Ο "ψηφιακός δίδυμος"

Μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης που προσομοιώνουν εγκεφάλους ζώων (και ίσως μελλοντικά και ανθρώπων) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως «ψηφιακοί δίδυμοι» (digital twins) στην έρευνα. Αυτό πραγματεύεται έρευνα που δημοσιεύτηκε στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό “Nature” στις 9/4, με τη συμμετοχή και Ελλήνων ερευνητών. Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά και ποιες οι συνέπειές τους;

 

Όσοι έχουν τον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» είναι εξοικειωμένοι με αυτούς τους όρους. Πρακτικά, ένας «ψηφιακός δίδυμος» αποτελεί ψηφιακό «αντίγραφο» ενός οργανισμού, το οποίο αντιδρά σε εξωτερικά ερεθίσματα με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο θα αντιδρούσε και ο βιολογικός οργανισμός. Π.χ. μελλοντικά, αν έπρεπε να βρίσκεστε σε 2 ή 3 συναντήσεις εργασίας ταυτόχρονα, θα μπορούσατε να στείλετε τον ψηφιακό σας «δίδυμο» ο οποίος, έχοντας μάθει τα μοτίβα συμπεριφοράς και αντιδράσεών σας με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης, θα μπορούσε να σας αντικαταστήσει με ακρίβεια σε αυτές, αντιδρώντας και αποφασίζοντας όπως εσείς.

 

Μπορεί να μοιάζει με επιστημονική φαντασία, όμως υπάρχουν έρευνες, όπως η παρούσα, που εργάζονται πάνω στο αντικείμενο αυτό. Η συγκεκριμένη έρευνα αναφέρεται στη μοντελοποίηση εγκεφάλων ποντικών. Ο «ψηφιακός δίδυμος» του ποντικού, ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης, «εκπαιδεύτηκε» σε μια μεγάλη βάση δεδομένων που αφορούσε την εγκεφαλική δραστηριότητα του ποντικού όταν αυτός έβλεπε διάφορα βίντεο και εικόνες. Στη συνέχεια, το μοντέλο μπορούσε να προβλέψει την αντίδραση δεκάδων χιλιάδων νευρώνων όταν αυτά εκθέτονταν σε νέα βίντεο και εικόνες.

 

Ο Ανδρέας Τόλιας, κύριος συγγραφέας της έρευνας, αναφέρει πως «αν φτιάξεις ένα μοντέλο του εγκεφάλου και αυτό είναι ιδιαίτερα ακριβές, τότε μπορείς να κάνεις πάρα πολλά πειράματα με αυτό (αντί με τον ποντικό). Στη συνέχεια μπορείς να εφαρμόσεις στην πραγματικότητα μόνο εκείνα τα πειράματα που φαίνονται πιο ενδιαφέροντα και υποσχόμενα». 

 

Επειδή ο «ψηφιακός δίδυμος» μπορεί να χρησιμοποιηθεί αναρίθμητες φορές, μπορεί κάποιος να κάνει ψηφιακά πειράματα στον ίδιο ποντικό ακόμη και μετά τον θάνατό του. Πειράματα που θα διαρκούσαν πολλά χρόνια μπορούν να ολοκληρωθούν σε λίγες ώρες, καθώς εκατομμύρια «ψηφιακοί δίδυμοι» θα μπορούσαν να «τρέχουν» ταυτόχρονα σε υπολογιστές, επιταχύνοντας δραματικά την έρευνα πάνω στο πώς ακριβώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται πληροφορίες. Οι ερευνητές σκοπεύουν να επεκτείνουν την έρευνα και σε άλλα ζώα με πιο περίπλοκες γνωστικές λειτουργίες με απώτερο στόχο τη δημιουργία «ψηφιακών διδύμων» για τμήματα του ανθρώπινου εγκεφάλου.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41586-025-08829-y

 

Περισσότερα για τους «ψηφιακούς διδύμους», τη χαρτογράφηση του ανθρώπινου εγκεφάλου, τις πιθανές συνέπειες αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στον συναρπαστικό τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!