Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023

Παλιρροϊκή διάσπαση κομήτη στην Καλλιστώ

Σε αυτή τη φωτογραφία που ελήφθη από τη διαστημική συσκευή “Galileo” της NASA, στις 25/6/1997, βλέπουμε την Καλλιστώ η οποία αποτελεί έναν από τους δεκάδες φυσικούς δορυφόρους του πλανήτη Δία.

 
Σε αυτήν ξεχωρίζει μια γραμμή από κρατήρες όπως φαίνεται στο κέντρο της φωτογραφίας. Αυτή η «αλυσίδα» κρατήρων ονομάζεται “Gomul Catena”, έχει μήκος 350 km περίπου και πλάτος 15 km και έχει προκύψει από κομήτη ο οποίος διαλύθηκε σε τουλάχιστον 25 κομμάτια (όσοι και οι αντίστοιχοι κρατήρες) λίγο πριν την πρόσκρουση.
 
Αυτό είναι ένα σχετικά συνηθισμένο φαινόμενο στους δορυφόρους του Δία και ονομάζεται «παλιρροϊκή διάσπαση» ή διάλυση. Υπάρχουν τουλάχιστον 8 αντίστοιχες «αλυσίδες» κρατήρων στην Καλλιστώ, κάτι που φανερώνει μια συχνότητα περίπου 1 φορά ανά 200-300 έτη για το φαινόμενο αυτό. 
 
Η «παλιρροϊκή διάσπαση» συμβαίνει όταν μία μάζα όπως ένας κομήτης (που αποτελεί ένα χαλαρά συνδεδεμένο συσσωμάτωμα πάγου και βράχων), περάσει το λεγόμενο όριο Roche μιας άλλης μεγαλύτερης μάζας (π.χ. Δίας). Το όριο Roche είναι η απόσταση των δυο μαζών, κάτω από την οποία, οι παλιρροϊκές δυνάμεις (οι διαφορές στο μέγεθος της βαρυτικής δύναμης που ασκείται από σημείο σε σημείο) της μεγαλύτερης μάζας είναι αρκούντως ισχυρές ώστε να διαλύσουν (υπό προϋποθέσεις) τη μικρότερη εις τα εξ ων συνετέθη. 
 
Φωτογραφία: NASA / JPL – CalTech / SSI / Jason Major
 
Περισσότερα για τις «αλυσίδες» κρατήρων στην Καλλιστώ και τον Γανυμήδη: https://core.ac.uk/download/pdf/42773877.pdf
 
Περισσότερα για το όριο Roche: https://en.wikipedia.org/wiki/Roche_limit
 

 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου