Ίχνη ιονισμού και ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας από μεγάλο μετέωρο

Σε αυτό το 4K βίντεο, θα δείτε την καταγραφή δυο μεγάλων μετεώρων την Δευτέρα 24/10 τα ξημερώματα, προς το νότιο ορίζοντα του Σουνίου. Παρατηρήστε το παχύ ίχνος που αφήνουν πίσω τους και πώς αυτό παρασύρεται από τον άνεμο που επικρατεί στα ανώτερα ατμοσφαιρικά στρώματα (μεσοσταθμικά γύρω στα 90 km για την περίπτωση των μετεώρων, δηλαδή στην κατώτερη θερμόσφαιρα, σε ένα ύψος όπου βρίσκεται και το (πράσινο) airglow και αυτό έχει σημασία για αυτά που θα αναφερθούν παρακάτω).

 

Το ίχνος ιονισμού, παράγεται από τη διέγερση και τον ιονισμό («απόσπαση» ηλεκτρονίων) των μορίων της ατμόσφαιρας λόγω των κρούσεών τους με το ταχέως κινούμενο εισερχόμενο μετέωρο. Η μετέπειτα αποδιέγερση των μορίων, δηλαδή η αποβολή της ενέργειας που προσέλαβαν από το μετέωρο, γίνεται με την εκπομπή φωτός και έτσι το ίχνος αυτό είναι ορατό σε εμάς. Αυτά τα ίχνη, σε μεγάλα μετέωρα όπως αυτά στο βίντεο, μπορεί να είναι ορατά για αρκετά λεπτά μετά.

 

Στο τρίτο κομμάτι του βίντεο, παρατηρήστε κάποια αμυδρά, ακτινικά διαδιδόμενα κύματα, από το σημείο πτώσης του μετεώρου, αριστερά από τον Σείριο. Αυτά είναι ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας, τα οποία προκλήθηκαν από το ίδιο το μετέωρο. Μια βοηθητική απλή αναλογία για τα ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας, είναι τα κύματα που θα δείτε στην, αρχικά, ήρεμη επιφάνεια μιας λίμνης, όταν της πετάξετε μια πέτρα. 

 

Τα ατμοσφαιρικά κύματα βαρύτητας, συνήθως παράγονται από τα ανοδικά ρεύματα ισχυρών καταιγίδων, από μεγάλες φωτιές, από ηφαίστεια και γενικότερα από ό,τι μπορεί να προκαλέσει ταλαντώσεις στην ατμόσφαιρα. Μπορούμε να δούμε τη διάδοσή τους σε μέσα όπως τα συνήθη νέφη στην τροπόσφαιρα αλλά και το airglow στην κατώτερη θερμόσφαιρα (όπως συμβαίνει εδώ). 

 

Η βίαιη είσοδος μεγάλων μετεώρων, όπως το συγκεκριμένο, και η ταχύτατη μετατροπή της πολύ μεγάλης κινητικής τους ενέργειας (είσοδος στην ατμόσφαιρα με ταχύτητες της τάξης των δεκάδων χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο) σε θερμική, προκαλεί ένα «σοκ» τοπικά, το οποίο δημιουργεί το συγκεκριμένο κύμα. Μια ενδιαφέρουσα έρευνα για τη δημιουργία κυμάτων βαρύτητας από μεγάλα μετέωρα, μπορείτε να βρείτε εδώ: https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/.../2014JD021664, και στις αναφερόμενες πηγές εντός της έρευνας.

 

Πηγή: https://www.facebook.com/christosdoudoulakisphotography/posts/519033586903346

Η επίδραση διαφόρων γονιδιακών παραγόντων στη μακροζωία

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στα τέλη Σεπτέμβρη στο επιστημονικό περιοδικό Science, αναζητείται η επίδραση συγκεκριμένων γονιδίων στο προσδόκιμο ζωής και η σύνδεσή τους με τη μακροζωία. Η έρευνα διεξήχθη σε τουλάχιστον 3200 ποντίκια και βρέθηκαν διαφορές όσο αφορά τις συνέπειες διαφόρων γονιδιακών παραγόντων, ανάμεσα σε αρσενικά και θηλυκά ποντίκια, ενώ κάποιες από αυτές τις «ευεργετικές» γονιδιακές συνέπειες, επηρέαζαν τη διάρκεια ζωής μόνο εφόσον τα ποντίκια περνούσαν κάποιο συγκεκριμένο όριο ηλικίας.

 

Οι ερευνητές εξέτασαν και άλλους μηχανισμούς, μέσω των οποίων, τα «γονίδια μακροζωίας» μπορούσαν να δράσουν και βρήκαν μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ της διάρκειας ζωής και του ρυθμού ανάπτυξης στα νεαρά ποντίκια. Τα ποντίκια που αναπτύσσονταν γρηγορότερα μικρά, πέθαιναν νεότερα. Η ομάδα διαπίστωσε ότι μια χρωμοσωμική περιοχή στους ποντικούς, η οποία καθορίζει το προσδόκιμο ζωής τους, μπορεί να συνδέεται με αυτούς τους πρώιμους ρυθμούς ανάπτυξης.

 

Στη συνέχεια, η ομάδα χρησιμοποίησε δεδομένα από τη Βιοτράπεζα της Αγγλίας, για να βρει αυτήν την ισχυρή συσχέτιση και στους ανθρώπους. Οι άνθρωποι που μεγαλώνουν γρηγορότερα στην παιδική ηλικία, έχουν επίσης μικρότερη διάρκεια ζωής, πιθανώς επειδή συνεχίζουν να έχουν υψηλότερο δείκτη μάζας σώματος στην ενήλικη ζωή. Αυτά τα ευρήματα υποστηρίζουν την ιδέα ότι οι πρώιμοι ρυθμοί ανάπτυξης επηρεάζουν τη μακροζωία.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.science.org/doi/10.1126/science.abo3191

 

Πολλά περισσότερα και πολύ ενδιαφέροντα για τη μακροζωία, τις τελευταίες εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα, τους φυσικούς και τεχνητούς τρόπους για την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, την αποτροπή εκδήλωσης ασθενειών και τους τρόπους με τους οποίους η ανθρωπότητα θα μπορούσε να προσεγγίσει την αθανασία μεσο-μακροπρόθεσμα, στον πιο συναρπαστικό τόμο της τριλογίας, τον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

"Σβήνει" το πλανητικό νεφέλωμα "Stingray"

Το πλανητικό νεφέλωμα “Stingray” (αλλιώς Hen 3-1357) έχει χάσει μεγάλο μέρος της φωτεινότητάς του τα τελευταία 20 έτη. Η διαφορά, όπως αποτυπώνεται από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, είναι εντυπωσιακή για ένα τόσο μικρό (για τα αστρονομικά πλαίσια) χρονικό διάστημα. 

 

Θυμίζουμε ότι το πλανητικό νεφέλωμα, είναι ένα διαστελλόμενο (στο χώρο) κέλυφος ιονισμένου αερίου και δημιουργείται από την εκτίναξη/αποβολή των εξωτερικών στρωμάτων ενός άστρου, όταν το τελευταίο βρίσκεται στο στάδιο του «κόκκινου γίγαντα» (ένα στάδιο στο οποίο θα βρεθεί και ο Ήλιος σε 5 δισεκατομμύρια έτη από σήμερα).

 

Η όψη ενός πλανητικού νεφελώματος, καθορίζεται εν πολλοίς από το κεντρικό του άστρο. Η ιονίζουσα ακτινοβολία που εκπέμπεται από το άστρο αυτό, διεγείρει τα στοιχεία που συνθέτουν το πλανητικό νεφέλωμα και αυτά, αποδιεγείρονται εκπέμποντας φως. Το κεντρικό άστρο εδώ, με όνομα SAO 244567, παρουσιάζει μεγάλη πτώση στη θερμοκρασία και τη φωτεινότητά του από το 2002 και μετά, κάτι που έχει ως συνέπεια τη μειωμένη εκπομπή ιονίζουσας υπεριώδους ακτινοβολίας και τη συνεπακόλουθη δραματική μεταβολή στην όψη του πλανητικού νεφελώματός του. 

 

Μία υπόθεση που έχει διατυπωθεί για αυτό το φαινόμενο, είναι η έκλαμψη ηλίου (αναφερόμαστε στο στοιχείο ήλιο και όχι στον Ήλιο μας βεβαίως) πέριξ της κεντρικής περιοχής του άστρου, δηλαδή μια παροδική «υπέρ-παραγωγή» ενέργειας από σύντηξη πυρήνων ηλίου.

 

Φωτογραφίες: NASA / ESA / Hubble

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-4357/abcc61

 

Στον τόμο ΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να μάθετε πολλά περισσότερα για την αστρική εξέλιξη και την πυρηνοσύνθεση των άστρων, τα πλανητικά νεφελώματα, τις μελανές οπές όπως και πολλά άλλα συναρπαστικά θέματα, με λεπτομερείς εξηγήσεις, σχήματα και φωτογραφίες. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής!

 

 

Μερική ηλιακή έκλειψη, ορατή από την Ελλάδα

Την Τρίτη στις 25/10, θα πραγματοποιηθεί μερική ηλιακή έκλειψη (μερική, διότι θα καλυφθεί μόνο τμήμα του ηλιακού δίσκου και όχι ολόκληρος) η οποία θα είναι ορατή από τη χώρα μας το μεσημέρι, με το μέγιστό της στις 13:43, όπως φαίνεται στην παρακάτω απεικόνιση.

 

Σε κάθε περίπτωση, για την παρατήρηση της έκλειψης, οφείλετε να λαμβάνετε τα απαραίτητα μέτρα προστασίας για τα μάτια σας και να μην κοιτάτε τον Ήλιο απευθείας! Περισσότερα: https://www.nsc.org/.../seas.../how-to-watch-a-solar-eclipse

 

Θυμίζουμε ότι μια δακτυλιοειδή έκλειψη σε όλη της τη μεγαλοπρέπεια, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε στη χώρα μας το πρωί στις 1/6/2030, καθώς ο "διάδρομος" της ολικότητας περνάει πάνω από τον Έβρο, το κεντροβόρειο Αιγαίο, ολόκληρη την κεντρονότια ηπειρωτική χώρα (συμπεριλαμβανομένης της Αττικής) και το κεντρονότιο Ιόνιο. Χάρτης για αυτήν, εδώ: https://www.timeanddate.com/eclipse/map/2030-june-1

 

Πηγή απεικονίσεων: https://www.timeanddate.com/eclipse/map/2022-october-25

 

Πολλά περισσότερα για τις εκλείψεις, τα διάφορα χαρακτηριστικά τους, με φωτογραφίες και επεξηγηματικά σχήματα, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!

 

 

Χιονοστιβάδα στο Manaslu του Νεπάλ

Εντυπωσιακά πλάνα από χιονοστιβάδα στο Manaslu, στις 2/10 το πρωί, η οποία καταπίνει την κατασκήνωση βάσης. Ευτυχώς δεν υπήρξαν πληροφορίες για απώλειες. Το όρος Manaslu, είναι το 8ο υψηλότερο στον πλανήτη με ανύψωση 8163 m. και βρίσκεται στο κεντροδυτικό Νεπάλ.

 

Οι χιονοστιβάδες εκκινούν όταν το βάρος ενός στρώματος χιονιού, ιδιαίτερα σε απότομες πλαγιές, είναι μεγαλύτερο από αυτό που μπορεί να συγκρατηθεί (π.χ. επειδή υφίσταται συμπαγές στρώμα χιονιού πάνω σε ασθενέστερο ή υετός ή μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές καθ’ύψος στο στρώμα χιονιού ή μηχανικές δονήσεις από σεισμική ή ανθρώπινη δραστηριότητα, κ.α. ή συνδυασμός αυτών). Οι μεγαλύτερες από αυτές, μπορούν, καθώς αποκτούν μεγάλη ταχύτητα κατερχόμενες, να συμπαρασύρουν πέτρες, βράχους ακόμη και δέντρα στο διάβα τους.

 

Πηγή: https://twitter.com/EverestToday

Νέφος - οπή στη δυτική Αγγλία

Το στρώμα νεφών της φωτογραφίας, αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την εμφάνιση «νέφους-οπής» (hole punch cloud ή fallstreak cloud), στο Caswell Bay στη δυτική πλευρά της Αγγλίας, στις 25/9. 

 

Ο σχηματισμός αυτός δημιουργείται όταν υπάρξει κάποιο αίτιο (π.χ. πυρήνες συμπύκνωσης από τα αέρια διερχόμενου αεροπλάνου), που θα οδηγήσει σε μαζική ψύξη τα υπέρψυχρα μικροσταγονίδια των νεφών που, ως τότε, ελλείψει πυρήνων συμπύκνωσης/παγοποίησης θα βρίσκονται ακόμη σε υγρή κατάσταση, παρόλο που η θερμοκρασία σε εκείνο το ύψος είναι κάτω από το σημείο πήξης του νερού.

 

Από την στιγμή που θα παγώσει ένα υπέρψυχρο σταγονίδιο, ακολουθείται μια διαδικασία ντόμινο, από εκείνο και ακτινικά προς τα έξω. Στο εσωτερικό της πεπλατυσμένης γραμμής, διακρίνονται τα σωματίδια που έχουν μετατραπεί σε παγοκρυστάλλους και πλέον κατέρχονται δημιουργώντας μια λευκή «κουρτίνα» που, ενίοτε, μπορεί να είναι εντυπωσιακή (σε άλλες αναρτήσεις μας, έχουμε δει και παρήλιο σε αυτήν, π.χ. https://fkp2100.blogspot.com/2020/11/blog-post_29.html).

 

Φωτογραφία: https://twitter.com/TBowphotography

 

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με αυτό και άλλα εντυπωσιακά ή και άγνωστα, στο ευρύ κοινό, φυσικά φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής!

 

 

Ιανός και Επιμηθέας "ανταλλάσσουν" τροχιές κάθε 4 έτη

Σε αυτή τη φωτογραφία, βλέπουμε τον Ιανό, έναν από τους 83 τουλάχιστον, φυσικούς δορυφόρους του Κρόνου, με τον τελευταίο να φαίνεται στο βάθος. Η φωτογραφία ελήφθη από τη διαστημική συσκευή Cassini, το 2006. Η διάμετρός του είναι σχεδόν 200 km.

 

Η τροχιά του Ιανού, βρίσκεται πολύ κοντά στην τροχιά ενός άλλου δορυφόρου του Κρόνου, εκείνη του Επιμηθέα. Μάλιστα, είναι τόσο κοντά που το άθροισμα των ακτίνων των δυο δορυφόρων είναι μεγαλύτερο από τη μέση απόσταση των τροχιών τους. Ωστόσο, δεν συγκρούονται. Αυτό, διότι όταν πλησιάζουν ανταλλάσσουν τροχιές*! Κάτι που συμβαίνει λόγω της ελκτικής βαρυτικής αλληλεπίδρασης μεταξύ τους. Μια αναλυτική ερμηνεία, με σχήματα, μπορεί να βρεθεί εδώ: https://www.planetary.org/articles/janus-epimetheus-swap

 

*Για την ακρίβεια, η εσωτερική και εξωτερική τροχιά για τον καθένα από τους δυο αυτούς δορυφόρους, διαφέρει ελαφρώς καθώς ο Ιανός έχει μεγαλύτερη μάζα από τον Επιμηθέα, με αποτέλεσμα η εσωτερική από την εξωτερική του τροχιά να απέχουν λιγότερο μεταξύ τους (~ 20 km), από ότι οι αντίστοιχες του Επιμηθέα (~ 80 km).

 

Αυτή η «ανταλλαγή τροχιάς», συμβαίνει κάθε 4 έτη και αποτελεί το μόνο γνωστό σύστημα με αυτό το χαρακτηριστικό, στο ηλιακό σύστημα. Εδώ μπορείτε να δείτε μια φωτογραφία από το Cassini, και με τους δυο, μόλις 2 μήνες μετά από μια τέτοια «ανταλλαγή», το 2006, και ενώ βρίσκονται ακόμη σχετικά κοντά: https://en.wikipedia.org/wiki/Janus_(moon)....

 

Φωτογραφία: NASA / JPL – CalTech / SSI / Jason Major - https://twitter.com/JPMajor

 

 

Επιστροφή του Ήλιου στην Ανταρκτική με green flash

Φωτογραφία από τον ερευνητικό σταθμό του νοτίου πόλου, στις 23/9, όπου ο Ήλιος, μετά από απουσία 6 μηνών, επιστρέφει σταδιακά. Το ξεχωριστό σε αυτή τη φωτογραφία, είναι το green flash (πράσινη λάμψη) στην κορυφή του ηλιακού δίσκου.

 

Η πράσινη λάμψη είναι ένα σχετικά σπάνιο οπτικό ατμοσφαιρικό φαινόμενο, συνέπεια δυο φυσικών φαινομένων:

 

α) της διάθλασης που υφίσταται το φως του ήλιου καθώς εισέρχεται στην γήινη ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα την ανάλυσή του στα διάφορα χρώματα (όπως κάνει ένα πρίσμα), με το μπλε να είναι ανεπαίσθητα υψηλότερα στον ορίζοντα από ότι το πράσινο και το κόκκινο, και…

 

β) της σκέδασης (διασκορπισμού) του φωτός εντός της ατμόσφαιρας, κάτι που οδηγεί στην μεγάλη εξασθένηση του μπλε/ιώδους και πολλές φορές και του πράσινου (με αποτέλεσμα, ο παρατηρητής να βλέπει μόνο τον πορτοκαλο-κόκκινο ηλιακό δίσκο καθώς αυτός δύει). Σε κάποιες περιπτώσεις όμως, όπως σε αυτήν της φωτογραφίας, το πράσινο μπορεί να «επιβιώσει» φτάνοντας στον παρατηρητή.

 

Κατάλληλες μετεωρολογικές συνθήκες για να παρατηρήσει κάποιος κάτι τέτοιο, είναι εκείνες που ευνοούν το α και περιορίζουν το β. Αυτό σημαίνει ότι η καθαρή, ευσταθής, ξηρή ατμόσφαιρα βοηθά, σε συνδυασμό με την ύπαρξη θερμοκρασιακής αναστροφής (στους πόλους συμβαίνει συχνά), ώστε να δημιουργηθεί ένα οπτικά αγώγιμο στρώμα όπως λέγεται (εντός του οποίου θα πρέπει να βρίσκεται ο παρατηρητής). Αυτό το οπτικά αγώγιμο στρώμα, ευθύνεται και για την οπτική παραμόρφωση του ηλιακού δίσκου (δηλαδή, για το γεγονός ότι δεν μοιάζει με δίσκος, αλλά έχει αυτήν την ασυνήθιστη όψη στη φωτογραφία). 

 

Φωτογραφία: Aman Chokshi / https://twitter.com/aman_chokshi

 

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με αυτό και άλλα εντυπωσιακά ή και άγνωστα, στο ευρύ κοινό, φυσικά φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής!

 

 

Μεγάλος υδροσίφωνας στη Βαρκελώνη

Εδώ βλέπουμε μια εντυπωσιακή καταγραφή μεγάλου υδροσίφωνα στις ακτές της Βαρκελώνης, το βράδυ της 16/9, από την Cristina Simón. Επίσης υπάρχει και βίντεο από την ίδια (https://twitter.com/kj_panther/status/1570891271618859009).

 

Θυμίζουμε ότι ο υδροσίφωνας (ή σίφωνας θαλάσσης) είναι ασθενέστερος από τον σίφωνας ξηράς, ενώ ο μηχανισμός δημιουργίας του είναι ελαφρώς διαφορετικός. Φυσικά, υπάρχει και η περίπτωση δημιουργίας του, σπανιότερα όμως, με τον ίδιο μηχανισμό με το σίφωνα ξηράς, οπότε ένας τέτοιος υδροσίφωνας είναι ισχυρότερος (τότε αποκαλείται tornadic waterspout).

 

Δημιουργείται κάτω από νέφη TCu (Towering Cumulus, πυργοειδείς σωρείτες), Cb (Cumulonimbus, σωρειτομελανίες) αλλά έχει καταγραφεί και με Cu (Cumulus, σωρείτες). Είναι μικρότερος σε διαστάσεις σε σχέση με εκείνον της ξηράς και συνοδεύεται από αισθητά μικρότερες ταχύτητες ανέμου.

 

Φωτογραφία: Cristina Simón -- https://twitter.com/kj_panther

 

Περισσότερα για τους σίφωνες ξηράς και θαλάσσης, τους κονιορτοστρόβιλους, τους νεφοστρόβιλους, κ.α, με χάρτες, διαγράμματα, πίνακες και εντυπωσιακές εικόνες από τη χώρα μας και το εξωτερικό, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής!

 

 

Η γκρι ηφαιστειακή λίμνη του όρους Ruapehu

Σε αυτή τη φωτογραφία, βλέπουμε το ενεργό (και χιονισμένο) ηφαίστειο του όρους Ruapehu στη βόρεια νήσο της Νέας Ζηλανδίας, όπως φαινόταν από τον ISS το 2021. Η μέγιστη ανύψωση αυτού του όρους είναι σχεδόν 2800 μέτρα ενώ διακρίνεται και η γκρι ηφαιστειακή λίμνη (Te Wai ā-moe ή λίμνη του κρατήρα) κοντά στην κορυφή του.

 

Το γκρι χρώμα της αν και φαντάζει εξωπραγματικό, είναι αληθινό και απαντάται σε ιδιαίτερα όξινες λίμνες όπως αυτή. Το pH της είναι μικρότερο του 1 (ιδιαίτερα όξινο), ενώ η θερμοκρασία της κυμαίνεται από 15 ως 45 βαθμούς Κελσίου, ανάλογα με την ηφαιστειακή δραστηριότητα. Οι μεταβολές στη θερμοκρασία του νερού της λίμνης και η εκπομπή αερίων, είναι βασικά στοιχεία για την ανίχνευση επικείμενης ηφαιστειακής δραστηριότητας. Το ηφαίστειο αυτό, αν εξαιρέσουμε μια πρόσκαιρη μικρή δραστηριότητα φέτος τον Μάιο, παραμένει αδρανές από το 2011.

 

Περισσότερα για το χρώμα των ηφαιστειακών λιμνών (με φωτογραφία και από τη συγκεκριμένη λίμνη, βλ. Fig. 2): https://www.researchgate.net/pub.../274621794_Volcanic_Lakes

 

Περισσότερα για τα ηφαίστεια, με σχήματα, πίνακες και εντυπωσιακές φωτογραφίες, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής!

 

 

Ξέσπασμα υδροσιφώνων στη Μαγιόρκα

Ξέσπασμα υδροσιφώνων στη νότια ακτή της Μαγιόρκα στις 16/9. Τουλάχιστον 5 υδροσίφωνες ταυτόχρονα φαίνονται σε αυτή τη φωτογραφία. Επίσης υπάρχει και βίντεο (https://twitter.com/cualify/status/1570758007432310784).

 

Στη χώρα μας, υπάρχουν φωτογραφίες από συμβάντα με ως και 8 ή 9 υδροσίφωνες ταυτόχρονα και 32 συνολικά (βλέπε Κέρκυρα 21/1/2018, από τον Γιάννη Γαστεράτο: https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10211088411185445&set=a.10211088409825411&type=3&theater), ενώ ανάλογα ξεσπάσματα σιφώνων θαλάσσης έχουν συμβεί και σε άλλες περιοχές όπως π.χ. στην Κρήτη (21/9/2006). Επίσης, στην περιοχή γύρω από τη Ρόδο προκύπτουν συχνά υδροσίφωνες, τους οποίους καταγράφει συστηματικά ο Σταύρος Κεσεδάκης (π.χ. 23/8/2022: https://www.facebook.com/stavros.kesedakis/posts/2538052833003469).

 

Ο υδροσίφωνας (ή σίφωνας θαλάσσης) είναι ασθενέστερος από τον σίφωνας ξηράς, ενώ ο μηχανισμός δημιουργίας του είναι λίγο διαφορετικός. Φυσικά, υπάρχει και η περίπτωση δημιουργίας του, σπανιότερα όμως, με τον ίδιο μηχανισμό με τον σίφωνα ξηράς, οπότε ένας τέτοιος υδροσίφωνας είναι ισχυρότερος (και αποκαλείται tornadic waterspout).

 

Δημιουργείται κάτω από νέφη TCu (Towering Cumulus, πυργοειδείς σωρείτες), Cb (Cumulonimbus, σωρειτομελανίες) αλλά έχει καταγραφεί και με Cu (Cumulus, σωρείτες). Είναι μικρότερος σε διαστάσεις σε σχέση με εκείνον της ξηράς και συνοδεύεται από αισθητά μικρότερες ταχύτητες ανέμου.

 

Φωτογραφία: Marc Peix – Πηγή: https://twitter.com/TempsIB3

 

Περισσότερα για τους σίφωνες ξηράς και θαλάσσης, τους κονιορτοστρόβιλους, τους νεφοστρόβιλους, κ.α, με χάρτες, διαγράμματα, πίνακες και εντυπωσιακές εικόνες από τη χώρα μας και το εξωτερικό, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής!

 

 

Τροπικός κυκλώνας Ian

Ο τροπικός κυκλώνας Ian, ο οποίος πέρασε πριν λίγες μέρες (και) από τη Florida των ΗΠΑ, εκτός των άλλων άφησε πίσω του σκηνικά όπως αυτό. Φερτά υλικά και λάσπη (με σκούρο χρώμα), μετά το πέρασμα του κυκλώνα, ρέουν από το λιμάνι Charlotte στη Florida, προς τα ανοιχτόχρωμα γαλαζοπράσινα νερά του κόλπου του Μεξικού.

 

Ο κυκλώνας αποτελεί ένα οργανωμένο σύστημα θύελλας, με σφοδρούς ανέμους (πάνω από 120 km/h) που περιστρέφονται (με αντί – ωρολογιακή φορά στο βόρειο ημισφαίριο και ωρολογιακή στο νότιο ημισφαίριο) γύρω από κέντρο, (το γνωστό «μάτι του κυκλώνα») στο οποίο καταγράφονται αξιοσημείωτα χαμηλές τιμές ατμοσφαιρικής πίεσης (κάτω από 980 hPa, ενώ οι σφοδρότεροι μπορεί να έχουν στο κέντρο τους και κάτω από 920 hPa). Λόγω της χαμηλής πίεσης στο συγκεκριμένο σημείο, οι άνεμοι έχουν τη τάση να ρέουν (πάντα) από γειτονικές περιοχές υψηλότερης ατμοσφαιρικής πίεσης, προς το σημείο εκείνο. Η χαμηλότερη πίεση για τον κυκλώνα Ian ήταν 936 hPa. 

 

Ο κυκλώνας αυτός τοποθετήθηκε στην κατηγορία 4 της κλίμακας Saffir-Simpson από τη μετεωρολογική υπηρεσία των ΗΠΑ. Η κλίμακα αυτή, κατατάσσει τους κυκλώνες ανάλογα με την ένταση των ανέμων που τους συνοδεύουν και είναι 5-βάθμια. 

 

Κυκλώνας ή τυφώνας; Σύμφωνα με την αμερικανική υπηρεσία ωκεανών και ατμόσφαιρας (NOAA, National Oceanic and Atmospheric Administration), ο όρος «hurricane» χρησιμοποιείται για αυτό το φαινόμενο, όταν προκύπτει στον Ατλαντικό και βορειοανατολικό Ειρηνικό ωκεανό, ενώ στο νοτιοδυτικό Ειρηνικό ονομάζεται «typhoon» και στον νότιο Ειρηνικό και Ινδικό ωκεανό ονομάζεται «cyclone». Εδώ, συνήθως τους αποκαλούμε «τροπικούς κυκλώνες», αλλά χρησιμοποιείται και ο όρος «τυφώνας».

 

Φωτογραφία: Copernicus – Sentinel 2 – ESA, 30.09.2022. 

 

Πηγή: https://twitter.com/Pierre.../status/1576170797697073153

 

Περισσότερα για τον κυκλώνα Ian: https://en.wikipedia.org/wiki/Hurricane_Ian

 

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να μάθετε περισσότερα για τους τροπικούς κυκλώνες, τους ανεμοστρόβιλους, τις διαφορές τους, τον τρόπο δημιουργίας του κάθε φαινομένου και άλλα πολλά, με λεπτομερείς εξηγήσεις, φωτογραφίες, χάρτες και σχήματα. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα!

 

 

Ατμοσφαιρικά οπτικά φαινόμενα στον Άρη

Στη φωτογραφία αυτή, βλέπουμε ένα οπτικό ατμοσφαιρικό φαινόμενο που, ναι μεν στη Γη παρατηρείται αρκετά συχνά, αλλά στον Άρη είναι η 1η φορά. Επιστήμονες της NASA, ανατρέχοντας σε φωτογραφίες του Αρειανού ουρανού που τράβηξε το όχημα “Perseverance” (Επιμονή) της NASA, βρήκαν αυτήν την άλω των 22 μοιρών να δεσπόζει για ώρες στον ουρανό, στις 15.12.2021. Η μικρή μαύρη περιοχή στη φωτογραφία, υπάρχει επειδή το συνολικό πανόραμα προκύπτει από συρραφή μικρότερων φωτογραφιών.

Η καταγραφή του συγκεκριμένου φαινομένου, υποδηλώνει την ύπαρξη εξαγωνικών παγοκρυστάλλων, ικανού μεγέθους (τουλάχιστον 11 μικρομέτρων), ώστε να συμβαίνει η απαιτούμενη διάθλαση των ηλιακών ακτίνων, για τη δημιουργία του. Η δημιουργία των λεπτών ημιδιάφανων νεφών που περιέχουν αυτούς τους παγοκρυστάλλους, εκτιμάται ότι σχηματίζονται στη βόρεια υποτροπική ζώνη του Άρη, στα μέσα του εκεί καλοκαιριού.

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/.../2022GL099776

Φωτογραφία: NASA / JPL-Caltech / Mark Lemmon

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με αυτό και πολλά άλλα φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πως δημιουργούνται αλλά και πως να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής!

 

Μεγάλος "ηλιακός πυλώνας" στη Σκωτία

Επιβλητικός ηλιακός πυλώνας (ή ηλιακή στήλη), στις 10/9 κατά το ηλιοβασίλεμα, στη νήσο Mull της Σκωτίας.

 

Θυμίζουμε ότι η ύπαρξη εξαγωνικών παγοκρυστάλλων ομοιόμορφα προσανατολισμένων, εντός των νεφών (ή ακόμη και στον αέρα, σε πολύ κρύα κλίματα), ώστε η μεγαλύτερη επιφάνειά τους να δρα ως κάτοπτρο για τις ηλιακές ακτίνες, ανακλώντας τις στα μάτια του παρατηρητή, είναι η αιτία για αυτό το όμορφο οπτικό ατμοσφαιρικό φαινόμενο.

 

Φωτογραφία: https://twitter.com/JUDITHM58257161

 

Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με αυτό και πολλά άλλα φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πως δημιουργούνται αλλά και πως να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής!