Ο τρίτος διαστρικός "επισκέπτης"

Την 1η Ιουλίου, ένα εκ των τηλεσκοπίων του συστήματος ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System), εκείνο στο Rio Hurtado της Χιλής, ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός διαστρικού αντικειμένου το οποίο προέρχεται από τον αστερισμό του Τοξότη και θα περάσει από το Ηλιακό σύστημα και την αστρική μας γειτονιά τους επόμενους μήνες. Το διαστρικό αυτό αντικείμενο, είναι ένας κομήτης, ο οποίος ονομάστηκε επισήμως C/2025 N1 ή 3I/ATLAS και είναι μόλις το 3ο που ανιχνεύουμε, αν και πιθανότατα έχουν περάσει και άλλα από τη «γειτονιά» μας χωρίς να τα έχουμε ανιχνεύσει. Τα προηγούμενα δυο ήταν ο 1Ι/Oumuamua το 2017 και ο κομήτης 2Ι/Borisov το 2019.

 

Πώς ξέρουμε ότι δεν ανήκει στο Ηλιακό μας σύστημα; Αυτό μας το μαρτυρά η τροχιά του, η οποία είναι υπερβολική και όχι ελλειπτική. Δηλαδή δεν είναι βαρυτικά δέσμιο κάποιου άστρου, ούτε φυσικά του Ήλιου μας. Θα διέλθει από το πλησιέστερο στον Ήλιο σημείο της τροχιάς του στις 29/10/2025 με ταχύτητα 68 km/s. Η Γη δεν κινδυνεύει από αυτόν, καθώς η πλησιέστερη απόσταση από αυτήν θα είναι περίπου 270 εκατομμύρια χιλιόμετρα (ο Ήλιος απέχει 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα). Ωστόσο μπορεί να το καταγράψουν οι διαστημικές μας συσκευές στον Άρη (π.χ. το “Mars Reconnaissance Orbiter”), καθώς θα περάσει «μόλις» 30 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον «κόκκινο πλανήτη». 

 

Φωτογραφικές καταγραφές από τη Γη, από ερασιτέχνες αστρονόμους, θα είναι δύσκολες και μόνο με εξειδικευμένο εξοπλισμό, καθώς το φαινόμενο μέγεθός του δεν αναμένεται να ξεπεράσει το +11.

 

Ο 3I/ATLAS είναι ταχύτερος, μάλλον παλαιότερος και σίγουρα μεγαλύτερος από τους 2 προηγούμενους διαστρικούς μας «επισκέπτες» έχοντας διάμετρο της τάξης των 20 km σε σχέση με τα μόλις 100 m του 1I/Oumuamua και του 1 km του 2Ι/Borisov. Τόσο ο ATLAS όσο και ο Borisov έχουν χαρακτηριστικά κομήτη (κόμη και μια, έστω μικρή, ουρά). Ωστόσο, ο Oumuamua δεν κατέστη δυνατό να διευκρινιστεί με σαφήνεια αν επρόκειτο για κομήτη ή αστεροειδή, καθώς είχε κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (π.χ. ήταν μια τάξη μεγέθους πιο ανακλαστικός από έναν τυπικό κομήτη, δεν είχε κόμη και ουρά, ενώ το σχήμα του έμοιαζε με μεγάλο πούρο, βλέπε καλλιτεχνική απεικόνιση με βάση τα δεδομένα, εδώ: https://commons.wikimedia.org/.../File:Artist%27s... – για αυτόν τον λόγο συγκεντρώνει ως σήμερα το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας για το περί τίνος ακριβώς πρόκειται). 

 

Οι διαστρικοί επισκέπτες όπως ο 3I/ATLAS είναι ιδιαίτερα σημαντικοί, καθώς μας δίνεται η δυνατότητα, μέσα από τη μελέτη της σύστασής τους, να πάρουμε πολύτιμες πληροφορίες για ένα άλλο αστρικό σύστημα, πέρα από το δικό μας, κάτι που δεν μπορούμε να καταφέρουμε με άλλο τρόπο μέχρι στιγμής. Επίσης, με τη βοήθεια και τηλεσκοπίων όπως το “Vera C. Rubin” (βλέπε περί αυτού, εδώ: https://www.facebook.com/TaFisikaFainomena/videos/739966238475249/), πρόκειται να αποκτήσουμε τη δυνατότητα να ανιχνεύουμε πολλούς περισσότερους τέτοιους «επισκέπτες» που παλαιότερα πέρναγαν απαρατήρητοι, κατανοώντας έτσι, πολλά περισσότερα τόσο για άλλα αστρικά συστήματα στον Γαλαξία μας, όσο και χαρτογραφώντας πιθανές άγνωστες διαστρικές απειλές.

 

Τριπλή εικόνα: Οι 3 διαστρικοί μας «επισκέπτες», κατά σειρά από αριστερά προς τα δεξιά ο 1Ι, 2Ι, 3Ι (το Ι για το “Interstellar”, δηλαδή διαστρικός). Credits: Alan Fitzsimmons / NASA, ESA --- D. Jewitt / UCLA --- David Rankin, Saguaro Observatory.

 

Εικόνα εκτιμώμενης τροχιάς του I3/ATLAS (ή C/2025 N1) από το Ηλιακό μας σύστημα: NASA / JPL-Caltech

 

Σχετικό άρθρο: https://www.nature.com/articles/d41586-025-02141-5

 

Περισσότερα για τους κομήτες, τους αστεροειδείς, τη διαστημική εξερεύνηση, τους εξωπλανήτες αλλά και τις ευρύτερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, θα βρείτε στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τους οποίους μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!