυ ή σε βάθος χρόνου, που θα αποκαλύψουν και άλλα φαινόμενα που δεν έχουμε φανταστεί διότι δεν είχαμε ποτέ τη δυνατότητα διεξαγωγής παρατηρήσεων και ανάλυσης στο επίπεδο που διαθέτουμε σήμερα.
 
Βίντεο: RubinObs / NOIRLab / SLAC / NSF / DOE / AURA
 
Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Κυριακή 22 Ιουνίου 2025

Φόβος και Δείμος από τον Άρη

Φόβος και Δείμος, οι δυο δορυφόροι του Άρη με ακανόνιστο σχήμα, καθώς δεν έχουν επαρκή μάζα ώστε η βαρύτητα να τους «σμιλεύσει» μια σχεδόν σφαιρική μορφή. Η διάμετρός τους είναι 22 και 13 km περίπου αντίστοιχα. Το “Perseverance” της NASA, φωτογράφισε τον Δείμο από την επιφάνεια του Άρη, λίγο πριν το ξημέρωμα την 1/3/2025. Είναι αυτή η λαμπερή τελεία που δεσπόζει πάνω από τους λόφους του Αρειανού τοπίου στην πρώτη φωτογραφία.

 
Στις άλλες δυο φωτογραφίες φαίνεται ο Φόβος από την επιφάνεια του Άρη, όπως τον φωτογράφισε το “Curiosity” της NASA στις 5/9/2024. Δίπλα του, υπάρχει μια λαμπερή τελεία. Αυτή, είναι η Γη! Φαίνεται καλύτερα στην τρίτη φωτογραφία όπου έχει απομονωθεί αυτό το κομμάτι της αρχικής φωτογραφίας. Επίσης παρατηρήστε το ακανόνιστο σχήμα του Φόβου.
 
Φωτογραφία Δείμου: NASA / JPL-Caltech / Simeon Schmauß / https://flic.kr/p/2r6neAK
 
Φωτογραφίες Φόβου: NASA / JPL-Caltech / MSSS / NASA Photojournal image PIA26362
 
Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, όπως και τις γενικότερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 



 

Σάββατο 21 Ιουνίου 2025

Δίνες von Karman στην Οχοτσκική θάλασσα

Σε αυτές τις δυο δορυφορικές φωτογραφίες που ελήφθησαν στις 14/4 από τον δορυφόρο Sentinel 2 της ESA, βλέπουμε τα ηφαιστειογενή νησιά Chirinkotan και Raikoke στην Οχοτσκική θάλασσα, στον βορειοδυτικό Ειρηνικό ωκεανό. Πίσω από αυτά, βλέπουμε μια σειρά από καλοσχηματισμένες δίνες von Karman.

 
Ο άνεμος στην περιοχή, κατά τη φωτογράφιση, είναι νότιος (δηλαδή φυσάει από κάτω προς τα πάνω στη φωτογραφία). Το ρευστό (εδώ είναι ο ατμοσφαιρικός αέρας), συναντώντας το εμπόδιο (βουνό του κάθε νησιού), υφίσταται τριβή με αποτέλεσμα την επιβράδυνσή του κοντά στο βουνό. Έτσι δημιουργείται μια μεταβατική ζώνη κοντά στο βουνό όπου οι χαμηλότερες ταχύτητες του αέρα κοντά του και οι υψηλότερες λίγο πιο μακριά από αυτό, δημιουργούν στροβιλισμούς. Επίσης υφίσταται ασταθής διαχωρισμός της ροής του αέρα γύρω από το βουνό, δηλαδή η διεύθυνση και η ταχύτητα του ανέμου είναι τέτοια, ώστε αυτός συναντώντας τον ορεινό όγκο, να διέρχεται πότε αριστερά και πότε δεξιά από αυτόν. Το αποτέλεσμα είναι αυτοί οι στροβιλισμοί πίσω από το βουνό, να διέρχονται μία φορά δεξιά του και την επόμενη αριστερά του, κ.ο.κ.
 
Πηγή: ESA / Copernicus / Sentinel – 2 (https://bsky.app/profile/kosmi.bsky.social)
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 


 

Παρασκευή 20 Ιουνίου 2025

Τεχνητές ολικές ηλιακές εκλείψεις από το "Proba-3" της ESA

Τη Δευτέρα 16/6, η ESA (Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία), αποκάλυψε στο ευρύ κοινό τις πρώτες εντυπωσιακές εικόνες της εξωτερικής ατμόσφαιρας (κορώνας) του άστρου μας, οι οποίες ελήφθησαν από τη νέα αποστολή “Proba-3” η οποία βρίσκεται σε ελλειπτική τροχιά γύρω από τη Γη. Αυτή η αποστολή αποτελείται από δυο διαστημικές συσκευές που πετούν σαν μία, περίπου 150 μέτρα μακριά η μία από την άλλη, διατηρώντας ωστόσο τις σχετικές τους θέσεις με ακρίβεια χιλιοστού χρησιμοποιώντας καινοτόμες τεχνολογίες πλοήγησης και εντοπισμού θέσης. Ο στόχος είναι, το ένα κομμάτι της συσκευής να ρίχνει τη σκιά του στο άλλο με τέτοιο τρόπο και με τόση ακρίβεια, ώστε να επιτυγχάνεται μια τεχνητή ολική έκλειψη Ηλίου. 

 
Αυτό βοηθά με καταλυτικό τρόπο στην κατανόηση των μηχανισμών που λαμβάνουν χώρα στην ηλιακή κορώνα και στο τρόπο με τον οποίο έχει θερμοκρασία της τάξης του 1 εκατομμυρίου βαθμών Kelvin, δηλαδή πολύ μεγαλύτερη από την επιφανειακή θερμοκρασία του Ήλιου (5800 Kelvin), όπως επίσης και για τον ηλιακό άνεμο και τις εκτοξεύσεις στεμματικής μάζας (CMEs) που ευθύνονται και για το σέλας, αλλά σε ιδιαίτερες περιπτώσεις (π.χ. Μάιος 2024) οπότε και η ηλιακή δραστηριότητα είναι αυξημένη, μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες, τους δορυφόρους, τα συστήματα πλοήγησης (GPS), όπως και στα δίκτυα ηλεκτρισμού.
 
Η μελέτη της ηλιακής κορώνας από τη Γη, πρέπει να «περιμένει» ολικές ηλιακές εκλείψεις οι οποίες συμβαίνουν συνήθως 1-2 φορές το χρόνο και διαρκούν μερικά λεπτά. Με την αποστολή “Proba-3” μπορούν να δημιουργηθούν ολικές εκλείψεις κατά βούληση, οι οποίες μπορούν να διαρκούν ως και 6 ώρες ανά τροχιά της συσκευής (η οποία διαρκεί 19.5 ώρες), για τη λεπτομερή μελέτη των προαναφερθέντων χαρακτηριστικών του άστρου μας, με τρόπο που δεν είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε μέχρι σήμερα.
 
Ευτυχώς, η συγκεκριμένη αποστολή δεν έχει αμερικάνικη συνεισφορά, διαφορετικά, το πιθανότερο με βάση τα… κατορθώματα του παρόντος καθεστώτος που έχει ιδιαίτερα εχθρική συμπεριφορά απέναντι στην επιστήμη και τη λογική, θα ήταν να είχε καταργηθεί.
 
Φωτογραφία: Λεπτομέρειες του εξερχόμενου πλάσματος της ηλιακής κορώνας, μέσω πράσινου φίλτρου, όπως τις «είδε» το Proba-3 --- ESA / Proba-3 / ASPIICS / WOW algorithm (περιλαμβάνεται στο παραπάνω άρθρο).
 
Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Κυριακή 15 Ιουνίου 2025

Πανδαισία φαινομένων από τον ISS

Ο Donald Pettit ως αστροναύτης στον ISS (Διεθνή Διαστημικό Σταθμό), μας έχει χαρίσει πάμπολλες φωτογραφίες μοναδικής ομορφιάς! Έχοντας πλέον επιστρέψει στη Γη από τα μέσα του περασμένου Απριλίου, συνεχίζει να ανεβάζει στον προσωπικό του λογαριασμό στα κοινωνικά δίκτυα, υπέροχες φωτογραφίες με διάφορα φυσικά (και μη) φαινόμενα, από την περίοδο που ήταν στο διάστημα.

 
Τη συγκεκριμένη την ανέβασε στις 21/5 και αποτελεί φωτογραφία μακράς έκθεσης από τον ISS. Τι παρατηρούμε εδώ; Οι παράλληλες γραμμές στον ουρανό είναι αστρικά ίχνη (startrails) δηλαδή άστρα που αφήνουν ίχνος στη φωτογραφία με το πέρασμα του χρόνου, καθώς κινείται η φωτογραφική μηχανή (μαζί με τον ISS σε τροχιά). Οι φωτεινές γραμμές στο κέντρο του κάδρου είναι από δορυφόρους Starlink των οποίων οι ηλιακοί συλλέκτες έτυχε να είναι κατάλληλα ευθυγραμμισμένοι κατά την χρονική περίοδο που ελήφθη η φωτογραφία μακράς έκθεσης, ώστε να ανακλούν το ηλιακό φως προς τη φωτογραφική μηχανή.
 
Χαμηλά στη φωτογραφία διακρίνεται η Γη, τα φώτα των πόλεων σαν λευκά πυκνά ίχνη παρόμοια με τα αστρικά, ενώ οι λευκές μεμονωμένες διάσπαρτες έντονες λάμψεις είναι από ηλεκτρικές εκκενώσεις σε εξελισσόμενες καταιγίδες. Στο βάθος στον ορίζοντα και ελαφρώς πιο πάνω από τη Γη, βλέπουμε μια πολύχρωμη ζώνη. Χαμηλά, το έντονο κυανό/μπλε οφείλεται στην οζονόσφαιρα, που αποτελεί τμήμα της στρατόσφαιρας, και έχει αυτό το χρώμα καθώς απορροφά τόσο τμήμα της εισερχόμενης υπεριώδους ακτινοβολίας, αλλά και το ερυθρό μέρος του ορατού φάσματος, αφήνοντας το γαλάζιο να διέλθει.
 
Ακόμη ψηλότερα, παρατηρούμε τη νυχτερινή φωταύγεια της ατμόσφαιρας (airglow) που διακρίνεται σε κιτρινωπή (αποδιέγερση ατόμων νατρίου) και πράσινη (αποδιέγερση μοριακού οξυγόνου). Το ύψος που βρίσκεται η διαχωριστική γραμμή τους είναι γύρω στα 95-100 km. Τέλος, περίπου 2-3 φορές ψηλότερα (~300 km) και κυρίως αριστερά στη φωτογραφία μπορείτε να διακρίνετε το αμυδρό κόκκινο airglow (αποδιέγερση ατομικού οξυγόνου).
 
Πηγή – Don Pettit: https://x.com/astro_Pettit
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 
Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, όπως και τις γενικότερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 14 Ιουνίου 2025

Περιφορά εξωπλανητών μεγαλύτερων από τον Δία παρατηρήθηκαν σε διάστημα 12 ετών

Η ομορφιά που υπάρχει «εκεί έξω», δυστυχώς συχνά περνά απαρατήρητη μέσα στον «βομβαρδισμό» των ειδήσεων. Σε αυτό το βίντεο βλέπουμε ένα πλανητικό σύστημα (με όνομα HR 8799) με 4 εξωπλανήτες μεγαλύτερους από τον Δία μας. Το σύστημα αυτό βρίσκεται ~130 έτη φωτός μακριά μας και φωτογραφήθηκε 10 φορές (από το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη σε ύψος 4100 m) σε 12 έτη (2009-2020). Από αυτές τις φωτογραφίες, φτιάχτηκε ένα βίντεο το οποίο δείχνει την περιφορά αυτών των εξωπλανητών γύρω από το μητρικό τους άστρο (το οποίο έχει σκιαστεί και βρίσκεται στο κέντρο).

 
Το σύστημα αυτό είναι ακόμη πολύ νέο με άστρο ηλικίας περίπου 30 εκατομμυρίων ετών, ενώ σε αυτούς τους εξωπλανήτες ένα έτος διαρκεί 45, 100, 190 και 460 γήινα έτη αντίστοιχα από τον πλησιέστερο στο άστρο εξωπλανήτη ως τον πιο απομακρυσμένο (ο οποίος κινείται και πιο αργά, άρα ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω από το άστρο σε περισσότερο χρόνο).
 
Πηγή: Jason Wang / William Thompson / Christian Marois / Quinn Konopacky -- https://jasonwang.space/orbits.html
 
Περισσότερα για τη διαστημική εξερεύνηση, τους εξωπλανήτες αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Παρασκευή 13 Ιουνίου 2025

Κονιορτοστρόβιλος στο Manchester

Ένας εντυπωσιακός κονιορτοστρόβιλος (dust devil) έκανε την εμφάνισή του στο κέντρο του Manchester στην Αγγλία, στις 10/5. Έχουμε αναφέρει και σε παλαιότερες αντίστοιχες αναρτήσεις μας, ότι ένας κονιορτοστρόβιλος, πολλές φορές είναι ακίνδυνος, όπως εδώ, όμως ορισμένες φορές μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνος, σηκώνοντας ακόμη και σχετικά βαριές πρόχειρες κατασκευές. Στο παρόν βίντεο, βλέπουμε μια περίπτωση κονιορτοστρόβιλου σχετικά μικρής έντασης αν και μέτριας διαμέτρου ο οποίος έχει αποκτήσει μεγάλο ύψος. Τέτοιοι στρόβιλοι μπορούν να φτάσουν και το 1 km σε ύψος.

 
Θυμίζουμε ότι αυτοί οι στρόβιλοι δημιουργούνται με καλό και σχετικά ζεστό καιρό σε ξηρό έδαφος όπως αυτό στο βίντεο. Η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην ξηρή και θερμή επιφάνεια του εδάφους και στον αέρα λίγο πάνω από αυτήν, μαζί με κάποιους τυχαίους τοπικούς μικροστροβιλισμούς (ύπαρξη διάτμησης) στον άνεμο, είναι αρκετά για να δημιουργηθούν και να γιγαντωθούν αυτοί οι στρόβιλοι.
 
Περισσότερα για τους σίφωνες ξηράς και θαλάσσης, τους κονιορτοστρόβιλους, τους νεφοστρόβιλους, κ.α, με χάρτες, διαγράμματα, πίνακες και εντυπωσιακές εικόνες από τη χώρα μας και το εξωτερικό, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής! Ρωτήστε μας!

Κυριακή 8 Ιουνίου 2025

Σπάνια οπτικά ατμοσφαιρικά φαινόμενα στην Κίνα

Αυτό το υπερθέαμα ατμοσφαιρικών οπτικών φαινομένων, είναι ένας από τους αναρίθμητους λόγους για να αγαπήσει κάποιος τη φύση και τα φαινόμενά της και να ψάξει τους φυσικούς νόμους που υπεισέρχονται σε αυτά. Σε αυτό το εντυπωσιακό σκηνικό που συνέβη στις 11/5 στην επαρχία Guangxi της Κίνας, υπάρχει κάτι εξαιρετικά σπάνιο. 

 
Παρατηρήστε τη φωτογραφία με τη «συνηθισμένη» άλω των 22 μοιρών η οποία περικλείει και κάποια πολύ σπάνια οπτικά φαινόμενα. Ξεκινώντας από το κέντρο, όπου βρίσκεται ο Ήλιος, ο πλησιέστερος κύκλος σε αυτόν, είναι η σπάνια άλως των 9 μοιρών. Στη διπλάσια απόσταση βρίσκονται ακόμη δυο φωτεινές περιφέρειες πολύ κοντά η μία με την άλλη που αντιστοιχούν στην άλω των 18 και 20 μοιρών αντίστοιχα. Η λευκή γραμμή που διαπερνά όλα τα φαινόμενα και τον Ήλιο είναι ο γνωστός παρηλιακός κύκλος.
 
Για να σχηματιστούν αυτά τα πολύ σπάνια φαινόμενα (άλως 9, 18, 20 μοιρών) χρειάζεται η παρουσία πυραμιδοειδών παγοκρυστάλλων εξαγωνικής διατομής με ή χωρίς έναν ενδιάμεσο κορμό παράλληλων πλευρών. Οι ηλιακές ακτίνες διαθλώνται εισερχόμενες και εξερχόμενες από τις πλευρές των παγοκρυστάλλων οι οποίες έχουν διάφορες γωνίες μεταξύ τους, οδηγώντας έτσι σε γωνιακές αποκλίσεις των ηλιακών ακτίνων ίσες με 9, 18, 20 μοίρες αλλά υπάρχουν και πιο περίπλοκες περιπτώσεις (π.χ. 35 μοίρες).
 
Στη δεύτερη φωτογραφία στην οποία φαίνεται όλος ο ουρανός του παρατηρητή, βλέπετε και άλλα οπτικά φαινόμενα όπως ολόκληρο τον παρηλιακό κύκλο, το ανθήλιο, το ανώτερο περιφερειακό τόξο, το τόξο Wegener και πολλά ακόμη τα οποία μπορείτε να τα αναγνωρίσετε από τον χάρτη στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα».
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 


 

Σάββατο 7 Ιουνίου 2025

Κονιορτοστρόβιλος στη Florida

Κονιορτοστρόβιλος (dust devil) στη νοτιοδυτική Florida των ΗΠΑ, στις 18/4. Έχουμε αναφέρει και σε παλαιότερες αντίστοιχες αναρτήσεις μας, ότι ένας κονιορτοστρόβιλος, πολλές φορές είναι ακίνδυνος, όπως εδώ, όμως ορισμένες φορές μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνος, σηκώνοντας ακόμη και σχετικά βαριές πρόχειρες κατασκευές. Εδώ, βλέπουμε μια περίπτωση κονιορτοστρόβιλου μικρής έντασης και διαμέτρου, ο οποίος ανυψώνει σκόνη. Τέτοιοι στρόβιλοι μπορούν να φτάσουν και το 1 km σε ύψος. Στις πιο έντονες περιπτώσεις, θα μπορούσε να προξενήσει ζημιές στα προκατασκευασμένα σπίτια και αυτοκίνητα αριστερά.

 
Θυμίζουμε ότι αυτοί οι στρόβιλοι μπορούν να δημιουργηθούν με καλό καιρό πάνω από ξηρό έδαφος όπως εδώ. Η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην ξηρή και σχετικά θερμή επιφάνεια του εδάφους και στον αέρα λίγο πάνω από αυτήν, μαζί με κάποιους τυχαίους τοπικούς μικροστροβιλισμούς (ύπαρξη διάτμησης) στον άνεμο, είναι αρκετά για να δημιουργηθούν και να γιγαντωθούν αυτοί οι στρόβιλοι.
 
Πολλά περισσότερα για τους σίφωνες κάθε είδους και το πώς δημιουργούνται, με φωτογραφίες, σχήματα, διαγράμματα, πίνακες αλλά και στοιχεία για αυτούς στην Ελλάδα, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 6 Ιουνίου 2025

"Παρέλαση" κονιορτοστρόβιλων στον Άρη

Σχεδόν μια ντουζίνα κονιορτοστρόβιλων (dust devils) να «παρελαύνουν» ταυτόχρονα στον Άρη κατέγραψε η αριστερή κάμερα του Mars Perseverance κατά την αρειανή ημέρα 1497 (Sol 1497, δηλαδή στις 6/5/2025 για τη Γη – Αυτό σημαίνει ότι το “Perseverance” είναι ενεργό στον Άρη για 1497 ημέρες ως τις 6/5 τουλάχιστον, και επειδή η αρειανή και η γήινη ημέρα διαφέρουν ελάχιστα, οι 1497 αρειανές ημέρες ισοδυναμούν με 1536 γήινες ή περίπου 4 γήινα έτη). Εκτός από τους τουλάχιστον 4 (οι 3 είναι εμφανείς) που βρίσκονται σε πρώτο πλάνο, παρατηρήστε και στο βάθος δεξιά άλλους 6.

 
Οι στρόβιλοι, όπως και στη Γη έτσι και στον Άρη, μπορούν να δημιουργηθούν με τη σχετική θέρμανση του ξηρού εδάφους, από την ηλιακή ακτινοβολία. Η διαφορά θερμοκρασίας ανάμεσα στην ξηρή και σχετικά θερμή επιφάνεια του εδάφους και στον αέρα λίγο πάνω από αυτήν, μαζί με κάποιους τυχαίους τοπικούς μικροστροβιλισμούς (ύπαρξη διάτμησης) στον άνεμο, είναι αρκετά για να δημιουργηθούν και να γιγαντωθούν αυτοί οι στρόβιλοι.
 
Αυτοί οι στρόβιλοι μπορούν να φτάσουν και το 1 km σε ύψος στη Γη αλλά στον Άρη μπορεί να αγγίξουν και τα 8 km. Σίγουρα αποτελούν απειλή για τα rover που είναι εκεί, ωστόσο υπάρχουν και περιπτώσεις που έχουν καθαρίσει τη σκόνη πάνω από τους ηλιακούς συλλέκτες τους επιμηκύνοντας έτσι την αποστολή τους. Εκτιμάται ότι προκύπτει 1 τέτοιο συμβάν ανά αρειανή ημέρα και ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο αρειανής επιφάνειας.
 
Πηγή: NASA / JPL-Caltech / J. Roger / https://mars.nasa.gov/mars2020/multimedia/raw-images/
 
Περισσότερα για όλα τα γνωστά, άγνωστα, εντυπωσιακά καιρικά και ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με χάρτες, διαγράμματα, φωτογραφίες (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) και απλή επιστημονική εξήγηση, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

Κυριακή 1 Ιουνίου 2025

Ο "ψηφιακός δίδυμος"

Μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης που προσομοιώνουν εγκεφάλους ζώων (και ίσως μελλοντικά και ανθρώπων) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως «ψηφιακοί δίδυμοι» (digital twins) στην έρευνα. Αυτό πραγματεύεται έρευνα που δημοσιεύτηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό “Nature” στις 9/4, με τη συμμετοχή και Ελλήνων ερευνητών. Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά και ποιες οι συνέπειές τους;

 
Όσοι έχουν τον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» είναι εξοικειωμένοι με αυτούς τους όρους. Πρακτικά, ένας «ψηφιακός δίδυμος» αποτελεί ψηφιακό «αντίγραφο» ενός οργανισμού, το οποίο αντιδρά σε εξωτερικά ερεθίσματα με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο θα αντιδρούσε και ο βιολογικός οργανισμός. Π.χ. μελλοντικά, αν έπρεπε να βρίσκεστε σε 2 ή 3 συναντήσεις εργασίας ταυτόχρονα, θα μπορούσατε να στείλετε τον ψηφιακό σας «δίδυμο» ο οποίος, έχοντας μάθει τα μοτίβα συμπεριφοράς και αντιδράσεών σας με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης, θα μπορούσε να σας αντικαταστήσει με ακρίβεια σε αυτές, αντιδρώντας και αποφασίζοντας όπως εσείς.
 
Μπορεί να μοιάζει με επιστημονική φαντασία, όμως υπάρχουν έρευνες, όπως η παρούσα, που εργάζονται πάνω στο αντικείμενο αυτό. Η συγκεκριμένη έρευνα αναφέρεται στη μοντελοποίηση εγκεφάλων ποντικών. Ο «ψηφιακός δίδυμος» του ποντικού, ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης, «εκπαιδεύτηκε» σε μια μεγάλη βάση δεδομένων που αφορούσε την εγκεφαλική δραστηριότητα του ποντικού όταν αυτός έβλεπε διάφορα βίντεο και εικόνες. Στη συνέχεια, το μοντέλο μπορούσε να προβλέψει την αντίδραση δεκάδων χιλιάδων νευρώνων όταν αυτά εκθέτονταν σε νέα βίντεο και εικόνες.
 
Ο Ανδρέας Τόλιας, κύριος συγγραφέας της έρευνας, αναφέρει πως «αν φτιάξεις ένα μοντέλο του εγκεφάλου και αυτό είναι ιδιαίτερα ακριβές, τότε μπορείς να κάνεις πάρα πολλά πειράματα με αυτό (αντί με τον ποντικό). Στη συνέχεια μπορείς να εφαρμόσεις στην πραγματικότητα μόνο εκείνα τα πειράματα που φαίνονται πιο ενδιαφέροντα και υποσχόμενα». 
 
Επειδή ο «ψηφιακός δίδυμος» μπορεί να χρησιμοποιηθεί αναρίθμητες φορές, μπορεί κάποιος να κάνει ψηφιακά πειράματα στον ίδιο ποντικό ακόμη και μετά τον θάνατό του. Πειράματα που θα διαρκούσαν πολλά χρόνια μπορούν να ολοκληρωθούν σε λίγες ώρες, καθώς εκατομμύρια «ψηφιακοί δίδυμοι» θα μπορούσαν να «τρέχουν» ταυτόχρονα σε υπολογιστές, επιταχύνοντας δραματικά την έρευνα πάνω στο πώς ακριβώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται πληροφορίες. Οι ερευνητές σκοπεύουν να επεκτείνουν την έρευνα και σε άλλα ζώα με πιο περίπλοκες γνωστικές λειτουργίες με απώτερο στόχο τη δημιουργία «ψηφιακών διδύμων» για τμήματα του ανθρώπινου εγκεφάλου.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41586-025-08829-y
 
Περισσότερα για τους «ψηφιακούς διδύμους», τη χαρτογράφηση του ανθρώπινου εγκεφάλου, τις πιθανές συνέπειες αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!