Οπτογενετική και ψευδής αντίληψη

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Science στις 18/7, οι επιστήμονες για πρώτη φορά δημιούργησαν ψευδή οπτική αντίληψη σε ποντίκια, χρησιμοποιώντας οπτογενετική, δηλαδή ενεργοποιώντας συγκεκριμένη ομάδα νευρώνων στον εγκέφαλό τους, με laser.

Με απλά λόγια, ενεργοποιώντας μια συγκεκριμένη ομάδα νευρώνων, τα ποντίκια αντιλαμβάνονταν πως έβλεπαν σχέδια και γραμμές μπροστά τους, τα οποία όμως δεν υπήρχαν στην πραγματικότητα.

Αυτού του είδους οι έρευνες μας δίνουν περισσότερη γνώση σχετικά με το πώς συγκεκριμένες ομάδες νευρώνων δημιουργούν τις εμπειρίες και τις μνήμες που έχουμε, στην (μακρά) διαδρομή για την πλήρη κατανόηση της λειτουργίας του εγκεφάλου μας.

Έρευνα: https://science.sciencemag.org/content/365/6453/eaaw5202?

Φωτογραφία: Ποντίκι περιεργάζεται τμήμα της συσκευής του εν λόγω πειράματος / Sean Quirin, James Marshel, Cephra Raja και K. Deisseroth / Πανεπιστήμιο του Stanford.

Καύσωνες και νέα ρεκόρ θερμοκρασιών στην Ευρώπη

Τα ισχυρά κύματα ζέστης, με απόλυτα μέγιστες θερμοκρασίες κοντά στους 40 βαθμούς Κελσίου ή και πάνω από αυτούς είναι, μάλλον ήταν, από εξαιρετικά σπάνια ως και άγνωστα για την βορειοδυτική Ευρώπη. Φέτος όμως, αυτό συνέβη δυο φορές! Μετά τον καύσωνα του Ιουνίου όπου έσπασαν διάφορα ποιοτικά και ποσοτικά ρεκόρ σε διάφορες χώρες, ήρθε και ο καύσωνας του Ιουλίου, όπου στις 25/7 παρατηρήθηκε νέο κύμα με ρεκόρ απόλυτα μεγίστων θερμοκρασιών.

Συγκεκριμένα, στις 25/7, οι 38.7 που καταγράφηκαν στην Αγγλία, οι 42.6 στην Γαλλία, οι 40.7 στην Ολλανδία, οι 40.8 στο Λουξεμβούργο, οι 41.8 στο Βέλγιο, οι 42.6 στην Γερμανία και οι 31.6 στην Σκωτία, αποτελούν νέα ιστορικά ρεκόρ όλων των εποχών για τις αντίστοιχες χώρες/περιοχές για τον Ιούλιο.

Να σημειωθεί ότι σε διάφορες χώρες, το ρεκόρ απόλυτα μέγιστης θερμοκρασίας για τον Ιούλιο, έσπαγε από μέρα σε μέρα. Για παράδειγμα στο Βέλγιο, όπου το ρεκόρ ήταν 38.8 βαθμοί (οι οποίοι καταγράφηκαν τόσο το 2015 όσο και το 2018), έσπασε στις 24/7 οπότε και σημειώθηκαν 40.2 βαθμοί, ενώ στις 25/7 έσπασε εκ νέου με τους 41.8!

Να προσθέσουμε πως, η κλιματική αλλαγή δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με τις υπερβολικά μεγάλες αποκλίσεις από τον μέσο όρο, μιας παραμέτρου (είτε αυτή είναι η θερμοκρασία, είτε η βροχόπτωση, είτε κάτι άλλο), αλλά και με την συχνότητα με την οποία αυτές παρουσιάζονται.

Εικόνα: NASA / GEOS-5

Πληροφορίες: https://en.wikipedia.org/wiki/July_2019_European_heat_wave

----------------------------------------------------------------------------

*Περισσότερα για την κλιματική αλλαγή, αναλυτικά, με χάρτες, διαγράμματα, συγκρίσεις με το παρελθόν σε βάθος εκατομμυρίων ετών, αλλά και συζήτηση για συσχετίσεις με πιθανούς άλλους παράγοντες (π.χ. δραστηριότητα Ήλιου, ηφαίστεια, κ.α.), στην σελ. 152 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» ο οποίος κυκλοφορεί ήδη και μπορείτε να τον προμηθευτείτε και από την σελίδα μας σε χαμηλότερη τιμή!

Εντυπωσιακή «βολίδα» στον Καναδά

Εντυπωσιακό μετέωρο (βολίδα), με φαινόμενο μέγεθος πρόσκαιρα συγκρίσιμο με εκείνο της πανσελήνου, κατέγραψαν οι κάμερες του Western University στον Καναδά τα ξημερώματα στις 24/7.

Πηγή: https://news.westernu.ca/2019/07/fireball-space-meteor-ontario/

-----------------------------------------------------------------------------------------

*Περισσότερα για τα μετέωρα, τους μετεωρίτες, τους αστεροειδείς, την κατάταξή τους με βάση το φαινόμενο μέγεθος τους, τι είναι το φαινόμενο μέγεθος, τι πιθανότητες έχουν να συγκρουστούν με την Γη και πολλά άλλα, στον τόμο ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που αναμένεται σύντομα!

Βολίδα εν πτήσει μαζί με το νότιο Σέλας

Εντυπωσιακή εικόνα εν πτήσει, από κάμερα εντός της καμπίνας, να συλλαμβάνει βολίδα (πολύ λαμπρό μετέωρο) που πέφτει τα ξημερώματα της 23/7 κάπου ανάμεσα σε Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, φωτίζοντας πρόσκαιρα όλη την περιοχή. Κάτω αριστερά διακρίνεται και το νότιο Σέλας.

Φωτογραφία: Ian Griffin - https://twitter.com/iangriffin

---------------------------------------------------------------------------

*Περί μετεώρων, αστεροειδών, βολίδων, κ.α., στον τόμο ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που αναμένεται να κυκλοφορήσει σύντομα!

Περσείδες 2019

Η «βροχή των Περσειδών» είναι μία περιοδική βροχή μετεώρων που συμβαίνει κάθε καλοκαίρι από τις 17/7 ως τις 24/8 με αποκορύφωμα γύρω στις 9-13/8.

Φέτος δεν αναμένεται κάποια έξαρση στην δραστηριότητα της, επομένως στην κορύφωση της αναμένονται γύρω στα 80-100 μετέωρα ανά ώρα, υπό την προϋπόθεση ότι ο παρατηρητής είναι σε απολύτως σκοτεινό μέρος, στην ύπαιθρο μακριά από κάθε φως και η νύχτα είναι ανέφελη και αφέγγαρη.

Δυστυχώς το φεγγάρι φέτος θα είναι σχεδόν «γεμάτο» κατά το αποκορύφωμα, ωστόσο κάποιος μπορεί να παρατηρήσει το θεαματικό αυτό αστρονομικό φαινόμενο, λίγες μέρες πριν (π.χ. ως και τις νύχτες 7-8/8) οπότε και το φεγγάρι δύει γύρω στη 1 το αργότερο αφήνοντας ελεύθερο για παρατήρηση τον ουρανό μετέπειτα. Αν και τα μετέωρα θα είναι λιγότερα από ότι στην κορύφωση (12-13/8 φέτος), και πάλι όμως θα ανταμείψουν όσους ξενυχτήσουν με καλή παρέα και υπομονή, κάτω από τον έναστρο ουρανό, ενώ δεν αποκλείεται να δείτε και κάποιο πολύ μεγάλο και εντυπωσιακό μετέωρο, όπως συνήθως γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις.

Η συχνότητα των μετεώρων μέσα στην νύχτα ποικίλει. Μπορεί να υπάρχουν «ήσυχες» περίοδοι ακολουθούμενες από ξεσπάσματα με 2-5 μετέωρα/λεπτό, κ.ο.κ. Τα μετέωρα φαίνονται σαν να έρχονται από τον αστερισμό του Περσέα (βορειοανατολικά στον ουρανό), για αυτό ονομάζονται και «Περσείδες», ωστόσο ο παρατηρητής μπορεί να κοιτάει οπουδήποτε στον ουρανό και κατά προτίμηση στα πιο σκοτεινά τμήματα (με την λιγότερη φωτορύπανση στο σημείο που βρίσκεται) και σίγουρα μακριά από το ακτινοβόλο σημείο (π.χ. στο ζενίθ, νότια, δυτικά, ανατολικά ή οπουδήποτε έχει ανεμπόδιστη θέα και σκοτάδι γύρω του).

Ανατολή, δύση και φάσεις της Σελήνης για τον Αύγουστο: https://www.timeanddate.com/moon/greece/athens?month=8&year=2019

Φωτογραφία: Μεγάλο μετέωρο από την περσινή «βροχή των Περσειδών». Διακρίνεται και ο Γαλαξίας μας. Από https://doudoulakis.blogspot.com/

----------------------------------------------------------------------------

*Περισσότερα για τα μετέωρα, τους αστεροειδείς, τους κομήτες, τα χαρακτηριστικά τους, από που προέρχονται, γιατί και αν υπάρχει κίνδυνος κρούσης τους με την Γη, αλλά και πολλά άλλα, στον τόμο ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που αναμένεται σε λίγο καιρό!

Θεαματική λήψη ενός Boeing 787 Dreamliner από άλλο αεροσκάφος

Θεαματική λήψη ενός Boeing 787 Dreamliner από άλλο αεροσκάφος. Τα γνωστά μας contrails, παρόντα στο πανέμορφο αυτό βίντεο.

Πηγή: https://twitter.com/iLove_Aviation (Ακολουθήστε τους, για περισσότερα εντυπωσιακά βίντεο και φωτογραφίες εν πτήσει και όχι μόνο!)

-------------------------------------------------------------------------------------

*Αναλυτικές πληροφορίες για τα contrails, τα distrails και την αποδόμηση της θεωρίας συνωμοσίας των "chemtrails" βήμα προς βήμα, στην σελ. 130 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που κυκλοφορεί ήδη και μπορείτε να τον αποκτήσετε και από την σελίδα μας σε χαμηλότερη τιμή!

LightSail 2

Στην φωτογραφία αυτή βλέπουμε την επιτυχή ανάπτυξη του ηλιακού ιστίου "LightSail 2", προχθές στις 21:48 ώρα Ελλάδος, ενώ αυτό βρίσκεται πάνω από την Καλιφόρνια και το Μεξικό.

Το ηλιακό ιστίο έχει επιφάνεια 32 τετραγωνικών μέτρων και κινείται μόνο με την βοήθεια της ηλιακής ακτινοβολίας. Τα φωτόνια του Ήλιου θα μεταφέρουν μέρος της ορμής τους στο ιστίο, το οποίο θα παραμείνει σε τροχιά γύρω από την Γη για 1 έτος, χωρίς άλλη πηγή ενέργειας.

Το εγχείρημα έγινε από την αμερικανική μη-κερδοσκοπική, μη-κυβερνητική οργάνωση "Planetary Society", η οποία ιδρύθηκε το 1980 και είχε/έχει στους κύκλους της διάσημους και μεγάλους Φυσικούς (π.χ. Carl Sagan, Neil deGrasse Tyson, κ.α.). Σκοπός της οργάνωσης αυτής, είναι η εξερεύνηση του διαστήματος και σήμερα αριθμεί πάνω από 60000 μέλη από 100 χώρες.

Η επιτυχής πραγματοποίηση αυτού του εγχειρήματος, θα αποτελέσει βάση για μια τροποποιημένη εκδοχή αυτού του ιστίου στο μέλλον, η οποία θα προωθείται με laser και υπόσχεται να μας πάει στα άστρα (μη-επανδρωμένες αποστολές αρχικά). Περισσότερα για αυτό, όπως και για πολλά άλλα, στον τόμο ΙΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που αναμένεται το 2020.

Πηγή/Φωτογραφία: http://planetary.org/ (CC BY – NC 3.0)

Το εντυπωσιακό Fuji από ψηλά

Το όρος Fuji στην Ιαπωνία, με ύψος 3776 m, ξεχωρίζει λευκό από τα χιόνια στο κέντρο αυτής της δορυφορικής φωτογραφίας που ελήφθη τον Μάιο και δημοσιεύτηκε στις 12/7 από την ESA.

Αποτελεί ένα ανενεργό ηφαίστειο του οποίου η τελευταία έκρηξη συνέβη το 1707.

Φωτογραφία: Copernicus Sentinel-2A satellite / ESA (CC BY-SA 3.0)

Μικροσκοπικό ρομπότ κινείται με ενέργεια από μικροδονήσεις στο περιβάλλον του

Στο βίντεο βλέπουμε ένα μικροσκοπικό ρομπότ, κατασκευασμένο από εκτυπωτή 3D, το οποίο μπορεί να αντλεί ενέργεια και να κινείται χάρη σε μικροδονήσεις από το περιβάλλον του. Οι δονήσεις μπορεί να προέρχονται από ηχεία, υπέρηχους, κ.α. Για την μετατροπή των δονήσεων σε κίνηση, το ρομπότ αυτό χρησιμοποιεί πιεζοηλεκτρικούς* ενεργοποιητές.

*Πιεζοηλεκτρισμός, είναι η ιδιότητα που παρουσιάζουν ορισμένα υλικά, να παράγουν ηλεκτρική τάση όταν υπόκεινται σε πίεση ή ταλάντωση ή κάποια μηχανική τάση.

Στο, όχι πολύ μακρινό μέλλον, σμήνη ανάλογων μικρομηχανών – νανομηχανών, αναμένεται να βρίσκονται μέσα στο σώμα μας, ανιχνεύοντας ασθένειες (π.χ. καρκίνος) πολύ πριν εκδηλωθούν, ώστε να οδηγούμαστε στην έγκαιρη και στοχευμένη δράση εναντίον τους**.

**Περισσότερα για αυτά και ανάλογα θέματα, στους τόμους ΙΙ και ΙΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που αναμένονται.

Δημοσιευμένη έρευνα: https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1361-6439/ab309b

Ο αστεροειδής 2006 QV89 δεν μας απειλεί πια

Στις 16/7, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA), με ανακοίνωση της, αποκλείει οριστικά την σύγκρουση με τον αστεροειδή 2006 QV89, ο οποίος είχε μη-μηδενικές πιθανότητες (1 προς 7000) να συγκρουστεί με την Γη στις 9/9/2019.

Ο αστεροειδής αυτός έχει διάμετρο ~50 m. Αν και αυτή μπορεί να μην μοιάζει μεγάλη, ωστόσο η μεγάλη ταχύτητα (και η συνεπαγόμενη κινητική ενέργεια) με την οποία κινούνται, τα κάνει ιδιαίτερα καταστροφικά.

Γενικότερα, οτιδήποτε έχει διάμετρο της τάξης του χιλιομέτρου, είναι αρκετό, ώστε οι συνέπειες του, σε περίπτωση κρούσης με τον πλανήτη μας, να είναι παγκόσμιες.

Στο διάγραμμα, φαίνεται (στον κόκκινο κύκλο δεξιά), η σχετική θέση της Γης και του αστεροειδή στις 9/9/2019, ο οποίος αναμένεται να περάσει ~ 6 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά μας. Αν και η απόσταση φαντάζει μεγάλη, ωστόσο είναι αρκετά μικρή σε αστρονομικά πλαίσια (μία αίσθηση αυτού μπορεί να έχει κάποιος και από το διάγραμμα αυτό).

Ανακοίνωση ESA: http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Safety/ESA_confirms_asteroid_will_miss_Earth_in_2019

Πηγή διαγράμματος: NASA - https://ssd.jpl.nasa.gov/sbdb.cgi?sstr=2006+QV89&

Η τήξη των πάγων στον ποταμό Kolyma στην Σιβηρία

Σε αυτήν την πανέμορφη δορυφορική φωτογραφία, που ελήφθη στις 16/6, βλέπουμε τις συνέπειες από την τήξη των πάγων στον ποταμό Kolyma στην Σιβηρία. Ο ποταμός αυτός εκβάλλει στον Αρκτικό ωκεανό (προς τα πάνω στην φωτογραφία) και παραμένει παγωμένος περίπου 8 μήνες τον χρόνο, όμως τον Ιούνιο, όντας χωρίς πάγο πλέον, παρουσιάζει την μεγαλύτερη ροή νερού προς τον ωκεανό. Το καφέ χρώμα οφείλεται στα φερτά υλικά, ενώ η ροή του ποταμού, έχει δημιουργήσει χαρακτηριστικά σχέδια στον πάγο του Αρκτικού ωκεανού.

Φωτογραφία: NASA / Landsat 8 (OLI) / Norman Kuring

50 χρόνια μετά το Apollo 11

Σαν σήμερα, πριν 50 χρόνια, η σεληνιακή άκατος "Eagle" (αετός), της αποστολής Apollo 11, προσεδαφίζεται με επιτυχία στην Σελήνη. Από εκείνη την αποστολή, βλέπουμε και την πανοραμική αυτή φωτογραφία, με την σκιά του Neil Armstrong αριστερά.

Φωτογραφία: Neil Armstrong / Apollo 11 / NASA (Public Domain)

Σεισμός στην Αθήνα και η επιρροή του στον ανιχνευτή βαρυτικών κυμάτων VIRGO στην Ιταλία

Μπορεί ένας σεισμός στην Ελλάδα να επηρεάσει έναν ανιχνευτή βαρυτικών κυμάτων στην Ιταλία; Η απάντηση είναι ναι!

Η άνω εικόνα δείχνει την μεταβολή (πτώση) της εμβέλειας του ανιχνευτή βαρυτικών κυμάτων VIRGO, λόγω του σεισμού που συνέβη στην Ελλάδα (η κάτω εικόνα δείχνει το γράφημα από τον σεισμογράφο της «Ελληνογερμανικής Αγωγής»).

Ο σεισμός συνέβη σήμερα Παρασκευή 19/7 στις 11.13 (UTC). Λίγα λεπτά αργότερα, τα σεισμικά κύματα έφτασαν στον ανιχνευτή βαρυτικών κυμάτων VIRGO στην Πίζα της Ιταλίας, με αποτέλεσμα την πτώση της ευαισθησίας/εμβέλειάς του σχεδόν κατά 8Mpc! (Το Mpc είναι μονάδα μέτρησης αστρονομικών αποστάσεων. Είναι εκατομμύρια parsec, με το 1 parsec = 1pc = 3.26 έτη φωτός).

Με άλλα λόγια, αν ένα βαρυτικό κύμα από μια συγχώνευση αστέρων νετρονίων σε μια απόσταση μεγαλύτερη από 40 Mpc έφτανε στον ανιχνευτή μαζί με το σεισμικό κύμα από την Ελλάδα, η συγχώνευση θα περνούσε απαρατήρητη!

Πηγή: https://www.facebook.com/frontierseu/

Φωτιές και στην Γροιλανδία

Εκτός από την Αλάσκα που είδαμε σε προηγούμενη δημοσίευση μας, φωτιές δυστυχώς έχουμε και στο δυτικό άκρο της Γροιλανδίας (βλέπε δορυφορική φωτογραφία από τις 10/7).

Όπως και στην Αλάσκα, έτσι και στην Γροιλανδία, στην περιοχή που εκδηλώθηκε η φωτιά είχε προηγηθεί μια μακρά περίοδος με ασυνήθιστα θερμό και ξηρό καιρό. Την ημέρα που ξεκίνησε η φωτιά μάλιστα, στην περιοχή είχε 20 βαθμούς όταν η απόλυτα μέγιστη θερμοκρασία ημέρας, κατά μέσο όρο, για τον μήνα Ιούλιο εκεί, είναι 10 βαθμούς παρακάτω.

Φωτογραφία: NASA / Landsat 8 (OLI – Operational Land Imager) / GEOS – FP

Αλυκές στην βόρεια Μποτσουάνα της Αφρικής

Σε αυτήν την δορυφορική φωτογραφία, ξεχωρίζουν τα πολύγωνα με τα διαφορετικά χρώματα. Πρόκειται για αλυκές στην βόρεια Μποτσουάνα της Αφρικής.

Το χρώμα εξαρτάται από τους μικροοργανισμούς που υπάρχουν σε κάθε μία από αυτές τις ρηχές λίμνες με το εξατμιζόμενο νερό. Σε γενικές γραμμές, τα κόκκινα άλγη απαντώνται σε ύδατα μεσαίας ως μεγάλης αλατότητας ενώ τα πράσινα σε ύδατα μικρής αλατότητας.

Φωτογραφία: OLI / Landsat 8 / NASA (Public Domain)

----------------------------------------------------------------------

*Περισσότερα για τις πολύχρωμες λίμνες και τις αλυκές, στην σελ. 188 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», ο οποίος κυκλοφορεί ήδη και μπορείτε να τον προμηθευτείτε και από εδώ σε χαμηλότερη τιμή!

Φωτιές στην Αλάσκα

Σε αυτήν την φωτογραφία, βλέπουμε τον καπνό από τις φωτιές στην Αλάσκα στις 8/7. Μέχρι τις 9/7, είχαν καταγραφεί 38 φωτιές στην περιοχή.

Πριν από αυτές είχε προηγηθεί μία περίοδος με ιστορική ζέστη εκεί. Στις 4/7 στο Anchorage καταγράφηκε μέγιστη θερμοκρασία 32 βαθμών Κελσίου, ενώ η φυσιολογική μέγιστη τιμή για αυτήν την πόλη είναι μόλις 17 βαθμοί για τον Ιούλιο!

Ο «καύσωνας» για τα δεδομένα της περιοχής αυτής, κράτησε από τις 23/6 ως τις 8/7. Το προηγούμενο ρεκόρ απόλυτα μέγιστης θερμοκρασίας, ήταν 29 βαθμοί στις 14/6/1969.

Φωτογραφία: NASA / Aqua Satellite (MODIS)

Εντυπωσιακό βίντεο με πολύ κοντινό κεραυνό

Εντυπωσιακό βίντεο με πολύ κοντινό κεραυνό να χτυπά ιστιοφόρο στις 6/7, στο Columbia Yacht Club, στο Σικάγο των ΗΠΑ. Παρατηρήστε ότι το κατάρτι του αποτελεί το ψηλότερο αντικείμενο στην περιοχή γύρω από αυτό.

Βίντεο: Harry Minucci

Πηγή: https://twitter.com/AMHQ

Ο θερμότερος Ιούνιος που έχει καταγραφεί ποτέ, ήταν αυτός του 2019

Από τους 5478 σταθμούς παγκοσμίως, οι οποίοι έχουν τουλάχιστον μια 30ετία μετεωρολογικών δεδομένων, οι 426 (φαίνονται στον χάρτη με κόκκινες τελείες) κατέγραψαν τον θερμότερο Ιούνιο που είχαν ποτέ, ενώ μόλις 4 είχαν τον ψυχρότερο Ιούνιο στην καταγεγραμμένη ιστορία τους.

Ο Ιούνιος του 2019 σε παγκόσμιο επίπεδο, ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ, παίρνοντας τα «σκήπτρα» από τον Ιούνιο του 2016.

Δεδομένα και Χάρτης: NOAA GHCN-M

Ο Γαλαξίας και το νότιο Σέλας από την βάση Scott στην Ανταρκτική

Μοιάζει από άλλον πλανήτη, αλλά αυτή η πανοραμική φωτογραφία ελήφθη από τον Jonny Harrison, στην βάση Scott της Ανταρκτικής, στις 7/7.

Αριστερά φαίνεται τμήμα του Γαλαξία μας και δεξιά το νότιο Σέλας. Η Ανταρκτική θα κάνει τουλάχιστον άλλους 3 μήνες για να ξαναδεί το φως του Ήλιου.

Θα θέλατε, εφόσον ήταν εφικτό, να βρεθείτε εκεί για κάποιο διάστημα, ζώντας αυτήν την απόλυτη εμπειρία;

Φωτογραφία: https://twitter.com/JonnyHarrisonNZ

Το εντυπωσιακό εξάγωνο του Κρόνου

Το εντυπωσιακό εξάγωνο στον βόρειο πόλο του Κρόνου, ξεχωρίζει σε αυτήν την φωτογραφία, από το Cassini. Παρατηρήστε και τον πολικό στρόβιλο στο κέντρο του εξαγώνου.

Αν και ο πολικός στρόβιλος φαντάζει ως κάτι λογικό, το επίμονο εξαγωνικό σχήμα, που έχει υπερδιπλάσια διάμετρο από αυτήν της Γης, δεν είναι κάτι διαισθητικά προφανές.

Αυτή η εξαγωνική δομή ανακαλύφθηκε το 1981 από το Voyager. Δεν υπάρχει κάποια τελική ερμηνεία για αυτήν, ωστόσο έχει αναπαραχθεί επιτυχώς σε εργαστήρια και προσομοιώσεις, σε περιπτώσεις όπου υπήρχαν απότομες διαφορές στην ταχύτητα του ανέμου, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος.

Μάλιστα, σε αυτές τις προσομοιώσεις, ανάλογα με τις ταχύτητες με τις οποίες πειραματίστηκαν οι ερευνητικές ομάδες, εμφανίστηκαν από τρίγωνα μέχρι οκτάγωνα, ωστόσο το εξάγωνο ήταν το πιο συχνά εμφανιζόμενο.

Credit: NASA / JPL / SSI / Val Klavans

Σύννεφο οπή με παρήλιο

Προχθές αναφερθήκαμε στο «σύννεφο-οπή»** (Skypunch ή hole punch cloud). Όπως θυμάστε, κάτω από την οπή που έχει δημιουργηθεί στην στρωματόμορφη νέφωση, υπάρχει μία κουρτίνα παγοκρυστάλλων που κατέρχονται πολύ αργά και βρίσκονται σχετικά χαμηλότερα από την υπόλοιπη νέφωση.

Τι θα γινόταν αν ο ήλιος ήταν σε κατάλληλη θέση ως προς αυτούς τους παγοκρυστάλλους, ώστε να δημιουργηθεί ένα ωραιότατο πολύχρωμο παρήλιο*; Η απάντηση είναι στην φωτογραφία η οποία ελήφθη στις 3/7 στο Falmouth της Μασαχουσέτης στις ΗΠΑ.

Ο ήλιος βρίσκεται σε γωνιακή απόσταση 22 μοιρών ως προς τους παγοκρυστάλλους του νέφους-οπή, με αποτέλεσμα αυτοί να συνεισφέρουν στην δημιουργία παρηλίου.

Φωτογραφία: https://twitter.com/StephViva86

--------------------------------------------------------

*Περισσότερα για τα ατμοσφαιρικά οπτικά φαινόμενα, με χάρτες, φωτογραφίες (και από την Ελλάδα), εξηγήσεις, πίνακες και λεπτομέρειες, στην σελίδα 76 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», που κυκλοφορεί ήδη!

**Περισσότερα για το «σύννεφο-οπή» στην σελίδα 109 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», που κυκλοφορεί ήδη και μπορείτε να αποκτήσετε και από εδώ σε χαμηλότερη τιμή!

Η υπερκαταιγίδα (supercell) της Χαλκιδικής όπως φάνηκε στο ραντάρ της ΕΜΥ

Το φονικό μπουρίνι που επηρέασε την Χαλκιδική χθες το βράδυ, μέσα από τις διαδοχικές εικόνες του μετεωρολογικού ραντάρ της ΕΜΥ. Εν ολίγοις, η ένταση των φαινομένων στις περιοχές με καφέ και κόκκινο χρώμα, είναι πολύ μεγάλη.

Όπως παρατηρείτε, τα ισχυρότερα φαινόμενα πέρασαν πάνω από την Χαλκιδική, βγαίνοντας στο Αιγαίο. Αυτό το σύστημα, δυστυχώς άφησε πίσω του 7 νεκρούς με τα τωρινά δεδομένα.

Η ανακλαστικότητα του ραντάρ ξεπέρασε ακόμη και τα 70 dBZ (τιμή ιδιαίτερα μεγάλη), όπως μας ενημερώνει ο διευθυντής προγνώσεων του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου της ΕΜΥ, Θοδωρής Κολυδάς.

Πηγή: https://twitter.com/KolydasT

Περισσότερες πληροφορίες, από τον Μετεωρολόγο Κ. Μιχάλη Σιούτα: https://www.makthes.gr/to-xroniko-tis-katastrofikis-yperkataigidas-poy-sarose-ti-boreia-ellada-227473

Εντυπωσιακό σύννεφο-οπή

Εντυπωσιακό «σύννεφο-οπή» (skypunch ή hole punch cloud), πάνω από την λίμνη Massapoag, στο Sharon της Μασαχουσέτης, στις ΗΠΑ, φωτογραφημένο στις 3/7 από τον Michael Gorin.

Ο σχηματισμός αυτός δημιουργείται όταν υπάρξει κάποιο αίτιο (π.χ. πυρήνες συμπύκνωσης από τα αέρια διερχόμενου αεροπλάνου), που θα οδηγήσει σε μαζική ψύξη τα υπέρψυχρα μικροσταγονίδια των νεφών που ως τότε, ελλείψει πυρήνων συμπύκνωσης θα βρίσκονται ακόμη σε υγρή κατάσταση.

Από την στιγμή που θα παγώσει ένα σταγονίδιο, ακολουθείται μια διαδικασία ντόμινο, από εκείνο και ακτινικά προς τα έξω, με αποτέλεσμα το περίγραμμα της οπής να είναι, κατά προσέγγιση κυκλικό. Στο εσωτερικό του κύκλου διακρίνονται τα σωματίδια που έχουν μετατραπεί σε παγοκρυστάλλους και πλέον κατέρχονται δημιουργώντας μια λευκή κουρτίνα που, πολλές φορές, μπορεί να είναι εντυπωσιακή.

Φωτογραφία: https://twitter.com/mgorin84

--------------------------------------------------------

*Περισσότερα για το «σύννεφο-οπή» στην σελίδα 109 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», που κυκλοφορεί ήδη και μπορείτε να αποκτήσετε και από εδώ σε χαμηλότερη τιμή!

Οι πίδακες του Εγκέλαδου

Πιο λεπτομερείς έρευνες από τα δεδομένα του "Cassini", όταν αυτό εξέταζε τους πίδακες παγοκρυστάλλων και υδρατμών του Εγκέλαδου (δορυφόρου του Κρόνου), αποκάλυψαν πως ο υπόγειος ωκεανός αυτού του δορυφόρου έχει περισσότερες ποσότητες υδρογόνου, μεθανίου και διοξειδίου του άνθρακα, από ότι είχε εκτιμηθεί αρχικά. Επίσης, το pH των υδάτων, η θερμοκρασία, όπως και η αλατότητα, προσομοιάζουν εκείνα της Γης.

Αυτά τα νεώτερα και λεπτομερέστερα στοιχεία, βρίσκονται στην έρευνα του Lucas Fifer και των συνεργατών του (Παν/μιο Ουάσιγκτον), η οποία παρουσιάστηκε στο συνέδριο Αστροβιολογίας (AbSciCon 2019) στο Bellevue της Ουάσιγκτον στις ΗΠΑ στις 24/6. Να σημειωθεί ότι σε παλαιότερη έρευνα, είχαν βρεθεί σύνθετα οργανικά μακρομόρια στους πίδακες του Εγκέλαδου (https://www.nature.com/articles/s41586-018-0246-4). Αυτές οι ανακαλύψεις, κάνουν τον Εγκέλαδο να είναι το μόνο σώμα (που γνωρίζουμε ως τώρα, και πέρα από την Γη βεβαίως), το οποίο ικανοποιεί όλες τις βασικές προϋποθέσεις για ύπαρξη ζωής.

Να θυμίσουμε εδώ, ότι ο Εγκέλαδος είναι ένας μικρός δορυφόρος του Κρόνου με διάμετρο ~500 km και αποτελεί έναν υδάτινο κόσμο, καθώς κάτω από το ιδιαίτερα ανακλαστικό στρώμα πάγου (πάχους 30-40 km) με την επιφανειακή θερμοκρασία των -200 βαθμών Κελσίου, υπάρχει ο ωκεανός (βάθους τουλάχιστον 10 km στον νότιο πόλο του δορυφόρου) που περιγράφηκε παραπάνω.

Απεικόνιση του Cassini πάνω από τους πίδακες του Εγκέλαδου: NASA (Public Domain).

----------------------------------------------------------------

**Περισσότερα για τους δορυφόρους του ηλιακού μας συστήματος που μπορεί να έχουν κάποιου είδους ζωή, αλλά και τους εξωπλανήτες, την εξωγήινη ζωή γενικότερα και τις προϋποθέσεις για να υπάρξει αυτή, στον τόμο ΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που αναμένεται εντός του 2019.

Νυχτερινά φωτεινά νέφη στον Άρη

Έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενες αναρτήσεις μας στα νυχτερινά φωτεινά νέφη (noctilucent clouds) στη Γη, όπου φέτος υπήρξε και έξαρση.

Σε αυτήν την πανοραμική φωτογραφία, βλέπετε αυτό το είδος νεφών στον Άρη!

Η φωτογραφία ελήφθη από το Curiosity Mars Rover στις 17/5. Μάλιστα διακρίνονται και τα άστρα του νυχτερινού ουρανού.

Σε πρόσφατα δημοσιευμένη έρευνα (17/6), τα σωματίδια που δρουν ως πυρήνες συμπύκνωσης για την δημιουργία αυτών των νεφών στον Άρη, πιθανολογείται πως είναι υπολείμματα σκόνης/καπνού από εισερχόμενα μετέωρα.

Φωτογραφία: NASA / Curiosity Mars Rover

Σχετική έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41561-019-0379-6

Ο Κρόνος μέσα από τον Τιτάνα, με τα «μάτια» του Cassini

Μια φωτογραφία που κόβει την ανάσα, από το Cassini της ΝASA! Ο Κρόνος όπως φαίνεται μέσα από την ατμόσφαιρα του, μεγαλύτερου δορυφόρου του, Τιτάνα!

Τα δαχτυλίδια του Κρόνου φαίνονται εδώ ως σκιές που προβάλλονται πάνω στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη (πάνω αριστερά).

Σε πρώτο πλάνο, χαμηλά, η πυκνή ατμόσφαιρα του Τιτάνα.

Τα δεδομένα για αυτήν την φωτογραφία, ελήφθησαν από το Cassini στις 31/3/2005, όταν αυτό βρισκόταν 1.2 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον Κρόνο και μόλις 7000 km μακριά από τον Τιτάνα.

Credits: NASA / JPL / SSI / Ian Regan / Val Klavans

Νέος μεγάλος σεισμός στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ

Ο ισχυρός σεισμός των 6.4 R, στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ την Πέμπτη αποδείχθηκε πως ήταν προσεισμός, καθώς σήμερα το πρωί στις 0620 (ώρα Ελλάδος), ένας νέος μεγαλύτερος σεισμός μεγέθους 7.1 R σημειώθηκε στην ίδια περιοχή. Ως αυτήν την ώρα, ευτυχώς δεν υπάρχουν αναφορές για θύματα.

Στο εντυπωσιακό βίντεο βλέπετε την ταλάντωση και υπερχείλιση του νερού από πισίνα στην περιοχή, καθώς αυτή «χορεύει» στους ρυθμούς που της υπαγορεύει η σεισμική δόνηση.

Πηγή: https://twitter.com/dearjessikahhhh

Έξαρση των νυχτερινών φωτεινών νεφών

Στην δορυφορική αυτή φωτογραφία, βλέπουμε τα νυχτερινά φωτεινά νέφη (noctilucent clouds) στα οποία έχουμε αναφερθεί και με φωτογραφίες, σε προηγούμενες αναρτήσεις μας. Αυτή η λήψη είναι από τις 12/6, με τον βόρειο πόλο σε πρώτο πλάνο, από το διαστημικό όχημα ΑΙΜ της NASA.

Φέτος ήταν χρονιά έξαρσης τους, με τα νέφη αυτά να εμφανίζονται αρκετά νότια. Στην αμερικανική ήπειρο μάλιστα, εμφανίστηκαν μέχρι την νότια έρημο της Καλιφόρνιας και το Νέο Μεξικό, στις 8-9/6.

Οι εξάρσεις τους και οι εμφανίσεις τους σταδιακά σε νοτιότερα γεωγραφικά πλάτη, συνδέονται τόσο με την ύπαρξη περισσότερων υδρατμών στην μεσόσφαιρα (λόγω της κλιματικής αλλαγής), όσο και με την χαμηλή ηλιακή δραστηριότητα (είμαστε κοντά σε ελάχιστο αυτή τη στιγμή), ώστε η μειωμένη υπεριώδης ακτινοβολία αφήνει αδιάσπαστα περισσότερα μόρια νερού στην ατμόσφαιρα. Η υγρασία που παρατηρήθηκε στην μεσόσφαιρα φέτος, ήταν η μεγαλύτερη των τελευταίων 12 ετών.

Φωτογραφία: NASA / AIM

Ηλιακές «προεξοχές» από την προχθεσινή έκλειψη ηλίου

Εδώ βλέπουμε μια άλλη, ιδιαίτερη φωτογραφία από την προχθεσινή ολική έκλειψη Ηλίου. Με την Σελήνη να κρύβει για εμάς τον Ήλιο, είναι ευκαιρία να παρατηρηθούν κάποιες ηλιακές προεξοχές (prominences), στην περιφέρεια του.

Πρόκειται για πυκνές συγκεντρώσεις πλάσματος (υπέρθερμο αέριο συνονθύλευμα θετικών και αρνητικών φορτίων) το οποίο ρέει εκεί που του «υπαγορεύει» το ηλιακό μαγνητικό πεδίο. Δημιουργεί τόξα που είναι πολλές φορές μεγαλύτερα από τον πλανήτη μας και αυτά μπορεί να παραμείνουν σταθερά για μέρες ως εβδομάδες.

Όμως, πολλές φορές, συμβαίνουν τοπικές διαταραχές στο μαγνητικό πεδίο, με αποτέλεσμα να καθίσταται ασταθής η συγκεκριμένη δομή και να εκτινάσσεται το πλάσμα προς τα έξω.

Φωτογραφία: ESA / CESAR

--------------------------------------------------------

*Περισσότερα για τον Ήλιο, τις ηλιακές κηλίδες, τις γεωμαγνητικές καταιγίδες, το μαγνητικό πεδίο της Γης, κ.α. σχετικά, στις σελίδες 252-259 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», που κυκλοφορεί ήδη και μπορείτε να αποκτήσετε και από εδώ σε χαμηλότερη τιμή!

Ολική έκλειψη ηλίου - Φωτογραφία από την Χιλή

Μία από τις πολλές εντυπωσιακές φωτογραφίες της χθεσινής ολικής έκλειψης Ηλίου, την στιγμή της ολικότητας. Η συγκεκριμένη, είναι από το παρατηρητήριο La Silla του ESO (European Southern Observatory) στην Χιλή. Κάτω αριστερά χαμηλά διακρίνεται και η Αφροδίτη.

Credits: ESO / La Silla Observatory (CC BY – SA 4.0)

-------------------------------------------------

*ΟΛΑ όσα θα θέλατε να μάθετε για τις εκλείψεις, με χάρτες, παραδείγματα, φωτογραφίες, σχήματα, μπορείτε να τα βρείτε στην σελ. 195 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε και από εδώ σε χαμηλότερη τιμή!

Προσγείωση επαναχρησιμοποιούμενων πυραύλων Falcon της SpaceX

Σε αυτήν την εντυπωσιακή φωτογραφία, βλέπουμε την ταυτόχρονη προσγείωση δυο πυραύλων Falcon της εταιρείας SpaceX, μετά την χρήση τους στα πλαίσια της αποστολής τοποθέτησης του δορυφόρου Arabsat-6A σε τροχιά τον Απρίλιο.

Οι ίδιοι πύραυλοι χρησιμοποιήθηκαν 2 μήνες αργότερα στην αποστολή STP-2 (Space Test Program – 2) του υπουργείου αμύνης των ΗΠΑ, στις 25/6.

Επαναχρησιμοποιώντας τους πυραύλους αυτούς, εκτιμάται ότι υπάρχει μία μείωση στο κόστος της κάθε αντίστοιχης αποστολής κατά αρκετά εκατομμύρια δολάρια, ενώ αποτελεί και μια τεχνολογία που θα χρησιμοποιηθεί και για την προσεδάφιση στον Άρη (κάτι που η SpaceX είχε ως στόχο εξαρχής).

Φωτογραφία: SpaceX (Public Domain).

Δίνες von Karman και aerosol στα νησιά Sandwich

Σε αυτήν την δορυφορική φωτογραφία από τις ηφαιστειογενείς νότιες νήσους Sandwich, στη μέση του ωκεανού, κάπου ανάμεσα στην Ανταρκτική και την νότια Αμερική, παρατηρούμε αμέσως δυο συγκεκριμένα φυσικά φαινόμενα. Το ένα, το έχουμε δει και σε προηγούμενες αναρτήσεις και είναι οι δίνες/στρόβιλοι von Karman.

Αυτοί προκαλούνται από τον ασταθή διαχωρισμό της ροής ενός ρευστού (π.χ. του ατμοσφαιρικού αέρα) γύρω από εμπόδια όπως τα βουνά των νησιών που διακρίνονται στην εικόνα. Η ύπαρξη νεφών στην συγκεκριμένη περίπτωση, μας επιτρέπει να δούμε αυτήν την ροή.

Ωστόσο, το δεύτερο φαινόμενο που μας ενδιαφέρει εδώ, είναι βόρεια της νήσου Savodovski. Σε αυτήν, υπάρχει το ηφαίστειο του βουνού Curry, και είναι ενεργό εκτοξεύοντας αέρια και πληθώρα σωματιδίων (το συνονθύλευμα στερεών και υγρών σωματιδίων, ονομάζεται aerosol).

Αυτά δρουν ως πυρήνες συμπύκνωσης συσσωρεύοντας σταγονίδια νερού γύρω τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, τα νέφη που δημιουργούνται βόρεια από το συγκεκριμένο ηφαίστειο, να φέρουν πολύ περισσότερα σταγονίδια παρέχοντας μεγαλύτερη επιφάνεια για την ανάκλαση του φωτός, με αποτέλεσμα να είναι περισσότερο ανακλαστικά και να φαίνονται πολύ πιο λευκά σε σχέση με εκείνα από τα άλλα νησιά.

Credits: NASA / Aqua Satellite (MODIS) – Public Domain

---------------------------------------------------------------------------

*Περισσότερα για τα aerosol, την ανακλαστικότητα (albedo) νεφών, από τι επηρεάζεται κ.α., στην σελίδα 137 του τόμου Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» που κυκλοφορεί ήδη και μπορείτε να τον αποκτήσετε και από την σελίδα μας!