Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2021

Ο κρατήρας Victoria στον Άρη, από δυο διαφορετικές οπτικές γωνίες

Στην πρώτη φωτογραφία, βλέπετε τον κρατήρα Victoria ο οποίος βρίσκεται κοντά στον ισημερινό του Άρη και έχει διάμετρο ~800 m και βάθος ~70 m. Στον πάτο του κρατήρα, βλέπετε τους ρυτιδισμούς που προκαλεί ο άνεμος στην άμμο που βρίσκεται συγκεντρωμένη εκεί. Η φωτογραφία έχει ληφθεί από τον δορυφόρο Mars Reconnaissance Orbiter ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Άρη από το 2006. Αν και η κύρια αποστολή του ήταν προγραμματισμένη να τελειώσει το 2010, παρέχει ακόμη τις υπηρεσίες του και προβλέπεται να το κάνει ως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.

 
Με βέλος σημειώνεται, στην άνω αριστερή άκρη του κρατήρα, το Opportunity, το rover της NASA, το οποίο τράβηξε τη δεύτερη φωτογραφία. Το Opportunity παρείχε τις υπηρεσίες του από την επιφάνεια του «κόκκινου πλανήτη», από το 2004 ως και το 2018, οπότε μια ισχυρή πλανητική αμμοθύελλα το έθεσε εκτός λειτουργίας. Ως τότε, ωστόσο, το rover αυτό είχε ξεπεράσει την προγραμματισμένη διάρκεια λειτουργίας του ήδη κατά 57 φορές.
 

Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2021

Πως επιλέγει ο εγκέφαλός μας τι όνειρα θα δούμε όταν κοιμόμαστε;

Πως επιλέγει ο εγκέφαλός μας τι όνειρα θα δούμε όταν κοιμόμαστε; Αυτό ήταν το αντικείμενο έρευνας που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications στις 6/7. Παλιότερες έρευνες είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα πως, συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται όταν είμαστε ξύπνιοι και επεξεργαζόμαστε κάποιες εμπειρίες μας, είναι αυτές που επαναδραστηριοποιούνται και κατά την διάρκεια του ύπνου μας. Μάλιστα, οι ίδιες περιοχές, συμμετέχουν και σε μηχανισμούς που βελτιστοποιούν τη μνήμη μας αλλά και συμπεριφορά μας.

 
Ποιες είναι όμως αυτές οι εμπειρίες που έχουν προτεραιότητα στην επιλογή που κάνει ο εγκέφαλός μας για τα όνειρα που βλέπουμε; Η έρευνα καταλήγει στο ότι οι εμπειρίες που συνδέονται με κάποιο κίνητρο όπως την ικανοποίηση από κάποια «αμοιβή» ή «όφελος» ή «έπαθλο», έχουν ένα μεγαλύτερο ειδικό βάρος. Η λογική πίσω από αυτό, έχει να κάνει με την επιβίωση και την εξέλιξη. Ο άνθρωπος, ανέκαθεν συνέλεγε και διατηρούσε στη μνήμη του, πληροφορίες που θα τον βοηθούσαν να επιβιώσει, να αποφύγει άγρια θηρία, να βρει τροφή, ενώ και σήμερα αυτό δεν έχει αλλάξει, καθώς αναζητά και διατηρεί στη μνήμη του, πληροφορίες που βασίζονται στην ίδια λογική της επιβίωσης και της ανταμοιβής.
 
Τα όνειρα προσέφεραν στους προγόνους μας, τη δυνατότητα να γνωρίσουν καλύτερα και να αντιμετωπίσουν σε έναν «εικονικό στίβο μάχης», τους διαφόρους κινδύνους για τη ζωή τους (π.χ. άγρια ζώα, κ.α.). Με αυτόν τον τρόπο προετοιμάζονταν καλύτερα για τις προκλήσεις της πραγματικής ζωής. Δηλαδή, τα όνειρα, συνεισέφεραν στην αύξηση των πιθανοτήτων επιβίωσης και εξέλιξης του είδους μας.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41467-021-24357-5
 
Εικόνα από την παραπάνω έρευνα: Υπνόγραμμα ενός εκ των υποκειμένων της έρευνας, όπου, στη φάση κατά την οποία έβλεπε όνειρα, είναι αυξημένη η πιθανότητα, αυτά να σχετίζονται με κάποιο κίνητρο/αμοιβή. 
 

 

Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2021

Περπατήστε περισσότερο, ζήστε περισσότερο και καλύτερα, χωρίς ασθένειες!

Ακόμη μία πολυετής ιατρική έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης (JAMA), καταλήγει στο συμπέρασμα ότι όσοι έχουν το περπάτημα και την κινητικότητα στην καθημερινότητά τους, έχουν σημαντικά μειωμένη πιθανότητα να πεθάνουν από οποιαδήποτε (παθολογική) αιτία, σε σχέση με όσους περπατούν λιγότερο ή καθόλου.

 
Πιο συγκεκριμένα, σε 11ετή έρευνα ανάμεσα σε 2110 ενήλικους (ηλικίες από 38 ως 50 έτη), αυτοί που έκαναν τουλάχιστον 7000 βήματα μέσα στην ημέρα, παρουσίασαν 50-70% μικρότερη πιθανότητα για να πεθάνουν σε σχέση με αυτούς που έκαναν λιγότερα ως πολύ λιγότερα βήματα μέσα στην ημέρα. Το «πλεονέκτημα» της μικρότερης πιθανότητας θνησιμότητας, στατιστικά, φαίνεται ότι έφτανε στο μέγιστό του, γύρω στα 10000 βήματα/ημέρα, ενώ δεν υπήρχε εξάρτηση από την ταχύτητα (κάτι που είχαμε δει και σε άλλη έρευνα παλιότερα).
 
«Η άσκηση μειώνει τον κίνδυνο για εκδήλωση καρδιαγγειακών, βελτιώνοντας την αρτηριακή πίεση, μειώνοντας τη χοληστερόλη, μειώνοντας τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και συμβάλλοντας στη μείωση του βάρους. Περπατήστε περισσότερο, ζήστε περισσότερο και καλύτερα», όπως σχολιάζουν διάφοροι ερευνητές που κλήθηκαν να σχολιάσουν τα συμπεράσματα της έρευνας. «Δεν χρειάζεται να έχετε ακριβό εξοπλισμό γυμναστηρίου, απλά βγείτε έξω και περπατήστε. Δεν χρειάζεται να στοχεύετε εξαρχής στα 10000 βήματα/ημέρα, όπως προτρέπουν πολλοί. Απλά, ξεκινήστε να αυξάνετε σταδιακά τα βήματα που κάνετε. Κάνετε 5000 βήματα/ημέρα; Προσπαθήστε να πάτε σταδιακά στα 6000 και μετά στα 7000…»
 
 
Περισσότερα για ανάλογες έρευνες με στόχο την καλύτερη ποιότητα ζωής, την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, τη μακροζωία, με απώτερο στόχο την εξάλειψη του γήρατος και ίσως, κάποια στιγμή, την αθανασία, στον τόμο ΙΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που μπορείτε να αποκτήσετε από εμάς, με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής! Ρωτήστε μας!
 

 

Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2021

Η υπέροχη παραλία Broome στη Δ. Αυστραλία

Η υπέροχη αυτή δορυφορική φωτογραφία, που ελήφθη το καλοκαίρι (χειμώνας για το νότιο ημισφαίριο), είναι από την παραλία Broome στη δυτική Αυστραλία. Ο ευρωπαϊκός δορυφόρος Sentinel-2, πέρα από τις πανέμορφες εικόνες της Γης, καταγράφει την ποιότητα του νερού, την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, τη διάβρωση των ακτών, κ.α.

 
Για την ακρίβεια, η αποστολή “Sentinel-2” αποτελείται από ένα ζεύγος δορυφόρων (τους 2Α και 2Β, ενώ αργότερα θα προστεθούν 2 ακόμη) το οποίο είναι σε τροχιά από το 2015 (ο 2Α) και 2017 (ο 2Β). 
 
Περισσότερα για αυτούς στο infographic της ESA: https://sentinel.esa.int/.../Sentinel-2-infographic.pdf
Φωτογραφία: Copernicus, Sentinel-2, ESA.
 

Σάββατο 23 Οκτωβρίου 2021

Καταγραφή πολύ σπάνιου ELVES

Στη φωτογραφία (αριστερά σε κανονικό μέγεθος και δεξιά σε μεγέθυνση με τηλεφακό), παρατηρήστε έναν δακτύλιο με κόκκινη-ροζ απόχρωση στον ουρανό, σχετικά χαμηλά. Αυτός ο δακτύλιος, που στην πραγματικότητα πρόκειται για τόρο (φανταστείτε κάτι σαν "λουκουμά") στις τρεις διαστάσεις, ονομάζεται ELVES (Emission of Light and Very Low frequency perturbations due to Electromagnetic pulse Sources) και συμβαίνει, υπό προϋποθέσεις, πάνω από καταιγίδες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, αυτός καταγράφηκε πάνω από μια καταιγίδα στη νοτιοδυτική Βουλγαρία, κοντά στα σύνορα με τη χώρα μας, στις 23:01 το βράδυ της 11ης Οκτωβρίου. Μάλιστα στη δεξιά φωτογραφία χαμηλά με κίτρινο, πίσω από τα σύννεφα, φαίνεται η λάμψη από τον «μητρικό» κεραυνό που προκάλεσε αυτό το συμβάν.

 
Οι παρατηρητές βρίσκονταν στη δυτική Αττική. Αυτά τα φαινόμενα εμφανίζονται στη βάση της ιονόσφαιρας, σε ύψος περίπου 100 km έχοντας οριζόντια έκταση εκατοντάδων χιλιομέτρων και για αυτό μπορούν να γίνουν ορατά από μεγάλες αποστάσεις (θεωρητικά ως και 800 km μακριά από παρατηρητή που βρίσκεται σε μηδενικό υψόμετρο και ακόμη μακρύτερα αν ο παρατηρητής βρίσκεται σε ύψωμα). Τα συγκεκριμένα φαινόμενα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να φωτογραφηθούν, καθώς διαρκούν ελάχιστα (λιγότερο από μισό χιλιοστό του δευτερολέπτου) και είναι αμυδρότερα από άλλα TLEs* όπως τα red sprites. 
 
*TLEs (Transient Luminous Events) ή παροδικά φωτεινά συμβάντα, είναι μια μεγάλη οικογένεια φαινομένων που συμβαίνουν πάνω από καταιγίδες και γενικά σε ύψη από 15-20 km ως και 90-100 km, δηλαδή ανάμεσα στο καταιγιδοφόρο νέφος και στη βάση της ιονόσφαιρας.
 
Τα ELVES παράγονται από τον ηλεκτρομαγνητικό παλμό του κεραυνού. Η ενέργεια του παλμού, φτάνοντας στη βάση της ιονόσφαιρας της Γης, προκαλεί διεγέρσεις και ιονισμούς στα μόρια μονοξειδίου του αζώτου και αζώτου που, με τη σειρά τους, αποβάλλουν αυτήν την ενέργεια μέσω της εκπομπής αυτού του χαρακτηριστικού κόκκινου χρώματος. (Για την ακρίβεια, ο μηχανισμός που έχει υποτεθεί, είναι ο ιονισμός των μορίων μονοξειδίου του αζώτου και τα προκύπτοντα ελεύθερα ηλεκτρόνια διεγείρουν τα μόρια αζώτου. Τα τελευταία, αποδιεγειρόμενα, δίνουν αυτό το κοκκινωπό χρώμα στο συγκεκριμένο φαινόμενο).
 
Στη χώρα μας, συστηματική καταγραφή αυτών των φαινομένων και τήρηση αρχείου, κάνει η ομάδα που αποτελείται από τους Δημήτρη Σαγιάκο, Θανάση Παπαθανασίου, Παναγιώτη Τσούρα και Χρήστο Ντουντουλάκη, ενώ κατά καιρούς συνεισφέρουν και άλλοι παρατηρητές. Βλέπε και https://antisimvatikos.blogspot.com/.../tles-greek...
 
Credits φωτογραφίας: https://doudoulakis.blogspot.com/
 
Βίντεο από το συμβάν, από 2 διαφορετικές κάμερες: https://youtu.be/EYG4dE6KcqY
 
Φωτογραφία και βίντεο από το ίδιο συμβάν, από άλλη κάμερα: https://www.facebook.com/dimitris.sagiakos/posts/10227730926048706
 

 

Παρασκευή 22 Οκτωβρίου 2021

Πτώση κεραυνού σε δέντρο και φωτογραφίες από το σημείο

Στη φωτογραφία, βλέπετε έναν κεραυνό από την καταιγίδα στις 11/10 στην Αθήνα και στο σημείο επαφής με το έδαφος (στη νότια πλευρά των Τουρκοβουνίων συγκεκριμένα) να υπάρχει κάτι σαν «τρίγωνο φωτιάς». Όπως γνωρίζουμε και από παλαιότερες αναρτήσεις μας, κατά τη στιγμή του κεραυνού, ένας τεράστιος αριθμός ηλεκτρικών φορτίων διοχετεύεται στο έδαφος σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. 

 
Οτιδήποτε κοντά στο σημείο πτώσης, όπως βράχοι, δέντρα, κ.α., θα διαπεραστεί από ένα μεγάλης έντασης ηλεκτρικό ρεύμα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, βρέθηκε το σημείο πτώσης του κεραυνού και καταγράφηκαν οι συνέπειές του στο δέντρο το οποίο χτύπησε αλλά και στο έδαφος γύρω του.
 
Η πτώση κεραυνού σε ένα δέντρο, έχει ως αποτέλεσμα την «στιγμιαία» εξάτμιση των υγρών στον κορμό του. Οι ατμοί που δημιουργούνται, ασκούν εκρηκτική πίεση προς τα έξω, με αποτέλεσμα το δέντρο, ανάλογα και με τον τρόπο που χτυπήθηκε, να παρουσιάσει από απλό ξεφλούδισμα, ρωγμές ή και ολοκληρωτική καταστροφή με κατάρρευση του κορμού του. Στις εικόνες του συγκεκριμένου συμβάντος, βλέπουμε ότι αν και δεν έχει καταρρεύσει, υπάρχει αποφλοίωση, ενώ έχουν επηρεαστεί και οι γύρω θάμνοι και δέντρα. Επίσης διακρίνονται και κάποια μοτίβα (σαν «ιερογλυφικά») στο εσωτερικό του, τα οποία ονομάζονται και φιγούρες/σχέδια Lichtenberg. Ανάλογα σχήματα έχουν καταγραφεί και σε θύματα κεραυνοπληξίας.
 
Περισσότερες πληροφορίες και φωτογραφίες από το σημείο πτώσης του κεραυνού: https://antisimvatikos.blogspot.com/2021/10/blog-post.html
 

Κυριακή 17 Οκτωβρίου 2021

Πόσα χρόνια θα μπορούσε να ζήσει ένας άνθρωπος;

Πόσα χρόνια θα μπορούσε να ζήσει ένας άνθρωπος; Αυτό αποτελεί ένα από τα αντικείμενα επιστημονικής έρευνας με κάποιες έρευνες να τοποθετούν το όριο στα 130 με 150 έτη, ενώ άλλες να θεωρούν πως δεν υφίσταται ένα τέτοιο όριο.

 
Πιο συγκεκριμένα, στην νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 29/9 στο επιστημονικό περιοδικό Royal Society Open Science, αναλύονται περισσότερα δεδομένα, καθώς ενσωματώνονται και παλαιότερες έρευνες πάνω σε 1100 υπεραιωνόβιους (ανθρώπους που έχουν ξεπεράσει τα 100 έτη) από 13 χώρες. Στην έρευνα αποδεικνύεται πως αν υπήρχε κάποιο συγκεκριμένο όριο ζωής (π.χ. κάτω από 130 έτη), αυτό θα μπορούσε να ανιχνευτεί με στατιστικό τρόπο στα διαθέσιμα δεδομένα. Επομένως, δεν φαίνεται να υφίσταται ένα τέτοιο όριο. Οι υπεραιωνόβιοι, είναι άνθρωποι που ζουν απαλλαγμένοι από σοβαρά προβλήματα υγείας, μέχρι λίγο πριν πεθάνουν.
 
Η πιθανότητα να αγγίξουμε τα 130 έτη, σήμερα, είναι μία στο εκατομμύριο. Από τα 110 έτη και πάνω, η πιθανότητα επιβίωσης για έναν ακόμη χρόνο, και για κάθε επόμενο χρόνο, είναι 50-50. Για να φτάσουμε υγιείς σε τέτοιες ηλικίες, θα χρειαστούμε ιατρικές αλλά και κοινωνικές προόδους, όπως αναφέρει ένας εκ των ερευνητών. Για την ιστορία, ο άνθρωπος που έζησε τα περισσότερα έτη, ως σήμερα, είναι η Jeanne Calment, που πέθανε το 1997 στην (επιβεβαιωμένη) ηλικία των 122 ετών, ενώ ο γηραιότερος εν ζωή άνθρωπος σήμερα είναι η Kane Tanaka στα 118 της έτη.
 
Για τις τρέχουσες επιστημονικές έρευνες πάνω στη μακροζωία, τις συνήθειες που οδηγούν σε αυτήν, τους υπεραιωνόβιους, τη θεραπεία του γήρατος και των ασθενειών που αυτό επιφέρει, όπως και για την πιθανότητα αθανασίας στο μέλλον αλλά και τις επιπτώσεις της, μπορείτε να βρείτε πολλές συναρπαστικές λεπτομέρειες στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας, με ένα μήνυμα!
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rsos.202097
 
Στη φωτογραφία, η Kane Tanaka, 20 ετών, το 1923 (Public Domain).
 

 

Σάββατο 16 Οκτωβρίου 2021

Αντικατάσταση αλατιού από σκεύασμα έχει ευεργετικές συνέπειες

Η αντικατάσταση του αλατιού με σκεύασμα αλατιού χαμηλής περιεκτικότητας σε νάτριο μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων όπως καρδιακών προσβολών καθώς και θανάτου, σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 16/9 στο επιστημονικό περιοδικό The New England Journal of Medicine. 

 
Πιο συγκεκριμένα, οι άνθρωποι που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν σχεδόν 12000, άνω των 60 ετών και είχαν ιστορικό υψηλής αρτηριακής πίεσης ή εγκεφαλικού επεισοδίου. Σε κάποιους δόθηκε το σκεύασμα αλατιού (30% λιγότερο αλάτι) και μια ομάδα ελέγχου συνέχισε να χρησιμοποιεί αλάτι κανονικά. Μετά από σχεδόν 5 έτη παρακολούθησης, η ομάδα που χρησιμοποιούσε το σκεύασμα, παρουσίασε 14% λιγότερες πιθανότητες εγκεφαλικού επεισοδίου, 13% λιγότερες πιθανότητες εμφάνισης σημαντικού καρδιαγγειακού προβλήματος και 12% λιγότερες πιθανότητες θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.
 
Η αντικατάσταση του κανονικού αλατιού από το σκεύασμα, είναι σχετικά φθηνή και οι ερευνητές δεν βρήκαν εμφανείς δυσμενείς επιπτώσεις, οπότε ελπίζουν ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και η βιομηχανία τροφίμων θα εξετάσουν το ενδεχόμενο αλλαγής.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2105675
 

 

Παρασκευή 15 Οκτωβρίου 2021

Αποδοτική μετατροπή διοξειδίου του άνθρακα σε καύσιμο

Ερευνητές στο Παν/μιο του Cincinnati στις ΗΠΑ, αναπτύσσουν νέους αποδοτικότερους τρόπους μετατροπής αερίων του «θερμοκηπίου», όπως το διοξείδιο του άνθρακα, σε μεθάνιο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο. Αυτό ήδη συμβαίνει στον ISS, όπου το διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα στο εσωτερικό του σταθμού, μετατρέπεται σε καύσιμο που χρησιμοποιείται από τους προωθητήρες του, για μικρές διορθώσεις στην τροχιά του.

 
Ωστόσο, η ερευνητική ομάδα δουλεύει πάνω στην επεκτασιμότητα αυτής της διαδικασίας, ώστε να «απαντήσει» ταυτόχρονα σε δυο σημαντικές προκλήσεις. Πρώτον, στην κλιματική κρίση και δεύτερον, στη χρησιμοποίηση μιας τέτοιας συσκευής μελλοντικά, από αστροναύτες στον Άρη (η ατμόσφαιρα του Άρη, όπως έχουμε δει παλαιότερα, αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από διοξείδιο του άνθρακα, έτσι, με μια τέτοια συσκευή, το καύσιμο της «επιστροφής», δεν θα χρειαστεί να το πάρουν μαζί τους από τη Γη αλλά θα το φτιάξουν εκεί, πέρα από την ενέργεια που θα μπορούσε να τους παρέχει για τη διαμονή τους εκεί). Η διαδικασία αυτή, όπως αναφέρει ο κύριος ερευνητής J.Wu, σήμερα, είναι 100 φορές (2 τάξεις μεγέθους) πιο αποδοτική από ότι ήταν 10 χρόνια πριν και θα γίνει ακόμη πιο αποδοτική.
 
Στη φωτογραφία, φαίνεται ο Τ. Zhang, ένας εκ των ερευνητών, να κρατά μια μικρή ποσότητα γραφενίου* το οποίο χρησιμοποιείται ως καταλύτης στη μετατροπή διοξειδίου του άνθρακα προς μεθάνιο. Credits: Andrew Higley / UC Creative
 
*Για το γραφένιο και τις αναρίθμητες χρήσεις που έχει ήδη αλλά και αναμένεται να έχει στο μέλλον, μπορεί κάποιος να πληροφορηθεί αναλυτικά στον τόμο ΙΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, από τη σελίδα μας, με ένα μήνυμα!
 
Δημοσιευμένη Έρευνα 6/9/2021: https://www.nature.com/articles/s41467-021-25640-1
 

 

Κυριακή 10 Οκτωβρίου 2021

Βρέθηκαν θραύσματα από τον μετεωρίτη της κεντρικής Ευρώπης του 2020

Στις 19/11/2020, τα ξημερώματα, ένα πολύ λαμπρό μετέωρο κάνει τη νύχτα μέρα πάνω από την Αυστρία. Πολλοί αυτοί που το κατέγραψαν από Αυστρία, Γερμανία, Ελβετία, Τσεχία και βόρεια Ιταλία (βλέπε και δυο εντυπωσιακές φωτογραφίες του παρακάτω). Το μετέωρο (μετεωρίτης, όπως αποδείχθηκε, καθώς τμήμα του κατάφερε να φτάσει ως το έδαφος) ήταν ορατό για 24 ολόκληρα δευτερόλεπτα, αφήνοντας ένα εντυπωσιακό ίχνος πίσω του. 

 
Αμέσως οργανώθηκαν αποστολές ανεύρεσης θραυσμάτων, στην περιοχή που, βάσει αναφορών, φαινόταν να είναι πιο πιθανή. Τελικά, μετά από 8 μήνες, στις 4/7/2021, ένας βράχος βάρους 233 g, που βρέθηκε στο Κindberg της Αυστρίας επιβεβαιώθηκε πως είναι μετεωρίτης, ο οποίος ταξινομήθηκε ως L6 χονδρίτης (περισσότερα για τους χονδρίτες και την ταξινόμησή τους: https://el.wikipedia.org/.../%CE%A7%CE%BF%CE%BD%CE%B4%CF...). Ως τώρα, είναι το μοναδικό κομμάτι που έχουμε από το συγκεκριμένο συμβάν, αλλά οι έρευνες θα συνεχιστούν.
 
Φωτογραφίες: Herbert R. και Hermann K.
 
Πηγή και περισσότερα: https://www.imo.net/kindberg-meteorite-recovery-8-months.../
 


 

Σάββατο 9 Οκτωβρίου 2021

Κυκλώνας Shaheen

Ο κυκλώνας Shaheen, έκανε ένα καταστροφικό πέρασμα από το Ομάν και το Ιράν στις αρχές Οκτώβρη, σκοτώνοντας τουλάχιστον 13 ανθρώπους. Σε κάποιες περιοχές έπεσε σε μία ημέρα, το νερό που κανονικά πέφτει σε έναν ολόκληρο χρόνο, με αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν μεγάλες εκτάσεις. Οι διαφορές στο έδαφος αλλά και στις ακτές του Ομάν, φαίνονται και από τον δορυφόρο Sentinel-2, ο οποίος τράβηξε φωτογραφίες από την ίδια περιοχή πριν (30/9) και μετά (5/10) το πέρασμα του κυκλώνα.


Φωτογραφίες: Copernicus, Sentinel-2, ESA – Πηγή: https://twitter.com/defis_eu



Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2021

Ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας από το ηφαίστειο La Palma

Εντυπωσιακό βίντεο στο οποίο καταγράφονται ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας (atmospheric gravity waves, καμία σχέση με τα βαρυτικά κύματα της Γενικής Σχετικότητας), λόγω της εξαναγκασμένης ανύψωσης αερίων μαζών από το ηφαίστειο La Palma στις Κανάριες νήσους, καταγράφηκε την 1η Οκτωβρίου. Επίσης φαίνεται και η δημιουργία pyrocumulus πάνω από το ηφαίστειο. (Πηγή βίντεο: https://youtu.be/AZruNOST9Rk)

 
Θυμίζουμε ότι τα ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας δημιουργούνται από εξαναγκασμένη ανύψωση μιας αέριας μάζας (π.χ. επειδή συναντά ένα εμπόδιο, όπως ένα βουνό ή από ηφαίστειο όπως στην περίπτωσή μας ή από φωτιά και φυσικά πάνω από ισχυρές καταιγίδες) η οποία, μετά, εκτελεί ταλάντωση με απόσβεση. Αν η αέρια μάζα έχει επαρκή υγρασία, τότε καθώς ανέρχεται και ψύχεται, συμπυκνώνεται σε ορατό νέφος ενώ προχωρά. Μετά κατέρχεται και θερμαίνεται οπότε εκεί δεν υπάρχουν νέφη (οι ανέφελες ζώνες στους κυματισμούς του βίντεο) και αυτή η κύμανση συνεχίζεται ακτινικά προς τα έξω/μακριά από την «πηγή» (που εδώ είναι το ηφαίστειο).
 
Ένα άλλο βίντεο, επίσης εντυπωσιακό, του ίδιου φαινομένου, μπορεί να βρεθεί εδώ: https://www.facebook.com/watch/?v=269653835163712
 
Τα ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας μπορούν να παρατηρηθούν και πάνω από την τροπόσφαιρα. Οι κυμάνσεις μπορούν να γίνουν ορατές στο airglow, όπως σε αυτήν την περίπτωση εδώ, που τα κύματα δημιουργήθηκαν από ανύψωση αερίων μαζών από τις φωτιές στην Αττική και οι κυμάνσεις έγιναν ορατές στο (πράσινο) airglow στις 18.07.2015 στο Σούνιο: https://flic.kr/p/veDQvC
 
Τα κύματα αυτά κατέγραψαν και οι δορυφόροι από το διάστημα. Μπορείτε να δείτε τη φωτογραφία εδώ: https://1.bp.blogspot.com/.../snapshot-2021-10-01T00_00...
 
Περισσότερα για τα ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας, το airglow όπως και πολλά άλλα εντυπωσιακά ή/και άγνωστα φυσικά φαινόμενα, μπορείτε να βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», ενώ για τα βαρυτικά κύματα της Γενικής Σχετικότητας, μπορείτε να μάθετε στον τόμο ΙΙ του ίδιου έργου. Το έργο μπορείτε να το προμηθευτείτε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα!

Κυριακή 3 Οκτωβρίου 2021

Η κόκκινη λίμνη Maharloo

Νοτιοανατολικά της πόλης Shiraz στο Ιράν, βρίσκεται η λίμνη Maharloo, σε υψόμετρο 1400 μέτρων. Η λίμνη αυτή, συχνά μένει χωρίς νερό καθώς βρέχει σπάνια εκεί. Όποτε έχει νερό, όπως στη δορυφορική αυτή φωτογραφία, αυτό χαρακτηρίζεται από μεγάλη αλατότητα (μεγάλο ποσοστό αλάτων), κάτι που, όπως έχουμε δει και σε παλαιότερες δημοσιεύσεις μας (π.χ. https://fkp2100.blogspot.com/2020/07/blog-post_22.html), βοηθά κάποια συγκεκριμένα άλγη να ευημερούν, δίνοντας αυτό το έντονο πορτοκαλοκόκκινο χρώμα στη λίμνη.

 
Ανάλογα με τις εποχές, την ποσότητα νερού και άλατος, αλλάζει και το χρώμα του νερού. Η υψηλή αλατότητα του νερού δεν επιτρέπει σε ψάρια να ζουν εκεί, ωστόσο κάποια πουλιά (συμπεριλαμβανομένων και φλαμίνγκο) μεταναστεύουν εκεί ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες.
 
Φωτογραφία: Copernicus, Sentinel-2, ESA -- https://www.esa.int/ESA.../Images/2021/09/Maharloo_Lake_Iran
 

 

Σάββατο 2 Οκτωβρίου 2021

Βολίδες, μετεωρίτες και μεγάλα μετέωρα που έχουν καταγραφεί από το 1988

Σε αυτόν τον χάρτη, φαίνονται όλα τα λαμπρά μετέωρα που έχουν καταγραφεί αυτόματα από αισθητήρες υπηρεσιών των ΗΠΑ, από το 1988 ως και σήμερα. Πιο συγκεκριμένα, εδώ καταγράφονται μετέωρα με φαινόμενο μέγεθος -5 και μικρότερο. Όσο πιο μικρό είναι αυτό το νούμερο, τόσο πιο λαμπρό είναι το μετέωρο. Για σύγκριση, σε αυτήν την κλίμακα, η Αφροδίτη μπορεί να φτάσει ως -4.9 περίπου, η Πανσέληνος ως -13 και ο Ήλιος ως -27.

 
Οι μικροί μωβ κύκλοι αντιστοιχούν σε απελευθέρωση ενέργειας ισοδύναμη με περίπου 0.5 κιλοτόνους εκρηκτικού TNT. Οι λίγο μεγαλύτεροι πράσινοι με περίπου 5 kt, οι πιο μεγάλοι με 50 kt, ενώ ο κίτρινος είναι μία ακόμη τάξη μεγέθους παραπάνω, ήτοι ~500 kt και αντιστοιχεί στον μετεωρίτη του Chelyabinsk στις 15/2/2013. Ο συγκεκριμένος, διαμέτρου περίπου 20 m, αποτελεί το μεγαλύτερο φυσικό αντικείμενο που εισήλθε στη γήινη ατμόσφαιρα μετά από εκείνον στην Tunguska το 1908. Το φαινόμενο μέγεθός του, στιγμιαία, υπολογίζεται κάτω από -30, δηλαδή ξεπέρασε εκείνο του ήλιου, κάτι που αποδεικνύεται τόσο από το υλικό των διαφόρων καμερών αλλά και από τα εγκαύματα που αναφέρθηκαν στο δέρμα ανθρώπων που βρίσκονταν κοντά στην περιοχή του συμβάντος. 
 
Πηγή και δεδομένα: https://cneos.jpl.nasa.gov/fireballs/
 

 

Παρασκευή 1 Οκτωβρίου 2021

Υψισωρείτες δημιουργούν δυο φυσικά φαινόμενα στο Oregon

Δυο φυσικά φαινόμενα κατέγραψε με τον φακό του στις 11/9, ο Justin Forbes. Αιτία και για τα δυο ήταν η λωρίδα νεφών Altocumulus (Υψισωρείτες) που υπήρχε εκείνη την ώρα πάνω από την τοποθεσία Crown Point στο Oregon των ΗΠΑ.

 
Το ένα, που του τράβηξε και την προσοχή, είναι το «νέφος – οπή» (Fallstreak Cloud). Ο σχηματισμός αυτός δημιουργείται όταν υπάρξει κάποιο αίτιο (π.χ. πυρήνες συμπύκνωσης από τα αέρια διερχόμενου αεροπλάνου), που θα οδηγήσει σε μαζική ψύξη τα υπέρψυχρα μικροσταγονίδια των νεφών που, ως τότε, ελλείψει πυρήνων συμπύκνωσης θα βρίσκονται ακόμη σε υγρή κατάσταση. Από την στιγμή που θα παγώσει ένα σταγονίδιο, ακολουθείται μια διαδικασία ντόμινο, από εκείνο και ακτινικά προς τα έξω. Στο εσωτερικό της πεπλατυσμένης γραμμής, διακρίνονται τα σωματίδια που έχουν μετατραπεί σε παγοκρυστάλλους και πλέον κατέρχονται δημιουργώντας μια κουρτίνα που, πολλές φορές, μπορεί να γίνει εντυπωσιακή.
 
Το άλλο, στην κορυφή της φωτογραφίας, είναι η ηλιακή κορώνα ή απλά «κορώνα». Η «κορώνα» (ηλιακή ή σεληνιακή), αποτελείται από ομόκεντρους πολύχρωμους δακτυλίους, με κέντρο την εκάστοτε πηγή φωτός και δημιουργείται από την περίθλαση του φωτός από τα μικροσκοπικά σταγονίδια ή τους παγοκρυστάλλους των νεφών.