Κυριακή 26 Νοεμβρίου 2023

Βιοφωταύγεια

Σε αυτό το ονειρικό νυχτερινό βίντεο, που ελήφθη υπό βροχή (άγνωστη τοποθεσία αλλά εικάζεται ότι είναι προς κάποιον τροπικό προορισμό και σίγουρα πριν τον Μάιο), βλέπουμε το φαινόμενο της βιοφωταύγειας. Αυτό εκδηλώνεται με ένα χαρακτηριστικό μπλε χρώμα, στις περιοχές όπου υπάρχει κάποια διαταραχή στο νερό (π.χ. στο βίντεο εκδηλώνεται εκεί που πέφτουν οι σταγόνες της βροχής). Σε άλλες φωτογραφίες και βίντεο, θα το δείτε στις ακτές εκεί που σκάει το κύμα, καθώς εκεί σημειώνεται η εντονότερη διαταραχή στο νερό.

 
Η βιοφωταύγεια είναι το φαινόμενο εκπομπής ορατού φωτός από ζωντανούς οργανισμούς (π.χ. δινοφύκη τα οποία ανήκουν, ως επί το πλείστον, στο θαλάσσιο πλαγκτόν) και χρησιμοποιείται είτε για λόγους άμυνας (όπως στο βίντεο, και για αυτό ενεργοποιείται όταν υπάρχει κάποιου είδους διαταραχή στον υδάτινο όγκο που βρίσκονται αυτοί οι οργανισμοί) αλλά και επίθεσης, είτε για λόγους επικοινωνίας (π.χ. στις πυγολαμπίδες). Άλλο ένα ανάλογο βίντεο είναι και αυτό: https://www.youtube.com/watch?v=d7EgMKbevJY
 

Σάββατο 25 Νοεμβρίου 2023

Ο οκταετής κύκλος του Ήλιου και το Ελάχιστο Maunder

Ο ηλιακός κύκλος έχει περίοδο 11 ετών. Κατά τη διάρκειά του, αυξάνεται σταδιακά ο αριθμός των κηλίδων που βλέπουμε στην επιφάνειά του, φθάνει σε ένα μέγιστο και μετά καταλήγει σε ένα ελάχιστο για να ξεκινήσει και πάλι από την αρχή. Όσο προσεγγίζει το μέγιστο, αυξάνεται η δραστηριότητα του άστρου μας και οι «ηλιακές καταιγίδες» γίνονται συχνότερες και ισχυρότερες. Αυτό ισχύει και για τις αντίστοιχες «γεωμαγνητικές καταιγίδες» και την εμφάνιση Σέλαος στη Γη. Επομένως, οι επιστήμονες μπορούν να ιχνηλατήσουν τη δραστηριότητα του άστρου μας μετρώντας τον αριθμό των ηλιακών κηλίδων στην επιφάνειά του.

 
Με βάση τα παραπάνω, σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 3/10 στο επιστημονικό περιοδικό “AGU Advances”, αναφέρεται ότι κατά τη διάρκεια του «Ελαχίστου Maunder» (μία περίοδος από το 1645 ως το 1715 με σημαντικά μειωμένη ηλιακή δραστηριότητα και ελάχιστες ως καθόλου ηλιακές κηλίδες), η περίοδος του άστρου μας ήταν μειωμένη κατά 3 έτη. Δηλαδή ήταν 8 έτη αντί για 11 που είναι σήμερα.
 
Τα δεδομένα για την περίοδο εκείνη, ανακτήθηκαν από μετεωρολογικά και αστρονομικά αρχεία που καταγράφονταν συστηματικά και αναλυτικά για λογαριασμό Κορεατών βασιλιάδων, από το 918 ως το 1910. Εκεί αναφέρονται συχνά θεάσεις κόκκινου Σέλαος κοντά στην Κορέα, κάτι που συνδέεται με αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως «Ανωμαλία Δυτικού Ειρηνικού». Πρόκειται για μια περιοχή στον Δυτικό Ειρηνικό όπου εμφανίζεται συχνά Σέλας, ακόμη και σε περιόδους με μειωμένη ηλιακή δραστηριότητα, επειδή το πάχος της μαγνητόσφαιρας είναι λεπτότερο εκεί.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/.../2023AV000964
 
Φωτογραφία από ηλιακές κηλίδες στο άστρο μας, κατά τη διάρκεια του τρέχοντος ηλιακού κύκλου ο οποίος οδεύει προς το μέγιστό του. Από https://doudoulakis.blogspot.com/
 
Περισσότερα για τις ηλιακές και τις γεωμαγνητικές καταιγίδες, τις ηλιακές κηλίδες, όπως και για πολλά άλλα ενδιαφέροντα, συναρπαστικά, γνωστά και άγνωστα φυσικά φαινόμενα, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος») τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε και από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 24 Νοεμβρίου 2023

Πορτοκαλί λίμνες και ποτάμια

Σε αυτές τις δυο φωτογραφίες που ελήφθησαν τον Σεπτέμβρη από αστροναύτες του ISS, βλέπουμε την κόκκινη λιμνοθάλασσα να δεσπόζει στο ξηρό τοπίο των Βολιβιανών Άνδεων, όπως και το δέλτα του ποταμού Betsiboka στη Μαδαγασκάρη. Το χαρακτηριστικό πορτοκαλί – ερυθρό χρώμα είναι κοινό στις φωτογραφίες αυτές αλλά έχει διαφορετική αιτία. 

 
Οι αναγνώστες μας θα γνωρίζουν από παλαιότερες ανάλογες αναρτήσεις μας, ότι το ιδιαίτερο χρώμα στις λίμνες και λιμνοθάλασσες, εξαρτάται από τις χρωστικές ουσίες μικροοργανισμών που υπάρχουν σε τόσο αλμυρά νερά. Σε γενικές γραμμές, τα πορτοκαλί-κόκκινα άλγη απαντώνται σε ύδατα μεσαίας ως μεγάλης αλατότητας ενώ τα γαλάζια-πράσινα σε ύδατα μικρότερης αλατότητας. Υπάρχουν συγκεκριμένα άλγη (π.χ. Dunaliella Salina) που υπό φυσιολογικές συνθήκες είναι πράσινα, όμως όταν αυξηθεί αρκετά η φωτεινότητα στο περιβάλλον ή η αλατότητα, τότε παράγουν χρωστικές ουσίες όπως η πορτοκαλοκόκκινη β-καροτίνη.
 
Από την άλλη, στο δέλτα του ποταμού Betsiboka το χαρακτηριστικό αυτό χρώμα οφείλεται σε μεταφορά ιζημάτων πλούσιων σε σίδηρο. Αν και μοιάζει με «σκουριά», είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στην περιοχή.
 
Περισσότερα για τις πολύχρωμες λίμνες και ποτάμια όπως και για άλλα συναρπαστικά γνωστά και άγνωστα φαινόμενα, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, από τη σελίδα μας, με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 


 

Κυριακή 19 Νοεμβρίου 2023

Τοπική επιρροή του ηφαιστείου Tonga στην οζονόσφαιρα

Η έκρηξη του υποθαλάσσιου ηφαιστείου Tonga στις 15/1/2022, είναι η εντυπωσιακότερη που έχουμε καταγράψει στη σύγχρονη ιστορία. Το ύψος της στήλης του ηφαιστειακού υλικού έφτασε στα 58 km (πέρασε και την στρατόσφαιρα και μπήκε στη μεσόσφαιρα!). Τα κύματα πίεσης από αυτήν την έκρηξη, έκαναν 3 φορές τον γύρο του πλανήτη και καταγράφηκαν ποικιλοτρόπως. Μπορείτε να θυμηθείτε και να δείτε όλα τα στοιχεία και τις καταγραφές για αυτό το άκρως εντυπωσιακό συμβάν, εδώ: https://antisimvatikos.blogspot.com/2022/01/tonga.html όπου μπορείτε να δείτε και γιατί δεν είχε ανάλογες κλιματικές συνέπειες (αυτό εξαρτάται και από άλλα στοιχεία, όπως τη χημική σύσταση του υλικού που εισέρχεται ψηλά στην ατμοσφαιρική κυκλοφορία μετά την έκρηξη).

 
Αν αναρωτιέστε μήπως το γεγονός ότι το ηφαιστειακό υλικό που έφτασε και πέρασε και την οζονόσφαιρα (η οποία βρίσκεται εντός της στρατόσφαιρας, σε ένα μέσο/ενδεικτικό ύψος 30 km) επηρέασε με κάποιο τρόπο το όζον, αυτό ακριβώς πραγματεύεται και η έρευνα που δημοσιεύτηκε στο “Science” στις 20/10. Τα συμπεράσματα από διάφορες μετρήσεις που έγιναν από το νησί Reunion (σχετικά κοντά στο σημείο της έκρηξης) 5 μέρες μετά την έκρηξη του Tonga, έδειξαν μία αραίωση του στρώματος του όζοντος κατά 30 %, ενώ σε όλη την περιοχή του Ινδικού και του Ειρηνικού ωκεανού όπου έγιναν μετρήσεις, η συνολική μείωση ήταν γύρω στο 5 %. Πάντως επισημαίνεται ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας καθώς η μείωση αυτή είναι τοπική και πρόσκαιρη. Ωστόσο η έρευνα συνεισφέρει στην καλύτερη κατανόηση των χημικών διαδικασιών αραίωσης του όζοντος, καθώς η ταχύτητα με την οποία συνέβη αυτή, έστω και τοπικά, είναι πρωτοφανής (άλλη μια «πρωτιά» για αυτήν την ηφαιστειακή έκρηξη).
 
Κύρια αιτία για αυτήν την αραίωση ήταν οι μεγάλες ποσότητες υδρατμών που εκτόξευσε (και) στην οζονόσφαιρα αυτή η έκρηξη. Το νερό αντέδρασε με μόρια χλωρίου στην ατμόσφαιρα απελευθερώνοντας άτομα χλωρίου. Τα τελευταία αντιδρώντας με μόρια όζοντος τα διαλύουν προς μόρια οξυγόνου και οξειδίου του χλωρίου. Το οξείδιο του χλωρίου αντιδρά και αυτό με μόρια όζοντος διαλύοντάς τα, ενώ το αρχικό άτομο του χλωρίου απελευθερώνεται εκ νέου στην ατμόσφαιρα για να αρχίσει και πάλι ο ίδιος χημικός κύκλος. Ένα άτομο χλωρίου υπολογίζεται πως μπορεί να αντιδράσει (διαλύσει) μερικές χιλιάδες μόρια όζοντος κατά μέσο όρο, πριν μετατραπεί σε κάποια ακίνδυνη μορφή.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.science.org/doi/10.1126/science.adg2551
 
Σχήμα (από την παραπάνω έρευνα) που εξηγεί σχηματικά τον τρόπο πώς τα ηφαιστειακά υλικά συνέβαλλαν στη διάλυση μορίων του όζοντος (Ο3).
 
Περισσότερα για το όζον, την αραίωση και την «τρύπα» του όζοντος, το φαινόμενο του «θερμοκηπίου» και την «κλιματική αλλαγή», όπως και πολλά άλλα σπάνια ή/και εντυπωσιακά φυσικά φαινόμενα, θα βρείτε με σχήματα, φωτογραφίες από την Ελλάδα και το εξωτερικό αλλά και αναλυτικές επιστημονικές εξηγήσεις, στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος») τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2023

Σοκαριστική σεζόν πυρκαγιών στον Καναδά

Η φετινή περίοδος πυρκαγιών στον Καναδά έσπασε κάθε ρεκόρ και θεωρείται από τους ειδικούς ως «σοκαριστική», καθώς κάηκαν 18.4 εκατομμύρια εκτάρια γης συνολικά, σε σχεδόν 7000 πυρκαγιές. Κατά μέσο όρο καίγονται 2.5 εκατομμύρια εκτάρια, οπότε η φετινή καμένη έκταση είναι περίπου 8 φορές μεγαλύτερη. 

 
Στο βίντεο απεικονίζεται η εξέλιξη της μεγαλύτερης φετινής φωτιάς στον Καναδά, η οποία έκαψε 1.2 εκατομμύρια εκτάρια (περίπου 13 φορές όσο η αντίστοιχη στον Έβρο φέτος – 94000 εκτάρια – βλέπε πληροφορίες για την τελευταία εδώ: https://rapidmapping.emergency.copernicus.eu/.../reporting).
 
Στη μάχη κατά των πυρκαγιών, έρχεται ένα νέο σύστημα, το FEDS (Fire Events Data Suite), το οποίο χρησιμοποιεί δορυφορικές φωτογραφίες από δορυφόρους της NASA και του NOAA για την παρακολούθηση της συμπεριφοράς και της εξέλιξης των πύρινων μετώπων. Το σύστημα αυτό, προσφέρει έναν πλούτο πληροφοριών για την κατανόηση των πυρκαγιών, σε έναν ολοένα και πιο «εύφλεκτο» κόσμο, όπως το πώς επηρεάζουν παράγοντες όπως ο τύπος βλάστησης, το έδαφος, οι καιρικές συνθήκες και οι τακτικές πυρόσβεσης τον ρυθμό εξάπλωσης των πυρκαγιών και τον όγκο των προϊόντων τους αλλά και πώς η αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των τοπικών παραγόντων και των μεγαλύτερης κλίμακας αλλαγών στο κλίμα επηρεάζει τη συμπεριφορά των πυρκαγιών.
 
Η κατανόηση της συμπεριφοράς των πυρκαγιών (και) με τη βοήθεια του παραπάνω συστήματος, βοηθά στην πρόληψη (π.χ. καλύτερη και αναλυτικότερη πρόγνωση στα μοντέλα επικινδυνότητας) αλλά και στην αποτελεσματική αντιμετώπιση και προστασία απέναντι στις πυρκαγιές.
 
Πηγές: NOAA-20 –VIIRS / Suomi NPP – VIIRS / https://ciffc.net/
 
Δημοσιευμένη Έρευνα στην οποία βασίζεται ο αλγόριθμος FEDS: https://www.nature.com/articles/s41597-022-01343-0

Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2023

Η άσκηση εξανεμίζει την κακή επίπτωση της καθιστικής ζωής

Μία ακόμη έρευνα που μας προτρέπει να «σηκωθούμε από τον καναπέ», έστω και για λίγα λεπτά κάθε μέρα, δημοσιεύτηκε στις 24/10 στο επιστημονικό περιοδικό “British Journal of Sports Medicine”. Η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων στις ανεπτυγμένες χώρες ζει μια καθιστική ζωή. Δηλαδή μια ζωή όπου τις καθημερινές οι άνθρωποι τις περνάνε 8-12 ώρες καθισμένοι στο γραφείο τους στα πλαίσια της δουλειάς τους. Αυτό αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα για εμφάνιση διαφόρων παθήσεων και πρόωρου θανάτου.

 
Το συμπέρασμα της προαναφερθείσας έρευνας, ήταν ότι αρκούν 20 – 25 λεπτά άσκησης την ημέρα για να εξαλείψει κάποιος (ο οποίος κάνει καθιστική ζωή) το ρίσκο του πρόωρου θανάτου. Πιο συγκεκριμένα, όσοι κάθονταν πάνω από 12 ώρες την ημέρα είχαν 38% μεγαλύτερη πιθανότητα για πρόωρο θάνατο σε σχέση με αυτούς που κάθονταν ως 8 ώρες τη μέρα. Ωστόσο αυτή η αυξημένη πιθανότητα εξανεμιζόταν για όσους από τους παραπάνω έκαναν τουλάχιστον 22 λεπτά μέτριας ως έντονης άσκησης την ημέρα. Όσοι ξεπερνούσαν αυτό το χρονικό όριο στην άσκηση είχαν περαιτέρω μείωση στην πιθανότητα πρόωρου θανάτου. Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από το 2003 ως και το 2016, από 12000 ανθρώπους άνω των 50 ετών σε ΗΠΑ και Σκανδιναβία. 
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://bjsm.bmj.com/.../2023/10/06/bjsports-2022-106568
 

 

Κυριακή 12 Νοεμβρίου 2023

Ανακάλυψη νέου συμβάντος "Miyake" 14300 έτη πριν

Πιθανόν να γνωρίζετε ότι καθώς τα δέντρα μεγαλώνουν, οι κορμοί τους συσσωρεύουν εξωτερικά στρώματα κάθε χρόνο. Αν υπάρξει κάθετη τομή σε έναν κορμό δέντρου, τότε κάποιος θα διαπιστώσει την ύπαρξη ομόκεντρων δακτυλίων, που είναι τόσοι όσα και τα χρόνια ζωής του δέντρου (για την ακρίβεια 1 ανοιχτόχρωμος και 1 σκούρος δακτύλιος αντιστοιχούν σε ένα έτος). Αυτοί οι δακτύλιοι είναι ιδιαίτερα σημαντικοί, καθώς «εγκλωβίζουν» στοιχεία από τις συνθήκες του περιβάλλοντός τους, κατά την περίοδο της δημιουργίας τους. Αναλύοντας τη χημική σύνθεση μεμονωμένων δακτυλίων δέντρων, οι ερευνητές μπορούν να ανακαλύψουν ενδείξεις σχετικά με τις περιβαλλοντικές συνθήκες που χρονολογούνται χιλιάδες χρόνια πίσω.

 
Την τελευταία δεκαετία, οι ερευνητές, με την παραπάνω μέθοδο, ανακάλυψαν 6 ισχυρά συμβάντα ακτινοβόλησης του πλανήτη μας, διασκορπισμένα χρονικά στα τελευταία 9300 έτη. Επειδή τα συμβάντα αυτά (τα οποία ονομάζονται «συμβάντα Miyake» από την φυσικό Fusa Miyake που ανακάλυψε το πρώτο από αυτά, σε δακτύλιο από κέδρο, με το έτος του συμβάντος να τοποθετείται γύρω στο 774), έχουν ταυτοποιηθεί σε δείγματα δέντρων από όλο τον πλανήτη όπως και σε κολώνες πάγου στους πόλους, η πιο πιθανή εξήγηση είναι η ακτινοβόληση της Γης από «εξωγήινους παράγοντες» όπως αξιοσημείωτα ισχυρές ηλιακές εκλάμψεις. 
 
Για να υπάρχει μια αίσθηση της ισχύος, η πιο ισχυρή καταγεγραμμένη ηλιακή καταιγίδα στην ανθρώπινη ιστορία, ήταν το «Συμβάν Carrington» το 1859 με αναφορές για τηλεγραφητές να παθαίνουν ηλεκτροπληξία και το Σέλας να εμφανίζεται σχεδόν ως τον ισημερινό (δείτε τις εντυπωσιακές αναφορές από τότε, εδώ: https://en.wikipedia.org/wiki/Carrington_Event). Στα συμβάντα Miyake, τα επίπεδα ακτινοβολίας είναι τουλάχιστον 80 φορές μεγαλύτερα από εκείνα στο συμβάν του Carrington, με ό,τι αυτό θα συνεπαγόταν για τον κατεξοχήν ηλεκτρικό πολιτισμό μας, αν συνέβαινε σήμερα.
 
Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στις 9/10 στο επιστημονικό περιοδικό “Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical Physical and Engineering Sciences”, οι ερευνητές παρουσιάζουν ένα ακόμη τέτοιο συμβάν το οποίο τοποθετείται χρονικά 14300 χρόνια πριν το σήμερα και είναι το ισχυρότερο τέτοιο συμβάν που γνωρίζουμε ως σήμερα. Αυτό βρέθηκε από την ανίχνευση υψηλών επιπέδων Άνθρακα-14 (ισότοπο του Άνθρακα που προκύπτει όταν το Άζωτο της γήινης ατμόσφαιρας «βομβαρδίζεται» από την κοσμική ακτινοβολία) σε δακτυλίους δέντρων στις Γαλλικές Άλπεις. Τα ευρήματα υποστηρίζονται και από κολώνες πάγου στη Γροιλανδία, οι οποίες «μαρτυρούν» αντίστοιχη δραστηριότητα κοσμικής ακτινοβολίας την ίδια περίοδο.
 
 
Φωτογραφία από την Cécile Miramont (μία εκ των ερευνητών), όπου φαίνεται η κάθετη τομή στον κορμό ενός από τα απομεινάρια δέντρων που εξετάστηκαν από την ερευνητική ομάδα, στις Άλπεις.
 

 

Σάββατο 11 Νοεμβρίου 2023

Λελογισμένη μείωση πρόσληψης θερμίδων οδηγεί σε καλύτερη ποιότητα ζωής

Μειώνοντας την ημερήσια πρόσληψη θερμίδων, χωρίς όμως να στερείται ο οργανισμός μας τα απαραίτητα μέταλλα και βιταμίνες, οδηγεί σε καθυστέρηση των ασθενειών που σχετίζονται με το γήρας, σε ανανέωση των μυών και σε καλύτερη ποιότητα ζωής συνολικά στα ζώα αλλά και στους ανθρώπους, όπως παρουσιάζεται σε μία ακόμη έρευνα η οποία δημοσιεύτηκε στα μέσα Οκτωβρίου στο επιστημονικό περιοδικό “Aging Cell”.

 
Η ομάδα 90 ανθρώπων (59 γυναίκες, 31 άντρες) που συμμετείχαν στην έρευνα, είχαν στόχο να μειώσουν την ημερήσια πρόσληψη θερμίδων τους κατά 25% για 2 έτη. Ωστόσο, το υψηλότερο ποσοστό μείωσης που κατάφερε η συγκεκριμένη ομάδα ήταν 12%. Ακόμη και έτσι όμως, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι διαφορές ήταν αισθητές ενώ το συγκεκριμένο ποσοστό μείωσης είναι εφικτό από ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού.
 
Αν και με τη μείωση του βάρους χάθηκε και μυϊκή μάζα από τους συμμετέχοντες, δεν χάθηκε η μυϊκή δύναμη, κάτι που υποδεικνύει πως η δύναμη ανά μονάδα μυϊκής μάζας μεγάλωσε. Επίσης, επιβεβαιώθηκε ότι η μείωση πρόσληψης θερμίδων ενεργοποίησε τις ίδιες γονιδιακές διαδρομές στους ανθρώπους όπως και στα ζώα (σε άλλες έρευνες), οι οποίες είναι υπεύθυνες για την αύξηση της παραγωγής ενέργειας και του μεταβολικού ρυθμού και τη μείωση των φλεγμονών.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/acel.13963
 
Περισσότερα για τη μακροζωία και τα όρια της ανθρώπινης ζωής, αλλά και για τις γενικότερες εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2023

Πανδαισία σπάνιων ατμοσφαιρικών οπτικών φαινομένων

Μια πανδαισία ατμοσφαιρικών οπτικών φαινομένων, είχαν την ευκαιρία να θαυμάσουν πολλοί κάτοικοι στις νοτιοανατολικές ΗΠΑ (κυρίως στην Alabama) στις 21/10. Υπήρξαν ακόμη και σπάνια οπτικά φαινόμενα όπως τα παρήλια 120 μοιρών και το ανθήλιο (αμυδρές λευκές τελείες πάνω στον παρηλιακό κύκλο, ο οποίος είναι ο λευκός μεγάλος κύκλος που περνά από τον Ήλιο και καλύπτει όλο τον ουρανό του παρατηρητή, μέχρι το διαμετρικό ως προς τον Ήλιο σημείο – Αυτό φαίνεται στη δεύτερη φωτογραφία που καλύπτει το ζενίθ και την πίσω πλευρά του παρατηρητή).

 
Αιτία για αυτά, είναι οι παγοκρύσταλλοι εντός των ημιδιάφανων νεφών (της κατηγορίας των θυσάνων / cirrus), οι οποίοι δρουν ως μικροσκοπικά πρίσματα διαθλώντας το ηλιακό φως. Το φως που πέφτει σε αυτούς, σε συνδυασμό με το διαφορετικό σχήμα του καθενός, το πλήθος τους, την καθαρότητά τους και τις διαφορετικές γωνίες εισόδου του ηλιακού φωτός στους παγοκρυστάλλους, οδηγούν σε αυτό το υπερθέαμα. Αλλαγές στις παραπάνω ποιοτικές και ποσοτικές παραμέτρους, οδηγούν και σε διαφορετικά είδη και αριθμούς οπτικών φαινομένων που παρατηρούμε σε κάθε περίπτωση.
 
Όσοι έχετε τον τόμο Ι από «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τότε με τους χάρτες αναγνώρισης των οπτικών φαινομένων στις σελίδες 81 και 82, θα μπορείτε να αναγνωρίσετε όλα τα φαινόμενα στις φωτογραφίες αυτές!
 
Περισσότερα για όλα τα ατμοσφαιρικά οπτικά φαινόμενα, με φωτογραφίες, χάρτες, σχήματα, συχνότητες εμφάνισης στη χώρα μας και οδηγίες για το πως να τα βρίσκετε και να τα ξεχωρίζετε, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 


 

Κυριακή 5 Νοεμβρίου 2023

Σέλας ορατό και από την Ελλάδα!

Μπορεί να είδατε τις εντυπωσιακές και σπάνιες φωτογραφίες με το βόρειο Σέλας να εμφανίζεται και στην βόρεια (τουλάχιστον) Ελλάδα την Κυριακή το βράδυ. Π.χ. αυτήν από τη Λεπτοκαρυά Πιερίας https://www.facebook.com/meteo24news.gr/posts/1098790318144564. Είναι πράγματι σπάνιο αλλά όχι πρωτοφανές, καθώς έχει εμφανιστεί πολλές φορές στο παρελθόν και στη χώρα μας. Τελευταία φωτογραφική απόδειξη της εμφάνισής του, ήταν το 2003 από τον αστροφωτογράφο Αντώνη Αγιομαμίτη στην τότε έξαρση της ηλιακής δραστηριότητας (βλέπε φωτογραφίες του από το Σέλας βόρεια της Αττικής, το 2003: https://perseus.gr/Astro-Aurorae.htm). Μάλιστα, όπως θα διαπιστώσετε, είχε εμφανιστεί 2 φορές μέσα σε λίγες ημέρες, εκείνη τη χρονιά.

 
Η δραστηριότητα του άστρου μας έχει 11ετή περίοδο (ο γνωστός «ηλιακός κύκλος») και όταν οδεύει προς το μέγιστο αυτής, τότε οι γεωμαγνητικές καταιγίδες τείνουν να γίνονται συχνότερες και εντονότερες, με αποτέλεσμα να αυξάνει η πιθανότητα να εμφανιστεί το Σέλας και σε γεωγραφικά πλάτη όπως αυτό της χώρας μας. Η αύξηση της δραστηριότητας του Ήλιου συνεπάγεται εκτόξευση μαγνητικών πεδίων και φορτισμένων σωματιδίων (κυρίως ηλεκτρονίων και πρωτονίων) μεγάλης ταχύτητας και ενέργειας (εκτόξευση στεμματικής μάζας ή CME – Coronal Mass Ejection όπως θα την συναντήσετε). Αυτό το υλικό αλληλεπιδρά έντονα με το μαγνητικό πεδίο της Γης και μέσω αυτού «οδηγείται» στην ατμόσφαιρα. Εκεί διεγείρει τα άτομα οξυγόνου (κυρίως) της γήινης ατμόσφαιρας, η αποδιέγερση των οποίων εκπέμπει το φως που ονομάζουμε Σέλας. Στα μεγάλα ύψη (~600 km) υπερισχύει το κόκκινο, ενώ χαμηλότερα υπερισχύει σταδιακά το πράσινο καθώς η μεγαλύτερη πυκνότητα της γήινης ατμόσφαιρας και οι συχνότερες κρούσεις, ευνοούν ατομικές αποδιεγέρσεις που εκπέμπουν αυτό το χρώμα.
 
 
Περισσότερα για την εμφάνιση του Σέλαος στη χώρα μας στο παρελθόν και με φωτογραφίες, αλλά και λεπτομέρειες για τον μηχανισμό δημιουργίας του, θα βρείτε στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Νήμα πιο ανθεκτικό και από το Kevlar με διαγονιδιακό μεταξοσκώληκα

Το νήμα της αράχνης είναι ανθεκτικό και δυνατό. Μπορεί να έχει πολλές χρήσεις όμως δεν είναι εύκολη η παραγωγή του από αράχνες, καθώς έχουν την τάση να είναι ιδιαίτερα επιθετικές όταν βρίσκονται μαζί με άλλες στον ίδιο χώρο. Από την άλλη ο μεταξοσκώληκας είναι αρκετά πιο ήρεμος, όμως το πολύτιμο νήμα του είναι αρκετά εύθραυστο με αποτέλεσμα να μην έχει ιδιαίτερη χρησιμότητα.

 
Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου στο επιστημονικό περιοδικό “Matter”, αναφέρεται ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιήθηκε η τεχνική γονιδιακής επεξεργασίας/τροποποίησης CRISPR ώστε να ληφθούν γονίδια από αράχνη του είδους “Araneus ventricosus” (η οποία παράγει δυνατό και ανθεκτικό νήμα) και να τοποθετηθούν σε κύτταρα αυγών μεταξοσκώληκα. Αν και αυτή η τεχνική έχει χρησιμοποιηθεί πολλές φορές στο παρελθόν για τον ίδιο λόγο, αυτή τη φορά πέτυχε καθώς οι ερευνητές δημιούργησαν ένα μοντέλο που τους οδήγησε στο να εστιάσουν σε ένα πολύ συγκεκριμένο και απαραίτητο (για τον σκοπό τους) τμήμα του γονιδιώματος του μεταξοσκώληκα προς τροποποίηση.
 
Το αποτέλεσμα από αυτόν τον διαγονιδιακό* μεταξοσκώληκα, ήταν η παραγωγή νήματος 6 φορές ανθεκτικότερου από το Kevlar και 10 φορές ισχυρότερου από το νάιλον. Καθώς το 60% των ρούχων μας παράγεται από συνθετικά υλικά όπως το νάιλον και άλλα αντίστοιχα υλικά τα οποία δημιουργούν μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα, η συγκεκριμένη έρευνα παρουσιάζει μια εξαιρετική και φθηνή λύση καθώς φέρνει στο προσκήνιο ένα προϊόν που είναι φυσικό και οικολογικό, ανθεκτικότερο και δυνατότερο, ενώ μπορεί να έχει αναρίθμητες χρήσεις (πέρα από τα ρούχα που αναφέρθηκαν ως ένα παράδειγμα). Επίσης, η ίδια η τεχνική που παρουσιάζεται εδώ, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως «οδηγός» για τη δημιουργία και άλλων φυσικών «υπέρ-υλικών» με τις μικρότερες δυνατές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. 
 
*Διαγονιδιακός είναι ο οργανισμός που έχει υποστεί σκόπιμη τροποποίηση του γονιδιώματός του (εδώ ο μεταξοσκώληκας).
 
Δημοσιευμένη Έρευνα: https://www.cell.com/matter/fulltext/S2590-2385(23)00421-6
 
Σχήμα από την παραπάνω έρευνα, σχετικά με τη διαδικασία γενετικής τροποποίησης των αυγών του μεταξοσκώληκα.
 
Περισσότερα για το CRISPR αλλά και τις εξελίξεις στην Επιστήμη και την Τεχνολογία τόσο στο άμεσο αλλά και στο βαθύ μέλλον, όπως και τα όρια του πολιτισμού μας, θα βρείτε στον τόμο ΙΙΙ του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα», τον οποίο μπορείτε να αποκτήσετε από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Σάββατο 4 Νοεμβρίου 2023

Νέφος-οπή στη Μινεσότα

Το στρώμα νεφών της φωτογραφίας, το οποίο καλύπτει μεγάλο τμήμα του ουρανού, αποτέλεσε τη βάση για την εμφάνιση «νέφους-οπής» (hole punch cloud ή fallstreak cloud), στην περιοχή Le Sueur της Μινεσότα των ΗΠΑ στις 20/10. Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται με νέφη που ανήκουν στην κατηγορία των υψισωρειτών ή θυσανοσωρειτών (Altocumulus ή Cirrocumulus).

 
Ο σχηματισμός αυτός δημιουργείται όταν υπάρξει κάποιο αίτιο (π.χ. πυρήνες συμπύκνωσης από τα αέρια διερχόμενου αεροπλάνου, αλλά και πρόσκαιρες μεταβολές στην πίεση τοπικά, λόγω του αεροδυναμικού σχήματος των πτερυγίων του), που θα οδηγήσει σταδιακά σε μαζική ψύξη τα υπέρψυχρα μικροσταγονίδια των νεφών τα οποία, ως τότε, ελλείψει πυρήνων συμπύκνωσης/παγοποίησης θα βρίσκονται ακόμη σε υγρή κατάσταση, παρόλο που η θερμοκρασία σε εκείνο το ύψος είναι κάτω από το σημείο πήξης του νερού.
 
Από την στιγμή που θα παγώσει ένα υπέρψυχρο σταγονίδιο, ακολουθείται μια διαδικασία ντόμινο, από εκείνο και ακτινικά προς τα έξω. Στο εσωτερικό της πεπλατυσμένης γραμμής, διακρίνονται τα σωματίδια που έχουν μετατραπεί σε παγοκρυστάλλους και πλέον κατέρχονται δημιουργώντας μια «κουρτίνα» που, ενίοτε, μπορεί να είναι εντυπωσιακή (σε άλλες αναρτήσεις μας, έχουμε δει και παρήλιο σε αυτήν, π.χ. https://fkp2100.blogspot.com/2020/11/blog-post_29.html). 
 
Φωτογραφία: Christine Sherratt --- Πηγή: https://twitter.com/mark_tarello
 
Στον τόμο Ι του έργου «Τα φυσικά φαινόμενα» (εκδόσεις «Οσελότος»), μπορείτε να δείτε φωτογραφίες με αυτό και άλλα εντυπωσιακά ή και άγνωστα, στο ευρύ κοινό, φυσικά φαινόμενα, από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με λεπτομερείς εξηγήσεις και σχήματα για το πώς δημιουργούνται αλλά και πώς να τα αναζητάτε. Αποκτήστε τον από τη σελίδα μας με έκπτωση και μηδενικά έξοδα αποστολής, με ένα μήνυμα! Ρωτήστε μας!
 

 

Παρασκευή 3 Νοεμβρίου 2023

Συνθετικά νανο-ένζυμα εναντίον θαλάσσιας ρύπανσης και όχι μόνο

Ερευνητές του Ινδικού Ινστιτούτου Επιστημών, ανέπτυξαν έναν συνθετικό τύπο ενζύμου ο οποίος μπορεί να διαλύσει τα τοξικά χημικά που υπάρχουν στα εξερχόμενα λύματα των βιομηχανιών. Τα ένζυμα γενικότερα, αποτελούν πρωτεΐνες που έχουν ρόλο καταλύτη σε διάφορες βιολογικές διεργασίες ζωντανών οργανισμών. 

 
Αν και υπάρχουν φυσικά ένζυμα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη διάλυση διαφόρων τοξικών χημικών, η ποσότητα που μπορούμε να παράγουμε, οι πολύπλοκες διαδικασίες για την παραγωγή τους και η ευαισθησία τους, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για την ευρεία και αποτελεσματική χρήση τους.
Για αυτούς τους λόγους, οι ερευνητές δημιούργησαν συνθετικά νανο-ένζυμα (NanoPtA) με λευκόχρυσο (Pt), τα οποία υπερβαίνουν τις προαναφερθείσες δυσκολίες, καθώς μπορούν να παραχθούν σε μεγάλες ποσότητες, έχουν αντοχή σε ένα μεγάλο εύρος θερμοκρασιών και pH, ενώ υπό την παρουσία ηλιακού φωτός προκαλούν αντιδράσεις που μειώνουν την τοξικότητα του νερού μέσα σε λίγα λεπτά. Η ερευνητική ομάδα θα προσπαθήσει να βρει και φθηνότερο εναλλακτικό υλικό για τον λευκόχρυσο.
 
Τέλος, τα συγκεκριμένα νανο-ένζυμα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και στην Ιατρική, καθώς η ικανότητά τους να οξειδώνουν νευροδιαβιβαστές όπως η ντοπαμίνη και η αδρεναλίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μετρηθεί η συγκέντρωσή τους. Αυτό διότι οι νευροδιαβιβαστές, όταν οξειδώνονται και βρίσκονται σε διάλυμα, αλλάζουν χρώμα και μπορούν να ανιχνευτούν ευκολότερα. Η μέτρησή τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ένα διαγνωστικό εργαλείο για νευρολογικές και νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
 
Δημοσιευμένη Έρευνα (περιοδικό “Nanoscale” 14.08.2023): https://pubs.rsc.org/.../articlelanding/2023/NR/D3NR02081A
 
Επεξηγηματικό γράφημα από την παραπάνω έρευνα: Τα βιομηχανικά λύματα μπορούν να διαλυθούν με τη χρήση συνθετικών νανο-ενζύμων παρουσία ηλιακού φωτός σε λίγα λεπτά.