Καλή χρονιά!

Θερμές ευχές για ένα πολύ καλύτερο 2022, για όλους τους φίλους μας! Σας ευχαριστούμε για τη στήριξή σας, για μία ακόμη χρονιά!  

 

Το εξάγωνο του Κρόνου

Το εντυπωσιακό εξάγωνο στον βόρειο πόλο του Κρόνου, ξεχωρίζει σε αυτήν την φωτογραφία, από το Cassini. Παρατηρήστε και τον πολικό στρόβιλο στο κέντρο του εξαγώνου, όπως και τα «δαχτυλίδια» του Κρόνου πίσω δεξιά.

 

Αν και ο πολικός στρόβιλος φαντάζει ως κάτι λογικό, το επίμονο εξαγωνικό σχήμα, που έχει υπερδιπλάσια διάμετρο από αυτήν της Γης, δεν είναι κάτι διαισθητικά προφανές.

 

Αυτή η εξαγωνική δομή ανακαλύφθηκε το 1981 από το Voyager. Δεν υπάρχει κάποια τελική ερμηνεία για αυτήν, ωστόσο έχει αναπαραχθεί επιτυχώς σε εργαστήρια και προσομοιώσεις, σε περιπτώσεις όπου υπήρχαν απότομες διαφορές στην ταχύτητα του ανέμου, ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος.

Μάλιστα, σε αυτές τις προσομοιώσεις, ανάλογα με τις ταχύτητες με τις οποίες πειραματίστηκαν οι ερευνητικές ομάδες, εμφανίστηκαν από τρίγωνα μέχρι οκτάγωνα, ωστόσο το εξάγωνο ήταν το πιο συχνά εμφανιζόμενο.

 

Credits: NASA / JPL-Caltech / SSI / Jason Major

 

 

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb ξεκινά το ταξίδι του

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James #Webb ξεκινά το ταξίδι του. Εικόνα πριν λίγα λεπτά. Οι προσδοκίες πολλές. Ο διάδοχος του Hubble, θα "βλέπει" κυρίως στο υπέρυθρο και θα "ψάξει" για το φως των πρώτων άστρων και γαλαξιών, μετά τη "Μεγάλη Έκρηξη", ενώ θα μας βοηθήσει στην κατανόηση της δημιουργίας και εξέλιξης των γαλαξιών, των πλανητικών συστημάτων και της ίδιας της ζωής. Το καλύτερο επιστημονικό δώρο για αυτές τις γιορτές.

Πηγή: https://www.facebook.com/EuropeanSpaceAgency/photos/a.380701205666/10159926937435667/.

 

 

Το λευκό της Ανταρκτικής

Δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε σήμερα τους φίλους μας χωρίς ανάρτηση! Αφού ευχηθούμε χρόνια πολλά και καλές γιορτές με υγεία, αγάπη, έμπνευση, δημιουργικότητα και ό,τι καλύτερο επιθυμεί ο καθένας σας, ας προχωρήσουμε στην εξήγηση της δορυφορικής εικόνας που βλέπουμε.

 

Είναι το αξεπέραστο λευκό της Ανταρκτικής, στην κρηπίδα πάγου Ronne (κάτω δεξιά), όπως την είδε ο δορυφόρος LandSat 8 στα τέλη Νοέμβρη. Ο άνεμος εδώ φυσά από κάτω προς τα πάνω, στη φωτογραφία. Στο θαλάσσιο κενό δεξιά, η θερμοκρασία είναι αρκετά χαμηλή, ώστε να δημιουργούνται παγωμένες γαλάζιες λωρίδες πάνω στη θαλάσσια επιφάνεια. Αυτές οι λωρίδες αποτελούνται από συσσωματώματα φρεσκοσχηματισμένων παγοκρυστάλλων, η μεγάλη πυκνότητα των οποίων απορροφά όλα τα χρώματα εκτός από το γαλάζιο, το οποίο και βλέπουμε.

 

Φωτογραφία: LandSat 8 (OLI)

 

 

Μικρο-κάμερες από μεταϋλικά λαμβάνουν ευκρινείς φωτογραφίες μέσα στο σώμα μας

Ερευνητές στο παν/μιο του Princeton, ανέπτυξαν μία μικροσκοπική κάμερα (συγκρίσιμη με έναν κόκκο αλατιού), η οποία έχει τη δυνατότητα, εντός του ανθρωπίνου σώματος, να αναγνωρίζει πιθανά ιατρικά προβλήματα και να βγάζει έγχρωμες ευκρινείς φωτογραφίες από τις επισημασμένες περιοχές. 

 

Παλαιότερα, το πρόβλημα με αυτήν την προσέγγιση, ήταν ότι οι φωτογραφίες που έβγαζαν οι αντίστοιχες κάμερες, ήταν παραμορφωμένες και όχι ιδιαίτερα ευκρινείς (βλ. και φωτογραφίες σύγκρισης).

 

Πως όμως καταφέρνουν, αυτές οι μικροσκοπικές συσκευές, να βγάζουν τόσο καθαρές φωτογραφίες, χωρίς το ογκώδες σύστημα φακών και αισθητήρων των συμβατικών καμερών; «Μεταϋλικά» είναι ο όρος-κλειδί. Τα μεταϋλικά, αποτελούν κατασκευασμένα υλικά με αφύσικες ιδιότητες (π.χ. αρνητικό δείκτη διάθλασης). Εν ολίγοις, αυτά τα υλικά έχουν κατασκευαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να «καθοδηγούν» το φως με όποιον τρόπο επιθυμούμε εμείς. Για παράδειγμα, μια κάπα φτιαγμένη από κατάλληλα κατασκευασμένο μεταϋλικό, θα μπορούσε να κάνει αόρατο όποιον τη φοράει. Το «μαγικό» εδώ, είναι ότι το μεταϋλικό της κάπας διαθλά το φως με τέτοιο (αφύσικο) τρόπο, ώστε κάποιος που την παρατηρεί, να βλέπει το φως από τα αντικείμενα που βρίσκονται πίσω από αυτήν και όχι αυτόν που τη φοράει.

 

Επιστρέφοντας στις μικροσκοπικές κάμερες, το μεταϋλικό από το οποίο αποτελούνται, μπορεί να χειρίζεται το φως του περιβάλλοντος με τέτοιο (αφύσικο) τρόπο, ώστε να μπορεί, σε συνδυασμό με αλγόριθμους μηχανικής μάθησης (η «στενή» τεχνητή νοημοσύνη που έχουμε δει και σε πολλές άλλες αναρτήσεις μας) να μας δίνει εικόνες εξαιρετικής ποιότητας από περιοχές στο εσωτερικό του σώματός μας, οι οποίες παρουσιάζουν ιατρικό ενδιαφέρον.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.nature.com/articles/s41467-021-26443-0

 

Στον τόμο ΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», μπορείτε να μάθετε, εκτός πολλών άλλων, λεπτομέρειες για τα μεταϋλικά και τη νανοτεχνολογία. Μπορείτε να αποκτήσετε τόσο αυτόν, όσο και τους άλλους τόμους της τριλογίας, με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα! Δώρο, φωτογραφικό ημερολόγιο τοίχου για το 2022.

 

 

Σπάνιο θέαμα με "τριπλή άλω" και άλλα ατμοσφαιρικά οπτικά φαινόμενα

Σε όσους αρέσουν τα ατμοσφαιρικά οπτικά φαινόμενα, αυτή είναι μια υπέροχη φωτογραφία. Ελήφθη από τον Eliot Herman στις 20/11: https://flic.kr/p/2mLrSMr

 

Όσοι τα γνωρίζουν, αντιλαμβάνονται και τη σπανιότητά της. Η φωτογραφία αυτή ελήφθη στις 20/11 στην Αριζόνα των ΗΠΑ. Η Σελήνη είναι στο κέντρο της νυχτερινής αυτής φωτογραφίας και την περικυκλώνει η περιγεγραμμένη άλως. 

 

Η περιγεγραμμένη άλως μοιάζει πολύ με την κλασική άλω των 22 μοιρών, το «στεφάνι» ή «αλώνι» όπως συχνά το λένε, μόνο που αυτή έχει «ενσωματωμένα» το ανώτερο και το κατώτερο εφαπτόμενο τόξο. Εμφανίζεται όταν η πηγή φωτός, δηλαδή ο Ήλιος ή η Σελήνη, είναι ψηλά στον ουρανό (πάνω από 35 μοίρες σε σχέση με τον ορίζοντα του παρατηρητή) όπως εδώ.

 

Όμως υπάρχουν άλλα 2 τόξα, πιο αμυδρά. Το ένα περνά από τη Σελήνη. Αυτό λέγεται «παρασεληνιακός κύκλος» (αντίστοιχο του παρηλιακού κύκλου). Το άλλο, το μεγαλύτερο, που ακουμπά τον παρασεληνιακό κύκλο στην κορυφή του και περικυκλώνει και την περιγεγραμμένη άλω, είναι ένα τόξο Parry (από μόνο του, πολύ σπάνιο). Τέλος, χαμηλά κεντροδεξιά στην εικόνα, παρατηρήστε ένα ακόμη τόξο (πιθανόν κατώτερο περιφερειακό τόξο αν και οι παρόντες παγοκρύσταλλοι μπορούν να παράγουν, σπανιότερα ωστόσο, και οριζόντιο τόξο, το οποίο θα εμφανιζόταν στην ίδια θέση). 

 

Τα συγκεκριμένα οπτικά φαινόμενα, δημιουργούνται από παγοκρυστάλλους σε μορφή στηλών εξαγωνικής διατομής. Οι διαφορετικές γωνίες με τις οποίες εισέρχεται το σεληνιακό φως σε αυτούς, δημιουργεί αυτήν την «οικογένεια» οπτικών φαινομένων που βλέπουμε. Τα τόξα Parry είναι πολύ σπάνια, καθώς «απαιτούν» από τον συγκεκριμένο παγοκρύσταλλο να έχει τον μεγάλο άξονά του και δυο από τις πλάγιες επιφάνειές του, σε απολύτως οριζόντια θέση (κάτι που συνήθως δεν συμβαίνει).

Τόξα Parry έχουν παρατηρηθεί και στην Ελλάδα, 3 φορές τα τελευταία χρόνια. Είναι το 2ο πιο σπάνιο ατμοσφαιρικό οπτικό φαινόμενο (από όσα έχουν παρατηρηθεί ως σήμερα), πίσω από την άλω των 46 μοιρών (η οποία έχει παρατηρηθεί μόλις 1 φορά), με ποσοστιαία σχετική συχνότητα εμφάνισης 0.5%. 

 

Στη συγκεκριμένη φωτογραφία (από τις 11/4/2017), η οποία ελήφθη ημέρα, το τόξο Parry βρίσκεται στην κορυφή, πάνω από τα υπόλοιπα οπτικά φαινόμενα: https://flic.kr/p/TMJzzi

 

Περισσότερα για όλα τα οπτικά ατμοσφαιρικά φαινόμενα, με φωτογραφίες, χάρτες, σχήματα, συχνότητες εμφάνισης στη χώρα μας και οδηγίες για το πως να τα βρίσκετε και να τα ξεχωρίζετε, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής! Ρωτήστε μας! Μαζί, δώρο ένα φωτογραφικό ημερολόγιο για το 2022.

 

 

Η εντυπωσιακή χαράδρα του κομήτη Churyumov-Gerasimenko

Η εντυπωσιακή αυτή χαράδρα, με βάθος περίπου 1 km, δεν βρίσκεται ούτε στη Γη, ούτε σε κάποιον άλλον πλανήτη ή φεγγάρι, αλλά στον κομήτη Churyumov-Gerasimenko και φωτογραφήθηκε από το ρομποτικό διαστημικό όχημα Rosetta όταν τον συνάντησε το 2014. Η επιτάχυνση της βαρύτητας στον κομήτη αυτόν, είναι 10000 φορές μικρότερη από αυτήν στη Γη, κάτι που δεν θα έκανε μοιραία μια πτώση από την κορυφή της χαράδρας αυτής.

 

Περί της αποστολής Rosetta υπάρχει μια παλαιότερη ανάρτησή μας, μαζί με μια ταινία μικρού μήκους με εντυπωσιακό υλικό από το ταξίδι αυτό. Μπορείτε να την βρείτε εδώ: https://fkp2100.blogspot.com/2020/03/blog-post.html

 

Φωτογραφία: ESA, Rosetta, NAVCAM / Stuart Atkinson

https://apod.nasa.gov/apod/ap211128.html

 

 

Σπάνιο ξέσπασμα TLEs πάνω από το νοτιοανατολικό Αιγαίο και την Κρήτη

Ένα σπάνιο «ξέσπασμα» παροδικών φωτεινών συμβάντων* συνέβη το βράδυ της 4ης Δεκεμβρίου, στις γραμμές καταιγίδων που έπληξαν το νοτιοανατολικό Αιγαίο και την Κρήτη.

 

*Τα παροδικά φωτεινά συμβάντα (Transient Luminous Events ή TLEs συντομογραφικά), είναι μια νεοανακαλυφθείσα οικογένεια φυσικών φαινομένων και αποτελούν ηλεκτρικές εκκενώσεις στη μέση και ανώτερη ατμόσφαιρα, πάνω από τις καταιγίδες (από ύψος 10-15 km) ως τη βάση της ιονόσφαιρας (~100 km). Το πιο «φωτογραφημένο» και γνωστό μέλος της «οικογενείας» αυτής, είναι τα red sprites, το οποίο βλέπετε και στη φωτογραφία.

 

Ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την εκδήλωση και καταγραφή τους, είναι οι νυχτερινές, αρκετά δραστήριες και μεγάλες σε έκταση καταιγίδες. Η ανακατανομή του ηλεκτρικού φορτίου που συμβαίνει σε αυτές, με την εκδήλωση ηλεκτρικών εκκενώσεων, είναι μία από τις προϋποθέσεις για την εμφάνιση TLEs. 

 

Τα red sprites, πιο συγκεκριμένα, είναι κόκκινα (το χρώμα προέρχεται από την αποδιέγερση μοριακού αζώτου της ατμόσφαιρας) και γενικά αμυδρά. Για να τα δει κάποιος με γυμνό μάτι, θα πρέπει να βρίσκεται σε αρκετά σκοτεινό και καθαρό ουρανό, κοιτώντας λίγο πάνω από τα νέφη δραστήριων καταιγίδων που θα βρίσκονται σε μια απόσταση, ιδανικά, ~200-400 km μακριά του. Το γεγονός ότι τα red sprites εμφανίζονται σε ύψη της τάξης των 60-70 km, επιτρέπει τη θέασή τους από τέτοια αλλά και μεγαλύτερη απόσταση.

 

Ελάχιστοι στον πλανήτη καταγράφουν αυτά τα φαινόμενα συστηματικά και κυρίως πρόκειται για ερευνητικά ιδρύματα. Στη χώρα μας, υπάρχει μια ομάδα καταγραφής αυτών των συμβάντων, η οποία αποτελείται από τους Δημήτρη Σαγιάκο (ο οποίος κατέγραψε και το 1ο sprite στη χώρα μας το 2015), Θανάση Παπαθανασίου, Παναγιώτη Τσούρα και τον Χρήστο Ντουντουλάκη. Η ομάδα αυτή κατέγραψε τα TLEs του ξεσπάσματος της 4ης Δεκεμβρίου. Ένα δείγμα αυτών, βλέπετε στους ακόλουθους συνδέσμους.

 

Φωτογραφία από τον Παναγιώτη Τσούρα, στις 4/12, https://www.facebook.com/chubros/posts/10159146746086234 ο οποίος έχει και άλλες καταγραφές από τις επόμενες νύχτες, εδώ: https://www.facebook.com/photo/?fbid=10159156876316234&set=pcb.4349447485178381

 

Φωτογραφίες από τον Χρήστο Ντουντουλάκη: https://www.facebook.com/christosdoudoulakisphotography/posts/449301606577258

 

Φωτογραφίες από τον Θανάση Παπαθανασίου: https://www.facebook.com/thanasisp/posts/10159689297722103

 

Φωτογραφία από τον Τάσο Παλαμίδα:

https://www.facebook.com/delirio.delirious/posts/10208918000025247

 

Περισσότερα για τα red sprites και άλλα TLES, τι βλέπει το μάτι και πως τα καταγράφουμε: https://antisimvatikos.blogspot.com/2017/04/red-sprite.html

 

Η Ελληνική ομάδα καταγραφών TLEs: https://antisimvatikos.blogspot.com/.../tles-greek...

Φωτογραφία: Red Sprite από τη νύχτα του «ξεσπάσματος» στις 4/12.

 

 

Διασκορπισμένα γυαλιά σε έκταση χιλιομέτρων στην Ατακάμα, προήλθαν από έκρηξη κομήτη, 12000 έτη πριν το σήμερα

Στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, υπάρχει μια λωρίδα περίπου 75 km, γεμάτη με διασκορπισμένα κομμάτια γυαλιού, κυρίως μαύρα και πολλά από αυτά έχουν καμπύλο σχήμα. Για πολλά χρόνια αποτελούσε μυστήριο, αυτή η λωρίδα, ωστόσο έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο στο επιστημονικό περιοδικό Geology, δίνει απάντηση.

 

Τα στοιχεία που συνέλεξαν οι ερευνητές, οδηγούν στο συμπέρασμα πως, η λωρίδα αυτή αποτελεί την περιοχή πάνω από την οποία εξερράγη κομήτης (ή κομμάτι αυτού), πριν περίπου 12000 έτη. Είναι χαρακτηριστικό πως δεν υπάρχει κρατήρας, κάτι που συνηγορεί προς την περίπτωση εναέριας έκρηξης (κάτι ανάλογο με το συμβάν στην Tunguska το 1908). Οι κομήτες, όπως και οι μικροί αστεροειδείς, συνήθως εκρήγνυνται πάνω από το έδαφος. Οι εκρήξεις αυτού του είδους είναι τουλάχιστον θεαματικές και σίγουρα καταστροφικές. Ωστόσο, όταν συμβαίνουν σε απομονωμένα μέρη, επειδή δεν αφήνουν κρατήρα στο έδαφος, είναι δύσκολο να ξέρει κάποιος ότι συνέβησαν. 

 

Το γεγονός του 1908 συνέβη σε ακατοίκητη περιοχή στη Σιβηρία (Tunguska), όπου οι λιγοστές περιγραφές για κάψιμο στο δέρμα, θερμότητα, εκκωφαντικό θόρυβο έκρηξης και ωστικό κύμα, αλλά και τα ισοπεδωμένα δέντρα, χωρίς ωστόσο κάποιον κρατήρα, οδηγούν στην εκτίμηση ότι πρόκειται για γεγονός παρόμοιο με εκείνο που είδαμε πρόσφατα (2013) στο Chelyabinsk. Μόνο που στην περίπτωση του 1908, η διάμετρος του αντικειμένου εκτιμάται στα 65 μέτρα, ενώ του Chelyabinsk (ο οποίος ευθύνεται για ζημιές σε χιλιάδες κτήρια στην περιοχή και για τον τραυματισμό 1500 ανθρώπων, από θραύσεις υαλοπινάκων, ακόμη και καταρρεύσεις τοίχων) ήταν μόλις 20. 

 

Ένα ακόμη παρόμοιο, αλλά πιο καταστροφικό συμβάν συνέβη 12800 έτη πριν, στο Abu Hureyra της Συρίας, το οποίο εξαϋλώθηκε, όταν ένας κομήτης εισήλθε στη γήινη ατμόσφαιρα, κομματιάστηκε και οι εναέριες εκρήξεις των θυγατρικών κομματιών είχαν ισχύ τέτοια, ώστε από την εξέταση των στοιχείων, εκτιμάται ότι η θερμοκρασία στην επιφάνεια, τοπικά, ξεπέρασε τους 2200 βαθμούς Κελσίου.

 

Στην Ατακάμα, το ερημικό τοπίο βοήθησε στη διατήρηση στοιχείων από την έκρηξη, όπως τα γυαλιά που βρέθηκαν. Η άμμος αποτελεί την πρώτη ύλη για την παραγωγή ύαλου, και η εξέταση των κομματιών που βρέθηκαν εκεί, υποδεικνύουν ότι η θερμοκρασία στην επιφάνεια, τη στιγμή της έκρηξης, ξεπέρασε τους 1700 βαθμούς Κελσίου. Οι σαρωτικοί άνεμοι από την έκρηξη, εξηγούν το καμπύλο, στριφογυριστό σχήμα που έχουν πολλά κομμάτια γυαλιού που βρέθηκαν εκεί. Επίσης, εξέταση δειγμάτων από τα κομμάτια αυτά, έδειξε την ύπαρξη στοιχείων που υπάρχουν στους κομήτες αλλά όχι στους αστεροειδείς (συγκλίνοντας έτσι, προς τη θεωρία που υποστηρίζει την έκρηξη κομήτη).

 

Δημοσιευμένη Έρευνα (Ατακάμα, Χιλή, 2021): https://doi.org/10.1130/G49426.1

 

Δημοσιευμένη Έρευνα (Abu Hureyra, Συρία, 2020): https://www.nature.com/articles/s41598-020-60867-w

 

Φωτογραφία: Τμήμα της λωρίδας 75 km στην Ατακάμα της Χιλής. Τα μαύρα κομμάτια στο έδαφος, είναι γυαλί, προϊόν εναέριας έκρηξης κομήτη πριν 12000 έτη περίπου. (P.H. Schultz / Brown University).

 

Στον τόμο ΙΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» αναφέρονται, εκτός πολλών άλλων, όλοι οι πιθανοί κίνδυνοι για αφανισμό του πολιτισμού μας, μεταξύ των οποίων και οι πιθανότητες σύγκρουσης με κομήτη/αστεροειδή, όπως και τα μέτρα άμυνας που έχουμε ή θα αποκτήσουμε. Δείτε λεπτομέρειες με στοιχεία, χάρτες και φωτογραφίες, από παλαιότερες συγκρούσεις αλλά και άλλα γεγονότα αφανισμών. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας, με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Δώρο, ένα φωτογραφικό ημερολόγιο τοίχου για το 2022.

 

 

Δραστική ουσία σε φυτό της Αυστραλίας, αναστέλει την άμυνα των καρκινικών κυττάρων

Ερευνητές από το παν/μιο της Κοπεγχάγης, αναφέρουν ότι μια δραστική ουσία σε φυτό (Eremophila galeata Chinnock, του γένους των ερεμόφυλλων) που απαντάται μόνο στην Αυστραλία, μπορεί να αναστείλει την άμυνα των καρκινικών κυττάρων που αναπτύσσουν σε συγκεκριμένες χημειοθεραπείες.

 

Πιο συγκεκριμένα, η δραστική ουσία που απομονώθηκε από το φυτό στη συγκεκριμένη έρευνα, είναι ένα φλαβονοειδές. Όταν αυτή χρησιμοποιήθηκε στο εργαστήριο σε καρκινικά κύτταρα, σε συνδυασμό με τη δραστική ουσία SN-38 (του Irinotecan, ενός φαρμάκου που χρησιμοποιείται έναντι επιθετικών καρκίνων, όπως των πνευμόνων, κ.α.), παρατηρήθηκε πως αναστέλλει την άμυνα των καρκινικών κυττάρων έναντι του φαρμάκου. 

 

Χωρίς τη δραστική ουσία του φυτού, τα καρκινικά κύτταρα παράγουν μεγάλες ποσότητες μιας πρωτεΐνης που ευθύνεται για την αποβολή του φαρμάκου από αυτά. Η δραστική ουσία του Αυστραλιανού φυτού όμως, αποτρέπει αυτή τη δράση, με αποτέλεσμα, το φάρμακο να επιδρά στα καρκινικά κύτταρα αποτελεσματικά.

 

Για αυτήν την έρευνα χρειάστηκε και η βοήθεια ενός συνταξιούχου βοτανολόγου, ο οποίος έχει στο ενεργητικό του πάνω από 55000 km στις ερήμους της Αυστραλίας, συλλέγοντας φυτά και βότανα.

Το 70% των φαρμάκων κατά του καρκίνου, προέρχονται από τη φύση ή υπήρξε έμπνευση από αυτήν για τη δημιουργία τους. Επομένως, αυτή η νέα ανακάλυψη δεν αποτελεί έκπληξη για τους ερευνητές. Τέλος, αποτελεί ένα σημαντικό «όπλο» κατά του καρκίνου, καθώς το 90% των θανάτων από αυτόν, οφείλεται στην αναπτυσσόμενη άμυνα/αντίσταση των καρκινικών κυττάρων έναντι της θεραπείας.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.mdpi.com/2218-273X/11/10/1534

 

Φωτογραφία: Το φυτό Eremophila galeata Chinnock της Αυστραλίας – Πηγή: http://www.plantsoftheworldonline.org/.../urn:lsid:ipni... (CC BY 3.0)

 

 

Εντυπωσιακά μαστοειδή νέφη (mammatus) στην Αργεντινή

Μια ιδιαίτερα εντυπωσιακή καταγραφή «μαστοειδών» νεφών (mammatus) στις 14/11 στην Cordoba της Αργεντινής.

 

Για αυτά τα εντυπωσιακά έως τρομακτικά νέφη, έχουν προταθεί διάφοροι μηχανισμοί δημιουργίας, ωστόσο η βασική λογική έχει να κάνει με την εισροή ικανοποιητικά ψυχρότερων αερίων μαζών ψηλότερα, π.χ. κατά το πέρασμα χαμηλού στα μεσαία και ανώτερα στρώματα της τροπόσφαιρας (upper level low) από την περιοχή, δημιουργώντας έτσι, μεγάλες θερμοκρασιακές διαφορές καθ'ύψος. Αυτά τα χαμηλά, συνήθως, συνδέονται και με τη δημιουργία ισχυρών καταιγίδων που αρκετές φορές, συνοδεύονται από την εμφάνιση mammatus.

 

Για παράδειγμα, ένας προτεινόμενος μηχανισμός, αναφέρεται στην τοπική ψύξη λόγω τήξης των παγοκρυστάλλων που βρίσκονται στο νέφος, υπό την προϋπόθεση ότι η βάση του νέφους είναι κοντά στο επίπεδο παγοποίησης (δηλαδή στους 0 oC). Οι παγοκρύσταλλοι, κατερχόμενοι σε θερμότερο περιβάλλον, περνώντας αυτό το επίπεδο, σταδιακά θερμαίνονται και λιώνουν, απορροφώντας θερμότητα από το περιβάλλον τους (λανθάνουσα θερμότητα τήξης). Αυτό οδηγεί στην τοπική ψύξη του αέρα γύρω τους, ο οποίος βυθίζεται σμιλεύοντας αυτές τις νεφικές προεξοχές.

Τα νέφη αυτά έχουν καταγραφεί πολλές φορές και στη χώρα μας.

 

Βίντεο: Picka Bel – Πηγή: https://twitter.com/NashWX/status/1460991039045611521

 

Περισσότερα για αυτά τα νέφη, με εντυπωσιακές φωτογραφίες, όπως και για πάρα πολλά άλλα φαινόμενα, μπορείτε να βρείτε στον τόμο Ι του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής από τη σελίδα μας! Ρωτήστε μας.

Τα... προσωρινά "δαχτυλίδια" του Κρόνου

Την υπέροχη αυτή φωτογραφία, όπου φαίνονται λεπτομέρειες από τμήμα των «δαχτυλιδιών» του Κρόνου, λουσμένων στο ηλιακό φως, τράβηξε η διαστημική συσκευή Cassini, στις 4/11/2006.

 

Αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Κρόνου, τα «δαχτυλίδια» του, δεν θα είναι παντοτινό. Σε ένα χρονικό διάστημα της τάξης των 300 εκατομμυρίων ετών, αναμένεται να έχουν εξαφανιστεί. Αυτό συμβαίνει καθώς οι μικροσκοπικοί παγωμένοι βράχοι και η σκόνη που τα αποτελούν, βομβαρδίζονται από την υπεριώδη ακτινοβολία του Ήλιου, αποκτούν ηλεκτρικό φορτίο και, ως συνέπεια αυτού, παγιδεύονται στο ισχυρό μαγνητικό πεδίο του Κρόνου, βυθιζόμενα σταδιακά, λόγω βαρύτητας, στον πλανήτη.

 

Με βάση τα παραπάνω, εκτιμάται ότι τα «δαχτυλίδια» του Κρόνου δεν υπήρχαν παλιότερα. Θα μπορούσαν να είχαν σχηματιστεί από συγκρούσεις παλαιότερων φυσικών δορυφόρων του Κρόνου μεταξύ τους, ίσως επειδή οι τροχιές τους διαταράχτηκαν βαρυτικά από διερχόμενο αστεροειδή ή κομήτη.

 

Φωτογραφία: NASA / JPL – Caltech / SSI / Jason Major. 

 

 

Διόρθωση της συγγενούς αμαύρωσης του Leber μέσω CRISPR

H συγγενής αμαύρωση του Leber (Leber congenital amaurosis ή LCA) αποτελεί κληρονομική ασθένεια που προσβάλλει κυρίως τον αμφιβληστροειδή χιτώνα των οφθαλμών. Αυτή η διαταραχή οδηγεί σταδιακά και από μικρή ηλικία, στη δραματική μείωση της όρασης του υποκειμένου, μέχρι του σημείου να μπορεί να δει μόνο στο κέντρο του οπτικού του πεδίου και πολύ αμυδρά.

 

Σε 5 ασθενείς με αυτό το πρόβλημα, χρησιμοποιήθηκε η τεχνική CRISPR, για πρώτη φορά, με αποτέλεσμα οι δυο από αυτούς να εμφανίσουν σημαντική βελτίωση στην όρασή τους.

 

Η τεχνική CRISPR-Cas (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats – associated protein), αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη τεχνική κατά την οποία, ακολουθίες DNA προκαρυωτικών οργανισμών (π.χ. βακτηρίων), μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εισαχθούν σε ασθενείς με προβληματικό DNA, να αναγνωρίσουν το κομμάτι προς διόρθωση, να το αποκόψουν και να δώσουν «οδηγίες» ώστε να αντικατασταθεί με ένα υγιές λειτουργικό τμήμα. 

 

Ουσιαστικά συνίσταται σε τροποποίηση του DNA μέσω της επέμβασης στα κύτταρα του ασθενούς, με σκοπό τη ριζική και αποτελεσματική διόρθωση προβληματικών μερών του γονιδιώματος που συνδέονται με βαριές ή θανατηφόρες ασθένειες, όπως αυτή που εξετάζεται εδώ. Αυτό γίνεται π.χ. με μεταφορά, με τη βοήθεια ιών ως «οχήματα», οδηγιών για την παραγωγή «διορθωμένου» DNA στα κύτταρα του ασθενούς.

 

Στην περίπτωσή μας, χρησιμοποιήθηκε ένας αδενοϊός για να μεταφέρει ένα λειτουργικό κομμάτι του γονιδίου RPE65 στα κύτταρα του αμφιβληστροειδούς των ασθενών, σε διάφορες δόσεις, ώστε να βρεθεί η πιο αποτελεσματική. Από τους δυο ασθενείς που έδειξαν τη μεγαλύτερη βελτίωση, η 54χρονη Carlene Knight μπορούσε πλέον να βρει επιτυχώς το δρόμο της σε λαβύρινθο, υπό χαμηλό φωτισμό, ενώ στο ίδιο τεστ, πριν τη θεραπεία, είχε αποτύχει ακόμη και με έντονο φως.

 

Η θεραπεία πιθανόν να δοκιμαστεί και σε παιδιά με αυτήν την ασθένεια, καθώς έχουν περισσότερους ανέπαφους φωτοϋποδοχείς από τους ενήλικες με τη συγκεκριμένη πάθηση, με αποτέλεσμα να μπορούν να έχουν πολύ μεγαλύτερο όφελος. Είναι επίσης πιθανό ο νεότερος εγκέφαλος να προσαρμόζεται καλύτερα στην επεξεργασία των βελτιωμένων σημάτων όρασης.

 

Μάθετε λεπτομέρειες τόσο για αυτό το επαναστατικό ιατρικό εργαλείο, όσο και για πολλές άλλες τεχνολογίες που θα δούμε στο άμεσο αλλά και στο βαθύτερο μέλλον, στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με ένα μήνυμα, με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής! Δώρο ένα φωτογραφικό ημερολόγιο τοίχου για το 2022.

 

Περισσότερα: https://www.science.org/.../crispr-helps-blind-woman-see...

 

 

"Φωτοστέφανο" στα βουνά της Σκωτίας

Παρατηρήστε τους πολύχρωμους ομόκεντρους δακτυλίους γύρω από την σκιά του παρατηρητή, στην κορυφή του βουνού, όπως φαίνεται στο λευκό νέφος ομίχλης χαμηλά. Αυτό είναι ένα φυσικό οπτικό φαινόμενο που ονομάζεται «Glory» ή “Brocken Spectre” (μοιάζει με «φωτοστέφανο»). Ανάλογα με τη χώρα στην οποία παρουσιάζεται, έχει και διαφορετικό όνομα. Π.χ. στα ομιχλώδη βουνά Huangshan της Κίνας, αναφερόταν ως «φως του Βούδα». Όταν οι Ισπανοί εγκαταστάθηκαν στην Καλιφόρνια τον 18ο αιώνα, το φαινόμενο το ονόμασαν “Los Vigilantes Oscuros”, ή «σκοτεινός παρατηρητής». Έγινε ευρύτερα γνωστό ως “Brocken Spectre” λόγω των συχνών εμφανίσεών του στην κορυφή Brocken της Γερμανίας.

 

Το φαινόμενο αυτό μπορείτε να το δείτε όταν βρίσκεστε πάνω από νέφη (π.χ. σε αεροπλάνο) ή ομίχλη (π.χ. σε ύψωμα ή κορυφή βουνού). Οφείλεται σε συνδυασμό περίθλασης (όπως και στις ηλιακές ή σεληνιακές «κορώνες») και ολικής εσωτερικής ανάκλασης του ηλιακού φωτός περί την σκιά του αντικειμένου (π.χ. εδώ του φωτογράφου), από τα μικρά σταγονίδια του νέφους (και όχι από σταγόνες όπως το ουράνιο τόξο ή παγοκρυστάλλους όπως σε άλλα οπτικά φαινόμενα). Δημιουργείται πάντα στο διαμετρικό, ως προς τον Ήλιο, σημείο.

 

Φωτογραφία: 13/11, βουνά Aonach, Σκωτία, από https://twitter.com/mtnsofscotland

 

 

Η εξάτμιση της Κασπίας

Αν και η στάθμη των θαλασσών, ανεβαίνει σταδιακά λόγω της παγκόσμιας θέρμανσης, η τελευταία έχει διαφορετικό αντίκτυπο σε λίμνες και «κλειστές» θάλασσες, λόγω της αυξημένης εξάτμισης. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και η Κασπία, το βόρειο κομμάτι της οποίας βλέπουμε σε αυτήν την δορυφορική εικόνα από τον Οκτώβρη φέτος.

 

Η στάθμη της Κασπίας, ήδη έχει αρχίσει να πέφτει από τα μέσα της δεκαετίας του 90 και σύμφωνα με μελέτες, αναμένεται να πέσει κατά 9 με 18 μέτρα ως το τέλος του 21ου αιώνα*. Το μέσο βάθος της Κασπίας είναι 210 μέτρα και οι βαθύτερες περιοχές της φτάνουν και τα 1000 μέτρα. Αυτό, θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της επιφάνειά της, κατά σχεδόν 100000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (περίπου όσο η Πορτογαλία). Η περισσότερη από αυτήν την επιφάνεια, θα προέλθει από το βόρειο κομμάτι της Κασπίας, που είναι και το πιο ρηχό (το ανοιχτόχρωμο κομμάτι στο άνω μέρος).

 

*Δημοσιευμένη Έρευνα: https://rmets.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/joc.6362

 

Φωτογραφία: NASA / Aqua (MODIS)

 

 

Αντιμετωπίζοντας την ιονίζουσα ακτινοβολία του διαστήματος

Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 15/10 στο επιστημονικό περιοδικό Science Advances, αναλύονται οι πιθανές συνέπειες της γαλαξιακής κοσμικής ακτινοβολίας* στους αστροναύτες. Όπως αναλύεται και στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», η πιο σημαντική πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα στα πλαίσια της διαστημικής εξερεύνησης, ξεκινώντας από την επιστροφή στη Σελήνη αλλά και την αποστολή στον Άρη, είναι η ιονίζουσα ακτινοβολία του Διαστήματος. Στον τόμο ΙΙΙ έχουν αναλυθεί οι πολλές διαφορετικές διαδρομές που εξετάζονται, για τη λύση αυτού του ζητήματος.

 

*Πρόκειται για πρωτόνια (κατά 90%) αλλά και πυρήνες βαρύτερων ατόμων, κινούμενων σχεδόν με την ταχύτητα του φωτός. Προέρχονται από διάφορες πηγές εντός του Γαλαξία μας (π.χ. από supernova/υπερκαινοφανείς).

 

Στην έρευνα αυτή, προσομοιώθηκε η προσβολή από γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία (GCR, Galactic Cosmic Radiation) σε ομάδες ποντικών, ώστε να βρεθούν οι μακροπρόθεσμες συνέπειες που αυτή έχει στις γνωστικές λειτουργίες του οργανισμού. Υπήρχε μια ομάδα ελέγχου, η οποία δεν έλαβε ακτινοβολία και δυο ομάδες ποντικών που έλαβαν (μία με αρσενικά και μία με θηλυκά ποντίκια). Μετά την προσομοίωση, και το πέρασμα κάποιου χρονικού διαστήματος, παρατηρήθηκε στην ομάδα των αρσενικών ποντικών, μέσα από διάφορες δοκιμασίες, αισθητή μείωση στην αντίληψη του χώρου. Τα θηλυκά ποντίκια, δεν παρουσίασαν κάτι αντίστοιχο.

 

Στην προσπάθεια να μειώσουν αυτές τις συνέπειες στα αρσενικά ποντίκια, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως, εάν τα ποντίκια ακολουθούσαν δίαιτα που εξασθενούσε τα μικρογλοία (είδος νευρογλοιακών κυττάρων που παρέχουν στήριξη και προστασία στους νευρώνες του εγκεφάλου), πριν την έκθεσή τους στην προαναφερθείσα ακτινοβολία, τότε οι συνέπειες, πρακτικά, εκμηδενίζονταν. Επίσης, οι ερευνητές ταυτοποίησαν και έναν βιοδείκτη που μπορεί να αποκαλύψει ποιοι αστροναύτες θα έχουν σημαντικότερες συνέπειες από την έκθεσή τους στην ακτινοβολία σε σχέση με άλλους.

 

Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.abg6702

 

Σχήμα: Susanna Rosi (από την έρευνα). Στο σχήμα απεικονίζεται, με απλό τρόπο, η επίπτωση που έχει, στο πέρασμα του χρόνου, η ακτινοβολία στα αρσενικά ποντίκια (μπλε), στα θηλυκά ποντίκια (κόκκινο) και η σχεδόν μηδενική επίπτωση στα αρσενικά ποντίκια που έχουν δεχτεί παρέμβαση στα μικρογλοία (πράσινο).

 

 

Η επίδραση της πανδημίας στις ανθρωπογενείς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα

Στο γράφημα βλέπουμε τις ημερήσιες ανθρωπογενείς εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2, σε εκατομμύρια τόνους ή μεγατόνους, Mt), διαχρονικά από το 1970 στο μεγάλο γράφημα, αλλά και εστιάζοντας στα τελευταία 2 έτη (μικρό πλαίσιο άνω αριστερά). Σε αυτό, φαίνεται η επίπτωση των περιοριστικών μέτρων λόγω του κορωνοϊού, κυρίως από τις αρχές του 2020 (πορτοκαλί σημείο), οπότε και οι εκπομπές CO2 μειώθηκαν κατά ¼ περίπου, σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο του 2019. Εντός του 2021, και καθώς η ανθρωπότητα σταδιακά επανακάμπτει, οι ημερήσιες εκπομπές επιστρέφουν στους μέσους όρους της προ-κορωνοϊού εποχής.

 

Στο μεγαλύτερο γράφημα, αντίστοιχες περιόδους με μειώσεις στις ανθρωπογενείς εκπομπές CO2, είχαμε λίγο μετά την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης το 2008, στις πετρελαϊκές κρίσεις τη δεκαετία του 70 και μετά το τέλος του Β’ ΠΠ (δεν φαίνεται στο γράφημα).

 

Δεδομένα από το Carbon Monitor όπου μπορείτε να βρείτε πλούσιο υλικό και γραφήματα: https://carbonmonitor.org/

 

Πηγή: https://twitter.com/LiuzhuLiu

 

 

Αποστολή DART

Στη φωτογραφία μακράς έκθεσης, η οποία ελήφθη χτες το βράδυ, 10:21 ώρα Ειρηνικού (08:21 σήμερα το πρωί, ώρα Ελλάδας), από τη διαστημική βάση Vandenberg στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, βλέπουμε τον πύραυλο Falcon 9 της SpaceX, ο οποίος φέρει το διαστημικό όχημα που θα αποτελέσει την πρώτη δοκιμή διαστημικής άμυνας της Γης έναντι αστεροειδών και ανάλογων εξωτερικών απειλών.

 

Η αποστολή DART (Double Asteroid Redirection Test, δοκιμή ανακατεύθυνσης διπλού συστήματος αστεροειδών) όπως ονομάζεται, και στην οποία συμμετέχει και η ESA (στο 2ο σκέλος της, που ονομάζεται "HERA"), έχει σκοπό να εκτρέψει από την τροχιά του τον αστεροειδή με το όνομα «Δίδυμος Β» (ή «Δίμορφος»), ο οποίος αποτελεί το μικρότερο κομμάτι του διπλού συστήματος αστεροειδών «Δίδυμος». Αυτό το σύστημα δεν αποτελεί πραγματική απειλή για τη Γη, αλλά επελέγη καθαρά για δοκιμαστικούς – ερευνητικούς σκοπούς.

 

Η εκτροπή θα γίνει με εσκεμμένη πρόσκρουση του οχήματος DART πάνω στον εν λόγω αστεροειδή, με μεγάλη ταχύτητα (της τάξης των μερικών χιλιομέτρων ανά δευτερόλεπτο). Η σύγκρουση θα γίνει τέλη Σεπτέμβρη του 2022, όταν το διπλό σύστημα των αστεροειδών, θα βρίσκεται σε απόσταση 11 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη. Ωστόσο, αυτό θα είναι αρκετά κοντά (σε αστρονομικά πλαίσια), ώστε να είναι εφικτές οι παρατηρήσεις του πειράματος από επίγεια τηλεσκόπια και πλανητικά radar για τη μέτρηση της μεταβολής της ορμής που θα επιφέρει η κρούση στον αστεροειδή. Εφόσον αυτή η δοκιμή εξελιχθεί όπως έχει προγραμματιστεί, το ανθρώπινο είδος θα έχει για πρώτη φορά στην ιστορία του, ένα σχέδιο πλανητικής άμυνας έναντι «εξωτερικών» απειλών από μετεωρίτες και αστεροειδείς.

 

Στη συνέχεια, το 2024, το διαστημικό όχημα "Ήρα" (HERA), θα εκτοξευτεί, με τη βοήθεια ενός πυραύλου Ariane 6, για να συναντήσει το διπλό σύστημα αστεροειδών το 2026 και να εξετάσει το σημείο της σύγκρουσης, όπως και να πραγματοποιήσει διάφορες άλλες έρευνες.

 

Για σύγκριση, το διαστημικό όχημα DART έχει έκταση 19 m, ο «Δίμορφος» με τον οποίο θα συγκρουστεί, έχει έκταση 163 m, ενώ ο «Δίδυμος» 780 m. Οτιδήποτε ξεπερνά σε έκταση το 1 km, μπορεί να έχει συνέπειες πλανητικής κλίμακας, σε περίπτωση σύγκρουσής του με τη Γη.

 

Στον τόμο ΙΙΙ του έργου μας «Τα φυσικά φαινόμενα» αναφέρονται, εκτός πολλών άλλων, όλοι οι πιθανοί κίνδυνοι («εσωτερικοί» και «εξωτερικοί», φυσικοί και μη) για αφανισμό του πολιτισμού μας, μεταξύ των οποίων και οι πιθανότητες σύγκρουσης με κομήτη/αστεροειδή, όπως και λεπτομέρειες για την αποστολή DART αλλά και πιθανά μελλοντικά μέτρα άμυνας. Δείτε στοιχεία, χάρτες και φωτογραφίες, από παλαιότερες συγκρούσεις αλλά και άλλα γεγονότα αφανισμών. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Δώρο, ένα φωτογραφικό ημερολόγιο τοίχου για το 2022.

 

Πηγή φωτογραφίας: https://twitter.com/SLDelta30

 

 

Οι αμμόλοφοι στην έρημο Σαχάρα, από το διάστημα

Σε μία ακόμη υπέροχη φωτογραφία του αστροναύτη Thomas Pesquet από τον ISS, η οποία ελήφθη στις 19/9, οι σχηματισμοί που διακρίνονται εδώ, είναι αμμόλοφοι στην έρημο Σαχάρα, με τις αποχρώσεις κάτω από αυτούς να ανήκουν στο βραχώδες έδαφος της περιοχής. Θυμίζουμε ότι ο T. Pesquet επέστρεψε στη Γη από τον ISS, μαζί με άλλους 3 αστροναύτες, στις 8/11, με το Crew Dragon (https://fkp2100.blogspot.com/.../4-crew-dragon-spacex-iss...).

 

Φωτογραφία: ESA / NASA – Thomas Pesquet (https://flic.kr/p/2mCWBfu)

 

 

Πυλώνες φωτός πάνω από την Αίτνα

Πυλώνες (ή στήλες) φωτός, έχουμε δει σε διάφορες παλαιότερες αναρτήσεις μας. Αυτοί δημιουργούνται όταν υπάρχει κάποια πηγή φωτός χαμηλά και επίπεδοι παγοκρύσταλλοι ψηλά, οι οποίοι δρουν συνολικά ως κάτοπτρα ανακλώντας το φως από την πηγή προς τον παρατηρητή. Άλλες φορές, πηγή φωτός είναι ο ήλιος που δύει και άλλες φορές ακόμη και τα φώτα των πόλεων, σε κρύα κλίματα όπου οι παγοκρύσταλλοι αιωρούνται μέχρι αρκετά χαμηλά. Στη συγκεκριμένη, εντυπωσιακή και σπάνια φωτογραφία, πηγή φωτός είναι η λάβα της Αίτνας!

 

Image Credit and Copyright: Giancarlo Tinè

 

https://apod.nasa.gov/apod/ap211115.html

 

 

Κομήτης Leonard

Θα είναι ο κομήτης Leonard (C/2021 A1) ένας κομήτης που θα θυμόμαστε για το 2021; Ο κομήτης αυτός ανακαλύφθηκε από τον αστρονόμο G. Leonard στις αρχές του 2021 από το αστεροσκοπείο της Αριζόνας στις ΗΠΑ. Το περιήλιό του, ήτοι το πλησιέστερο στον Ήλιο σημείο της τροχιάς του, αναμένεται στις 3/1/2022, όμως εμείς θα έχουμε την ευκαιρία να τον παρατηρήσουμε μέσα στον Δεκέμβριο. Αν και οι προβλέψεις για το φαινόμενο μέγεθος ενός κομήτη, είναι πάντα παρακινδυνευμένες, ο συγκεκριμένος, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, αναμένεται να είναι ορατός και με γυμνό μάτι (περίπου όπως ο NEOWISE πέρυσι το καλοκαίρι, στην καλύτερη των περιπτώσεων), με φαινόμενο μέγεθος από +3.5 ως και +0.5 (όσο μικρότερο τόσο πιο φωτεινός, με τον NEOWISE, για σύγκριση, να φτάνει στο +0.5 με +1 πέρυσι). Λάβετε υπόψη ωστόσο, ότι η σύγκριση με τον NEOWISE αφορά μόνο το φαινόμενο μέγεθος, ώστε να υπάρχει ένα σημείο αναφοράς. 

 

Το τελικό φαινόμενο μέγεθος εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως η γωνία ανάμεσα στη Γη, τον κομήτη και τον Ήλιο (γωνία φάσης). Για τον Leonard θα είναι αρκετά μεγάλη (160 μοίρες στις 14/12), κάτι ευνοϊκό για την εμπρόσθια σκέδαση του ηλιακού φωτός από το υλικό του κομήτη προς τον γήινο παρατηρητή. 

 

Επίσης, στις 7-8/12, καθώς η Γη περνά από το επίπεδο της τροχιάς του κομήτη, ενδεχομένως να είναι ορατή και μια αντί-ουρά. Δηλαδή μια ουρά που φαίνεται να εκτείνεται στην αντίθετη πλευρά από εκείνη που βρίσκονται οι "κανονικές" ουρές (η ουρά σκόνης και η ουρά ιόντων δηλαδή, βλέπε αντίστοιχα αυτές τις δυο "κανονικές" ουρές του NEOWISE, με την ιώδη να είναι εκείνη των ιόντων, εδώ: https://flic.kr/p/2josQCq). Αυτή η "αντί-ουρά" (anti-tail) δημιουργείται από υλικό που έχει εκτοξευτεί από τον κομήτη νωρίτερα και καθυστερεί, έπεται του κομήτη, ευρισκόμενο πάνω στην τροχιά του βεβαίως. Όταν η Γη περάσει από το επίπεδο τροχιάς του κομήτη, τότε αυτή η αντί-ουρά μπορεί να γίνει ευκολότερα ορατή (με κιάλια ή τηλεσκόπιο).

 

Πότε θα μπορούμε να τον δούμε; Στο πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου, λίγη ώρα πριν την ανατολή του Ηλίου, χαμηλά στον ανατολικό ορίζοντα. Όσο πιο κοντά στις 10/12, τόσο πιο χαμηλά και τόσο πλησιέστερα (χρονικά) στην ανατολή του Ηλίου θα τον δείτε. Το φεγγάρι δεν θα αποτελέσει εμπόδιο καθώς η φάση της νέας Σελήνης είναι στις 4/12. Δοκιμάστε όλες εκείνες τις μέρες, αλλά εστιάστε από τις 7/12 και μετά. Ως τότε, εφόσον πάνε όλα καλά, και φυσικά εφόσον το επιτρέψει και ο καιρός, θα είναι σχετικά εύκολο να τον διακρίνετε. Όσο μικρότερη είναι η φωτορύπανση από το σημείο που θα επιλέξετε να τον δείτε, τόσο το καλύτερο. (Πάντως, αν ο Leonard φτάσει σε φωτεινότητα τον NEOWISE, τότε θα είναι, έστω και με δυσκολία, ορατός και μέσα από τις πόλεις. Π.χ. ο NEOWISE μέσα από την Αθήνα, λίγο πριν το ξημέρωμα, στις 12/7/2020: https://flic.kr/p/2jmS4ry)

 

Στη συνέχεια, από τις 14-16/12 και μετά, θα είναι ορατός μετά τη δύση του Ηλίου, χαμηλά στο νοτιοδυτικό ορίζοντα, κοντά στη λαμπρή Αφροδίτη που θα δύει επίσης εκείνη την ώρα. Ωστόσο θα αρχίσει να χάνει πλέον, σταδιακά, μέρα με τη μέρα, σε φωτεινότητα. 

 

Επομένως, από το πρώτο δεκαήμερο του Δεκέμβρη και ως τις 12-13/12, τον ψάχνουμε στον ανατολικό ορίζοντα μισή με 2 ώρες πριν την ανατολή του Ηλίου και μετά τις 14-15/12, τον ψάχνουμε στον νοτιοδυτικό ορίζοντα, χαμηλά, μετά τη δύση του Ηλίου.

 

Παρατηρήσεις και προβλεπόμενη καμπύλη φ.μεγέθους (ανανεώνεται διαρκώς με βάση τις καθημερινές παρατηρήσεις) για τον κομήτη Leonard: http://astro.vanbuitenen.nl/comet/2021A1

 

Περισσότερα, όπως και χάρτες για το πως και πότε να τον βρείτε: https://earthsky.org/.../comet-leonard-might-become.../

 

Ανατολή και δύση Ηλίου για τον Δεκέμβριο 2021: https://www.timeanddate.com/sun/greece/athens?month=12...

 

 

Το «πρώτο φως» για τον LandSat 9

Το «πρώτο φως» από τον νέο δορυφόρο LandSat 9, ήρθε στις 31/10 με τις φωτογραφίες που βλέπετε, από την ακτή Kimberly της Δ. Αυστραλίας αλλά και από την περιοχή του Detroit (ΗΠΑ, άνω αριστερά από τον ποταμό Detroit) και του Windsor (Καναδάς, κάτω δεξιά).

 

Η αποστολή του LandSat 9 αποτελεί μια συνεργασία της NASA με το USGS (Ινστιτούτο Γεωλογικών Ερευνών των ΗΠΑ). Μαζί με τον LandSat 8 (ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά από το 2013 και πολλές φωτογραφίες του οποίου, έχουμε θαυμάσει κατά καιρούς και εδώ στη σελίδα μας), θα έχουμε στη διάθεσή μας έναν πλούτο δεδομένων, με τον οποίο θα μπορούμε να παρατηρούμε τις αλλαγές σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη μας, ανά 8 ημέρες.

 

Τα όργανα του Landsat 9 (OLI-2 και TIRS-2 που λειτουργούν στο ορατό και το υπέρυθρο φάσμα), μπορούν να παρέχουν βασικές πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των καλλιεργειών, τη χρήση άρδευσης, την ποιότητα του νερού, τη σοβαρότητα των πυρκαγιών, την αποψίλωση των δασών, την υποχώρηση των παγετώνων και την αστική επέκταση στον πλανήτη.

 

Αυτήν την περίοδο, στον LandSat 9 γίνονται οι απαραίτητες ρυθμίσεις και ετοιμάζεται για επιχειρησιακή λειτουργία, την οποία θα ξεκινήσει από τον Γενάρη του 2022.

 

Περισσότερα για τους δορυφόρους LandSat: https://www.usgs.gov/core-science-systems/nli/landsat

Φωτογραφίες: NASA / USGS / LandSat 9 (OLI-2)